Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
Oceń projekt

Dla nauczyciela

Autor: Joanna Oparek

Przedmiot: język polski

Temat: O czym milczy Hiob? Wiersz Anny Kamieńskiej Hiob i młodzieniec.

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres podstawowy i rozszerzony

Podstawa programowa:

Zakres podstawowy
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
I. Kształcenie literackie i kulturowe.
1. Czytanie utworów literackich. Uczeń:
2) rozpoznaje konwencje literackie i określa ich cechy w utworach (fantastyczną, symboliczną, mimetyczną, realistyczną, naturalistyczną, groteskową);
4) rozpoznaje w tekście literackim środki wyrazu artystycznego poznane w szkole podstawowej oraz środki znaczeniowe: oksymoron, peryfrazę, eufonię, hiperbolę; leksykalne, w tym frazeologizmy; składniowe: antytezę, paralelizm, wyliczenie, epiforę, elipsę; wersyfikacyjne, w tym przerzutnię; określa ich funkcje;
5) interpretuje treści alegoryczne i symboliczne utworu literackiego;
8) wykazuje się znajomością i zrozumieniem treści utworów wskazanych w podstawie programowej jako lektury obowiązkowe;
10) rozpoznaje w utworze sposoby kreowania: świata przedstawionego (fabuły, bohaterów, akcji, wątków, motywów), narracji, sytuacji lirycznej; interpretuje je i wartościuje;
11) rozumie pojęcie motywu literackiego i toposu, rozpoznaje podstawowe motywy i toposy oraz dostrzega żywotność motywów biblijnych i antycznych w utworach literackich; określa ich rolę w tworzeniu znaczeń uniwersalnych;
14) przedstawia propozycję interpretacji utworu, wskazuje w tekście miejsca, które mogą stanowić argumenty na poparcie jego propozycji interpretacyjnej;
15) wykorzystuje w interpretacji utworów literackich potrzebne konteksty, szczególnie kontekst historycznoliteracki, historyczny, polityczny, kulturowy, filozoficzny, biograficzny, mitologiczny, biblijny, egzystencjalny;
16) rozpoznaje obecne w utworach literackich wartości uniwersalne i narodowe; określa ich rolę i związek z problematyką utworu oraz znaczenie dla budowania własnego systemu wartości.
III. Tworzenie wypowiedzi.
1. Elementy retoryki. Uczeń:
7) odróżnia dyskusję od sporu i kłótni;
2. Mówienie i pisanie. Uczeń:
1) zgadza się z cudzymi poglądami lub polemizuje z nimi, rzeczowo uzasadniając własne zdanie;
2) buduje wypowiedź w sposób świadomy, ze znajomością jej funkcji językowej, z uwzględnieniem celu i adresata, z zachowaniem zasad retoryki;
4) zgodnie z normami formułuje pytania, odpowiedzi, oceny, redaguje informacje, uzasadnienia, komentarze, głos w dyskusji;
IV. Samokształcenie.
6. wybiera z tekstu odpowiednie cytaty i stosuje je w wypowiedzi;
9. wykorzystuje multimedialne źródła informacji oraz dokonuje ich krytycznej oceny;
Lektura obowiązkowa
1) Biblia, w tym fragmenty Księgi Rodzaju, Księgi Hioba, Księgi Koheleta, Pieśni nad Pieśniami, Księgi Psalmów, Apokalipsy wg św. Jana;

Kształtowane kompetencje kluczowe:

  • kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

  • kompetencje w zakresie wielojęzyczności,

  • kompetencje cyfrowe,

  • kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej;

  • kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne. Uczeń:

  • przedstawia sytuację liryczną obecną w wierszu Hiob i młodzieniec;

  • charakteryzuje postaci ukazane w wierszu Hiob i młodzieniec Anny Kamieńskiej;

  • wyjaśnia, dlaczego utwór Anny Kamieńskiej można zaliczyć do liryki bezpośredniej oraz do liryki zwrotu do adresata;

  • interpretuje fragment wiersza Hiob i młodzieniec.

Strategie nauczania:

  • konstruktywizm.

Metody i techniki nauczania:

  • rozmowa kierowana;

  • metoda ćwiczeń przedmiotowych;

  • dyskusja.

Formy zajęć:

  • praca indywidualna,

  • praca całego zespołu klasowego,

  • samokształcenie.

Środki dydaktyczne:

  • komputery z głośnikami i dostępem do internetu, słuchawki;

  • zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

  • tablica interaktywna/tablica/ kartka papieru, pisak/kreda.

Przebieg zajęć

Przed lekcją

1. Nauczyciel wygłasza krótki wykład na temat Księgi Hioba – dydaktycznego poematu biblijnego. Podkreśla filozoficzną wymowę i zwraca uwagę na płynące z utworu inspiracje dla sztuki i literatury europejskiej różnych epok.

2. Nauczyciel rozdaje uczniom wybrane fragmenty Księgi Hioba (na przykład w tłumaczeniu Czesława Miłosza).

3. Uczniowie dzielą się fragmentami Księgi Hioba i odczytują je na głos.

Faza wprowadzająca
1. Nauczyciel udostępnia uczniom e‑materiał. Na wstępie może postawić pytania zawarte we wprowadzeniu: Co mówi nam historia Hioba przedstawiana w Starym Testamencie? Czy cierpienie jest trwale wpisane w ludzką egzystencję? Czy możemy pojąć jego sens? Czy możemy się na nie przygotować? Jak znosić ból, śmierć, stratę, starość?.
2. Nauczyciel ustala z uczniami cele lekcji i kryteria sukcesu.

Faza realizacyjna

1. Uczniowie zapoznają się z materiałem w sekcji „Przeczytaj”.

2. Nauczyciel omawia tematykę i strukturę cyklu poetyckiego Anny Kamieńskiej Drugie szczęście Hioba.

3. Uczniowie przechodzą do sekcji „Audiobook” i zapoznają się z wierszem z cyklu Anny Kamieńskiej Hiob i młodzieniec.

4. Nauczyciel zwraca uwagę, że w omawianym wierszu, jak i w całym cyklu Drugie szczęście Hioba, główna postać przede wszystkim milczy. Może już w tym momencie zadać uczniom pytanie o powód milczenia Hioba – inicjując dyskusję. Następnie uczniowie w parach wykonują polecenia 1 i 2 z sekcji „Audiobook”.

5. Uczniowie przechodzą do sekcji „Sprawdź się” i wykonują ćwiczenie 1. Nauczyciel prosi jedną osobę o podanie zaproponowanych epitetów, które charakteryzują Hioba, a pozostałych uczniów o uzupełnienie tej listy. Następnie uczniowie przedstawiają listę cech młodzieńca.

6. Uczniowie indywidualnie wykonują ćwiczenie 2 – wybrana osoba prezentuje odpowiedź.

7. Uczniowie wykonują ćwiczenia 3 i 4. Nauczyciel prosi jednego ucznia o odczytanie pisemnej wypowiedzi, a pozostałych uczniów o skomentowanie.

8. Nauczyciel inicjuje dyskusję o tym, czy młodzieniec nauczył się czegoś od Hioba i czy mógł się nauczyć. Po dyskusji uczniowie wykonują ćwiczenie 5 (tworzą wypowiedź pisemną na zadany temat). Chętna osoba odczytuje swoją wypowiedź - inni uczniowie mogą ją skomentować. Nauczyciel może pogłębić temat, stawiając pytanie: Dlaczego młodzieniec nie był w stanie pojąć milczenia Hioba?.

9. Uczniowie wykonują ćwiczenie 6 – nauczyciel ocenia odpowiedź wybranego ucznia.

10. Ćwiczenia 7 i 8 mogą zostać wykonane indywidualnie, w formie pisemnej, albo przyjąć formę dyskusji. Nauczyciel (nawiązanie do ćwiczenia 8) może zasugerować uczniom, żeby we własnym życiu poszukali przykładów doświadczeń, o których nie da się opowiedzieć komuś, kto tego nie przeżył.

Faza podsumowująca

1. Nauczyciel podsumowuje dyskusję, podkreślając, że milczenie Hioba też jest rodzajem odpowiedzi i dzięki swojej postawie Hiob uczy powściągliwości, a także tego, że pewnych sytuacji i emocji trzeba doświadczyć osobiście.

2. Dyskusja może zostać rozszerzona o pytanie: Czy młode pokolenia potrafią czerpać z doświadczeń życiowych starszych pokoleń?.

3. Nauczyciel może nawiązać do poezji po Holocauście, która poszukiwała zupełnie nowego języka, by opowiedzieć o tym, co niewyrażalne – o doświadczeniu Zagłady.

Zadanie domowe

Nauczyciel zadaje zadanie domowe na podstawie e‑materiałów.

1. W tekście liczącym co najmniej 120 słów zinterpretuj fragment wiersza Hiob i młodzieniec.

2. Poproś kogoś ze starszego pokolenia swojej rodziny, żeby opowiedział ci o bolesnym doświadczeniu życiowym. Zastanów się, czy potrafisz postawić się w jego sytuacji. Opisz swoje przemyślenia.

Materiały pomocnicze:

Kazimierz Bukowski, Biblia a literatura polska, Poznań 1988.
Zenon Ziółkowski, Najtrudniejsze stronice Biblii, Warszawa 1989.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

Uczniowie mogą zapoznając się z sekcją „Audiobook” przed lekcją, aby aktywnie uczestniczyć w zajęciach.

Sprawdź się