Dla nauczyciela
SCENARIUSZ LEKCJI
Imię i nazwisko autora Magdalena Filewicz
Przedmiot: geografia
Temat zajęć: Tendencje zmian układu osadniczego w Polsce
Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum/technikum, zakres podstawowy, klasa III
Podstawa programowa
XV. Społeczeństwo i gospodarka Polski: rozmieszczenie ludności i struktura demograficzna, saldo migracji, struktura zatrudnienia i bezrobocie, urbanizacja i sieć osadnicza, warunki rozwoju rolnictwa, restrukturyzacja przemysłu, sieć transportowa, atrakcyjność turystyczna.
Uczeń:
wyjaśnia zmiany procesów urbanizacyjnych i osadnictwa wiejskiego w Polsce, wiążąc je z przemianami społecznymi i gospodarczymi.
Kształtowane kompetencje kluczowe:
kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,
kompetencje cyfrowe,
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.
Cele operacyjne
Uczeń:
charakteryzuje typy zespołów miejskich,
omawia współczesne przemiany w osadnictwie wiejskim,
analizuje przyczyny i skutki przemian układów osadniczych w Polsce.
Strategie nauczania: konstruktywizm, konektywizm
Metody nauczania: pogadanka, dyskusja
Formy zajęć: praca indywidualna, praca w parach, praca zespołu klasowego
Środki dydaktyczne: komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu, zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale, tablica interaktywna
Materiały pomocnicze:
W. Maik, Osadnictwo jako przedmiot badań geograficznych, [w:] Człowiek i przestrzeń, B. Kortus (red.), Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2001, s. 101–111. Dostępny w internecie: denali.geo.edu.pl (dostęp 17.02.2021).
PRZEBIEG LEKCJI
Faza wprowadzająca
Nauczyciel prosi wskazaną osobę o odczytanie tematu lekcji. Następnie zadaje uczniom pytanie, z czym kojarzy im się osadnictwo. Prosi wybranego ucznia lub uczennicę o zapisywanie propozycji na tablicy.
Nauczyciel przedstawia cele lekcji.
Faza realizacyjna
Nauczyciel przedstawia uczniom treści zawarte w pierwszej części sekcji „Przeczytaj” w formie pogadanki. Następnie, po krótkim wprowadzeniu dotyczącym współczesnych przemian w osadnictwie wiejskim, nauczyciel otwiera dyskusję na temat przyczyn i skutków tych przemian. Moderuje dyskusję, czuwa nad poprawnością wypowiedzi uczniów, po zakończeniu dyskusji krótko podsumowuje ją.
Nauczyciel dzieli uczniów na pary. Uczniowie analizują grafikę interaktywną i wykonują polecenie zawarte w tej części e‑materiału. Wskazani uczniowie przedstawiają swoje odpowiedzi. Nauczyciel czuwa nad ich poprawnością, w razie potrzeby uzupełnia.
Uczniowie wykonują kilka wskazanych przez nauczyciela ćwiczeń z części „Sprawdź się”
Faza podsumowująca
Omówienie ewentualnych problemów z rozwiązaniem ćwiczeń z sekcji „Sprawdź się”.
Nauczyciel omawia przebieg zajęć, wskazuje mocne i słabe strony pracy uczniów, udzielając im tym samym informacji zwrotnej na temat ich pracy na lekcji.
Nauczyciel ocenia pracę uczniów, biorąc pod uwagę ich możliwości i zaangażowanie.
Wybrany uczeń podsumowuje zajęcia, zwracając uwagę na nabyte umiejętności.
Praca domowa
Odszukaj dane statystyczne związane ze zmianami liczby ludności dla miejscowości, w której mieszkasz. Jaka tendencja dominuje w analizowanych przez ciebie danych? Z czym związany może być napływ/ubytek ludności?
Wskazówki metodyczne do zastosowania multimedium
Grafika interaktywna może zostać wykorzystana podczas innych lekcji dotyczących urbanizacji i aglomeracji (np. zakres podstawowy: VIII. 14), a także podczas lekcji Nowe funkcje wsi.