SCENARIUSZ LEKCJI

Imię i nazwisko autora: Anna Ruszczyk

Przedmiot: geografia

Temat zajęć: Zróżnicowanie lesistości na świecie i w Polsce

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum/technikum, zakres podstawowy, klasa II

Podstawa programowa

Zakres podstawowy: X. Rolnictwo, leśnictwo i rybactwo: czynniki rozwoju rolnictwa, struktura użytków rolnych, obszary upraw i chów zwierząt, zrównoważona gospodarka leśna, rybactwo(morskie i śródlądowe, akwakultura).

Uczeń:

4) wyjaśnia zróżnicowanie przestrzenne wskaźnika lesistości na świecie i w Polsce, przedstawia wielorakie wartości lasu oraz uzasadnia konieczność racjonalnego gospodarowania zasobami leśnymi zgodnie z zasadami zrównoważonej gospodarki leśnej i ochrony przyrody;
5) wykazuje znaczenie przyrodnicze, społeczne i gospodarcze lasów.

Kształtowane kompetencje kluczowe

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,

• kompetencje cyfrowe,

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne

Uczeń:

• definiuje pojęcia lasu i lesistości,

• wskazuje na mapie obszary w Polsce i na świecie o najmniejszym i największym wskaźniku lesistości,

• charakteryzuje funkcje lasów,

• ocenia wpływ różnych czynników wpływających na zróżnicowanie lesistości.

Strategie nauczania: asocjacyjna, problemowa

Metody nauczania: dyskusja, burza mózgów, drzewo decyzyjne, praca z e‑materiałem

Formy zajęć: praca indywidualna, praca zbiorowa, praca w grupach

Środki dydaktyczne: tablica interaktywna/monitor dotykowy/tablety, atlas geograficzny, e‑materiał, schemat drzewa decyzyjnego przygotowany przez nauczyciela, podręcznik

Materiały pomocnicze

Baza Danych o Lasach, dostępna online: bdl.lasy.gov.pl/portal/lasy‑na‑swiecie

Oficjalna strona Lasów Państwowych

PRZEBIEG LEKCJI

Faza wprowadzająca

• Czynności organizacyjne.

• Wprowadzenie do lekcji – nauczyciel inicjuje dyskusję na temat tego, czym jest las, jak uczniowie definiują las. Dopytuje, jakie uczniowie znają rodzaje lasów oraz jakie znają główne kompleksy leśne na świecie.

• Przedstawienie tematu lekcji i jej celów.

Faza realizacyjna

• Jakie funkcje spełnia las? – burza mózgów; uczniowie zapisują na karteczkach samoprzylepnych funkcje lasu, przyczepiają je do tablicy.

• Wspólnie z uczniami nauczyciel grupuje zapisane funkcje na trzy części – funkcje ekologiczne, gospodarcze, społeczne.

• Krótka dyskusja na temat funkcji lasów, podkreślenie funkcji ochronnych (ekologicznych).

• Wprowadzenie pojęcia „lesistości”.

• Nauczyciel prosi uczniów o znalezienie w e‑materiale informacji na temat lesistości poszczególnych kontynentów i krajów – analiza wykresów słupkowych i mapy świata zawartej w e‑materiale (Przeczytaj): kraje o największej i najmniejszej lesistości.

• Uczniowie porównują lesistość krajów świata z lesistością w Polsce – analizują mapę lesistości poszczególnych województw w Polsce. W dyskusji na forum klasy znajdują przyczyny różnic lesistości (mapa w e‑materiale) w krajach świata i w Polsce.

• Nauczyciel tak kieruje dyskusją, aby uzyskać informacje o przyczynach różnicujących lesistość świata, podkreśla m.in. pozyskiwanie drewna (gospodarkę leśną), pozyskiwanie terenów pod pola uprawne, występowanie katastrof naturalnych itp.

• Nauczyciel dzieli uczniów na 4‑5 grup – ich zadaniem jest przedyskutowanie problemu i odpowiedź na pytanie, czy działalność człowieka musi prowadzić do dalszego wylesiania powierzchni Ziemi.

• Każdy zespół uczniów otrzymuje kserokopię schematu drzewa decyzyjnego (przygotowane przez nauczyciela) – w pniu drzewa uczniowie zapisują sytuację wymagającą podjęcia decyzji (Czy działalność człowieka musi prowadzić do dalszego wylesiania powierzchni Ziemi?).

• Grupy dyskutują i wpisują w odpowiednie miejsca możliwe rozwiązania, pozytywne i negatywne skutki każdego z rozwiązań, wnioski (decyzje, które wynikają z analizy problemu).

• Po upływie określonego przez nauczyciela czasu grupy prezentują swoje drzewa decyzyjne, główną uwagę skupiając na wnioskach.

• Nauczyciel podsumowuje pracę uczniów, wypracowane wnioski mogą stanowić część notatki z lekcji.

Faza podsumowująca

• Nauczyciel podsumowuje etapy lekcji (odwołując się do celów lekcji) i wprowadza uczniów do fazy ćwiczeń.

• Uczniowie wykonują wybrane przez nauczyciela ćwiczenia z e‑materiału.

• Nauczyciel pyta o ewentualne trudności i wyjaśnia je.

• Uczniowie dzielą się informacjami na temat lekcji. Mówią, co im się najbardziej podobało w lekcji, co było dla nich nową wiedzą, do czego mogą ją wykorzystać.

Praca domowa

• Przeanalizuj grafikę interaktywną zawartą w e‑materiale. Przedstaw główne czynniki, które przyczyniły się do obecnej lesistości na kontynentach i w państwach świata.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium

• Grafika interaktywna może zostać wykorzystana we wstępie do lekcji o krajobrazie leśnym w Polsce (zakres rozszerzony XIV. 1), oraz o problemach środowiskowych współczesnego świata (zakres rozszerzony XVIII. 7) i 10).

• Zawarta w e‑materiale grafika interaktywna może być wykorzystane do samodzielnego rozszerzania i pogłębiania wiedzy przez ucznia w domu.