Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki

Imię i nazwisko autora:

Dariusz Aksamit

Przedmiot:

Fizyka

Temat zajęć:

Jak wyznaczyć położenie środka masy?

Grupa docelowa:

III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres rozszerzony

Podstawa programowa:

Cele kształcenia - wymagania ogólne
II. Rozwiązywanie problemów z wykorzystaniem praw i zależności fizycznych.
III. Planowanie i przeprowadzanie obserwacji lub doświadczeń oraz wnioskowanie na podstawie ich wyników.
Zakres rozszerzony
Treści nauczania - wymagania szczegółowe

I. Wymagania przekrojowe. Uczeń:
4) przeprowadza obliczenia liczbowe posługując się kalkulatorem;
10) przeprowadza wybrane obserwacje, pomiary i doświadczenia korzystając z ich opisów; planuje i modyfikuje ich przebieg; formułuje hipotezę i prezentuje kroki niezbędne do jej weryfikacji;
III. Mechanika bryły sztywnej. Uczeń:
1) wyznacza położenie środka masy układu ciał.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

Zalecenie Parlamentu Europejskiego i Rady UE z 2018 r:

  • kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

  • kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,

  • kompetencje cyfrowe,

  • kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne:

Uczeń:

  1. pozna matematyczną definicję środka masy układu ciał (i środka ciężkości).

  2. obliczy środek masy prostych układów ciał leżących na jednej prostej oraz na płaszczyźnie.

  3. dowie się, jak eksperymentalnie wyznaczyć środek masy.

Strategie i metody
nauczania:

Strategia eksperymentalno‑obserwacyjna.

Formy zajęć:

Praca grupowa

Środki dydaktyczne:

-

Materiały pomocnicze:

-

PRZEBIEG LEKCJI

Faza wprowadzająca:

Nauczyciel przypomina pojęcie środka masy i zapisuje jak definiujemy go je matematycznie.
Uczniowie w małych grupach rozwiązują zadania 2, 3, 7 i 8, aby sprawdzić, czy radzą sobie z prostymi rachunkami.

Faza realizacyjna:

Nauczyciel przechodzi do zagadnienia środka masy bryły, prezentując np. zeszyt, deskę, cegłę, tekturowy arkusz czy inny duży przedmiot - i pokazuje, próbując podeprzeć go w różnych punktach, że środek masy znajduje się w środku geometrycznym. Z tektury uczniowie mogą wyciąć różne kształty (prostokąty, okręgi, trójkąty), zaznaczyć na nich markerem punkt, w którym trzeba je podeprzeć, a następnie - od linijki - narysować odpowiednio ich przekątne, średnice i środkowe, a następnie pokazać, że przecinają się one właśnie w tym wyznaczonym eksperymentalnie punkcie.

Uczniowie następnie samodzielnie rozwiązują zadania rachunkowe, w szczególności zadania 7 i 8 z niniejszego e‑materiału.

Faza podsumowująca:

Nauczyciel podsumowuje treści przekazane w trakcie lekcji i zachęca do dalszego eksperymentowania w domu. Nauczyciel zadaje pracę domową.
Dla uczniów chętnych proponuje następujące doświadczenie jako pracę domową: uczniowie zawieszają na nitce wybranye przez siebie nieregularne przedmioty - jak w końcowej treści animacji - i wykonują ich zdjęcia. W programie komputerowym mogą nałożyć zdjęcia na siebie w taki sposób, żeby widoczne były rzuty tych obiektów wzdłuż różnych osi. Osie te przechodzą przez środek masy. Wyniki uczniowe mogą zaprezentować klasie.

Praca domowa:

Zasugerować rozwiązanie zadań, będących częścią tego e‑materiału, których nie rozwiązano w trakcie lekcji.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium:

Animacja może być wykorzystana zgodnie ze scenariuszem.
Zapoznanie się z animacją może również zostać zadane przez nauczyciela uczniom do domu w celu weryfikacji przyswojonego materiału.