Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
Polecenie 1

Czy zastanawiasz się czasami, dlaczego do pieczenia ciasta dodaje się proszku do pieczenia lub sody oczyszczonej? Pomyśl, jakie reakcje zachodzą podczas pieczenia ciasta?

R23c3u002SnzW1
Grafika dotyczy wodorosoli obecnych w kuchni. Na zdjęciu jest miska, w której znajduje się mąka, rozbite jajko, trochę masła i cynamon. Obok miski leżą śliwki. Opisano: 1. Proszek do pieczenia. Powszechny składnik stosowany w kuchni do wypieku ciast. W skład wchodzi: soda (wodorowęglan sodu); regulatory kwasowości (mleczan sodu, wodorowęglan potasu); skrobia (wypełniacz)., 2. Soda w proszku do pieczenia powyżej temperatury 60°C reaguje z regulatorami kwasowości zgodnie z równaniem: NaHCO3+H3O+  ogrzewanie  2 H2O+CO2+Na+., 3. Soda oczyszczona. Soda oczyszczona działa na podobnej zasadzie co proszek do pieczenia, natomiast czysta soda (wodorowęglan sodu), w odróżnieniu do proszku do pieczenia nie zawiera regulatorów kwasowości. Dlatego w przypadku sody niezbędne jest zastosowanie dodatku o charakterze kwaśnym, jak na przykład maślanka, miód, sok z cytryny czy kakao (w zależności od przepisu)., 4. Wodorowęglan amonu zaczyna działać w dużo wyższej temperaturze niż soda i jest odpowiedzialny za porowato-bąbelkową strukturę ciasta oraz charakterystyczny smak., 5. Wydzielający się tlenek węgla(IV) jest odpowiedzialny za spulchnianie ciasta. NH4HCO3  ogrzewanie   NH3+CO2+H2O.
Grafika interaktywna pt. „Wodorosole w kuchni”.
Źródło: Bielański, A. "Podstawy chemii nieorganicznej", Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, 2013., domena publiczna.
Polecenie 2

Czy wiesz, jakie związki są odpowiedzialne za węglanową twardość wody? Czy ten rodzaj twardości wody jest trwały, czy przemijający?

R17zfANbdavLf1
Ilustracja interaktywna. Na zdjęciu w dużym przybliżeniu jest końcówka wylewki do baterii, z której kapie woda. Opisano: 1. Twardość przemijająca. Twardość nietrwała, powstaje przez wodorowęglany wapnia i magnezu, rozkładające się do nierozpuszczalnych węglanów (kamień kotłowy), podczas gotowania wody.Nazwa wynika z łatwości usunięcia tego rodzaju twardości – wystarczy tylko przegotowanie wody., 2. Twardość wody wywoływana wodorowęglanem wapnia można łatwo usunąć przez zagotowanie wody, wówczas związek rozkłada się do nierozpuszczalnego węglanu wapnia: CaHCO32CaCO3+CO2+H2O, 3. Twardość wody wywołuje również wodorowęglan magnezu. Zagotowanie wody prowadzi do jej usunięcia, wówczas wodorowęglan magnezu rozkłada się do nierozpuszczalnego węglanu magnezu: MgHCO32MgCO3+CO2+H2O, 4. Powstały kamień kotłowy, który składa się ze strąconych węglanów wapnia, magnezu oraz wodorotlenku magnezu osadza się na dnie i ścianach naczynia lub zbiornika.
Ilustracja interaktywna pt. „Twardość wody”.
Źródło: Francois de Dardel, Thomas V. Arden: Ion Exchangers. W: Ullmann’s Encyclopedia of Industrial Chemistry. Weinheim: Wiley-VCH, 2005, s. 27., domena publiczna.
Ćwiczenie 1

Soda oczyszczona jest również stosowana w leczeniu objawów niestrawności. Podaj odpowiednie równanie reakcji chemicznej, która zobrazuje neutralizację kwasu solnego w obecności wodorowęglanu sodu.

RdIabeDFBh7hj
Odpowiedź zapisz w zeszycie do lekcji chemii, zrób zdjęcie, a następnie umieść je w wyznaczonym polu.
R1PFBxOzBxx0P
(Uzupełnij).
R1OpIJcm46CZp
Ćwiczenie 2
Wybierz prawidłową odpowiedź. Jakie związki odpowiedzialne są za przemijającą twardość wody? Możliwe odpowiedzi: 1. Ce a otworzyć nawias okrągły Ha Ce O 3 zamknąć nawias okrągły 2 razy wzięte i eM gie otworzyć nawias okrągły Ha Ce O 3 zamknąć nawias okrągły 2 razy wzięte, 2. eM gie tworzyć nawias okrągły Ha Ce O 3 zamknąć nawias okrągły 2 razy wzięte i Ce a Ce O 3, 3. Ce a tworzyć nawias okrągły Ha Ce O 3 zamknąć nawias okrągły 2 razy wzięte i eM gie Ce O 3, 4. Ce a Ce O 3 i eM gie Ce O 3
Ćwiczenie 3

Dlaczego nie jest wskazane jedzenie ciepłych wypieków, w których jako środka spulchniającego użyto  wodorowęglanu amonu?

R1QhdKOwD0YRH
Odpowiedź: (Uzupełnij).