Autor: Joanna Kalinowska

Temat: Przemiany cywilizacyjne na świecie w okresie międzywojennym

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• charakteryzujesz zmiany w modzie damskiej w dwudziestoleciu międzywojennym i określa, czego były one wynikiem;

• wskazuje pozytywne i negatywne konsekwencje ukształtowania się kultury masowej;

• wyjaśnia, dlaczego Hollywood nazywano w okresie międzywojennym „fabryką snów”.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• rozmowa nauczająca z wykorzystaniem ćwiczeń interaktywnych;

• analiza materiału źródłowego (porównawcza);

• dyskusja;

• mapa myśli.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;

• telefony z dostępem do internetu.

Przebieg lekcji

Przed lekcją:

1. Przygotowanie do zajęć. Nauczyciel loguje się na platformie i udostępnia uczniom e‑materiał „Przemiany cywilizacyjne na świecie w okresie międzywojennym „. Prosi uczestników zajęć o zapoznanie się z treściami w sekcji „Przeczytaj” i wykonanie ćwiczenia nr 1 w sekcji „Sprawdź się”.

2. Chętni/wybrani uczniowie przygotowują prezentację na podstawie informacji zawartych w sekcji „Przeczytaj”.

Faza wstępna:

1. Nauczyciel wyświetla na tablicy zawartość sekcji „Wprowadzenie”, przedstawia temat oraz omawia cele zajęć.

2. Raport z przygotowań. Nauczyciel za pomocą dostępnego w panelu użytkownika raportu weryfikuje przygotowanie uczniów do lekcji, m.in. sprawdza, kto wykonał zadane ćwiczenie. Może wyświetlić odpowiedzi uczniów na tablicy interaktywnej. Prosi wybranego ucznia o uzasadnienie swojego rozwiązania.

Faza realizacyjna:

1. Nauczyciel przypomina o prezentacjach przygotowanych przez uczniów przed lekcją. Poleca wybranej osobie (lub ochotnikowi) zaprezentowanie swojej pracy przed resztą klasy. Po prezentacji uczniowie krótko dyskutują, dodają informacje, które ich zdaniem warto uwzględnić. Prowadzący może korygować odpowiedzi i uzupełniać informacje.

2. Praca z multimedium („Audiobook”). Nauczyciel prosi wybraną osobę o przeczytanie polecenia 1: „Wyjaśnij, z czego wynikały i czym były spowodowane zmiany w sposobie ubierania się kobiet w dwudziestoleciu międzywojennym”. Uczniowie pracują w parach i po wysłuchaniu nagrania wykonują polecenie w oparciu o wskazówki zawarte w audiobooku. Wylosowana para przedstawia propozycję swojej odpowiedzi, nauczyciel się do niej odnosi.

3. Prowadzący, nawiązując do audiobooka oraz wiedzy uczniów, zadaje im pytanie o to, jakie znaczenie miał ubiór dawniej, a jaki ma dzisiaj (polecenie 3). Uczniowie mogą zgłaszać swoje propozycje, wybrana osoba zapisuje je na tablicy (w kolumnach „Ubiór dawniej” oraz „Ubiór dziś”). Nauczyciel może prosić o podsumowanie, jak w okresie powojennym zmienił się sposób ubierania się kobiet i mężczyzn i czym było to spowodowane.

4. Utrwalanie wiedzy i umiejętności. Nauczyciel przechodzi do sekcji „Sprawdź się”. Dzieli klasę na czteroosobowe grupy. Uczniowie rozwiązują w tych zespołach zadania na czas: od ćwiczenia 2 do 6, od łatwiejszych do trudniejszych. Grupa, która poprawnie rozwiąże zadania jako pierwsza, wygrywa, a nauczyciel może nagrodzić uczniów ocenami za aktywność.

Faza podsumowująca:

1. Uczniowie, pracując wciąż w czteroosobowych grupach, podsumowują swoją wiedzę z wykorzystaniem mapy myśli. Każda grupa na środku kartki A4 wpisuje główne hasło „Przemiany cywilizacyjne po I wojnie św.” i rysuje gałęzie mapy. Powinny rozchodzić się promieniście i rozdzielać na kolejne gałęzie. Słowa, które zostaną umieszczone nad gałęziami, powinny być słowami kluczami, które wyrażają istotę myśli lub zagadnienia. Po wykonaniu pracy, w zależności od liczebności klasy i czasu, nauczyciel prosi o omówienie mapy myśli przedstawicieli wybranych lub wszystkich grup.

2. Nauczyciel omawia przebieg zajęć, wskazuje mocne i słabe strony pracy uczniów.

Praca domowa:

1. Wykonaj ćwiczenia interaktywne 7 i 8. Przygotuj uzasadnienia poprawnych odpowiedzi.

2. (Dla uczniów chętnych) Wykonaj ćwiczenie 9.

Materiały pomocnicze:

E. Czapiewski, J. Tyszkiewicz, Historia powszechna. Wiek XX, PWN, Warszawa 2010.

https://niepodlegla.gov.pl/o-niepodleglej/kobieta-nowoczesna-czyli-moda-w-ii-rp/

H. Brogan, Historia Stanów Zjednoczonych Ameryki, tłum. E. Macauley, Ossolineum, Wrocław 2011.

Wskazówki metodyczne:

Audiobook może być wykorzystany jako materiał źródłowy przez uczniów przygotowujących prezentację. Wówczas osoby, które opracowują prezentacje na podstawie treści sekcji „Przeczytaj” oraz audiobooka, dzielą się poszczególnymi zagadnieniami (kultura masowa, znaczenie sportu, przemiany w transporcie i komunikacji, emancypacja kobiet).

Spis nieopisanych ilustracji i niepodpisanych tekstów źródłowych:

• Ćwiczenie 2 – ilustracja 1 (poprawna odpowiedź): Stefania Krupińska (3. z lewej), Jadwiga Krupińska, H. Sierakiewiczówna, H. Tyborowska w strojach pokazowych, 1938 r.; domena publiczna, Narodowe Archiwum Cyfrowe.

• Ćwiczenie 2 – ilustracja 2 (2 mężczyzn i 3 kobiety): Moda męska i damska (w tym suknia ślubna), 1845 r.; „Dziennik Mód Paryskich”, domena publiczna, Wikimedia Commons.

• Ćwiczenie 2 – ilustracja 3 (3 czarno‑białe ilustracje): Idzie nowe… Lata 60.; lic. edukacyjna, Viva.pl.

• Ćwiczenie 2 – ilustracja 4 (kobieta w sukni): Maria Charlotta Koburg, cesarzowa Meksyku, w krynolinie, 1864 r.; domena publiczna, Wikimedia Commons.

• Ćwiczenie 2 – ilustracja 5 (obraz): Maria Medycejska jako królowa Francji, 1613 r., domena publiczna, Wikimedia Commons.

• Ćwiczenie 3: „Typ kultury przeciwstawny kulturze dominującej […]” – artykuł Kultura alternatywna, wikipedia.org.

• Ćwiczenie 3: „Zjawisko kulturowe mające miejsce w społecznościach osadniczych […]” – artykuł Kultura tradycyjna, wikipedia.org.

• Ćwiczenie 3: „Najważniejsza część kultury symbolicznej […]” – artykuł Kultura elitarna, wikipedia.org.

• Ćwiczenie 3: „Charakterystyczny typ kultury […]” – artykuł Kultura popularna, pl.wikiquote.org.

• Ćwiczenie 4 – ilustracja 1: Pomieszczenie ze sprzętem radiowym, 1927 r., domena publiczna, Wikimedia Commons.

• Ćwiczenie 4 – ilustracja 2: Odbiornik radiowy, ok. 1930 r.; CC BY‑SA 3.0, Badseed, Wikimedia Commons.

• Ćwiczenie 4 – ilustracja 3: Radio lampowe „Volksempfänger”; CC BY‑SA 3.0, Wikimedia Commons.