Ilustracja przedstawia tendencje zmian układu osadniczego. Po lewej stronie w kole jest miasto z licznymi budynkami. Po prawej stronie jest koło oznaczające wieś z obrazkiem wiatraka, niskiego budynku, kopki siana na łące. Pod kołami na obrazku jest wzniesienie, poniżej niego są drzewa, a po lewej stronie jest kilka sylwetek osób niosących bagaże. Idą w kierunku wzgórza. Miasto opisano dwoma punktami, wieś czterema. MIASTO. 1. Depopulacja. Spadek liczby ludności w miastach powyżej 100 tysięcy mieszkańców. W tabeli zamieszczono dane dotyczące niektórych polskich miast z liczbą mieszkańców powyżej 100 tysięcy. Bytom: 1950 rok 174 000, 1980 rok 234 000, 2000 rok 196 000, 2018 rok 169,7 tysiąca. Katowice: 1950 rok 225 000, 1980 rok 335 000 2000 rok 331 000, 2018 rok 298 000. Łódź: 1950 rok 620 000, 1980 rok 836 000, 2000 rok 798 000, 2018 rok 696,5 tysiąca. Częstochowa: 1950 rok 112 000, 1980 rok 235 000, 2000 rok 253 000, 2018 rok 226 000. Poznań: 1950 rok 321 000, 1980 rok 553 000, 2000 rok 582 000, 2018 rok 540 000. Kielce: 1950 rok 61 000, 1980 rok 185 000, 2000 rok 13 000, 2018 rok 198 000. Lublin: 1950 rok 117 000, 1980 rok 304 000, 2000 rok 359 000, 2018 rok 340 000. Szczecin: 1950 rok 179 000, 1980 rok 388 000, 2000 rok 417 000, 2018 rok 405 000. Gdynia: 1950 rok 103 000, 1980 rok 236 000, 2000 rok 253 000, 2018 rok 247 000. Wrocław: 1950 rok 309 000, 1980 rok 618 000, 2000 rok 641 000, 2018 rok 637,7 tysiąca., 2. Deglomeracja. Rozwój terenów podmiejskich. Ilustracja przedstawia trzy różnokolorowe owale. W centrum ilustracji znajduje się kilka niższych i wysokich budynków – wieżowców. Miejsce to zostało oznaczone jako C – centrum aglomeracji. Wokół centrum zaznaczono M – miasto centralne. Kolejnym owalem zaznaczono S – strefę podmiejską. Strefę podmiejską otacza obszar oznaczony jako Z – obszar zewnętrzny. Pomiędzy poszczególnymi strefami są strzałki. Z centrum aglomeracji są strzałki skierowane w dwie strony: w kierunku miasta centralnego, strefy podmiejskiej oraz obszaru zewnętrznego. Z miasta centralnego prowadzi strzałka skierowana w dwie strony do strefy podmiejskiej oraz do obszaru zewnętrznego. Pomiędzy centrum aglomeracji a miastem centralnym jest łukowata strzałka, łukowata strzałka jest też na tle obszaru miasta centralnego oraz na tle obszaru strefy podmiejskiej., WIEŚ. 3. Odchodzenie od pierwotnych funkcji wsi., 4. Odpływ ze wsi ludzi młodych, zwłaszcza w południowej i południowo-wschodniej Polsce., 5. Zahamowanie migracji ze wsi do miast na terenach silnie zurbanizowanych., 6. Wsie przekształcane w podmiejskie osiedla.