Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
Polecenie 1
Zapoznaj się z opisem schematu prezentującym strukturę dzieła Spinozy pt. Etyka w porządku geometrycznym dowiedziona, a także jej podstawowe założenia. Zastanów się nad tym, jaki rodzaj wszechświata może wynikać z rozważań filozofa. Swoje rozważania zapisz w postaci krótkiego tekstu.
Zapoznaj się z opisem schematu prezentującym strukturę dzieła Spinozy pt. Etyka w porządku geometrycznym dowiedziona, a także jej podstawowe założenia. Zastanów się nad tym, jaki rodzaj wszechświata może wynikać z rozważań filozofa. Swoje rozważania zapisz w postaci krótkiego tekstu.
ReYqO4ZutstcP
(Uzupełnij).
Polecenie 2

Historia publikacji Etyki Spinozy wiąże się z zagrożeniem życia jej autora oraz związanych z nim osób ze względu na kontrowersyjne treści dzieła, zwłaszcza te dotyczące utożsamiania Boga z przyrodą, światem (panteizm). W tym kontekście zastanów się nad znaczeniem idei wolności słowa, czyli prawa do publicznego wyrażania własnych poglądów. Czy twoim zdaniem istnieją poglądy, których publiczne głoszenie może być społecznie szkodliwe? W jaki sposób możemy weryfikować szkodliwość danego stanowiska? Swoje rozważania zapisz w postaci krótkiego tekstu.

RJIpUcahItbCv
(Uzupełnij).
R1QaOGMJMp1H5
Obraz przedstawia portret młodego mężczyzny. Mężczyzna ma pociągłą twarz, mocno zaznaczone brwi i duże, ciemne oczy. Jego nos jest wąski i długi. Jego włosy są ciemne i długie, kręcące się od wysokości uszu. Mężczyzna ubrany jest w ciemny strój z dużym, białym kołnierzem. Ilustracja interaktywna – opis: 1. Dzieło zakazane. Zdjęcie przedstawia stronę tytułową dzieła Etyka Spinozy. Dzieło jest napisane w języku łacińskim. Domena publiczna. Baruch Spinoza już przed wydaniem swojego opus magnum, czyli dzieła życia, skrótowo tytułowanego po prostu Etyka , wiedział, że księga może przysporzyć mu wielu kłopotów, a także innym osobom zaangażowanym w proces jej tworzenia. Z tego powodu filozof, który na spotkaniach z przyjaciółmi omawiał i dyskutował treść dzieła, prosił ich, aby wszystko o czym dyskutują, a dotyczy księgi, pozostało tajemnicą. Jak widzisz, już początki powstania dzieła Spinozy wiążą się z konspiracją i niepewnością o przyszłość jej autora oraz samego traktatu. Jednak nie tylko treść Etyki było czymś wyjątkowym. Również struktura dzieła, czy też sposób przedstawienia filozoficznych rozważań przez ich autora, stanowiła o jego unikatowości, przypominając sobą rodzaj niezwykle skomplikowanego mechanizmu. Przyjrzyjmy się zatem bliżej Etyce Spinozy i zapoznajmy się z jej treścią, stanowiącą najdokładniejszą wykładnię rozważań tego filozofa. Ilustracja przedstawia stronę tytułową traktatu myśliciela, wydanego w roku 1677. 2. Struktura. Ilustracja przedstawia dwie strony z pierwszej księgi Etyki, tom „O Bogu”. Cała dzieło Spinozy składa się z pięciu ksiąg, w których jego autor skrupulatnie prezentuje rozwinięcie swoich podstawowych założeń, stanowiących punkt wyjścia jego systemu. Kolejne księgi, zatytułowane następująco: „O naturze i pochodzeniu duszy”, „O pochodzeniu i naturze afektów”, „O niewoli ludzkiej, czyli o siłach afektów” i „O mocy rozumu, czyli o wolności ludzkiej”, prezentują poszczególne zagadnienia w sposób wzajemnego wynikania. Na szczególną uwagę zasługuje metoda zapisu traktatu, którą posłużył się filozof. Poszczególne księgi składają się z wielu powiązanych i wynikających z siebie punktów, przypominając tym samym rodzaj kodeksu, a nie jednolity tekst, złożony z rozdziałów i podrozdziałów. To właśnie wyróżnia Etykę spośród innych dzieł filozoficznych: składa się ona z aksjomatów, twierdzeń, przypisów oraz definicji, połączonych wzajemnym wynikaniem. Przyjrzyjmy się zatem poszczególnym elementom i ich powiązaniami w traktacie. 3. Definicje. Definicje stanowią podstawę, a więc punkt wyjścia dla dalszych rozważań filozofa. Zadaniem definicji jest objaśnienie podstawowych pojęć, którymi posługuje się myśliciel. Za przykład może posłużyć nam wspomniana już wcześniej definicja numer III, objaśniająca, czym jest pojęcie substancji. Znajdziemy ją w księdze pierwszej: Baruch Spinoza Etyka w porządku geometrycznym dowiedziona „Przez substancję rozumiem to, co istnieje ( est ) samo w sobie i pojmowane jest samo przez siebie, czyli to, czego pojęcie nie wymaga pojęcia innej rzeczy, za pomocą którego musiałoby by być utworzone”. 4. Aksjomaty. Kolejnym poziomem rozważań przedstawionych w Etyce są aksjomaty, czyli założenia wynikające właśnie z definicji. Przyjrzymy się przykładowi w postaci aksjomatu numer I w księdze pierwszej: Baruch Spinoza Etyka w porządku geometrycznym dowiedziona „Wszystko, co jest, albo jest w sobie, albo w czymś innym”. Jak widzimy, aksjomat wynika bezpośrednio z definicji substancji: substancja jest sama w sobie, natomiast wszystkie jej przejawy w postaci bytów muszą się z konieczności znajdować w niej. 5. Twierdzenia Kolejnym etapem w postaci szczegółowych rozważań Spinozy, wynikającym z podstaw, a więc definicji i aksjomatów, są twierdzenia, do których myśliciel sporządził dowody. Zapoznajmy się z twierdzeniem numer I, znajdującym się w księdze pierwszej: Baruch Spinoza Etyka w porządku geometrycznym dowiedziona „Substancja z natury poprzedza (prior est) swoje pobudzenia Wszystko, co jest, albo jest w sobie, albo w czymś innym”. Aby uwiarygodnić twierdzenie, Spinoza dopisuje do niego dowód, który brzmi: Baruch Spinoza Etyka w porządku geometrycznym dowiedziona „Widoczne jest to z definicji III i V”. Przypomnijmy: definicja numer III w księdze pierwszej to nic innego jak objaśnienie, czym jest substancja, a więc to, co istnieje samo przez się i zawiera w sobie wszelki byt w postaci pobudzeń.
Źródło: Wikimedia Commons, domena publiczna.