Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Ten materiał nie może być udostępniony

Wiesz już, jak bardzo na przestrzeni lat zmieniała się gospodarka Polski. Tych zmian szczególnie dużo było po roku 1989, od kiedy to przeszliśmy na gospodarkę wolnorynkową, działającą według zasad ekonomicznych. W twoim regionie zapewne również wiele się wydarzyło. Czy znasz wszystkie najważniejsze zmiany?

R18SRkShYTNZM1
Nowoczesna zabudowa wskazuje na rozwój gospodarczy
Już wiesz
  • jaki jest podział administracyjny Polski;

  • jakie są główne cechy ludności Polski;

  • które czynniki zdecydowały o rozwoju rolnictwa w poszczególnych regionach kraju;

  • co się uprawia i chowa/hoduje w różnych regionach Polski;

  • gdzie i jakie gałęzie przemysłu rozwinęły się w Polsce;

  • jakie zmiany zachodzą w polskiej gospodarce od 1989 roku.

Nauczysz się
  • wyznaczać „swój” region gospodarczy;

  • opisywać strukturę zatrudnienia i poziom bezrobocia we własnym regionie;

  • charakteryzować rolnictwo własnego regionu;

  • oceniać poziom rozwoju przemysłu w regionie i wyjaśniać tego przyczyny;

  • opisywać zmiany w gospodarce własnego regionu po 1989 roku;

  • planować trasę wycieczki edukacyjnej mającej na celu dokładne poznanie ważniejszych przykładów działalności gospodarczej człowieka w regionie.

icXAJlkXMI_d5e263

1. Jak wyznaczyć „mój” region gospodarczy?

Regiony gospodarcze rozwijały się na bazie regionów historycznychicXAJlkXMI_1451232574525_0regionów historycznych. Gospodarka to działalność ludzi, którzy zamieszkując określone obszary, zajmowali się podobnymi czynnościami i kształtowali w sobie podobne cechy – tworzyli jednorodną kulturę. Scharakteryzowanie własnego regionu gospodarczego powinno więc opierać się o historyczne tradycje danego obszaru. Zadanie to wydaje się dosyć proste, ponieważ granice większości województw mają związek z granicami regionów historycznych. Trzeba się tylko zastanowić, czy „moim” regionem gospodarczym jest obszar całego województwa czy jego część. Być może lepszym wyborem byłby powiat lub kilka powiatów – dotyczy to zwłaszcza województw o dużej powierzchni, np. mazowieckiego, wielkopolskiego. Swoje znaczenie ma też położenie miejscowości zamieszkania – jeśli na przykład leży ona w pobliżu granicy województwa, to można się zastanawiać, czy odległe obszary z drugiego końca województwa też są nam w jakikolwiek sposób bliskie.

RBnItW5e6sZsE1
Mapa administracyjna Polski. Kolorami zaznaczony podział kraju na województwa. Kropkami oznaczono stolice województw i opisano je. Kliknięcie na wybrane województwo sprawia, że otwiera się mapa danego województwa. Na mapie każdego województwa zaznaczono granice powiatów, kropkami zaznaczono miasta będące stolicami powiatów. Innym kolorem wyróżniono powiaty grodzkie z miastami na prawach powiatu. Większymi kropkami oznaczono stolice województw i opisano je większą czcionką niż pozostałe miasta. Powtórne kliknięcie na mapę województwa kieruje nas na mapę administacyjną Polski.
Źródło: Wydawnictwo Edukacyjne Wiking, Michał Szymczak, licencja: CC BY 3.0.
Polecenie 1

Przeanalizuj powyższe mapy, w tym położenie na nich miejscowości, w której mieszkasz, i wybierz „swój” region gospodarczy.

icXAJlkXMI_1451232574525_0
icXAJlkXMI_d5e304

2. Charakterystyka gospodarki „mojego” regionu

Gospodarce Polski poświęcone były lekcje od 3.1 do 3.11. Ale z gospodarką wiążą się też inne tematy, np. rozmieszczenie i struktura ludności, warunki klimatyczno‑glebowe (dla rolnictwa), występowanie bogactw mineralnych (dla przemysłu), położenie nad morzem (gospodarka morska). Pełna charakterystyka gospodarcza regionu musi uwzględniać te kwestie, a także wszystkie cechy typowe dla opisywanego obszaru.

Polecenie 2

Na stronach Głównego Urzędu Statystycznego (stat.gov.pl) odszukaj dane statystyczne dotyczące gospodarki twojego regionu i wpisz je do tabeli. W kolumnie obok wyjaśnij przyczyny odstępstw wartości dla regionu od średnich wartości dla Polski.
Uprawy, chów zwierząt, bogactwa naturalne i zakłady przemysłowe regionu opisz tylko słownie.

R1AFuoU3Mp6Nu1
Tabela, która po wypełnieniu przez ucznia pokaże obraz gospodarki regionu.
Źródło: Robert Wers, licencja: CC BY 3.0.
icXAJlkXMI_d5e347

3. Wycieczka edukacyjna po regionie

Warto naocznie poznać działalność większych regionalnych obiektów gospodarczych, np. fabryk, elektrowni, kopalń lub innych zakładów przemysłowych, a także gospodarstw rolnych czy agroturystycznych, dużych hoteli, lotnisk, dworców kolejowych, centrów biznesowych lub handlowych. Niektóre firmy chętnie przyjmują zwiedzających, ponieważ jest to dla nich pewna forma reklamy. Goście mogą przyjrzeć się z bliska, jak działają duże (lub małe) przedsiębiorstwa i poznać podstawowe zasady produkcji lub usług, a przede wszystkim ekonomii.

Polecenie 3

Zaplanuj przebieg co najmniej jednej wycieczki mającej na celu poznanie obiektów ważnych dla gospodarki twojego regionu.

PLAN WYCIECZKI DO …………………………

DATA

GODZINA

MIEJSCE

POZNANE OBIEKTY GOSPODARCZE

icXAJlkXMI_d5e393

Podsumowanie

Odpowiedz na pytania i wykonaj polecenia:

  • W jakim regionie gospodarczym leży twoja miejscowość?

  • Scharakteryzuj strukturę zatrudnienia ludności regionu.

  • Wymień główne kierunki lokalnej produkcji rolnej.

  • Które bogactwa mineralne wydobywane są w twoim regionie?

  • Jakie gałęzie przemysłu rozwinęły się w regionie i dlaczego właśnie te?

  • Wymień główne ośrodki przemysłowe i usługowe twojego regionu, w tym węzły komunikacyjne i stolice administracyjne.

  • Wskaż przykłady wpływu gospodarki na środowisko naturalne regionu.

  • Opisz sytuację na lokalnym rynku pracy. Czy występuje duże bezrobocie? Czy są szanse na tworzenie nowych miejsc pracy? Czy w regionie funkcjonują Specjalne Strefy Ekonomiczne?

Praca domowa
Polecenie 4.1

Sporządź ilustrowany opis z wycieczki edukacyjnej po własnym regionie.

Zobacz także

Moje miejsce zamieszkania i jego położenie na administracyjnej mapie Polskii2N8kGWP80Moje miejsce zamieszkania i jego położenie na administracyjnej mapie Polski
Surowce mineralne PolskiiHpDjXpxgVSurowce mineralne Polski
Zróżnicowanie gleb i roślinności na obszarze Polskiig0DrBcVI8Zróżnicowanie gleb i roślinności na obszarze Polski
Rozmieszczenie ludności PolskiitHf7xjC1CRozmieszczenie ludności Polski
Biologiczna struktura ludności PolskiiWj9C2E61NBiologiczna struktura ludności Polski
Struktura zatrudnienia i problem bezrobocia w PolsceivDw86Y346Struktura zatrudnienia i problem bezrobocia w Polsce
Zróżnicowanie poziomu urbanizacji w Polsceid9vC5qEWwZróżnicowanie poziomu urbanizacji w Polsce
Ludność w moim regioniei6DYPhSJXFLudność w moim regionie
Czynniki rozwoju rolnictwa Polskii1dUASK5dLCzynniki rozwoju rolnictwa Polski
Rozmieszczenie upraw na terenie Polskii72Rpr5V2PRozmieszczenie upraw na terenie Polski
Hodowla zwierząt w PolsceivUTYjxnsyHodowla zwierząt w Polsce
Źródła energii w PolsceiZzE54HLg5Źródła energii w Polsce
Zmiany w przemyśle PolskiizTrKxqBkBZmiany w przemyśle Polski
Najlepiej rozwijające się gałęzie przemysłu w PolsceiXGRXSxwyENajlepiej rozwijające się gałęzie przemysłu w Polsce
Rozwój usług w Polscei7n2QQvHhmRozwój usług w Polsce
Rozwój transportu lądowego w PolsceisXiab0X4NRozwój transportu lądowego w Polsce
Rozwój transportu wodnego i lotniczego w PolsceieuAT9rdXNRozwój transportu wodnego i lotniczego w Polsce
Turystyczne walory PolskiiLsb51MRkJTurystyczne walory Polski
Ochrona środowiska w Polscei4yL6sE2OXOchrona środowiska w Polsce
Geograficzne regiony PolskiiS7jkMgAKPGeograficzne regiony Polski

Dowiedz się więcej

Regionalne serwisy internetowe

icXAJlkXMI_d5e520

Zadania

Ćwiczenie 1
R1b5pzf4UePmn1
zadanie interaktywne
Źródło: Robert Wers, licencja: CC BY 3.0.