Ważne daty
323 r. p.n.e. - śmierć Aleksandra wielkiego; w sztuce greckiej początek okresu hellenistycznegookresu hellenistycznego
30 r. p. n. e. - podbicie przez Rzymian Egiptu, ostatniego państwa hellenistycznego. Koniec okresu hellenistycznego w sztucesztuce
Scenariusz lekcji dla nauczyciela
I. Rozwijanie zdolności rozumienia przemian w dziejach sztuki w kontekście ich uwarunkowań kulturowych, środowiskowych, epok, kierunków, stylów i tendencji w sztuce. Uczeń:
1. wykazuje się znajomością chronologii dziejów sztuki, z uwzględnieniem:
b) starożytności (kultur: Mezopotamii, Egiptu, Grecji, Rzymu),
4. prawidłowo sytuuje w czasie i w przestrzeni geograficznej poszczególne epoki, style, kierunki i tendencje w sztuce;
5. charakteryzuje i opisuje sztukę powstałą w obrębie poszczególnych epok, kierunków i tendencji;
7. łączy najistotniejsze dzieła ze środowiskiem artystycznym, w którym powstały;
8. porównuje style i kierunki oraz ich wzajemne oddziaływania; uwzględnia źródła inspiracji, wpływ wydarzeń historycznych i kulturalnych oraz estetyki na cechy tych stylów;
II. Zapoznawanie z najwybitniejszymi dziełami w zakresie architektury i sztuk plastycznych. Uczeń:
1. wymienia i rozpoznaje najbardziej znane dzieła sztuki różnych epok, stylów oraz kierunków sztuk plastycznych;
13. dokonuje opisu i analizy, w tym porównawczej, dzieł z uwzględnieniem ich cech formalnych:
b) w rzeźbie: bryły, kompozycji, faktury, relacji z otoczeniem,
15. rozpoznaje w dziele sztuki temat i wskazuje jego źródło ikonograficzne;
16. rozpoznaje podstawowe motywy ikonograficzne, świętych chrześcijańskich, bogów greckich i alegorie wybranych pojęć na podstawie atrybutów;
18. formułuje samodzielne, logiczne wypowiedzi argumentacyjne na temat dzieł sztuki.
2. wskazuje twórców najbardziej reprezentatywnych dzieł;
3. umiejscawia dzieła w czasie (wskazuje stulecie powstania dzieł sztuki dawnej, a w przypadku dzieł sztuki nowoczesnej i współczesnej datuje je z dokładnością do połowy wieku), w nielicznych przypadkach, dotyczących sztuki nowoczesnej i współczesnej, zna daty powstania dzieł lub datuje je z dokładnością jednej dekady;
5. wymienia podstawowe gatunki w dziełach sztuk plastycznych, m.in. portret (w tym autoportret, portret psychologiczny i oficjalny), pejzaż (w tym: weduta, marina, pejzaż ze sztafażem), sceny: rodzajowa, religijna, mitologiczna, historyczna (w tym batalistyczna), martwa natura, akt;
7. rozróżnia podstawowe motywy ikonograficzne;
9. identyfikuje najbardziej reprezentatywne i najsłynniejsze dzieła na podstawie charakterystycznych środków warsztatowych i formalnych oraz przyporządkowuje je właściwym autorom;
III. Zapoznawanie z dorobkiem najwybitniejszych twórców dzieł architektury i sztuk plastycznych. Uczeń:
1. wymienia najistotniejszych twórców dla danego stylu lub kierunku w sztuce;
2. zna najwybitniejsze dzieła z dorobku artystycznego wybitnych przedstawicieli poszczególnych epok, kierunków i tendencji w sztuce od starożytności po czasy współczesne, z uwzględnieniem artystów schyłku XX i początku XXI wieku;
4. łączy wybrane dzieła z ich autorami na podstawie charakterystycznych środków formalnych;
IV. Kształcenie w zakresie rozumienia i stosowania terminów i pojęć związanych z dziełami sztuki, ich strukturą i formą, tematyką oraz techniką wykonania. Uczeń:
2. zna terminologię związaną z opisem formy i treści dzieła malarskiego, rzeźbiarskiego i graficznego, w tym m.in. nazwy formuł ikonograficznych, słownictwo niezbędne do opisu kompozycji, kolorystyki, relacji przestrzennych i faktury dzieła;
4. rozróżnia techniki sztuk plastycznych, jak:
c) w rzeźbie: chryzelefantyna, rzeźba w drewnie, kamieniu, złocie, odlew w gipsie, odlew w brązie,
6. właściwie stosuje terminy dotyczące opisu treści i formy dzieł sztuk plastycznych;
9. nazywa oznaczone na ilustracji elementy architektoniczne, właściwe dla poszczególnych stylów i tendencji, w tym:
b) dzieł antycznych greckich i rzymskich (a także powstałych w okresie renesansu, baroku i klasycyzmu, dla których antyk był inspiracją),
V. Zapoznanie ze zbiorami najważniejszych muzeów i kolekcji dzieł sztuki na świecie i w Polsce, a także z funkcją mecenatu artystycznego oraz jego wpływem na kształt dzieła sztuki. Uczeń:
3. łączy dzieło z muzeum lub miejscem (kościoły, pałace, galerie), w którym się ono znajduje.
rozpoznawać tytuły i autorów rzeźb hellenistycznych;
wskazywać różnice pomiędzy rzeźbą z okresu klasycznego a hellenistycznego;
analizować pod względem formalnym wybrane rzeźby;
opisywać cechy charakterystyczne dla rzeźby hellenistycznej;
określać przynależność dzieł do muzeów, w których się znajdują;
rozpoznawać bogów greckich we wskazanym dziele.
Wstęp
Rzeźba grecka jest doskonałym przykładem ewolucji w sztuce i poszukiwania nowych rozwiązań formalnych. Rzeźba archaiczna charakteryzowała się dużym uproszczeniem i uogólnieniem formy. Rzeźba okresu klasycznego wykazywała dążność do poszukiwania doskonałości poprzez tworzenie nowych kanonów proporcji ciała ludzkiego. Ważną jej cechą była też idealizacja i dążenie do realizmu oraz monumentalizm. Rzeźba okresu póżnoklasycznego nabiera pewnej swobody w formie i tematyce; pojawia się też ekspresja i dynamika. Te dwie ostatnie cechy staną się dominujące w sztuce hellenistycznej, kiedy to rzeźba staje się niezwykle różnorodna, zarówno pod względem tematycznym, jak i formalnym.
„Dynamika i ekspresja w rzeźbie hellenistycznej”
„Nike z Samotraki - przykład wybitnej rzeźby hellenistycznej”
Na podstawie opisów zidentyfikuj dzieła:
<i>Chłopiec wyjmujący cierń</i>, <i>Umierajacy Gal</i>, <i>Byk farnezyjski</i>
„Leży na tarczy, wsparty na jednej ręce, z opuszczoną głową. Jest nagi; jedynie na szyi ma ozdobny naszyjnik". | |
„Jeden z mężczyzn trzyma sznur; drugi chwyta byka za róg i pysk. Zwierzę wierzga, próbując się wyrwać". | |
„Chłopiec siedzi na kamieniu. Jego prawa stopa leży na prawym kolanie. Chłopiec pochyla się nad nią". |
Porównaj rzeźbę z okresu klasycznego z rzeźbą hellenistyczną.
kontrapost, kompozycja dynamiczna, plastyczność, oszczędna forma, ekspresja, kompozycja statyczna, idealizacja, tematyka rodzajowa
Słownik pojęć
Okres w sztuce greckiej trwający od śmierci Aleksandra Macedońskiego (323 r. p.n.e.) do upadku ostatniego państwa hellenistycznego (30 r. p.n.e.).
Źródło:
http://www.histurion.pl/historia/starozytnosc/grecja/okres_hellenistyczny.html
Przybudówka otwarta z jednej strony i wsparta na kolumnach lub filarach.
Źródło:
http://fdh.alfatel.pl/elementy_architektoniczne.html
Wysunięta przed lico część budynku. Może występować w części środkowej, bocznej lub też w narożniku budowli.
Źródło:
http://lubinokolice.nazwa.pl/pages/slownik.html
Sztuka osadzona w tradycji klasycznej i późnoklasycznej, ale jednocześnie czerpiąca wzorce tematyczne i formalne ze sztuki państw podbitych przez Aleksandra Wielkiego. Charakteryzuje się dynamiką, swobodą tematyczną i formalną oraz ekspresją.