Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
R1RfpRQ4iCDnp1

Film XX i XXI wieku cz. 1

Ważne daty

1911 – w Hollywood powstaje pierwsze studio filmowe Nestor Studio

1914 – debiut aktorski Charlesa Chaplina w filmie Zarabiać na życie

1915 – pierwsza superprodukcja – epicka opowieść Narodziny narodu Davida Warka Griffitha

1922 – pierwszy publiczny pokaz filmu w 3D The Power of Love

1923 – powstaje studio Walt Disney Company

1926 – premiera filmu Pancernik Potiomkin Siergieja Eisensteina

1929 – premiera filmu Pies Andaluzyjski Luisa Buñuela

1932 – powstaje pierwszy film animowany w technikolorze – Kwiaty i drzewa Walta Disneya

1934 – premiera filmu Kot i skrzypce – pierwszego obrazu fabularnego z użyciem technikoloru

1941 – na ekrany wchodzi film Orsona Wellesa Obywatel Kane

1942 – premiera Casablanki Michaela Curtiza, film‑ikona, arcydzieło kina noir

1970 – premiera technologii IMAX podczas Targów EXPO ’70 w Japonii

1972 – premiera Ojca chrzestnego Francisa Forda Coppoli

1993 – premiera Parku Jurajskiego Stevena Spielberga

1

Scenariusz lekcji dla nauczyciela

R61JV80UG0lRq

Pobierz załącznik

Scenariusz zajęć do pobrania
Plik PDF o rozmiarze 67.23 KB w języku polskim

1. Odbiór wypowiedzi i wykorzystanie zawartych w nich informacji. Uczeń:
1) zna dwudziestowieczne dzieła reprezentujące różne dziedziny sztuki (literaturę, architekturę, plastykę, muzykę, teatr, fotografię, film, sztukę nowych mediów) i dostrzega związki pomiędzy nimi;
4) analizuje film lub analizuj spektakl teatralny, posługując się podstawowymi pojęciami z zakresu właściwej dziedziny sztuki;
6) wymienia różne formy mediów kultury (słowo mówione, pismo, książka, obraz malarski, fotografia, film, program telewizyjny, spektakl teatralny) oraz użycia (nowe media, media masowe, media interaktywne, multimedia).

Nauczysz się

przedstawiać historię filmu;

wymieniać i krótko scharakteryzować najważniejsze nurty współczesnego kina;

wymieniać najważniejszych twórców kina;

rozpoznawać, w jakim stylu został zrobiony dany film;

rozpoznawać jaki gatunek filmowy prezentuje dany film;

porównywać i analizować teksty kultury, jakimi są filmy

definiować pojęcie stroboskopStroboskop stroboskop oraz stereoskopStereoskopstereoskop.

Gatunki filmowe cz. 1

Horror

Gatunek filmowy mający na celu wywołanie u widza poczucia przerażenia, lęku czy nawet obrzydzenia. Częstym elementem horrorów są zjawiska nadprzyrodzone, duchy, zjawy, nawiedzone czy opuszczone miejsca, wampiry czy umarli powstający z grobów (zombie). Za podwaliny współczesnych filmów grozy, możemy uznać pokazy belgijskiego iluzjonisty Étienne'a Robert'a, który to przy wykorzystaniu fanatyskopuFanatyskopfanatyskopu, luster i dymu, organizował przerażające przedstawienia dla zebranych widzów. Film grozy zawdzięcza wiele również niemieckiemu ekspresjonizmowi. Filmy takie jak Gabinet doktora Caligari w reżyserii Roberta Wiene'a czy Nosferatu – symfonia Grozy Friedricha Wilhelma Murnaua, inspirują twórców filmowych po dziś dzień. Za pierwszy horror uznaje się trzyminutowy film niemy Rezydencja diabła, a twórcę filmu, Georgesa Mélièsa, uznaje się za pioniera kina grozy.

REn1fXCVE79e81
Kadr z filmu „Gabinet doktora Caligari”, reż. Robert Wiene, skrytkamagdaleny.com, CC BY 3.0
RC2Sy5XvKxo7C1
Kadr przedstawia Wampira pochylającego się nad swoją ofiarą. Jest łysy, ma odstające uszy i długie zęby.Na zdjęciu umieszczony jest pulsujący punkt zawierający dodatkowe informacje: Punkt 1: Odtwórca roli Nosferatu - Max Schreck, był tak wiarygodny w swojej roli, że przez wielu był oskarżany o bycie wampirem.
Kadr z filmu „Nosferatu – symfonia grozy”, reż. Friedrich Wilhelm Murnau, film.org.pl, CC BY 3.0
R1FaoSveDP8g51
Kadr przedstawia lewitującą dziewczynkę w koszuli nocnej. Obok niej stoją dwaj mężczyźni. Jeden z nich jest księdzem. Na zdjęciu umieszczony jest pulsujący punkt zawierający dodatkowe informacje: Punkt 1: Po realizacji filmu wytwórnia Warner Bros musiała zapewnić aktorce Lindzie Blair ochronę na pół roku, ponieważ wielu widzów uważało ją za prawdziwe wcielenie Szatana.
Kadr z filmu „Egzorcysta”, reż. William Friedkin, criticsroundup.com, CC BY 3.0

Współcześnie twórcy sięgają m.in. po japońskie klasyczne filmy grozy, np. Krąg, czy Dark Water, popularne stają się filmy gore, np. Piła, w których dominuje przemoc i olbrzymi realizm scen, a także filmy stylizowane na paradokumenty, mające skłonić widza, by uwierzył, że dana historia wydarzyła się naprawdę, np. The Blair Witch Project.

Film Noir

Pierwsze filmy Noir powstały w USA już w latach 30. XX w. jednak największy rozkwit tego gatunku datuje się na lata czterdzieste i pięćdziesiąte XX w. Filmy, jak wskazuje sama nazwa, były czarno‑białe, stosowano kadry pełne cieni, w celu spotęgowania tajemniczego charakteru produkcji. Główny bohater uwikłany był misternie uknutą intrygę. Bardzo popularną postacią kina Noir była femme fatale, czyli kobieta która prowadziła mężczyzn na zgubę. Najczęstszym tłem opowiadanych historii były wielkie miasta, boczne uliczki oświetlone blaskiem księżyca.

Wśród najważniejszych dzieł gatunku Noir zaliczyć można: Sokoła maltańskiego (1941) w reżyserii Johna Hustona, Podwójne ubezpieczenie Billiego Wildera (1944), czy Zabójcy (1946) Roberta Siodmaka.

R96mz6j7IsGnH1
Ilustracja przedstawia czwórkę eleganckich ludzi. Trzech z nich to mężczyźni pomiędzy nimi jest kobieta.Na zdjęciu znajduje się pulsujący punkt zawierający dodatkowe informacje: Punkt 1: Humphrey Bogart podczas nagrywania upuścił jeden z modeli sokoła i konieczne było wykonanie drugiego.
Kadr z filmu „Sokół maltański”, reż. John Huston, cyfraplus.pl, CC BY 3.0
mbf4f6eb2f316dce1_0000000000105

Gatunki filmowe cz. 2

Thriller

Gatunek filmowy, który podobnie jak horror, ma wywołać u widza poczucie niepewności czy nawet strach. Występuje tu jednak mniej przemocy, a osią filmu są tajemnicze, niezrozumiałe wydarzenia, niekiedy też zawiłe intrygi. Główny bohater staje w walce o najwyższe dobra, często o własne życie. Za pioniera i zarazem najważniejszego twórcę dreszczowców uznaje się Alfreda Hitchcocka. Jego filmy takie jak Zawrót głowy, Psychoza, Rebeka czy Okno na podwórze, po dziś uznaje się za klasyki gatunku.

R1HPcuaCQ7vO61
Zdjęcie przedstawia krzyczącą i przerażoną. Kobieta jest w trakcie kąpieli pod prysznicem. Na zdjęciu znajduje się pulsujący punkt zawierający dodatkowe informacje: Punkt 1: Film został wyprodukowany za osiemset tysięcy, a zarobił czterdzieści milionów dolarów otrzymał również 6 nominacji do Oscara.
Kadr z filmu „Psychoza”, reż. Alfred Hitchcock, stopklatka.pl, CC BY 3.0

Nieodłącznym elementem filmów Hitchocka był suspens, zabieg polegający na pozornym wstrzymaniu biegu akcji, po to by „uśpić” widza i zaskoczyć go niespodziewanym zwrotem akcji. Jak sam mówił: Oczekiwanie na niebezpieczeństwo jest gorsze niż moment, gdy ono na człowieka spada.

RYdKR2RMdbQFQ1
Zdjęcie przestawia dwóch mężczyzn rozmawiających ze sobą. Jeden ma zabandażowaną rękę. W tle widać kilka osób. Na zdjęciu znajduje się pulsujący punkt zawierający dodatkowe informacje: Punkt 1: Nazwisko aktora grającego mordercę nie pojawiło się w żadnym materiale promującym film, by jego tożsamość mogła zaskoczyć widzów.
Kadr z filmu „Siedem”, reż. David Fincher, imgix.net, CC BY 3.0

Western

Gatunek filmowy, którego akcja rozgrywa się na terenach zachodnich stanów USA, zwanych Dzikim Zachodem. Tematyką filmów były najczęściej walki z rdzennymi mieszkańcami USA - Indianami, gorączka złota, walka z przestępczością. Kolejnym charakterystycznym elementem westernów był wyraźny podział na pozytywnych i negatywnych bohaterów. Za pierwszy film tego gatunku uznaje się nakręcony w 1903 r. Napad na ekspres w reż. Edwina S. Portera. Do najbardziej znanych tytułów należą: DyliżansRio Grande Johna Forda, Skarb Sierra Madre Johna Hudsona, Rio Bravo Howarda Hawksa, czy W samo południe Freda Zinnemanna.

RN3OMc8cT2Mgy1
Zdjęcie przedstawia kadr ukazujący samotnego mężczyznę idącego ulicą miasteczka w stylu dzikiego zachodu. Mężczyzna ma rewolwer przypięty do pasa i gwiazdę szeryfa na piersi. Na zdjęciu znajduje się pulsujący punkt zawierający dodatkowe informacje: Punkt 1: Postać szeryfa Willa Kene’a granego przez Gary’ego Coopera została wykorzystana przez Tomasza Sarneckiego na plakacie zachęcającym do brania udziału w pierwszych wolnych wyborach w Polsce 4 czerwca 1989 r.
Kadr z filmu „W samo południe”, reż. Fred Zinnemann, film.org.pl, CC BY 3.0

Gatunki filmowe cz. 3

Musical

Gatunek filmowy, który dopełnia opowiadaną historię o tanieć i śpiew. Może być fuzją nawet kilku gatunków, np. wydany w 2002 r. film Chicago łączył w sobie klasyczny musical z opowieścią kryminalną. Pierwsze filmy muzyczne pojawiły się z rozpoczęciem produkcji filmów dźwiękowych. Pierwszym musicalem i zarazem filmem dźwiękowym był Śpiewak Jazzbandu. Kolebką filmów muzycznych stało się Hollywood. Do najbardziej znanych przedstawicieli tego gatunku uznaje się Deszczową piosenkę, West Side Story, Czarnoksiężnika z Krainy Oz, Dźwięki muzyki, Kabaret, My Fair Lady, Hair, Jesus Christ Superstar, CatsNędzników.

Komedia

Gatunek filmowy mający na celu rozbawienie widza. Za pierwszą komedię uznaje się Polewacz polany braci Lumiere z 1895 r. Jednym z najbardziej znanych aktorów komediowych w historii kinematografii był bez wątpienia był Charlie Chaplin. Olbrzymi talent komediowy i niezwykłe umiejętności improwizatorskie uczyniły z niego ikonę oraz niedościgniony wzór do naśladowania. Któż nie kojarzy mężczyzny, w workowatych spodniach, meloniku i małym wąsikiem, poruszającego się w charakterystyczny, nieco przerysowany sposób. Do najbardziej znanych filmów Chaplina należą: Włóczęga (1915), Brzdąc (1921), Światła wielkiego miasta (1931) czy Dyktator (1940).

R19LRbBi5rZ2t1
Zdjęcie przedstawia kadr z filmu "Dyktator". Główna postać filmu, z wyglądu podobna do Hitlera przemawia stojąc przed licznymi mikrofonami. a. W tle widać wielu siedzących ludzi w mundurach. Na zdjęciu znajduje się pulsujący punkt z dodatkowymi informacjami: Punkt 1: Film miał służyć jako satyra na ustrój i ideologię faszystowską.
Kadr z filmu „Dyktator”, reż. Charles Chaplin, fwcdn.pl, CC BY 3.0

Niezwykle popularnymi przedstawicielami komedii byli również Stan Laurel i Oliver Hardy znani jako Flip i Flap. Duet ten stosował głównie komizm sytuacyjny, jeden z bohaterów wplątywał swojego przyjaciela w szereg zabawnych sytuacji i kłopotów.

Za jedną z najlepszych komedii wszechczasów uznaje się film Pół żartem, pół serio w reżyserii i według scenariusza Billy’ego Wildera. Główne role zagrali, jeden z najlepszych aktorów komediowych, Jack Lemmon oraz ikona kina, Marilyn Monroe.

R13RjMAVzhXqH1
Kadr z filmu „Pół żartem, pół serio”, reż. Billy Wilder, bi.gazeta.pl, CC BY 3.0

Popularną postacią komediową jest również Rowan Atkinson. Grany przez niego Jaś Fasola przyniósł aktorowi ogromną popularność na całym świecie. Rola ta jest przykładem komedii fizycznej, która polega na tym, że komizm oparty jest, nie na dialogu, lecz mowie ciała aktora i jego mimice.

Jednym z najbardziej znanych i cenionych współczesnych twórców komediowych jest Woody Allen. Filmy amerykańskiego reżysera charakteryzują inteligentne dialogi, często melancholijny, neurotyczny charakter, jak i to, że większość kręcona jest w Nowym Jorku. Wśród najważniejszych dzieł wymienić można: Annie Hall, Manhattan, Złote czasy radia, Strzały na Broadwayu, O północy w Paryżu czy Blue Jasmine.

R1RFgMWRV0BQc1
Kadr przedstawia mężczyznę i kobietę będącymi blisko siebie. Kobieta szeroko uśmiecha się. Na zdjęciu znajduje się pulsujący punkt zawierający dodatkowe informacje: Punkt 1: Za rolę Annie Hall, Diane Keaton otrzymała Oscara dla Najlepszej Aktorki.
Kadr z filmu „Annie Hall”, reż. Woody Allen, vice.com, CC BY 3.0

Czarna Komedia

Jedna z odmian komedii, której głównym przedmiotem żartu są rzeczy i tematy na ogół przyjęte za tematy poważne tabu, choroby. Twórcy stosują absurdalny komizm, łączą elementy klasycznej komedii z horrorem czy sci‑fi. Częstym tematem są ludzkie słabostki, umyślnie uwydatnione, przerysowane przez twórców, by wzmocnić efekt i zmusić widza do głębszych przemyśleń.

Wielu twórców stosuje w swoich filmach elementy czarnej komedii. Wymienić tu można: Quentina Tarantino i kultowe Pulp Fiction, Tima Burtona (Marsjanie atakują), Jean‑Pierre Jeuneta (Delicatessen) czy Ze śmiercią jej do twarzy Roberta Zemeckisa. Czarny humor był również podstawą i nieodłącznym elementem twórców Latającego Cyrku Monty Pythona.

Gatunki filmowe cz. 4

Dramat

Dramat jako gatunek filmowy, to bardzo szerokie i ogólne pojęcie, którego spectrum obejmować może wiele problemów dotykających człowieka i jego losów. Stosowany jest często do kategoryzowania filmów nie wpisują‑cych się w ramy pozostałych gatunków filmowych. Dzieła te mają jednak wspólną cechę jaką jest znacznie poważniejszy ton filmu.

Sztandarowym przykładem jest melodramat. Cechuje go wyraźnie zarysowana intryga, elementy patosu, wzruszenia, podniosły ton, który niekiedy może przybierać przerysowaną formę, mający za zadanie wpływanie na emocje widza, budzenie silnych wzruszeń. Najczęściej wykorzystywany motyw to losy dwóch zakochanych w sobie osób, których miłość wystawiona jest na wiele prób, nierzadko kończącą się śmiercią jednego lub obojga z bohaterów.

Za pierwszy melodramat uznaje się Romans miłosny L. Nongueta i L. Heilbronna. Jednak to D.W. Griffith zapisał się jako pierwszy mistrz tego gatunku. Jego dzieło, Złamana Lilia (1919), stało się klasykiem i filmem będącym wzorem dla reszty twórców.

Jednym z najbardziej znanych melodramatów jest Przeminęło z wiatrem z 1939 r. Ekranizacja powieści Margaret Mitchell zachwycała widzów swoim rozmachem. Ponad czterogodzinna opowieść to historia o miłości Scarlett O'Hara (Vivien Leigh) do Rhetta Butlera (Clark Gable) osadzona w czasach wojny secesyjnej.

RrrhDs16o8Ci81
Kadr z filmu „Przeminęło z wiatrem”, reż. Victor Fleming, teleman.pl, CC BY 3.0

W historii kina, dramat jest prawdopodobnie jednym z najpopularniejszych gatunków filmowych. Twórcy w swoich filmach poruszają liczne problemy. Złota Era Hollywood przyniosła wiele niezapomnianych dzieł. W 1950 r. wydano film Wszystko o Ewie, obraz ilustrujący bezwzględne mechanizmy rządzące przemysłem filmowym. Rok później premierę miał film Tramwaj Zwany pożądaniem, będący adaptacją sztuki Tennessee Williamsa pod tym samym tytułem.

R1F8HUJZ7BndS1
Kadr z filmu „Wszystko o Ewie”, reż. Joseph L. Mankiewicz, a.ltrbxd.com, CC BY 3.0
R1aG0pPzJlevU1
Czarno biały kadr przedstawia kobietę i mężczyznę stojących obok siebie. Mężczyzna ma mokry podkoszulek i jest w trakcie zdejmowania koszuli.Na zdjęciu znajduje się pulsujący punkt zawierający dodatkowe informacje: Punkt 1: Za rolę w filmie Marlon Brando otrzymał swoją pierwszą nominację do Oscara. W ciągu swojej kariery udało mu się zdobyć dwie statuetki.
Kadr z filmu „Tramwaj zwany pożądaniem”, reż. Elia Kazan, ocdn.eu, CC BY 3.0

Częstym motywem wykorzystywanym przez twórców dramatów są biografie znanych osób. Opisywane są pojedyncze wydarzenia lub całe życiorysy. Do najbardziej znanych należą:

  • biografie polityków:
    Lincoln o prezydencie Stanów Zjednoczonych,
    Królowa będąca biografią Królowej Elżbiety II,
    Jak Zostać Królem o Królu Jerzym VI,
    Jackie o Jacqueline Bouvier Kennedy;

  • historie działaczy społecznych: Obywatel Milk, Ghandi;

R13f5LSxnvBmI1
Kadr z filmu „Gandhi”, reż. Richard Attenborough, simbasible.com/, CC BY 3.0
  • artystów i uczonych: Ray, Capote, Piękny Umysł, Amadeusz.

RG15lwYsA9bzi1
Zdjęcie przedstawia kadr z filmu. Czarno biały kadr przedstawia 12 mężczyzn stojących w różnych pozach w okolicach stołu. Wszyscy mają na sobie jasne koszule i spodnie od garnituru. Na zdjęciu widoczny jest pulsujący zawierający dodatkowe informacje: Punkt 1: W 2007 r. biblioteka Kongresu USA umieściła „12 Gniewnych Ludzi” na liście amerykańskiego dziedzictwa filmowego.
Kadr z filmu: „Dwunastu Gniewnych Ludzi”, reż. Sidney Lumet, przystaneknauka.us.edu.pl, CC BY 3.0

Film pt. Filmy, które zdobyły oscarową Wielką Piątkę

RvIV6Op5xJETy
Film pod tytułem „ Filmy, które zdobyły oscarową Wielką Piątkę” Podczas projekcji filmu lektor podaje następujące informacje: Najbardziej znaną nagrodą filmową jest Nagroda Amerykańskiej Akademii Filmowej (Oscar). Pierwsza ceremonia rozdania Oscarów odbyła się 1929 r. Obecnie nagrody przyznaje się 24 kategoriach (od 2 do 5 nominowanych). Rekordem jedenastu zdobytych statuetek poszczycić mogą się filmy: „Ben Hur” (1959), „Titanic” (1997) oraz „Władca Pierścieni: Powrót Króla” (2009). Także tylko trzy filmy w historii rozdania Oscarów zdobyły tzw. „Wielką Piątkę”, czyli statuetki dla najlepszego filmu, reżysera, scenariusz, aktora pierwszoplanowego i aktorki pierwszoplanowej. Są to „Ich Noce” z 1934 r., „Lot nad Kukułczym Gniazdem” z 1975 r. i „Milczenie Owiec” z 1991 r. Podczas projekcji filmu widoczny jest mężczyzna siedzący przed ekranem, na którym znajdują się statuetki Oscara. Film rozpoczyna widok sceny z zasunięta czerwona kurtyną. Po jej odsłonięciu widoczne są statuetki Oscara. Potem kolejno prezentowane są kadry trzech filmów, które stanowią tak zwaną Wielką Piątkę. Tekst odczytywany przez lektora: „Ich Noce” z 1934 r. wyreżyserował magik i klasyk amerykańskiego kina i „złotej ery Hollywood” – Frank Capra. Jest to komedia romantyczna, która stała się prototypem dla współczesnych komedii tego typu. Czarno-biały film został nakręcony w konwencji Screwball comedy (zbzikowana, irracjonalna, błyskotliwe dialogi, „walka płci”;screwball comedy powstała w latach 30. XX w. w Stanach Zjednoczonych). Oprócz „Ich Nocy” do tego typu komedii zaliczamy m.in. „W Pogoni za Cieniem Woody'ego” Van Dyke'a (1934), „Jego Złota Rybka” Jacka Conwaya (1936), „Drapieżne Maleństwo” Howarda Hawksa (1938). W „Ich Nocach” główne role zagrali Clark Gable jako Peter Warne i Claudette Colbert jako Ellie Andrews. Autorem scenariusza był Robert Riskin. Ellie Andrews jest zbuntowaną, bogatą dziewczyną z dobrego domu, która pomimo sprzeciwu ojca postanowiła wyjść za mąż za lotnika Kinga Wesley’a. Ucieka z domu do Nowego Jorku, gdzie znajduje się Wesley. W drodze spotyka cynicznego dziennikarza Petera Warne, który został wyrzucony z redakcji. Dziennikarz, szantażem, że wyda ją ojcu, wymusza na dziewczynie wspólną podróż. Warne chce powrócić do redakcji i opowieść o ucieczce zbuntowanej, bogatej dziewczyny wydaje mu się doskonałym materiałem na artykuł. Podczas podróży Ellie i Peter zakochują się w sobie. Podczas projekcji prezentowane są kadry filmu pod tytułem Ich noce. Kadr 1 kobieta i mężczyzna siedzą przy drodze na swoich bagażach. Każde z nich wskazuje kciukiem kierunek, w którym chce pojechać szukając okazji. Kadr 2 Wnętrze pociągu, pasażerowie siedzą na fotelach, wśród nich młoda kobieta w szarej sukience i dwóch mężczyzn. Jeden z nich siedzi obok kobiety a drugi stoi opierając się lewą ręką o jej fotel. Kadr 3 W pokoju znajduje się młoda kobieta i mężczyzna. Obydwoje ubrani są w piżamy. Mężczyzna siedzi w łóżku nogi ma nakryte kołdrą. Kobieta stoi obok drugiego łózka patrząc w stronę mężczyzny. Między łóżkami stoi niewielki stolik. Tekst czytany przez lektora: Na kolejny film, który otrzymał pięć statuetek w najważniejszych kategoriach musieliśmy czekać aż 41 lat i był „Lot nad Kukułczym Gniazdem” z 1975 r. Obraz, w reżyserii Miloša Formana, jest adaptacją książki Kena Keseya pod tym samym tytułem, wydanej w 1962 r. Główne role zagrali: Jack Nicholson jako Randle Patrick McMurphy i Louise Fletcher jako siostra Mildred Ratched. Za scenariusz byli odpowiedzialni Bo Goldman i Lawrence Hauben. „Lot nad Kukułczym Gniazdem” jest dramatem opowiadającym o złodzieju, szulerze i chuliganie Randle’u Patricku McMurphy, który udaje chorego psychicznie, aby uniknąć więzienia. McMurphy trafia do szpitala psychiatrycznego, w którym bezkompromisowo i twardą ręką rządzi siostra Ratched. Patrick postanowił zbuntować się przeciw despotycznej Ratched, która nie oszczędza w stosowaniu przemocy fizycznej i psychicznej, aby utrzymać porządek i spokój na oddziale. Bunt McMurphy’ego kończy się dramatycznie dla niego samego i innych pacjentów. Podczas projekcji widoczne są kolejno kadry z Film pod tytułem Lot nad kukułczym gniazdem. Kadr 1 grupa siedmiu mężczyzn znajduje się na placu zewnętrznym, otoczonym wysokim ogrodzeniem z drutu. Jeden z mężczyzn siedzi na wózku inwalidzkim. Dwóch mężczyzn trzyma w dłoniach piłki do gry w koszykówkę. Na pierwszym planie wysoki mężczyzna trzyma na ramionach mężczyznę w ciemnej kurtce i dżinsowych spodniach, który się śmieje. Kadr 2. Sala ze stolikami i krzesłami. Mężczyzna w zielonym podkoszulku śmieje się. Za nim widać drugiego mężczyznę w białym szpitalnym stroju. Kadr 3 Sala z drewnianymi ławkami otoczona metalową siatką. W sali znajduje się siedmiu mężczyzn w białych szpitalnych strojach. Dwóch mężczyzn siedzi na ławce, śmieją się. Pozostali stoją patrząc na siedzących, niektórzy uśmiechają się. Kadr 4 Na podłodze Sali mężczyzna ubrany na czarno klęczy nad leżącą kobietą. Ściskając jej szyję jakby ją dusił. Twarz mężczyzny wyraża wysiłek. Widać tez nogi pozostałych osób znajdujących się na tej sali, ubrani są w jasne szpitalne spodnie. Tekst czytany przez lektora: Jak do tej pory, trzecim i ostatnim filmem, który zdobył „Wielką Piątkę” był thriller psychologiczny z 1991 r. „Milczenie Owiec” w reżyserii Jonathana Demme’a. Scenariusz na podstawie książki Thomasa Harrisa pod tym samym tytułem z 1988 r. napisał Ted Tally. Główne role zagrali Anthony Hopkins jako Dr Hannibal „Cannibal” Lecter i Jodie Foster jako Clarice Starling. Agentka FBI Clarice Starling otrzymała do rozwiązania zagadkę seryjnego mordercy „Buffalo Billa”, który obdziera ze skóry swoje ofiary. Aby złapać psychopatycznego i odznaczającego się niesamowitym okrucieństwem przestępcę Starling jest zmuszona prosić o pomoc innego zabójcę-psychopatę dr Hannibala Lectera. Lecter, lekarz psychiatra, umieszony w więziennym centrum psychiatrycznym, jest niesamowicie inteligentnym i przenikliwym mordercą, który zjadał swoje ofiary. Zafascynowany młodą agentką FBI pomaga jest zrozumieć psychologiczne motywy działania „Buffalo Billa”. W zamian Clarice odkrywa przed nim swoją przeszłość i powracające koszmary z rykiem zarzynanych owiec. Podczas projekcji prezentowane są kadry Filmu pod tytułem Milczenie owiec. Kadr 1 Na fotelu z metalowymi uchwytami siedzi mężczyzna w dziwnej skórzanej masce na twarzy, otwór na usta jest zasznurowany. Mężczyzna widoczny jest od ramion w górę. Kadr 2 Wnętrze więziennego pomieszczenia o kamiennych ścianach. Mężczyzna w granatowej koszuli widoczny od piersi w górę, siedzi z głową zwróconą w kierunku młodej kobiety. Kobieta stoi patrząc na mężczyznę. Ubrana jest w szara marynarkę w ręce trzyma jakieś dokumenty wyglądające na sadowe akta. Mężczyznę od kobiety oddziela szyba. Kadr 3 Kobieta i dwóch mężczyzn patrzą przed siebie. Osoby widoczne są od szyi w górę. Kobieta ma brązowe włosy do ramion. Po jej prawej stronie znajduje się mężczyzna w białej koszuli, na nosie ma okulary. Po lewej stronie kobiety stoi mężczyzna w białej koszuli i białym podkoszulku. Mężczyźni uśmiechają się.

Audiobook pt. Ikony światowego filmu – aktorzy

RNlG6quHhZpNq1
Audiobook pt. Ikony światowego filmu
Źródło: online-skills.

Zadania

R11YS9UurxNuv
Ćwiczenie 1
Odpowiedz na pytanie. Jaki film uznajemy za pierwszy film grozy? Możliwe odpowiedzi: 1. Gabinet doktora Caligari, 2. Nosferatu – symfonia grozy, 3. Rezydencja diabła
R1ckwaJtIfUjy
Ćwiczenie 2
Odpowiedz na pytanie. Który z filmów zdobył pięć Oscarów w najważniejszych kategoriach? Możliwe odpowiedzi: 1. Lot nad kukułczym gniazdem, 2. Psychoza, 3. Piękny umysł
ROZl8orqi6tE5
Ćwiczenie 3
Odpowiedz na pytanie. Za rolę, w którym filmie Bette Davis otrzymała Oscara dla Najlepszej Aktorki? Możliwe odpowiedzi: 1. Jezebel - dzieje grzesznicy, 2. Wszystko o Ewie, 3. Małe liski
R1UICPtmpgVFu
Ćwiczenie 4
Połącz w pary aktora z filmem, w którym grał. Vivien Leigh Możliwe odpowiedzi: 1. I Bóg stworzył kobietę, 2. Przeminęło z wiatrem, 3. Pół żartem, pół serio, 4. Egzorcysta, 5. Książę Dracula Jack Lemmon Możliwe odpowiedzi: 1. I Bóg stworzył kobietę, 2. Przeminęło z wiatrem, 3. Pół żartem, pół serio, 4. Egzorcysta, 5. Książę Dracula Bela Lugosi Możliwe odpowiedzi: 1. I Bóg stworzył kobietę, 2. Przeminęło z wiatrem, 3. Pół żartem, pół serio, 4. Egzorcysta, 5. Książę Dracula Brigitte Bardot Możliwe odpowiedzi: 1. I Bóg stworzył kobietę, 2. Przeminęło z wiatrem, 3. Pół żartem, pół serio, 4. Egzorcysta, 5. Książę Dracula Linda Blair Możliwe odpowiedzi: 1. I Bóg stworzył kobietę, 2. Przeminęło z wiatrem, 3. Pół żartem, pół serio, 4. Egzorcysta, 5. Książę Dracula
RoHiksu1yCEm8
Ćwiczenie 5
Dopasuj nazwisko reżysera do właściwego gatunku filmowego: 1. Quentin Tarantino 2. Woody Allen A. Komedia. B. Czarna komedia
RmvwknZoovMrQ
Ćwiczenie 6
Przyporządkuj nazwiska reżyserów do filmów. La Strada Możliwe odpowiedzi: 1. David Fincher, 2. Charlie Chaplin, 3. Woody Allen, 4. Federico Fellini Światła wielkiego miasta Możliwe odpowiedzi: 1. David Fincher, 2. Charlie Chaplin, 3. Woody Allen, 4. Federico Fellini Blue Jasmine Możliwe odpowiedzi: 1. David Fincher, 2. Charlie Chaplin, 3. Woody Allen, 4. Federico Fellini Podziemny krąg Możliwe odpowiedzi: 1. David Fincher, 2. Charlie Chaplin, 3. Woody Allen, 4. Federico Fellini
RglJrcnn7udy6
Ćwiczenie 7
Odpowiedz na pytanie. W których filmach zagrała Marilyn Monroe? Możliwe odpowiedzi: 1. Śniadanie u Tiffany’ego, 2. Pół żartem, pół serio, 3. Jak poślubić milionera
R1HA5OZC6q3Yu
Ćwiczenie 8
Odpowiedz na pytanie. Które filmy są musicalami? Możliwe odpowiedzi: 1. Rzymskie wakacje, 2. Cats, 3. Kabare
RpoqP4kBM4Dj2
Ćwiczenie 9
Odpowiedz na pytanie. Którzy aktorzy wcielili się w role Flipa i Flapa? Możliwe odpowiedzi: 1. Stan Laurel, 2. Olivier Hardy, 3. Charlie Chaplin
RW4yW7kKrdBay
Ćwiczenie 10
Połącz w pary słowo z odpowiadającą mu definicją. Film Noir Możliwe odpowiedzi: 1. Gatunek filmowy mający na celu wywołanie u widza poczucia przerażenia, lęku czy nawet obrzydzenia. Częstym elementem filmów są zjawiska nadprzyrodzone, duchy, zjawy, nawiedzone czy opuszczone miejsca, wampiry czy umarli powstający z grobów (zombie)., 2. Gatunek filmowy powstały w USA w latach 30. XX w. jednak jego największy rozkwit datuje się na lata 40. i 50. XX w. Filmy były czarno-białe, stosowano kadry pełne cieni, w celu spotęgowania tajemniczego charakteru filmu. Główny bohater uwikłany był misternie uknutą intrygę., 3. Gatunek filmowy, który ma wywołać u widza poczucie niepewności czy nawet strach, osią filmu są tajemnicze, niezrozumiałe wydarzenia, a niekiedy też zawiłe intrygi. Główny bohater staje w walce o najwyższe dobra, często o własne życie. Horror Możliwe odpowiedzi: 1. Gatunek filmowy mający na celu wywołanie u widza poczucia przerażenia, lęku czy nawet obrzydzenia. Częstym elementem filmów są zjawiska nadprzyrodzone, duchy, zjawy, nawiedzone czy opuszczone miejsca, wampiry czy umarli powstający z grobów (zombie)., 2. Gatunek filmowy powstały w USA w latach 30. XX w. jednak jego największy rozkwit datuje się na lata 40. i 50. XX w. Filmy były czarno-białe, stosowano kadry pełne cieni, w celu spotęgowania tajemniczego charakteru filmu. Główny bohater uwikłany był misternie uknutą intrygę., 3. Gatunek filmowy, który ma wywołać u widza poczucie niepewności czy nawet strach, osią filmu są tajemnicze, niezrozumiałe wydarzenia, a niekiedy też zawiłe intrygi. Główny bohater staje w walce o najwyższe dobra, często o własne życie. Thriller Możliwe odpowiedzi: 1. Gatunek filmowy mający na celu wywołanie u widza poczucia przerażenia, lęku czy nawet obrzydzenia. Częstym elementem filmów są zjawiska nadprzyrodzone, duchy, zjawy, nawiedzone czy opuszczone miejsca, wampiry czy umarli powstający z grobów (zombie)., 2. Gatunek filmowy powstały w USA w latach 30. XX w. jednak jego największy rozkwit datuje się na lata 40. i 50. XX w. Filmy były czarno-białe, stosowano kadry pełne cieni, w celu spotęgowania tajemniczego charakteru filmu. Główny bohater uwikłany był misternie uknutą intrygę., 3. Gatunek filmowy, który ma wywołać u widza poczucie niepewności czy nawet strach, osią filmu są tajemnicze, niezrozumiałe wydarzenia, a niekiedy też zawiłe intrygi. Główny bohater staje w walce o najwyższe dobra, często o własne życie.
RKIpqJr8Jbn6x
Ćwiczenie 11
przyporządkuj tytuł filmu do reżysera. tytuł: Sokół maltański, możliwe odpowiedzi: 1. John Huston, 2. Sidney Lumet, 3. Fred Zinnemann, 4. Elia Kazan, tytuł filmu: Dwunastu gniewnych ludzi, możliwe odpowiedzi: 1. John Huston, 2. Sidney Lumet, 3. Fred Zinnemann, 4. Elia Kazan, tytuł filmu: Tramwaj zwany pożądaniem, możliwe odpowiedzi: 1. John Huston, 2. Sidney Lumet, 3. Fred Zinnemann, 4. Elia Kazan, tytuł filmu: W samo południe, możliwe odpowiedzi: 1. John Huston, 2. Sidney Lumet, 3. Fred Zinnemann, 4. Elia Kazan,
RNMOGR7peFyjk
Ćwiczenie 12
Połącz aktorów z filmami, w których grali. Marlon Brando Możliwe odpowiedzi: 1. Nosferatu – symfonia grozy, 2. Tramwaj Zwany Porządaniem, 3. Mroczny rycerz, 4. Milczenie owiec, 5. Pół żartem, pół serio Heath Ledger Możliwe odpowiedzi: 1. Nosferatu – symfonia grozy, 2. Tramwaj Zwany Porządaniem, 3. Mroczny rycerz, 4. Milczenie owiec, 5. Pół żartem, pół serio Max Schreck Możliwe odpowiedzi: 1. Nosferatu – symfonia grozy, 2. Tramwaj Zwany Porządaniem, 3. Mroczny rycerz, 4. Milczenie owiec, 5. Pół żartem, pół serio Marilyn Monroe Możliwe odpowiedzi: 1. Nosferatu – symfonia grozy, 2. Tramwaj Zwany Porządaniem, 3. Mroczny rycerz, 4. Milczenie owiec, 5. Pół żartem, pół serio Jodie Foster Możliwe odpowiedzi: 1. Nosferatu – symfonia grozy, 2. Tramwaj Zwany Porządaniem, 3. Mroczny rycerz, 4. Milczenie owiec, 5. Pół żartem, pół serio
R5bxGkEtIw0h9
Ćwiczenie 13
Połącz filmy z gatunkami, które reprezentują: Western Możliwe odpowiedzi: 1. Hair, 2. Jak poślubić milionera, 3. Skarb Sierra Madre, 4. Halloween, 5. Psychoza Slasher Możliwe odpowiedzi: 1. Hair, 2. Jak poślubić milionera, 3. Skarb Sierra Madre, 4. Halloween, 5. Psychoza Musical Możliwe odpowiedzi: 1. Hair, 2. Jak poślubić milionera, 3. Skarb Sierra Madre, 4. Halloween, 5. Psychoza Thriller Możliwe odpowiedzi: 1. Hair, 2. Jak poślubić milionera, 3. Skarb Sierra Madre, 4. Halloween, 5. Psychoza Komedia Możliwe odpowiedzi: 1. Hair, 2. Jak poślubić milionera, 3. Skarb Sierra Madre, 4. Halloween, 5. Psychoza
mbf4f6eb2f316dce1_0000000000324

Słownik pojęć

Fanatyskop
Fanatyskop

ruchoma odmiana latarni pozwalająca na wyświetlanie slajdów.
Historia kina. Tom 1. Kino nieme, red. Tadeusz Lubelski, Iwona Swoińska, Rafał Syska, Kraków 2009, s. 29‑30.

Slasher
Slasher

pochodzi od angielskiego słowa slash – ciąć. Rodzaj horroru, w którym liczba bohaterów zmniejsza się przez dziwne wydarzenia. Punktem kulminacyjnym filmu jest konfrontacja głównego bohatera z antagonistą. Przy życiu zostaje najczęściej młoda, ładna, inteligentna dziewczyna.
Bartłomiej Paszylk, Słownik gatunków i zjawisk filmowych, Warszawa – Bielsko‑Biała 2010, s. 242‑243.

Stereoskop
Stereoskop

specjalny przyrząd optyczny służący do oglądania dwóch fotografii tej samej rzeczy jednocześnie. Dzięki temu zabiegowi obserwujący ma wrażenie trójwymiarowości.
Encyklopedia PWN w trzech tomach, Tom III, P‑Z, Warszawa 1999, s. 418

Stroboskop
Stroboskop

urządzenie służące do pomiaru częstotliwości ruchu okresowego danego przedmiotu przez oświetlanie go błyskami o dużej częstotliwości, także lampa dyskotekowa dająca silne i krótkotrwałe błyski światła.
Encyklopedia PWN w trzech tomach, Tom III, P‑Z, Warszawa 1999, s. 436

mbf4f6eb2f316dce1_0000000000360

Galeria dziełsztuki

Bibliografia

Literatura przedmiotu:

1001 filmów, które musisz zobaczyć, red. Steven Jay Schneider, Warszawa 2017

Encyklopedia PWN w trzech tomach, Warszawa 1999

Adam Garbicz, Jacek Klinowski, Kino, wehikuł magiczny. Przewodnik osiągnięć filmu fabularnego. T. 1 Podróż pierwsza 1913–1949, Kraków 1981

Adam Garbicz, Jacek Klinowski, Kino, wehikuł magiczny. Przewodnik osiągnięć filmu fabularnego. T. 2: Podróż druga 1950–1959, Kraków 1987

Marek Hendrykowski, Leksykon gatunków filmowych, Poznań‑Wrocław 2001;

Historia kina. Tom 1. Kino nieme, red. Tadeusz Lubelski, Iwona Swoińska, Rafał Syska, Kraków 2009

Historia kina. Tom 2. Kino klasyczne, red. Tadeusz Lubelski, Iwona Swoińska, Rafał Syska, Kraków 2011

Historia kina. Tom 3. Kino nowofalowe, red. Tadeusz Lubelski, Iwona Swoińska, Rafał Syska, Kraków 2015

Mariola Jankun‑Dopartowa, Gorzkie kino Agnieszki Holland, Gdańsk 2000

Piotr Kletowski, Europejskie kino gatunków, Kraków 2016

Tadeusz Lubelski, Encyklopedia kin, Kraków 2010

Tadeusz Lubelski, Historia kina polskiego: twórcy, filmy, konteksty, Chorzów 2009

Tadeusz Lubelski, Kino Krzysztofa Kieślowskiego, Kraków 1997

Wojciech Orliński, 10 lat emocji. Kino polskie 2005‑2015, Warszawa 2015;

Bartłomiej Paszylk, Słownik gatunków i zjawisk filmowych, Warszawa – Bielsko Biała 2010

Jerzy Płażewski, Historia filmu 1985‑2005, Warszawa 2001

Jerzy Płażewski, Historia filmu dla każdego, Warszawa 1968

Paweł Sitkiewicz, Małe wielkie kino. Film animowany od narodzin do końca okresu klasycznego, Gdańsk 2009

Joanna Wojnicka, Olga Katafiasz, Słownik wiedzy o filmie, Bielsko‑Biała, 2005

Joanna Wojnicka, Rafał Syska, Historia filmu. Od Edisona do Nolana, Bielsko‑Biała 2015

Strony internetowe:

www.academiaecine.com

www.academie‑cinema.org

www.bafta.org

www.berlinale.de

www.culture.pl

www.festival‑cannes.com

www.goldenglobes.com

www.labiennale.org/en/cinema

www.nina.gov.pl

www.oscar.go.com

www.sagawards.org