Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki

Wojna medialna

Wojny i konflikty zbrojne zawsze cieszyły się zainteresowaniem, a ich przebieg był relacjonowany w miarę możliwości, jakimi dysponowano w danej epoce. Korespondenci podążający za wojskami nie byli widokiem niezwykłym, nawet w czasach poprzedzających pojawienie się prasy. Współczesne relacje wojenne to wynalazek XIX wieku, jednak dopiero rozwój telewizji satelitarnej i internetu dokonały rewolucji – i to nie tylko w sposobie relacjonowania przebiegu wojny. Nowoczesne media nie pozostają bez wpływu na przebieg działań, wymykają się wojskowej cenzurze, kształtują opinię publiczną, a wraz z nią – poparcie lub jego brak dla działań rządów.

Za pierwsza wojnę medialną uznaje się wojnę w Wietnamie. Jej przebieg śledziło 85% Amerykanów, którzy mieli odbiornik TV. Podczas pierwszej wojny w Zatoce Perskiej w 1991 roku dziennikarzom pozwolono zbliżyć się do frontu walki pod bacznym okiem żołnierzy, a biuro prasowe zaopatrywało ich w niezbędne materiały. Relacje nadawano całą dobę, upodabniając je do serialu.

Polecenie 1

Zapoznaj się z miniwykładem dr hab. Jarosława Jarząbka na temat wojny medialnej. Następnie wykonaj zadania.

R8xN98of79nnL
Film nawiązujący do treści materiału pod tytułem Wojna medialna.
Ćwiczenie 1
RciM4VU13aXsa
Wyjaśnij, w jaki sposób obecność nowoczesnych mediów zmienia charakter współczesnych konfliktów zbrojnych. (Uzupełnij).
Ćwiczenie 2
R11tEZen62mUC
Wskaż, w jakich aspektach informowanie o przebiegu wojny w Zatoce Perskiej było nowatorskie. (Uzupełnij).
Ćwiczenie 3
ReHwTPWYnaJDJ
zagrożenia: (Uzupełnij). możliwości: (Uzupełnij).

Sprawdź się

RagkSaQ36aDx51
Ćwiczenie 4
Zaznacz, które stwierdzenia są prawdziwe, a które fałszywe. Wojna jest zawsze konfliktem zbrojnym. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Stan wojenny służy m.in. przywróceniu porządku w państwie, w którym został wprowadzony. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. W ramach obowiązku obywatelskiego w czasie wojny w wojsku służą żołnierze najemni. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Wojska zaciężne były utrzymywane wyłącznie z łupów wojennych. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz
R1RoFV0Xtqnku2
Ćwiczenie 5
Połącz pojęcia z ich definicjami. wojna nuklearna Możliwe odpowiedzi: 1. konflikt zbrojny z użyciem broni jądrowej na masową skalę, 2. konflikt zbrojny pomiędzy co najmniej dwiema stronami prowadzony wyłącznie z użyciem broni konwencjonalnej, 3. konflikt zbrojny pomiędzy stronami dysponującymi nierównymi siłami, w których słabsza stara się pokonać przeciwnika, wykorzystując jego słabości, 4. brak definicji, 5. konflikt zbrojny z zastosowaniem wszelkich dostępnych środków służących do osiągnięcia celów bez jakichkolwiek ograniczeń wojna konwencjonalna Możliwe odpowiedzi: 1. konflikt zbrojny z użyciem broni jądrowej na masową skalę, 2. konflikt zbrojny pomiędzy co najmniej dwiema stronami prowadzony wyłącznie z użyciem broni konwencjonalnej, 3. konflikt zbrojny pomiędzy stronami dysponującymi nierównymi siłami, w których słabsza stara się pokonać przeciwnika, wykorzystując jego słabości, 4. brak definicji, 5. konflikt zbrojny z zastosowaniem wszelkich dostępnych środków służących do osiągnięcia celów bez jakichkolwiek ograniczeń wojna totalna Możliwe odpowiedzi: 1. konflikt zbrojny z użyciem broni jądrowej na masową skalę, 2. konflikt zbrojny pomiędzy co najmniej dwiema stronami prowadzony wyłącznie z użyciem broni konwencjonalnej, 3. konflikt zbrojny pomiędzy stronami dysponującymi nierównymi siłami, w których słabsza stara się pokonać przeciwnika, wykorzystując jego słabości, 4. brak definicji, 5. konflikt zbrojny z zastosowaniem wszelkich dostępnych środków służących do osiągnięcia celów bez jakichkolwiek ograniczeń wojna asymetryczna Możliwe odpowiedzi: 1. konflikt zbrojny z użyciem broni jądrowej na masową skalę, 2. konflikt zbrojny pomiędzy co najmniej dwiema stronami prowadzony wyłącznie z użyciem broni konwencjonalnej, 3. konflikt zbrojny pomiędzy stronami dysponującymi nierównymi siłami, w których słabsza stara się pokonać przeciwnika, wykorzystując jego słabości, 4. brak definicji, 5. konflikt zbrojny z zastosowaniem wszelkich dostępnych środków służących do osiągnięcia celów bez jakichkolwiek ograniczeń wojna organiczna Możliwe odpowiedzi: 1. konflikt zbrojny z użyciem broni jądrowej na masową skalę, 2. konflikt zbrojny pomiędzy co najmniej dwiema stronami prowadzony wyłącznie z użyciem broni konwencjonalnej, 3. konflikt zbrojny pomiędzy stronami dysponującymi nierównymi siłami, w których słabsza stara się pokonać przeciwnika, wykorzystując jego słabości, 4. brak definicji, 5. konflikt zbrojny z zastosowaniem wszelkich dostępnych środków służących do osiągnięcia celów bez jakichkolwiek ograniczeń
21
Ćwiczenie 6

Zapoznaj się z tekstem, a następnie wykonaj ćwiczenie.

1
Pakt Ligi Narodów

Artykuł 12
Wszyscy członkowie Ligi zgadzają się, że gdyby między nimi powstał spór mogący spowodować zerwanie stosunków, skierują go już to na drogę postępowania rozjemczego lub sądowego, już to do rozpatrzenia Rady. Zgadzają się również, że w żadnym przypadku nie powinni uciekać się do wojny przed upływem trzech miesięcy od decyzji rozjemczej lub sądowej albo sprawozdania Rady.
We wszystkich wypadkach przewidzianych niniejszym artykułem decyzja powinna być wydana w odpowiednim czasie, zaś sprawozdanie Rady powinno być sporządzone w ciągu 6 miesięcy od dnia przedłożenia jej sporu.

pakt Źródło: Pakt Ligi Narodów, 1919 r., dostępny w internecie: grocjusz.edu.pl [dostęp 18.01.2021 r.].
R1BW0H4lAJJCP
Podaj, jakie ograniczenia nakłada na państwa członkowskie Ligi Narodów powyższy zapis. (Uzupełnij).
31
Ćwiczenie 7

Zapoznaj się z tekstem, a następnie wykonaj ćwiczenie.

1
Karta Narodów Zjednoczonych

Wszyscy członkowie załatwiać będą swe spory międzynarodowe środkami pokojowymi w taki sposób, aby nie dopuścić do zagrożenia międzynarodowego pokoju i bezpieczeństwa oraz sprawiedliwości.
Wszyscy członkowie powstrzymają się w swych stosunkach międzynarodowych od groźby użycia siły lub użycia jej przeciwko integralności terytorialnej lub niezawisłości politycznej któregokolwiek państwa bądź w jakikolwiek inny sposób niezgodny z celami Organizacji Narodów Zjednoczonych.
Wszyscy członkowie Organizacji okażą jej wszelką pomoc w każdej akcji podjętej zgodnie z niniejszą Kartą i powstrzymają się od udzielenia pomocy jakiemukolwiek państwu, przeciwko któremu Organizacja zastosowała środki zapobiegawcze lub środki przymusu.
Organizacja zapewni, by państwa, które nie są jej członkami, postępowały zgodnie z niniejszymi zasadami w stopniu koniecznym dla utrzymania międzynarodowego pokoju i bezpieczeństwa.

onz Źródło: Karta Narodów Zjednoczonych, dostępny w internecie: dag.un.org [dostęp 18.01.2021 r.].
RBjLppl8k4can
Wyjaśnij, co było powodem wprowadzenia powyższego przepisu do Karty ONZ. (Uzupełnij).
31
Ćwiczenie 8

Zapoznaj się z tekstem, a następnie wykonaj ćwiczenie.

1
Marek Dąbrowski Wojna przyszłości. Ewolucja pola walki a współczesne konflikty [Analiza]

Wschodnia Ukraina 
Obserwując konflikt na wschodzie Ukrainy najbardziej w oczy rzuca się masowe użycie klasycznego sprzętu wojsk lądowych. W ogóle sam sposób prowadzenia wojny jest typowy - klasyczny. Nie ma tam wyrafinowanej taktyki użycia lotnictwa bojowego, czy broni precyzyjnej, systemów rakietowych zwiększonego zasięgu lub wykorzystania, na większą skalę, systemów uzbrojenia zaliczanego do najnowszych generacji.

Dzieje się tak dlatego, że obie strony chcą lub muszą podporządkować się, z różnych, niekoniecznie militarnych powodów takiemu, a nie innemu sposobowi prowadzenia działań. Po stronie Ukrainy ma to miejsce przede wszystkim ze względu na posiadaną technikę bojową, wcześniejszą degradacje armii, słabą taktykę i niskie umiejętności walki (dopiero opanowywane w czasie przedłużającego się konfliktu) oraz świadomość własnych ograniczeń wobec potężnego sąsiada i nikłego rzeczywistego wsparcia na forum międzynarodowym. Rosja nie może bezpośrednio użyć swojego lotnictwa, broni precyzyjnej czy strategicznej. W konflikcie masowo używa sprzętu, który w dużych ilościach zalega magazyny (i ma go na wyposażenia strona ukraińska), natomiast na mniejszą skalę testuje nowe lub zmodernizowane wzory uzbrojenia (artyleria, BSP, systemy przeciwlotnicze krótkiego i średniego zasięgu, czy walki radioelektronicznej). Sam konflikt to dla Rosji nie tylko realizacja własnych planów politycznych, ale też znakomity poligon doświadczalny, pozwalający na wypracowanie nowych metod i sposobów walki.

Jednym z ciekawszych etapów zmagań na Ukrainie było zajęcie Krymu. Odbyło się to w sposób nieoczekiwany i po raz kolejny potwierdziło, że zaskoczenie i zła ocena możliwości przeciwnika może mieć w konsekwencji bardzo niekorzystne skutki militarno‑polityczne. Zaskoczenie to dotyczyły w równym stopniu Ukrainy, co Unii Europejskiej, jak i NATO. Użycie konwencjonalnego i często nie najnowszego technicznie uzbrojenia spowodowało, że pewne metody walki, w których wykorzystywany jest starszy sprzęt bojowy, uważane obecnie za mało efektywne, odgrywają w tym konflikcie większe znaczenie. Należą do nich m.in. wykorzystywane tam przeciwpancerne systemy artyleryjskie, czy wyrzutnie artylerii rakietowej jak BM‑21, ale i same działania taktyczne, jak uporczywa obrona obiektów o niewielkim znaczeniu militarnym, czy nietypowe wykorzystanie wozów bojowych. Są to elementy charakterystyczne dla tego konfliktu, mające przy tym często wielkie znaczenie propagandowe.

defence Źródło: Marek Dąbrowski, Wojna przyszłości. Ewolucja pola walki a współczesne konflikty [Analiza], 24.06.2017 r., dostępny w internecie: defence24.pl [dostęp 18.01.2021 r.].
R1Nl4S6ynVVmN
Wyjaśnij, odwołując się do powyższego przykładu, co zmieniło się w prowadzeniu działań wojennych przez Rosję, a co pozostało niezmienne. (Uzupełnij).