Imię i nazwisko autora: Anna Ruszczyk

Przedmiot: geografia

Temat zajęć: Produkty erupcji wulkanicznej.

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum/technikum, zakres podstawowy, klasa I

Podstawa programowa

V. Litosfera: związek budowy wnętrza Ziemi z tektoniką płyt litosfery, procesy wewnętrzne i zewnętrzne kształtujące powierzchnię Ziemi i ich skutki, skały.

Uczeń:

2) wyjaśnia przebieg głównych procesów wewnętrznych prowadzących do urozmaicenia powierzchni Ziemi (ruchy epejrogeniczne, ruchy górotwórcze, wulkanizm, plutonizm, trzęsienia ziemi).

Uczeń:

9) wyjaśnia wpływ procesów geologicznych na powstanie głównych struktur tektonicznych i ukształtowanie powierzchni Ziemi na wybranych przykładach.

Kształtowane kompetencje kluczowe

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,

• kompetencje cyfrowe,

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne

Uczeń:

• wie, czym są produkty erupcji wulkanicznych,

• zna rodzaje erupcji wulkanicznych,

• rozpoznaje produkty erupcji wulkanicznych.

Strategie nauczania: asocjacyjna, problemowa

Metody nauczania: dyskusja, burza mózgów, mapa mentalna

Formy zajęć: praca indywidualna, praca w parach, praca w grupach

Środki dydaktyczne: tablica interaktywna/monitor dotykowy/tablety, e‑materiał, podręcznik, obrazy/fotografie/film edukacyjny przedstawiający wybuch wulkanu

Materiały pomocnicze

M. Książkiewicz, Geologia dynamiczna, Wydawnictwa Geologiczne, Warszawa 1979.

Wł. Mizerski, Geologia dynamiczna, Wydawnictwa Naukowe PWN, Warszawa 2006.

Faza wprowadzająca

• Nauczyciel wprowadza uczniów w tematykę zajęć – wyświetla obrazy lub krótki film przedstawiający wybuchy wulkanów, wywołuje dyskusję na temat wyglądu wulkanów lub materiałów wydobywających się z wulkanu (tego, co widać na obrazach lub na filmie).

• Nauczyciel przedstawia temat i cele lekcji.

Faza realizacyjna

• Nauczyciel prosi uczniów o podawanie przykładów produktów, które wydobywają się z wulkanu w czasie wybuchu – burza mózgów.

• Uczniowie zapisują przykłady na tablicy.

• Następnie, pracując w parach, uczniowie charakteryzują wymienione produkty.

• Wskazani przez nauczyciela uczniowie przedstawiają znalezione informacje o produktach erupcji wulkanicznej (uwzględniają m.in. skład chemiczny lawy).

• Nauczyciel dzieli klasę na grupy – każda z nich ma za zadanie wyjaśnić pojęcie erupcji; następnie, wykorzystując e‑materiał i podręcznik, przedstawić zależności między rodzajem erupcji a jej produktami.

• Grupy otrzymują arkusze papieru i pisaki. Na podstawie zdobytych informacji uczniowie tworzą mapy mentalne przedstawiające przebieg erupcji i rodzaj wydobywających się produktów wulkanicznych (ich zróżnicowanie).

• Po upływie określonego przez nauczyciela czasu grupy przedstawiają swoje mapy mentalne – nauczyciel ustala kolejność prezentacji.

• Ocena pracy uczniów – informacje, forma przedstawienia na mapie mentalnej i jej prezentacja.

• Na podsumowanie tej fazy lekcji nauczyciel prosi o zapoznanie się z grafiką interaktywną (uczniowie utrwalają zdobyte wiadomości).

Faza podsumowująca

• Nauczyciel wprowadza uczniów do ćwiczeń w e‑materiale – w zależności od tempa pracy uczniowie wykonują kilka wskazanych przez nauczyciela ćwiczeń.

• Nauczyciel podsumowuje etapy lekcji, zestawiając je z założonymi celami – ocenia pracę uczniów i ich zaangażowanie.

• Uczniowie dzielą się swoimi doświadczeniami – co było dla nich łatwe, trudne, ciekawe.

Praca domowa

• Wykonaj pozostałe ćwiczenia z e‑materiału.

• Praca pisemna. Zredaguj wypowiedź pisemną na temat wpływu erupcji wulkanów na środowisko przyrodnicze oraz życie człowieka.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium:

• Grafikę interaktywną można wykorzystać w toku lekcji z zakresu podstawowego i rozszerzonego dotyczących wulkanizmu, np. typów wulkanów, tworzenia się gór wulkanicznych itp.