Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki

Zapoznaj się z grafiką interaktywną, a następnie wykonaj polecenia.

Ćwiczenie 1

Na podstawie własnej wiedzy podaj dwa argumenty wskazujące na mocne strony polskiego rolnictwa w okresie kandydowania do Unii Europejskiej oraz wskaż jakie cechy rolnictwa rozwinęły się po przystąpieniu Polski do UE.

uzupełnij treść
RilABSDftgkFP1
Ilustracja dotyczy wybranych cech rolnictwa w krajach Unii Europejskiej. Cechy opisano w ośmiu punktach. 1. Struktura agrarna. Wybrany wskaźnik: Średnia powierzchnia gospodarstwa rolnego. W postaci kolumn przedstawiono średnią wielkość gospodarstwa rolnego (w hektarach) w 2013 roku w krajach europejskich. Średnia UE wynosi 16,1. Najwyższy wskaźnik jest w Czechach. Wynosi 135 hektarów. Na drugim miejscu jest Wielka Brytania – około 90 hektarów, na trzecim miejscu jest Słowacja 80 hektarów. Kolejno są następujące kraje: Dania, Luksemburg, Francja, Niemcy, Estonia, Szwecja, Finlandia, Irlandia, Belgia, Holandia, Łotwa, Austria, Bułgaria. Na Litwie średnia wielkość gospodarstwa rolnego zrównuje się ze średnią Unii i wynosi 16,1. W pozostałych krajach średnia wielkość gospodarstwa jest mniejsza niż średnia unijna. Do tych krajów należą: Portugalia, Włochy, Polska, w której średnia wielkość gospodarstwa rolnego wynosi około 10 hektarów. Kolejne kraje to Chorwacja, Węgry, Grecja, Słowenia, Rumunia, Cypr i Malta. Na Malcie średnia wielkość gospodarstwa wynosi około 1 hektara., 2. Zatrudnienie w rolnictwie. Wskaźnik: Udział pracujących w rolnictwie w ogóle zatrudnionych. Wykres dotyczy pracujących w rolnictwie w % ogółu zatrudnionych w 2018 roku. Na wykresie zaznaczono średnią Unii Europejskiej pracujących w rolnictwie. Wynosi ona około 4,5%. Najwięcej pracujących w rolnictwie jest w Rumunii - około 22% ogółu zatrudnionych. Na drugim miejscu jest Grecja z wynikiem 12%, na trzecim miejscu jest Polska z wynikiem około 9%. Kolejne kraje to Litwa, Łotwa, Bułgaria, Chorwacja, Portugalia, Słowenia, Węgry, Irlandia. Poniżej średniej Unii Europejskiej są następujące kraje: Hiszpania, Włochy, Finlandia, Austria, Czechy, Francja, Dania, Słowacja, Holandia, Szwecja, Niemcy, Wielka Brytania, Luksemburg, Malta, Belgia. W Belgii pracujących w rolnictwie jest około 1%., 3. Dochody z rolnictwa. Wskaźnik: Udział rolnictwa w % produktu krajowego brutto. Wykres przedstawia udział rolnictwa w % produktu krajowego brutto w 2018 roku. Średnia Unii Europejskiej wynosi półtora procent. Największy udział rolnictwa w % produktu krajowego brutto jest w Rumunii, wynosi około 4,3%. Na drugim miejscu jest Grecja z wynikiem około 3,7%, następnie trzy kraje: Bułgaria, Węgry i Łotwa mają wynik około 3,6%. Na kolejnych miejscach znajdują się: Chorwacja, Litwa, Hiszpania, Estonia, Finlandia, Słowacja, Polska. W Polsce udział rolnictwa w procentach produktu krajowego brutto w 2018 roku wynosił 2,1%. Podobny wynik jest w Portugalii i Słowenii. Na kolejnych miejscach znalazły się Cypr, Czechy, Włochy, Francja, Holandia. Poniżej średniej unijnej jest Szwecja, Austria, Dania, Irlandia, Malta, Niemcy, Wielka Brytania, Belgia oraz Luksemburg. W Luksemburgu udział rolnictwa w procentach produktu krajowego brutto wynosi 0,2%., 4. Poziom mechanizacji. Wybrany wskaźnik: Dostępność ciągników. Wykres dotyczy liczby hektarów użytków rolnych przypadających na 1 ciągnik. Średnia Unii Europejskiej wynosi około jednego ciągnika na 20 ha użytków rolnych. Najniższy poziom mechanizacji jest w Chorwacji - to nieco ponad 200 hektarów na jeden ciągnik, na drugim miejscu jest Bułgaria około 65 hektarów, podobnie jest na Słowacji. Na kolejnych miejscach znalazły się Rumunia, Węgry, Czechy, Łotwa, Dania, Estonia. Wskaźnik identyczny z unijnym ma Litwa oraz Szwecja. Poniżej średniej unijnej jest Francja, Finlandia, Niemcy, Hiszpania, Wielka Brytania, Luksemburg, Belgia, Malta, Grecja. Holandia i Polska mają identyczny wynik: około 8 hektarów użytków rolnych przypadających na jeden ciągnik. Na kolejnych miejscach za Polską jest Portugalia, Austria, Włochy, Irlandia i Słowenia. W Słowenii jeden ciągnik przypada na około 1 hektar ziemi., 5. Poziom chemizacji Wybrany wskaźnik: Zużycie nawozów sztucznych. Wykres dotyczy zużycia nawozów sztucznych (NPK) w kilogramach na 1 hektar użytków rolnych w 2018 roku. Średnie zużycie nawozów sztucznych w Unii Europejskiej wynosi około 160 kg na 1 hektar użytków rolnych. Irlandia dominuje w największym zużyciu nawozów sztucznych w kilogramach na jeden hektar użytków rolnych z wynikiem 1250 kilogramów. Na drugim miejscu jest Belgia, która zużywa około 300 kilogramów nawozów sztucznych na 1 hektar użytków rolnych, tuż za Belgią jest Holandia, a następnie Malta, Luksemburg, Słowenia, Wielka Brytania, Portugalia, Niemcy, Cypr, Czechy. Polska zużywa około 170 kg na 1 ha użytków rolnych, podobnie Francja. Poniżej średniej unijnej są takie kraje jak: Hiszpania, Austria, Litwa, Dania, Włochy, Węgry, Słowacja, Bułgaria, Grecja, Chorwacja, Estonia, Łotwa, Szwecja, Finlandia, Rumunia. W Rumunii zużycie nawozów sztucznych w kilogramach na 1 hektar użytków rolnych w 2018 roku wyniosło około 50 kilogramów., 6. Użytkowanie ziemi. Wybrane wskaźniki: Udział użytków rolnych w powierzchni ogółem, udział gruntów ornych w powierzchni ogółem, udział użytków zielonych w powierzchni ogółem. A. Wykres dotyczy powierzchni użytków rolnych w % powierzchni ogółem w 2018 roku. Średnia Unii Europejskiej wynosi około 43%. Największą powierzchnię użytków rolnych w procentach powierzchni ogółem 2018 roku odnotowano Wielkiej Brytanii - to około 72% powierzchni. Na drugim miejscu jest Dania - około 65% powierzchni i Irlandia około 64%. Na kolejnych miejscach znalazły się: Rumunia, Węgry, Luksemburg, Holandia, Hiszpania, Francja, Niemcy. Grecja, Polska oraz Litwa mają porównywalną powierzchnię użytków rolnych - wynosi ona około 46%. Na kolejnych miejscach znalazły się Bułgaria, Czechy, Belgia. We Włoszech powierzchnia użytków rolnych wynosi tyle samo, ile średnia Unii Europejskiej – około 43%. Poniżej średniej Unii Europejskiej znalazła się powierzchnia użytków rolnych takich krajów jak: Włochy, Portugalia, Słowacja, Malta, Austria, Łotwa, Słowenia, Chorwacja, Estonia, Cypr, Finlandia, Szwecja. W Finlandii i Szwecji wynik jest identyczny - wynosi około 8%.   B. Kolejny wykres przedstawia powierzchnię gruntów ornych w % powierzchni ogółem w 2018 roku. Średnia Unii Europejskiej wynosi około 25% powierzchni ogółem. Największą powierzchnię gruntów ornych w procentach powierzchni ogółem w 2018 roku miała Dania - prawie 60%. Na drugim miejscu są Węgry około 47%, na trzecim miejscu Rumunia około 37%. Na czwartym miejscu uplasowała się Polska – z wynikiem około 35%. Na kolejnych miejscach znalazły się: Francja, Niemcy, Litwa, Czechy, Bułgaria, Holandia, Malta, Słowacja, Belgia, Luksemburg. Wielka Brytania oraz Hiszpania mają powierzchnię gruntów ornych w procentach powierzchni ogółem identyczną ze średnią unijną, czyli 25%. Poniżej średniej unijnej znajdują się takie kraje jak: Włochy, Łotwa, Grecja, Austria, Estonia, Chorwacja, Cypr, Portugalia, Słowenia, Finlandia, Islandia oraz Szwecja. Irlandia i Szwecja mają około 6% powierzchni gruntów ornych porównaniu z całą powierzchnią.; C. Wykres dotyczy powierzchni użytków zielonych w % powierzchni ogółem w 2018 roku. Średnia powierzchnia użytków zielonych w procentach powierzchni ogółem Unii Europejskiej wynosi 15%. Największą powierzchnię użytków zielonych ma Irlandia - około 58%, na drugim miejscu jest Wielka Brytania - około 46%, na trzecim miejscu jest Luksemburg z wynikiem około 27%. Na kolejnych miejscach znalazły się następujące państwa: Grecja, Holandia, Portugalia, Rumunia, Słowenia, Hiszpania, Francja. Belgia oraz Austria mają wynik identyczny ze średnią unijną, czyli około 15%. Poniżej średniej unijnej są takie kraje jak: Niemcy, Bułgaria, Litwa, Czechy, Włochy, Słowacja, Chorwacja, Polska z wynikiem 11%. Tuż za Polską jest Łotwa, a następnie Węgry, Estonia, Dania, Szwecja. Cypr, Finlandia oraz Malta nie mają wcale użytków zielonych w procentach powierzchni ogółem w 2018 roku., 7. Uprawa roślin. Wybrane wskaźniki: Plony zbóż ogółem (w tym plony pszenicy), plony buraków cukrowych, plony warzyw i plony owoców. A. Wykres dotyczy plonów zbóż w tonach na 1 hektar użytków rolnych w 2018 roku. Średni plon zbóż w Unii Europejskiej wynosi 5,5 tony na 1 hektar użytków rolnych. Na wykresie dominuje Belgia z wynikiem 9 ton na 1 hektar użytków rolnych. Na drugim i trzecim miejscu są kolejno Holandia i Irlandia z identycznym wynikiem około 8,8 tony na 1 hektar użytków rolnych. W dalszej kolejności znalazły się: Niemcy, Wielka Brytania, Dania, Francja, Austria, Szwecja, Węgry, Chorwacja. Słowenia, Czechy oraz Bułgaria mają wynik identyczny ze średnią unijną, czyli 5,5 tony. Poniżej średniej unijnej znalazły się takie kraje jak: Luksemburg, Rumunia, Włochy, Słowacja, Malta, Portugalia, Łotwa, Litwa, Polska. Litwa i Polska mają identyczny wynik - 4,1 tony na hektar. Za Polską znalazły się Estonia, Finlandia, Grecja, Hiszpania, Cypr. Cypr jako ostatni ma wynik 2 tony na 1 hektar użytków rolnych.; B. Plony pszenicy w decytonach na 1 hektar użytków rolnych w 2018 roku. Średnia Unii Europejskiej wynosi około 54 decyton pszenicy na 1 hektar użytków rolnych. W plonach pszenicy dominuje Holandia - około 88 decyton. Na drugim miejscu jest Irlandia - około 87 decyto, na trzecim miejscu jest Belgia około 84 decytony. Na dalszych miejscach znalazły się następujące kraje: Wielka Brytania, Francja, Niemcy, Dania, Luksemburg. Czechy oraz Chorwacja mają wynik identyczny ze średnią unijną, czyli 54% decyton. Poniżej średniej unijnej znalazły się Chorwacja, Węgry, Malta, Bułgaria, Rumunia, Słowacja, Austria, Słowenia, Szwecja. Polska ma wynik około 40,5 decytony na 1 hektar użytków rolnych. Za Polską uplasowały się Hiszpania, Włochy, Litwa, Łotwa, Estonia, Finlandia, Grecja, Portugalia, oraz Cypr. Cypr jako ostatni ma wynik około 20 decyton na 1 hektar użytków rolnych., C. Wykres przedstawia plony buraków cukrowych w decytonach na 1 hektar użytków rolnych w 2018 roku. Średnia unijna plonów buraków cukrowych w decytonach wynosi około 690 decyton. W plonach buraków cukrowych dominuje Belgia - około 820 decyton na jednej hektar użytków rolnych. Na drugim i trzecim miejscu jest kolejno Francja oraz Hiszpania - 800 decyton. Na czwartym miejscu jest Holandia z wynikiem około 770 decyton. Austria na wynik identyczny ze średnią unijną, czyli około 690 decyton. Poniżej średniej unijnej znajdują się następujące kraje: Francja, Wielka Brytania, Niemcy, Grecja, Dania. Słowacja oraz Polska mają wynik identyczny - wynosi on 600 decyton. Tuż za Polską są Węgry, następnie Czechy, Litwa, Irlandia, Włochy, Szwecja, Chorwacja, Rumunia, Finlandia, Portugalia. Kraje takie jak Łotwa, Bułgaria, Cypr Estonia, Luksemburg, Malta, Słowenia mają zerowy wynik w 2018 roku., D. Plony warzyw w decytonach na 1 hektar użytków rolnych w 2018 roku. Średnia unijna planów warzyw w decytonach na hektar użytków rolnych wynosi około 280 decyton. W plonach warzyw dominuje Holandia - około 510 decyton, na drugim miejscu jest Portugalia - około 430 decyton, a na trzecim Hiszpania - około 390 decyton. Na kolejnych miejscach znajdują się: Irlandia, Chorwacja, Austria. Grecja oraz Polska mają identyczny wynik - 300 decyton 1 hektar użytków rolnych. Za Polską jest Belgia oraz Niemcy. Dania i Cypr mają wynik identyczny ze średnią unijną, czyli koło 280 decyton. Poniżej średniej unijnej znajdują się takie kraje jak: Włochy, Szwecja, Finlandia, Francja, Wielka Brytania, Bułgaria, Słowenia, Czechy, Słowacja, Estonia, Litwa, Łotwa, Węgry, Rumunia, Malta, Luksemburg. W Luksemburgu plony warzyw wynoszą około 130 decyton na jeden hektar użytków rolnych., E. Plony owoców w decytonach na 1 hektar użytków rolnych w 2018 roku. Średnia Unii Europejskiej plonów owoców w decytonach wynosi około 125. W plonach owoców dominuje Holandia z wynikiem około 360 decyton. Na drugim miejscu jest Belgia z wynikiem około 330 decyton, trzecim miejscu jest Wielka Brytania z wynikiem około 235 decyton na jeden hektar użytków rolnych. Na kolejnych miejscach znajdują się: Irlandia, Grecja, Austria, Niemcy, Włochy. Polska ma wynik nieco powyżej średniej unijnej - 135 decyton. Wynik porównywalny ze średnią unijną ma Luksemburg oraz Dania około 125 decyton. Poniżej średniej unijnej są: Cypr, Szwecja, Słowenia, Hiszpania, Węgry, Rumunia, Francja, Czechy, Chorwacja, Słowacja, Portugalia, Bułgaria, Malta, Litwa, Finlandia, Łotwa, Estonia. W Estonii plony owoców wynoszą około 10 decyton na 1 hektar użytków rolnych., 8. Chów zwierząt. Wybrane wskaźniki: Obsada bydła, trzody chlewnej i drobiu. A. Wykres obsady bydła w sztukach na 100 hektar użytków rolnych w 2018 roku. Średnia Unii Europejskiej wynosi 50 sztuk bydła na 100 hektarów użytków rolnych. W obsadzie bydła dominuje Holandia z wynikiem około 220 sztuk, następnie Belgia 180 sztuk, na trzecim miejscu jest Irlandia z wynikiem około 165 sztuk na jeden na 100 hektarów użytków rolnych. Na kolejnych miejscach znalazły się Luksemburg, Malta, Słowenia, Austria, Niemcy, Francja, Dania, Wielka Brytania. We Włoszech i w Szwecji wynik jest identyczny ze średnią unijną, czyli 50 sztuk na 100 ha użytków rolnych. Poniżej średniej znalazły się następujące kraje: Portugalia, Polska z wynikiem około 45 sztuk na 100 hektarów użytków rolnych, za Polską plasują się Czechy, Finlandia, Chorwacja, Estonia, Hiszpania, Słowacja, Litwa, Łotwa, Węgry, Rumunia, Bułgaria, Grecja. W Bułgarii i w Grecji wynik jest identyczny: wynosi około 10 sztuk bydła na 100 hektarów użytków rolnych.; B. Wykres obsady trzody chlewnej w sztukach na 100 hektarów użytków rolnych w 2018 roku. Średnia Unii Europejskiej obsady trzody chlewnej wynosi około 80 sztuk na 100 hektarów użytków rolnych. W obsadzie chody chlewnej dominuje Holandia z wynikiem prawie 700 sztuk trzody chlewnej, na drugim miejscu jest Dania z wynikiem około 490 sztuk, następnie Belgia 460 sztuk. Za Belgią plasują się: Malta, Cypr, Niemcy, Hiszpania, Austria. Polska ma wynik identyczny ze średnią unijną, czyli około 80 sztuk trzody chlewnej na 100 hektarów użytków rolnych. Za Polską poniżej średniej unijnej znajdują się następujące kraje: Chorwacja, Luksemburg, Włochy, Portugalia, Węgry, Szwecja, Finlandia, Francja, Czechy, Słowacja, Irlandia, Rumunia, Słowacja, Estonia, Wielka Brytania, Litwa, Łotwa, Bułgaria, Grecja. Bułgaria oraz Grecja mają porównywalny wynik: około 10 sztuk trzody chlewnej na 100 hektarów użytków rolnych.; C. Wykres obsady drobiu w sztukach na 100 ha użytków rolnych w 2018 roku. Średnia obsada drobiu w sztukach w Unii Europejskiej wynosi około 900 sztuk na 100 hektarów użytków rolnych. W obsadzie drobiu dominuje Malta - około 9900 sztuk na 100 hektarów. Na drugim miejscu jest Holandia - prawie 6000 sztuk. Na trzecim miejscu Cypr - prawie 3000 sztuk. Za Cyprem jest Belgia, a następnie Polska i Włochy. Te dwa kraje mają identyczny wynik - około 1400 sztuk na 100 hektarów użytków rolnych. Za Polską i Włochami plasuje się Wielka Brytania oraz Niemcy nieco powyżej średniej krajowej. Poniżej średniej krajowej znalazły się takie kraje jak: Węgry, Chorwacja, Dania, Francja, Słowacja, Czechy, Austria, Słowenia, Grecja, Rumunia, Hiszpania, Portugalia, Irlandia, Finlandia, Litwa, Szwecja, Bułgaria, Łotwa, Estonia, Luksemburg. W Luksemburgu wynik wynosi około 100 sztuk drobiu na 100 hektarów użytków rolnych.
Źródło: Englishsquare.pl Sp. z o.o., CC BY-SA 3.0, https://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/
W panelach bocznych opracowania własne na podstawie danych Eurostatu, Banku Światowego i FAOStat.
Polecenie 1

Porównaj wybrane cechy rolnictwa Polski na tle rolnictwa UE.

R1CKSMMLEkGWS
(Uzupełnij).
Polecenie 2

Wybierz kilka wskaźników podanych w grafice interaktywnej i porównaj poziom rolnictwa krajów UE. Skorzystaj z metody opisanej w części Przeczytaj lub zaproponuj swoją metodę.

R1S8RaN0eCtfD
(Uzupełnij).