Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
R19yh4qOOMvuh1

Dokumentowanie zdarzeń. Projekt fotograficzny

Źródło: online skills.

Ważne daty

1826 – pierwsza fotografia Joespha Nicephora Niepce'a przedstawiajaca widok z okna

1880 – wydruki fotografii w gazetach

1884 – przygotowanie taśmy filmowej

1900 – pierwsza kolorowa fotografia

1975 – odkrycie aparatu cyfrowego

1997 – pierwsze zdjęcie wysłane przez telefon komórkowy

mf59b5744352d36f0_0000000000035
1

Scenariusz lekcji dla nauczyciela

R10sOHlWyX8Bn1
Scenariusz lekcji do pobrania.
Źródło: Kamila Neumann.
mf59b5744352d36f0_0000000000038

I. Opanowanie zagadnień z zakresu języka i funkcji plastyki; podejmowanie działań twórczych, w których wykorzystane są wiadomości dotyczące formy i struktury dzieła. Uczeń:

6) rozróżnia gatunki i tematykę dzieł w sztukach plastycznych (portret, autoportret, pejzaż, martwa natura, sceny: rodzajowa, religijna, mitologiczna, historyczna i batalistyczna); niektóre z tych gatunków odnajduje w grafice i w rzeźbie; w rysunku rozpoznaje studium z natury, karykaturę, komiks, rozumie, czym jest w sztuce abstrakcja i fantastyka; podejmuje działania z wyobraźni i z natury w zakresie utrwalania i świadomości gatunków i tematów w sztuce, stosuje w tym zakresie różnorodne formy wypowiedzi (szkice rysunkowe, fotografie zaaranżowanych scen i motywów, fotomontaż).

II. Doskonalenie umiejętności plastycznych – ekspresja twórcza przejawiająca się w działaniach indywidualnych i zespołowych. Uczeń:

1) w zadaniach plastycznych interpretuje obserwowane przedmioty, motywy i zjawiska, stosując środki wyrazu zgodnie z własnym odczuciem; w wyższych klasach podejmuje również próby rysunkowego studium z natury;

2) wyraża w pracach plastycznych uczucia i emocje wobec rzeczywistości, a także płynące z inspiracji muzycznych czy literackich (impresja i ekspresja); rysuje, maluje, ilustruje zjawiska i wydarzenia realne i wyobrażone (także w korelacji z innymi przedmiotami);

5) podejmuje próby integracji sztuk tworząc zespołowo teatr plastyczny (animacja form plastycznych w przestrzeni plus światło i dźwięk ) oraz realizując inne rodzaje kreacji z pogranicza plastyki i pokrewnych dziedzin jak pantomima, taniec, film animowany;

6) stosuje różnorodne techniki plastyczne (proste techniki graficzne, rzeźbiarskie, malarskie, elementy obrazowania cyfrowego fotograficznego i z wykorzystaniem wybranych graficznych programów komputerowych);

III. Opanowanie podstawowych wiadomości z zakresu kultury plastycznej, jej narodowego i ogólnoludzkiego dziedzictwa kulturowego. Uczeń:

8) zna i stosuje zasady prezentacji i upowszechniania dzieł zgodnie z prawem i etyką.

mf59b5744352d36f0_0000000000046
Nauczysz się

wskazywać różnice między fotografią tradycyjną i cyfrową;

wykonywać fotografie dokumentalne, mając świadomość ich tematyki i kompozycji obrazu;

przygotować fotorelację w ramach projektu;

stosować fotomontaż;

posługiwać się wybranym narzędziem komputerowym lub internetowym, w szczególności do magazynowania, porządkowania i prezentacji obrazów fotograficznych;

stosować zasady prawa w pozyskiwaniu i rozpowszechnianiu fotografii jako obrazu.

mf59b5744352d36f0_0000000000058

Wstęp

Za datę wynalezienia fotografii uważa się wykonanie pierwszego obrazuObrazobrazu za pomocą światła na posrebrzonej płytce z miedzi. Dokonał tego francuski malarz Louis Daguerre (czytaj: lui dager). Od jego nazwiska taką fotografię nazywa się dagerotypemDagerotypdagerotypem. Jest ona jednocześnie pozytywemPozytywpozytywemnegatywemNegatywnegatywem. Każde zdjęcie uzyskuje się tylko raz, a jego przygotowanie jest skomplikowane.

RqRQo1lskVBTt1
Louis Daguerre, „Atelier”, 1837, własność prywatna, Wikimedia, domena publiczna
Rtsc0tRHArEO81
Autor nieznany, „Portret dwóch mężczyzn grających w karty”, ok. 1850, Muzeum Narodowe w Warszawie, Warszawa, Polska, cyfrowe.mnw.art.pl, CC BY 3.0

Przełom w dostępności fotografowania nastąpił po wynalezieniu w roku 1888 taśmy filmowej, pokrytej światłoczułą powłoką. Ilość odbitek jest nieograniczona, jednak ich uzyskanie wymaga obróbki chemicznej w ciemni.

RA8noEuPxjfhV1
Taśma filmowa, online-skills, CC B Y 3.0
mf59b5744352d36f0_0000000000068

Fotografia dokumentalna

FotografiaFotografiaFotografia dokumentalna dotyczy ważnych wydarzeń z otaczającego nas świata. Ukazuje ludzi, świat przyrody, miejsca, często gdzieś ukryte lub zakazane. Fotograf dokumentu utrwala fakty w obrazach.

Namalowanie portretu wymagało wielogodzinnego pozowaniaPozowaćpozowania, dlatego pierwsze zdjęcia to głównie wizerunki ludzi. Jednak wkrótce fotografów zainteresowały inne tematy: ludzie w trakcie rozrywki, pracy, wydarzenia i krajobrazy.

R1QEiIX3SEpwg1
Lewis Hine, „Chłopiec niosący kapelusze”, 1912, Metropolitan Museum of Art., Nowy York, USA, Wikimedia, CC0

Rozpoczęli też próby z przetwarzaniem fotografii czyli fotomontażemFotomontażfotomontażem.

R1I4Xmebo4nQc1
Karol Beyer, „Portret członków Delegacji miasta Warszawy do namiestnika Gorczakowa”, 1861, Muzeum Narodowe w Warszawie, Warszawa, Polska, cyfrowe.mnw.art.pl, CC BY 3.0
mf59b5744352d36f0_0000000000087

Dokumentowanie zdarzeń

RMFigS0cDo23s
Scena religijna. Autor nieznany (fot.), Światowe Dni Młodieży, 2016, Kraków, blaber.pl, CC BY 3.0
R9bcGgv880RZl1
Ilustracja interaktywna przedstawia fotografię barwną grupy żołnierzy. Ukazuje wojsko podczas działań wojennych. Żołnierze na drugim planie przedstawieni są w pozycjach leżących z bronią w rękach. Są odwróceni tyłem. Na pierwszym planie żołnierz przyklęka. Tło jest zamglone. Na ilustracji umieszczone są dwa interaktywne punkty z informacjami. Do informacji oznaczonej jako druga dołączona jest ilustracja przedstawiająca czarno-białą fotografię, na której znajduje się dwóch żołnierzy. Ubrani są w mundury bojowe i hełmy. Stoją tyłem do siebie i w rękach trzymają wycelowane karabiny maszynowe. W tle znajdują się zniszczone schody. Pod interaktywnymi punktami znajdują się następujące informacje: Punkt 1: Scena batalistyczna przedstawia rekonstrukcję ataku niemieckich żołnierzy podczas II wojny światowej. Mimo, że na zdjęciu widać zielone plamy, część obrazu jest monochromatyczna. Monochromatyczny - w odcieniach jednego koloru, tutaj w szarościach. Czarno-białe zdjęcie jest dość często stosowane w dokumentalnej fotografii dla podkreślenia powagi sytuacji. Punkt 2: Na zdjęciu scena batalistyczna. Obecnie w wielu krajach świata toczą się konflikty. Pasja fotograficzna sprawia, że autorzy takich zdjęć narażają życie w poszukiwaniu wyjątkowego ujęcia, dokumentu. Jednocześnie to sposób przekazania sygnału o problemach na świecie, np. o wyrządzanej komuś krzywdzie.Tragizmu sytuacji dodaje czarno-biała kolorystyka. Obraz w odcieniach jednego koloru (tutaj szarości) nazywa się monochromatycznym. Taki efekt umożliwiają programy komputerowe do obróbki zdjęć lub ustawienia aparatu fotograficznego.
Scena batalistyczna. Niemieccy żołnierze oraz Oddział żołnierzy na terenie poszukiwań
RxcjNe4HIvybH1
Ilustracja interaktywna przedstawia kupców miejskich stojących przy teatrze. Budynek dekorowany jest reliefem. Przed nim wysunięte jest zadaszenie. Nad kondygnacją rozciąga się kolumnada. Na chodniku spacerują ludzie. Na ilustracji umieszczony jest interaktywny punkt z informacją: Punkt 1: Ta fotografia ma wartość dokumentu. Pokazuje sprzedawców ulicznych podczas pracy, ponadto autor uwiecznił budynek krótko przed zmianą jego wyglądu. Fotograf ustawił aparat fotograficzny nieco z boku budynku. Dzięki temu uzyskał perspektywę - złudzenie przestrzeni w płaskim obrazie. Na zdjęciu widać jedną z odmian - perspektywę zbieżną: linie poziome budynku zmierzają do jednego punktu, a przedmioty i osoby im dalej od nas, tym zdają się mniejsze.
Scena rodzajowa. Warszawa, sprzedawcy uliczni przed Teatrem
RejAoPghcMOkc1
Ilustracja interaktywna przedstawia fotografię ludzi oglądających marmurową rzeźbę Grupa Laokoona w Muzeach Watykańskich. Na pierwszym planie znajduje się tłum ludzi. W tle w arkadowej wnęce wystawiona jest Grupa Laokoona. Ściany po bokach zawierają pasy z płaskorzeźbami. Po prawej stronie we wnęce ustawiona jest rzeźba kobiety. Na ilustracji umieszczony jest interaktywny punkt z informacją: Punkt 1: Zdjęcie przedstawia rzeźbę opartą na motywach mitologicznych. Jej powstanie nie jest jasne. Może pochodzić ze starożytności, jako ówczesne przedstawienie boskich postaci. Mitologia jest zbiorem historii bogów starożytnych, czczonych w czasach od VIII w. p. n. e. do V w. n. e. Podejrzewa się też, że rzeźba jest doskonałą podróbką wykonaną w epoce renesansu w XVI w..
Ludzie oglądający marmurową rzeźbę Grupa Laokoona w Muzeach Watykańskich, Watykan, tianatempleman.com, CC BY 3.0
RJXtgd4AD6V8w1
Ilustracja interaktywna przedstawia czarno-białą fotografię pacyfikacji strajku górników z kopalni "Wujek". Zdjęcie, wykonane z lotu ptaka, ukazuje plac między budynkami. Na nim stojący u góry samochód milicji oblewa z armatki wodnej uciekających strajkowiczów. Za autem stoi czołg. Na ilustracji znajduje się interaktywny punkt z informacją: Punkt 1: Scena historyczna z lat 80 XX wieku. Scena przedstawia pacyfikację górników w kopalni "Wujek" w Katowicach, która odbyła się 16 grudnia 1981 roku. Zdjęcie wykonano techniką tradycyjną, przez świadka, który oglądał starcie protestujących z milicją. Fotografia podobnie jak dzieło malarskie jest obrazem.
Marek Janicki (fot.), Strajk górników - pacyfikacja kopalni Wujek, 1981, Katowice, fakt.pl, CC BY 3.0
RboleHFdzxMpN1
Ilustracja interaktywna przedstawia fotografię, ukazującą historyczny moment przed otwarciem Sejmu po odzyskaniu przez Polskę niepodległości. Józef Piłsudski i Ignacy Jan Paderewski wjeżdżają autem i pozdrawiających zebranych. Przy przejeździe stoją uzbrojeni żołnierze. Punkt 1: Fotografię wykonano po odzyskaniu przez Polskę niepodległości po długich latach spędzonych pod zaborami. Zdjęcie przedstawia historyczną chwilę. Wielcy przywódcy polskiego narodu Józef Piłsudski i Ignacy Jan Paderewski przybywają na uroczystość otwarcia Sejmu Ustawodawczego Rzeczypospolitej Polskiej w dn. 9 lutego 1919.
mf59b5744352d36f0_0000000000099

Fotorelacja o charakterze dokumentalnym

Serię zdjęć, które łączy wspólny temat, nazywamy fotorelacją. Wyróżnia się ona brakiem komentarza (opisu treści zdjęcia). Zdjęcia opatrzone są krótką informacją, która zawiera:

  • tytuł fotorelacji,

  • tytuł zdjęcia,

  • datę jego wykonania.

Jako narzędzie do pokazu fotograficznego w szkole można wykorzystać program do prezentacji (np. OpenOffice Impress). Tradycyjną formą fotorelacji jest wystawa zdjęć utrwalonych na papierze.

R1IQXTebNQ2GD1
Galeria z oświetlonymi fotografiami, online-skills, CC BY 3.0

Warto znaleźć miejsce w Internecie, które umożliwia magazynowanie i udostępnianie plików graficznych, w tym także zdjęć. Jednym z takich serwisów jest Fotosik.pl, który pozwala umieszczać zdjęcia nawet bez rejestracji (zapisania się). Również portale społecznościowe (np. Facebook) oferują możliwość utworzenia własnych galerii (katalogów) fotografii. Aby taka galeria spełniała rolę fotorelacji, trzeba zadbać o umieszczanie w niej zdjęć związanych tylko z jednym tematem i sprawdzenie, czy pojawią się w odpowiedniej kolejności. Decydując się na rejestrację w wybranym serwisie, należy koniecznie zapoznać się z regulaminem.

mf59b5744352d36f0_0000000000132

Zasady przygotowywania projektu

Projekt służy opracowaniu pomysłu na rozwiązanie jakiegoś problemu, np. przygotowania fotorelacji z wybranego wydarzenia.

  1. Dobór współpracowników. Najlepiej działa grupa czteroosobowa, ale można pracować indywidualnie.

  2. Uzgodnienie celów zadania (np. Przygotowanie i pokaz fotografii dokumentalnych z przebiegu wydarzenia).

  3. Wybór tematu. Może to być ważne wydarzenie z życia szkoły (np. Fotorelacja z Dnia Patrona) albo spoza niej (np. Lipcowy rajd rowerowy).

  4. Zapoznanie się z instrukcją.

  5. Ustalenie działań, podziału pracy w grupie i terminów.

  6. Uzgodnienie sposobu prezentacji publicznej (wystawa, pokaz komputerowy, Internet).

  7. Twórcza praca w ramach przydzielonych zadań.

  8. Prezentacja efektów pracy.

Bardzo ważne jest dokładne stosowanie instrukcji, a także samodzielna i odpowiedzialna realizacja przydzielonych działań.

Jak stworzyć fotografię dokumentalną? Instrukcja

  1. Przypomnij sobie rolę fotografii dokumentalnej.

  2. Wybierz wydarzenie.

  3. Dowiedz się, czego dokładnie dotyczy, aby uwiecznić kluczowe (najważniejsze) chwile z przebiegu wydarzenia.

  4. Sprawdź, jak długo potrwa. To pomoże ci zaplanować ujęcia w czasie trwania imprezy.

  5. Szukaj „decydujących momentów” – tych, które się już nigdy nie powtórzą.

  6. Zwróć uwagę na cechy plastyczne fotografii: elementy kompozycjiKompozycjakompozycji (np. rytmmf59b5744352d36f0_0000000000020rytm), barwy, plamy barwnePlamaplamy barwne, światło, symetria, kontrastyKontrastkontrasty, perspektywa.

  7. Pokazuj fakty, ale nie bój się własnych nietypowych pomysłówmf59b5744352d36f0_0000000000021pomysłów.

  8. Pamiętaj, aby spytać o zgodę, jeśli chcesz w zgodzie z prawem upowszechniać wizerunek czyjejś twarzy.

mf59b5744352d36f0_0000000000020
mf59b5744352d36f0_0000000000021
mf59b5744352d36f0_0000000000209

Zadania

classicmobile
Ćwiczenie 1
RHpd6zf3nbFY41
Wskaż zdania związane z fotografią. Wybierz właściwe z poniższych: 1. Koncepcja decydującego momentu dotyczy uchwycenia w fotografii momentu, który już się nigdy nie powtórzy, 2. Dagerotyp to nazwa fotografii na metalu; pochodzi od nazwiska wynalazcy fotografii malarza Louisa Daguerre'a, 3. Fotomontaż polega na łączeniu motywów z różnych zdjęć różnymi technikami, 4. Fotografia nie jest obrazem, 5. Motyw jest w sztukach plastycznych elementem kompozycji, 6. Fotografia to technika utrwalania obrazu za pomocą światła, 7. Fotografię można wykonać każdym telefonem komórkowym.
Źródło: Kamila Neumann.
static
classicmobile
Ćwiczenie 2
RBIH0MsBxxwWu1
Wskaż zdanie, które najlepiej określa pojęcie fotografii dokumentalnej. Możliwe odpowiedz: 1. Fotografia dokumentalna nie jest dostępna w internecie, 2. Fotografia dokumentalna jest przeważnie wykorzystywana do tworzenia portretów, 3. Fotografia dokumentalna dotyczy ważnych wydarzeń z otaczającego nas świata.
Źródło: Kamila Neumann.
static
classicmobile
Ćwiczenie 3
R1WBr3xCkHLiD1
Wymień znane ci typy fotografii.
Źródło: Kamila Neumann.
static
classicmobile
Ćwiczenie 4
R45KcxpEkFeDa1
Wyjaśnij swoimi słowami, na czym polega fotorelacja.
Źródło: Kamila Neumann.
static
classicmobile
Ćwiczenie 5
RYZWMbzhDFKih1
Czym, według Ciebie, powinna charakteryzować się fotografia reportażowa.
Źródło: Kamila Neumann.
static
classicmobile
Ćwiczenie 6
Rb8jhG55TvPIm1
Wyjaśnij, jaka jest różnica między pozytywem a negatywem w fotografii.
Źródło: Kamila Neumann.
static
classicmobile
Ćwiczenie 7
R6uoyBbvqtQID1
Odpowiedz na pytanie. Czy fotografowane osoby należy pytać o zgodę o upowszechnianie wizerunku? Możliwe odpowiedzi: 1. Możesz zapytać, ale nie musisz, 2. Nie ma takiej potrzeby, 3. Tak, zawsze.
Źródło: Kamila Neumann.
static
Polecenie 1

Przygotuj fotorelację o charakterze dokumentalnym na dowolny temat związany z wydarzeniem szkolnym lub lokalnym (w twojej miejscowości). Zadanie wykonaj w ramach projektu.

Zasady:

  • Zapoznaj się z zasadami realizacji projektu.

  • Przeczytaj instruktaż wykonania zdjęcia dokumentalnego.

  • Fotorelacja zawiera 10 zdjęć.

  • Wybierz narzędzie porządkowania i przechowywania.

  • Przygotuj prezentację fotorelacji przy pomocy wybranego narzędzia.

Pamiętaj:

  • Osoby, których twarze są wyraźnie widoczne na zdjęciach, powinny wyrazić zgodę na upowszechnianie wizerunku.

  • Rozpoznaj przydatność wybranego narzędzia do tego zadania (skonsultuj z nauczycielem).

  • Zapisz instruktaż zdjęcia dokumentalnego oraz etapy projektu w e‑Portfolio i śledź je na bieżąco.

  • Wykonaj więcej zdjęć, aby mieć z czego wybrać.

  • Możesz także posłużyć się fotomontażem.

  • Zwróć uwagę na sposób zapisywania i porządkowania plików graficznych.

mf59b5744352d36f0_0000000000267

Słownik pojęć

Dagerotyp
Dagerotyp

zdjęcie otrzymane jedną z pierwszych technik utrwalania obrazu. Wykonane na miedzianej, posrebrzonej płytce.

Detal
Detal

pojedynczy element, szczegół, część bardziej złożonej całości. W sztuce określa się tak element dekoracyjny.

Fakt
Fakt

to, co się rzeczywiście wydarzyło; jak naprawdę było, pojedyncze wydarzenie.

Filtr
Filtr

pozwala nakładać ciekawe efekty przy obróbce obrazów, np. rozmycie, zamglenie.

Fotografia
Fotografia

technika utrwalania obrazu za pomocą światła.

Fotomontaż
Fotomontaż

połączenie motywów z różnych zdjęć w jednej fotografii różnymi technikami.

Kadr
Kadr

obraz, który mieści się na jednym zdjęciu; ujęcie.

Kompozycja
Kompozycja

kompozycja – układ elementów, które razem stanowią harmonijną całość. Kompozycją określa się też samo dzieło.

Kontrast
Kontrast

zestawienie dwóch przeciwieństw; kontrast kolorów, linii, kształtów.

Miedź
Miedź

rodzaj metalu.

Motyw
Motyw

w sztukach plastycznych jest to element kompozycyjny.

Negatyw
Negatyw

obraz fotograficzny, w którym barwy i ich tonacje są utrwalone odwrotnie co do jasności.

Obraz
Obraz

dzieło plastyczne na płaszczyźnie; dwuwymiarowe.

Plama
Plama

kształt na powierzchni obrazu o określonej wielkości i barwie.

Pozować
Pozować

przybierać odpowiednią pozę, postawę ciała. Być modelem dla fotografa, malarza, rzeźbiarza.

Pozytyw
Pozytyw

odbitka fotograficzna uzyskana z negatywu. Negatyw to obraz fotograficzny, w którym barwy i tonacje są utrwalone odwrotnie co do jasności. Pozytyw otrzymuje się kierując światło przez negatyw na papier fotograficzny.

Prawo
Prawo

zasady ustalone przez władze państwa lub wspólnoty państw w określonej dziedzinie (np. Prawo autorskie). Ich przestrzeganie jest obowiązkowe.

Rytm
Rytm

powtarzanie się czegoś w podobnych odstępach.

Scena
Scena

wybrana przez malarza, fotografa sytuacja lub miejsce do utrwalenia w kadrze.

mf59b5744352d36f0_0000000000270

Źródło:

sjp.pl

mf59b5744352d36f0_0000000000291

Galeria dzieł sztuki