Autorka: Anna Wąsiel‑Alberska

Przedmiot: Wiedza o społeczeństwie

Temat: Źródła potęgi gospodarczej Europy w XVI‑XVIII wieku

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres rozszerzony

Podstawa programowa:

Zakres rozszerzony

XIII. Ład międzynarodowy.

Uczeń:

1) rozróżnia typy ładów międzynarodowych (monocentryczny, dwubiegunowy, policentryczny), odwołując się do historii XX i XXI w.; przedstawia na przykładach znaczenie supermocarstw dla funkcjonowania tych ładów;

3) wyjaśnia znaczenie strategicznych zasobów naturalnych w polityce międzynarodowej;

4) wyjaśnia na przykładach wzajemne zależności polityczne, gospodarcze i kulturowe pomiędzy państwami o różnym poziomie PKB i różnej jego strukturze; wyjaśnia znaczenie okresu kolonializmu w tych zależnościach.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• charakteryzuje pojęcie akumulacji pierwotnej i wskazuje proces sprzyjający akumulacji kapitału w państwach europejskich;

• ocenia zmiany w gospodarce państw europejskich zaangażowanych w odkrycia geograficzne i kolonizację;

• wskazuje metody wspierania rozwoju gospodarczego przez państwa absolutystyczne.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• burza mózgów;

• puzzle;

• dyskusja;

• mapa myśli.

Formy zajęć:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami i dostępem do internetu, słuchawki;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg zajęć:

Faza wstępna

1. Uczniowie, wykorzystując burzę mózgów, wyjaśniają pojęcie dualizm w rozwoju społeczno‑gospodarczym Europy. Wskazują na przyczyny powstania takiego podziału.

2. Uczniowie, wykorzystując mapę myśli, wskazują państwa, które brały udział w odkryciach geograficznych. Określają ich systemy polityczne.

3. Nauczyciel przedstawia temat i cele zajęć.

Faza realizacyjna

1. Uczniowie zostają podzieleni na równoliczne grupy. Każda z grup dostaje za zadanie przygotowanie informacji na temat zmian w rozwoju gospodarczym jednego z państw zachodnich (Francji, Anglii, Niderlandów, Hiszpanii). Uczniowie powinni wskazać, jak na zmiany gospodarcze wpłynęły odkrycia geograficzne.

2. Następuje zmiana składów grup i uczniowie z grup pierwotnych dzielą się wiadomościami w nich uzyskanymi tak, aby w każdej grupie znalazła się osoba z wiedzą na temat jednego z państw.

3. Na tablicy zostaje narysowana tabela, w której znajdą się informacje na temat każdego z państw. Powinna wskazywać podobieństwa w rozwoju gospodarczym.

4. Nauczyciel sprawdza, czy wszystkie najważniejsze pojęcia i wiadomości znalazły się w tabeli, uzupełnia brakujące informacje.

Faza podsumowująca

1. Nauczyciel prosi uczniów, aby ocenili, jaki wpływ na gospodarkę państw Europy Zachodniej miał udział w odkryciach.

2. Wybrana lub chętna osoba dokonuje podsumowania oceny.

Praca domowa:

Uczniowie proszeni są o wypisanie najważniejszych skutków odkryć dla państw nie biorących udziału w odkryciach.

Materiały pomocnicze:

Beau Riffenburgh, Wielkie odkrycia geograficzne, Bielsko‑Biała 2007.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

Może zostać wykorzystane jako podsumowanie pracy w grupach.