1768 – do Warszawy przybywa Andrzej Le Brun i jego uczeń Giacomo Monaldi
1788 – powstaje Henryk Lubomirski jako Amor dłuta Antonio Canovy
1806 – Antonio Canova rzeźbi Napoleona jako Marsa
1829 – Berthel Thorvaldsen wykonuje Pomnik konny księcia Józefa Poniatowskiego
1
Scenariusz lekcji dla nauczyciela
RtIjP8IAv02F51
Scenariusz lekcji do pobrania.
Scenariusz lekcji do pobrania.
Źródło: online-skills.
I. Opanowanie zagadnień z zakresu języka i funkcji plastyki; podejmowanie działań twórczych, w których wykorzystane są wiadomości dotyczące formy i struktury dzieła. Uczeń:
1) wykazuje się znajomością dziedzin sztuk plastycznych: malarstwa, rzeźby, grafiki, architektury (łącznie z architekturą wnętrz), rysunku, scenografii, sztuki użytkowej dawnej i współczesnej (w tym rzemiosła artystycznego); rozumie funkcje tych dziedzin i charakteryzuje ich język; rozróżnia sposoby i style wypowiedzi w obrębie dyscyplin; zna współczesne formy wypowiedzi artystycznej, wymykające się tradycyjnym klasyfikacjom, jak: happening, performance, asamblaż; sztuka nowych mediów;
II. Doskonalenie umiejętności plastycznych – ekspresja twórcza przejawiająca się w działaniach indywidualnych i zespołowych. Uczeń:
4) projektuje graficzne formy użytkowe (zaproszenie, okładka, plakat); kształtuje przestrzenne formy dekoracyjne i scenograficzne – indywidualnie i w zespole; umiejętności te wykorzystuje w przygotowywaniu imprez i uroczystości szkolnych, np. powiązanych z kalendarzem różnego typu świąt;
III. Opanowanie podstawowych wiadomości z zakresu kultury plastycznej, jej narodowego i ogólnoludzkiego dziedzictwa kulturowego. Uczeń:
4) wymienia, rozpoznaje i charakteryzuje najważniejsze obiekty kultury wizualnej w Polsce, wskazuje ich twórców;
5) rozpoznaje wybrane, najbardziej istotne dzieła z dorobku innych narodów.
Nauczysz się
przedstawiać na różne sposoby postać ludzką w sztuce neoklasycyzmu;
poznawać ważnych twórców rzeźby klasycystycznej;
określać uczucia, które towarzyszą odbiorcy podczas oglądania dzieła rzeźbiarskiego – ekspresja dzieła.
Klasycyzm
W dobie klasycyzmuKlasycyzmklasycyzmu, podobnie jak w renesansie, nastąpił powrót do zainteresowania antykiem we wszystkich dziedzinach sztuki. Na podstawie starożytnej kultury greckiej i rzymskiej, w połowie XVIII wieku narodził się nowy styl – klasycyzm, który trwał w Polsce do około 1830 roku. Dla jego twórców niezwykle ważne stały się harmonia, ład i równowaga. Przeciwstawiając się „sztucznej” sztuce barokowejBarokbarokowej, twórcy sformułowali nowe zasady, głoszące, że spokój jest szlachetniejszy niż ruch, a idealizm góruje nad realizmem. Artyści rzeźbiarze, podobnie jak ich starożytni poprzednicy, ukazywali postać ludzką w zrównoważonej, spokojnej kompozycji. Często nawiązywano także do antycznej filozofii i religii, a ważne ówcześnie postacie stylizowano na mitologicznych bohaterów.
Rzeźba klasycystyczna
Rzeźba klasycystyczna czerpała ze sztuki antycznej. Tak jak dawni Grecy i Rzymianie, twórcy klasycystyczni zachowywali mimetyzm postaci. Figura ludzka, którą najczęściej przedstawiały posągi, zbudowana była zgodnie z zasadami anatomii. Naśladowano naturę, lecz nie kopiowano jej. Zasada mimesisMimesismimesis polegała na twórczej imitacji natury, która pozwalała artyście na swobodną idealizację modela. W konsekwencji wszyscy, którzy zamawiali rzeźby, tj. bogaci, królowie, władcy, przywódcy i zamożna arystokracja, portretowani byli jako piękni, silni, potężni, majestatyczni półludzie, nieomal półbogowie. Operując miękką, płynną linią, wykonywano posągi przedstawiające ciała zgodnie z zasadami proporcji i antycznego ideału piękna.
RV4LzPIK5447E1
Ilustracja interaktywna przedstawia dzieło Antonio Canova „Napoleon jako Mars”. Ukazuje Napoleona jako monumentalnego, stylizowanego na greckiego boga Marsa. Jest to akt w postawie kontrapostu. Napoleon w prawej dłoni trzyma jabłko z pozłacaną boginią Nike. Na lewym ramieniu przerzucony ma płaszcz, a w dłoni trzyma włócznie. Na ilustracji umieszczony jest niebieski kwadrat z literą "i". Po odwróceniu ilustracji ukazuje się ta sama rzeźba z informacją:
Ilustracja interaktywna przedstawia dzieło Antonio Canova „Napoleon jako Mars”. Ukazuje Napoleona jako monumentalnego, stylizowanego na greckiego boga Marsa. Jest to akt w postawie kontrapostu. Napoleon w prawej dłoni trzyma jabłko z pozłacaną boginią Nike. Na lewym ramieniu przerzucony ma płaszcz, a w dłoni trzyma włócznie. Na ilustracji umieszczony jest niebieski kwadrat z literą "i". Po odwróceniu ilustracji ukazuje się ta sama rzeźba z informacją:
Antonio Canova, „Napoleon jako Mars”, 1806, Apsley House London, Londyn, Wielka Brytania, wikipedia.org, CC BY-SA 3.0
RJUOyzLWZkPSw1
Ilustracja przedstawia dzieło nieznanego autora „August z Prima Porta”. Postać jest ubrana w krótką tunikę i pancerz. Płaszcz jest owinięty wokół bioder i przerzucony przez lewe ramię. Prawa ręka jest wyciągnięta do góry,a przy nodze znajduje się amor który siedzi na delfinie. Pancerz cesarza jest bogato zdobiony sfinksami, orłem i różnymi postaciami. Stoi w kontrapoście z wyciągniętą prawą ręką, a na lewej zwisa płaszcz obiegający biodra.
Inspiracja w sztuce klasycyzmu rzeźbą antyczną, min.: na przykładzie dzieła „August z Prima Porta”, około 20 p.n.e., Muzea Watykańskie, Watykan, wikimedia.org, domena publiczna
Wybitni twórcy rzeźby XVIII wieku
Najwybitniejszymi rzeźbiarzami okresu klasycyzmu byli bez wątpienia Włoch, Antonio Canova i Duńczyk, Berthel Thorvaldsen. Artyści nieustannie rywalizowali ze sobą, prezentując różne podejścia do sztuki neoklasycystycznej. Dążenie do odnowienia wzorców starożytnych przyniosło różne efekty. Antonio Canova skłaniał się ku bardziej skomplikowanym przedstawieniom oraz pomysłowym, ożywionym kompozycjom.
RzpStmQ990rsU1
Ilustracja interaktywna przedstawia dzieło Antonio Canovy " Henryk Lubomirski jako amor". Ukazuje Lubomirskiego w pełnym akcie, w postawie kontrapostu ze zwróconą głową na prawo. W lewej dłoni trzyma oparty o ziemię łuk oraz kołczan ze strzałami. Prawa ręka jest swobodnie opuszczona wzdłuż ciała. Na ilustracji znajduje się niebieski kwadrat z literą "i". Po odwróceniu ilustracji znajduje się ta sama rzeźba z informacją:
Ilustracja interaktywna przedstawia dzieło Antonio Canovy " Henryk Lubomirski jako amor". Ukazuje Lubomirskiego w pełnym akcie, w postawie kontrapostu ze zwróconą głową na prawo. W lewej dłoni trzyma oparty o ziemię łuk oraz kołczan ze strzałami. Prawa ręka jest swobodnie opuszczona wzdłuż ciała. Na ilustracji znajduje się niebieski kwadrat z literą "i". Po odwróceniu ilustracji znajduje się ta sama rzeźba z informacją:
Antonio Canova, „Henryk Lubomirski jako Amor”, 1786–1788, Muzeum Zamku w Łańcucie, Łańcut, Polska, inteligentpracujacy.pl, CC BY 3.0
Inspiracje w sztuce klasycyzmu rzeźbą antyczną:
R19BXRGYzzS8Q1
Ilustracja przedstawia dzieło nieznanego autora pt. „Eros Farneński”. Na ilustracji znajduje się rzeźba Erosa. Mężczyzna przedstawiony został nago jako młody bóg ze skrzydłami. Obok postaci znajduje się pomarszczony materiał, a z niego wystaje kołek, który młody mężczyzna trzyma w dłoni. Rzeźba jest w odcieniach szarości i została ustawiona na podeście.
Anonim, „Eros Farneński”, rzeźba rzymska około I w. n.e., Museo archeologico nazionale di Napoli, Neapol, Włochy, domena publiczna
R1APevizbKZfl1
Ilustracja przedstawia dzieło Lysipposa pt. „Kupidyn”. Na ilustracji znajduje się rzeźba Kupidyna. Mężczyzna przedstawiony został jako młody bóg ze skrzydłami. Postać jest naga. W obu rękach trzyma łuk. Posąg znajduje się na podeście. Obok Kupidyna widoczny jest element przypominający konar drzewa. Za rzeźbą widoczne jest jednolite tło.
Lysippos, „Kupidyn”, IV w. p.n.e., kopia rzymska posągu greckiego z II w n.e., Muzea Kapitolińskie, Rzym, Włochy, CC BY-SA 3.0
Berthel Thorvaldsen za najważniejsze uważał prostotę oraz wyrazistość, sprawiającą w jego pracach wrażenie surowości. Łatwo dostrzec podobieństwo warszawskiego pomnika księcia Poniatowskiego do antycznego portretu konnego Marka Aureliusza. Wspólna jest postawa koni, gest wyciągniętych rąk i rzymski ubiór.
RPfgXyiofDEXW1
Ilustracja interaktywna przedstawia dzieło Bertela Thorvaldsena "Pomnik księcia Józefa Poniatowskiego", ustawioną na postumencie. Ukazuje mężczyznę siedzącego na koniu. W lewym ręku trzyma uprząż. Jego głowa jest lekko obrócona w lewo. Za pomnikiem tło wypełnia błękitne niebo. Na ilustracji znajdują się interaktywne punkty: 1. Ilustracja pomnika konnego Marka Aureliusza w Rzymie, ukazująca władcę na koniu z wyciągniętą prawą ręką, w której trzyma miecz na tle fragmentu zabudowy architektonicznej oraz tekst: Znajdujący się przed Pałacem Prezydenckim w Warszawie pomnik księcia Józefa Poniatowskiego wzorowany był na posągu konnym cesarza Marka Aureliusza, wykonanym w 175 roku n.e. 2. Poniatowski przedstawiony jest w rzymskim stroju, w skierowanej przed siebie ręce trzyma miecz. Jest stylizowany na wzór rzymskich przywódców. 3. Pełen powagi Poniatowski cechuje się zdecydowanym spojrzeniem, lecz jego wzrok jest spokojny, pozbawiony surowości Marka Aureliusza.
Ilustracja interaktywna przedstawia dzieło Bertela Thorvaldsena "Pomnik księcia Józefa Poniatowskiego", ustawioną na postumencie. Ukazuje mężczyznę siedzącego na koniu. W lewym ręku trzyma uprząż. Jego głowa jest lekko obrócona w lewo. Za pomnikiem tło wypełnia błękitne niebo. Na ilustracji znajdują się interaktywne punkty: 1. Ilustracja pomnika konnego Marka Aureliusza w Rzymie, ukazująca władcę na koniu z wyciągniętą prawą ręką, w której trzyma miecz na tle fragmentu zabudowy architektonicznej oraz tekst: Znajdujący się przed Pałacem Prezydenckim w Warszawie pomnik księcia Józefa Poniatowskiego wzorowany był na posągu konnym cesarza Marka Aureliusza, wykonanym w 175 roku n.e. 2. Poniatowski przedstawiony jest w rzymskim stroju, w skierowanej przed siebie ręce trzyma miecz. Jest stylizowany na wzór rzymskich przywódców. 3. Pełen powagi Poniatowski cechuje się zdecydowanym spojrzeniem, lecz jego wzrok jest spokojny, pozbawiony surowości Marka Aureliusza.
Bertel Thorvaldsen, pomnik księcia Józefa Poniatowskiego, projekt oryginalny - 1828–1829; obecny odlew wykonany w latach 1948–1951 według modelu z Muzeum Thorvaldsena w Kopenhadze, Warszawa (przed Pałacem Prezydenckim), Polska, online-skills, CC BY 3.0
RLUP7Tn2AmRd01
Ilustracja przedstawia dzieło Bertela Thorvaldsena "Pomnik księcia Józefa Poniatowskiego", ustawioną na postumencie. Ukazuje mężczyznę siedzącego na koniu. W lewym ręku trzyma uprząż. Jego głowa jest lekko obrócona w lewo. Za pomnikiem tło wypełnia błękitne niebo.
Bertel Thorvaldsen, pomnik księcia Józefa Poniatowskiego, projekt oryginalny - 1828–1829; obecny odlew wykonany w latach 1948–1951 według modelu z Muzeum Thorvaldsena w Kopenhadze, Warszawa (przed Pałacem Prezydenckim), Polska, online-skills, CC BY 3.0
RDR7fi6DJWiIN1
Ilustracja przedstawia dzieło Bertela Thorvaldsena. Jest to pomnik Marka Aureliusza. Na fotografii widzimy mężczyznę w rzymskim ubraniu. Poniatowski ma kręcone włosy, długą brodę oraz poważny wyraz twarzy. Mężczyzna siedzi na koniu. Jedną rękę ma zgiętą w łokciu i trzyma ją blisko ciała. Natomiast drugą rękę ma wyciągniętą do przodu. Posąg jest w odcieniach brązu i znajduje się na podeście. Dookoła widoczne są budynki.
Pomnik konny Marka Aureliusza, kopia XX w. oryginału z II w., Rzym, online-skills, CC BY 3.0
Polscy twórcy rzeźby połowy XVIII wieku również żywo interesowali się powrotem do źródeł cywilizacji europejskiej – sztuką starożytnej Grecji. Ne dworze ostatniego króla Polski, Stanisława Augusta Poniatowskiego, pracował uznany na całym kontynencie artysta Andrzej Le Brun. Działając jako nadworny rzeźbiarz, był autorem większości dekoracji w Królewskich Łazienkach i Zamku w Warszawie. Jego prace podejmują najczęściej tematykę mitologiczną i alegorycznąAlegoriaalegoryczną. Współpracował ze swoim uczniem i przyjacielem, Włochem Giacomo Monaldim.
RJ5dtD32b8J641
Ilustracja interaktywna przedstawia dzieło Andrzeja Le Bruna pt. „Alegorie Sprawiedliwości i Pokoju”. Ukazuje grupę rzeźbiarską, w której dwie figury będące personifikacjami pokoju i sprawiedliwości flankują kartusz z herbami Rzeczypospolitej i Króla. Alegorie przedstawione są z atrybutami: sprawiedliwość z mieczem i wagą, pokój gałąź oliwną. Poniżej wisi złocony zegar. Na ilustracji znajduje się niebieski kwadrat z literą "i". Po odwróceniu ilustracji ukazane jest to samo dzieło z informacją:
Ilustracja interaktywna przedstawia dzieło Andrzeja Le Bruna pt. „Alegorie Sprawiedliwości i Pokoju”. Ukazuje grupę rzeźbiarską, w której dwie figury będące personifikacjami pokoju i sprawiedliwości flankują kartusz z herbami Rzeczypospolitej i Króla. Alegorie przedstawione są z atrybutami: sprawiedliwość z mieczem i wagą, pokój gałąź oliwną. Poniżej wisi złocony zegar. Na ilustracji znajduje się niebieski kwadrat z literą "i". Po odwróceniu ilustracji ukazane jest to samo dzieło z informacją:
Andrzej Le Brun, „Alegorie Sprawiedliwości i Pokoju”, 1737, Pokój Marmurowy na Zamku Królewskim, Warszawa, Polska, wikimedia.org, CC BY-SA 3.0
RILEzbh4n5vsL1
Ilustracja interaktywna przedstawia dzieło Giacomo Monaldiego „Chronos”. Ukazuje posąg nagiego starca dźwigającego na barkach gwiaździsty glob, na którego ruchomej obręczy, służącej jako tarcza zegara, trzymaną w ręku kosą wskazuje godziny odmierzane mechanizmem ukrytym wewnątrz kuli, stoi na postumencie z napisem: S.A.R. - F.F. Anno MDCCLXXXVI (Stanislaus Augustus Fieri Fecit 1786). Na ilustracji znajduje się niebieski kwadrat z literą "i". Po odwróceniu ilustracji ukazana jest ta sama rzeźba z informacją:
Ilustracja interaktywna przedstawia dzieło Giacomo Monaldiego „Chronos”. Ukazuje posąg nagiego starca dźwigającego na barkach gwiaździsty glob, na którego ruchomej obręczy, służącej jako tarcza zegara, trzymaną w ręku kosą wskazuje godziny odmierzane mechanizmem ukrytym wewnątrz kuli, stoi na postumencie z napisem: S.A.R. - F.F. Anno MDCCLXXXVI (Stanislaus Augustus Fieri Fecit 1786). Na ilustracji znajduje się niebieski kwadrat z literą "i". Po odwróceniu ilustracji ukazana jest ta sama rzeźba z informacją:
Giacomo Monaldi, „Chronos”, 1784, Zamek Królewski w Warszawie – Muzeum, Warszawa, Polska, lazienki-krolewskie.pl, CC BY 3.0
R1CSNbpdNw4Cy1
Ilustracja przedstawia dzieło nieznanego autora „Atlas Farnezyjski”. Ukazuje starego mężczyznę trzymającego na barkach kulę ze znakami zodiaku (sferę niebieską). Postać ugina się pod jej ciężarem.
Anonim, „Atlas Farnezyjski”, rzymska kopia z II w. n.e. rzeźby greckiej, Museo archeologico nazionale di Napoli, Neapol, Włochy, wikimedia.org, domena publiczna
Inspiracja antykiem
W okresie klasycyzmu fascynacja osiągnięciami starożytnych mistrzów zaowocowała badaniami i poszukiwaniami archeologicznymi. Artyści neoklasycystyczni odbywali liczne podróże by eksplorować dorobek antyku. Jedną z największych, zarówno ówcześnie jak i dziś, galerii rzeźby starogreckiej i starorzymskiej, jest Farnese Collection w Muzeum Archeologicznym w Neapolu oraz Muzea Kapitolińskie w Rzymie. Bogata kolekcja klasycznych posągów była podziwiana przez twórców oraz często kopiowana. Inspiracje zbiorami sztuki dawnej bardzo często widoczne są na przykładach rzeźby XVIII wieku.
Historia posągów księcia Lubomirskiego i Poniatowskiego
Posąg Henryka Lubomirskiego
Henryk Lubomirski był synem kasztelana kijowskiego, Józefa, i Ludwiki z Sosnowskich, oraz dalekim krewnym zamożnej księżnej Izabelli Lubomirskiej. Chłopiec był niezwykle urodziwy, przez co wzbudzał zainteresowanie artystów, którzy chętnie go portretowali. W swoim dzienniku Maria Lubomirska pisałam6faecc02d132464b_0000000000006pisała: I oto zdarzył się wypadek, że gdy była w Równem u Księcia Józefa Lubomirskiego […] podczas balu wyszła Księżna Józefowa Lubomirska do saloniku i siedząc na kanapie karmiła ślicznego swego synka i na tejże kanapie położyła go potem, aby sam spał, gdy ona powróciła do tańca w Sali balowej. Poczem zapomniawszy o nim położyła się spać. Nazajutrz rano Księżna Marszałkowa wyjeżdżała z Równego i spostrzegłszy cudne dziecię samo na kanapie nie mogła się wstrzymać, chwyciła dziecko, ułożyła je w dużym mówku futrzanym i wyjechała z nim do Łańcuta, a z drogi wysłała sztafetę do rodziców, aby się niepokoili a zgodzili się na oddanie jej syna, którego ona jak matka pilnować będzie. Tak się też stało i książę Henryk u przybranej matki wychował się i był jej radością. Chłopiec podróżował z księżną Izabelą po Europie, mieszkał we wspaniałych rezydencjach w Łańcucie i Wiedniu. W 1786 roku, podczas podróży do Włoch, odwiedziła warsztat sławnego ówcześnie artysty, Antonio Canovy. Włoch początkowo wykonał model głowy księcia, który nasadzono na wyidealizowane ciało starożytnego Amora. Artysta przedstawił Henryka już nie jako chłopca, ale młodzieńca. Posąg nie zdradza rzeczywistego wieku modela – w chwili rzeźbienia Lubomirski miał dopiero 9 lat. Chłopiec wyrósł na wielkiego miłośnika sztuki, mecenasa i kolekcjonera. Obecnie rzeźba przechowywana jest w zbiorach Zamku w Łańcucie, który był własnością księżnej Lubomirskiej, i uważana jest za jeden z najwybitniejszych posągów stworzonych przez Antonio Canovę.
Pomnik Józefa Poniatowskiego
Książę Józef Poniatowski to postać szczególnie ważna dla narodu polskiego. Był wybitnym polskim generałem, ministrem wojny, a także wodzem naczelnym Wojsk Polskich Księstwa Warszawskiego. Za swoje zasługi otrzymał najwyższe polskie odznaczenie wojskowe, nadawane za wybitne zasługi bojowe – Order Virtuti Militari. Po jego śmierci w bitwie pod Lipskiem w 1813 roku, zapadła decyzja o upamiętnieniu księcia Poniatowskiego w postaci zamówionego pomnika. Do podjęcia tego zadania zatrudniono jednego z najznamienitszych artystów tamtego okresu – Duńczyka Berthela Thorvaldsena. Zorganizowano publiczną zbiórkę pieniędzy na ten cel, oraz już w 1815 roku uzyskano zgodę cara na budowę monumentu.
Ukończenie pomnika wiązało się z ciągłymi kłótniami Polaków o jego kształt. Zaprezentowany społeczeństwu pomnik przedstawiał pełnego powagi bohatera w rzymskiej todze, podczas gdy znaczna część opinii publicznej skłaniała się ku przyodzianiu Poniatowskiego w polski mundur. Polacy upierali się, że kompozycja posągu powinna być bardziej dynamiczna, nawiązywać do romantycznych uczuć i walki o wolość Polski, zamiast klasycystycznej surowości. Próbowano przekonać duńskiego artystę do odmiennego stylu, całkowicie sprzecznego z założeniami artystycznymi Thorvaldsena. Trudno zatem dziwić się niechęci rzeźbiarza do realizacji zamówienia, podczas którego traktowano go jak najemnego rzemieślnika, nie zaś jak „drugiego Fidiasza”, jak o nim niekiedy współcześni pisali. Mimo ciągłych nieporozumień, pomnik ukończono w 1828 roku. Wskutek niesprzyjających wydarzeń historycznych, powstań, konfliktów i wojen, jego uroczyste odsłonięcie nastąpiło dopiero w 1923 roku.
Odpowiedz na pytanie. W którym wieku powstawały pierwsze rzeźby neoklasycystyczne? Możliwe odpowiedzi: 1. w szesnastym wieku, 2. w osiemnastym wieku, 3. w dziewiętnastym wieku.
Odpowiedz na pytanie. W którym wieku powstawały pierwsze rzeźby neoklasycystyczne? Możliwe odpowiedzi: 1. w szesnastym wieku, 2. w osiemnastym wieku, 3. w dziewiętnastym wieku.
W którym wieku powstawały pierwsze rzeźby neoklasycystyczne?
w XIX wieku
w XVI wieku
w XVIII wieku
Źródło: Karolina Urbańska.
static
Ćwiczenie 1
W którym wieku powstawały pierwsze rzeźby neoklasycystyczne?
A - w XIX wieku B - w XVI wieku C - w XVIII wieku
C
classicmobile
Ćwiczenie 2
R18vk9SPPhyII1
Udziel informacji na temat rzeźby Bertela Thorvaldsena "Pomnik księcia Józefa Poniatowskiego". Podaj miasto, w którym znajduje się posąg oraz odpowiedz, jakie dzieło było inspiracją dla rzeźbiarza.
Udziel informacji na temat rzeźby Bertela Thorvaldsena "Pomnik księcia Józefa Poniatowskiego". Podaj miasto, w którym znajduje się posąg oraz odpowiedz, jakie dzieło było inspiracją dla rzeźbiarza.
Źródło: Karolina Urbańska.
static
Ćwiczenie 2
Przyjrzyj się wybranym fotografiom rzeźb i dopasuj do nich autora oraz miejsce, w którym można te dzieła podziwiać.
Odpowiedzi: A - Berthel Thorvaldsen B - Antonio Canova C - Warszawa D - Łańcut
1‑B 2‑A 3‑D 4‑C
Zobacz także
Inna wersja zadania
R1bh8QUwdpot1m6faecc02d132464b_00000000000071
Polecenie do zadania brzmi: Przyjrzyj się wybranym fotografiom rzeźb i dopasuj do nich autora oraz miejsce, w którym można te dzieła podziwiać. Poniżej polecenia znajdują się zdjęcia dzieł. Pierwsza ilustracja przedstawia rzeźbę Henryka Lubomirskiego. Mężczyzna przedstawiony jest jako amor. Nagi chłopiec ma bujną fryzurę. Dłoń trzyma na łuku, który oparty jest o skałę. Obok znajdują się także strzały. Rzeźba znajduje się w pomieszczeniu, na co wskazuje tło - fragment obrazu na ścianie, wejście do pomieszczenia, za którym widoczny jest długi, czerwony dywan oraz inne stojące rzeźby. Druga ilustracja przedstawia pomnik księcia Józefa Poniatowskiego. Na fotografii widzimy mężczyznę w rzymskim ubraniu. Poniatowski ma kręcone włosy oraz poważny wyraz twarzy. Mężczyzna siedzi na koniu. Jedną ręką trzyma uprząż. Natomiast drugą rękę ma wyciągniętą do przodu i trzyma w niej miecz. Posąg jest w odcieniach szarości i znajduje się na podeście. W tle widoczny jest fragment budynku. Pod ilustracjami znajdują się cztery listy rozwijalne. W każdej z nich należy wybrać poprawną odpowiedź. W prawym dolnym rogu zadania umieszczony jest klawisz „Sprawdź” służący sprawdzeniu poprawności jego wykonania.
Polecenie do zadania brzmi: Przyjrzyj się wybranym fotografiom rzeźb i dopasuj do nich autora oraz miejsce, w którym można te dzieła podziwiać. Poniżej polecenia znajdują się zdjęcia dzieł. Pierwsza ilustracja przedstawia rzeźbę Henryka Lubomirskiego. Mężczyzna przedstawiony jest jako amor. Nagi chłopiec ma bujną fryzurę. Dłoń trzyma na łuku, który oparty jest o skałę. Obok znajdują się także strzały. Rzeźba znajduje się w pomieszczeniu, na co wskazuje tło - fragment obrazu na ścianie, wejście do pomieszczenia, za którym widoczny jest długi, czerwony dywan oraz inne stojące rzeźby. Druga ilustracja przedstawia pomnik księcia Józefa Poniatowskiego. Na fotografii widzimy mężczyznę w rzymskim ubraniu. Poniatowski ma kręcone włosy oraz poważny wyraz twarzy. Mężczyzna siedzi na koniu. Jedną ręką trzyma uprząż. Natomiast drugą rękę ma wyciągniętą do przodu i trzyma w niej miecz. Posąg jest w odcieniach szarości i znajduje się na podeście. W tle widoczny jest fragment budynku. Pod ilustracjami znajdują się cztery listy rozwijalne. W każdej z nich należy wybrać poprawną odpowiedź. W prawym dolnym rogu zadania umieszczony jest klawisz „Sprawdź” służący sprawdzeniu poprawności jego wykonania.
Źródło: online skills, licencja: CC BY 3.0.
classicmobile
Ćwiczenie 3
R1deOuN8g35lO1
Dokończ zdanie. Antyczna zasada, która zakładała wierne naśladowanie rzeczywistości w dziełach artystycznych, to... Możliwe odpowiedzi: 1. kariatyda, 2. idealizacja,
3. mimesis.
Dokończ zdanie. Antyczna zasada, która zakładała wierne naśladowanie rzeczywistości w dziełach artystycznych, to... Możliwe odpowiedzi: 1. kariatyda, 2. idealizacja,
3. mimesis.
Antyczna zasada, która zakładała wierne naśladowanie rzeczywistości w dziełach artystycznych, to:
kariatyda
idealizacja
mimesis
Źródło: Karolina Urbańska.
static
Ćwiczenie 3
Antyczna zasada, która zakładała wierne naśladowanie rzeczywistości w dziełach artystycznych, to:
A - kariatyda B - idealizacja C - mimesis
C
classicmobile
Ćwiczenie 4
R1LGcoad8n7p41
Do podanych terminów dobierz ich definicje. Idealizacja. Możliwe odpowiedzi: 1. Mity i legendy kultury starożytnej Grecji. 2. Nadanie komuś idealnych cech. 3. Kierunek w sztuce europejskiej nawiązujący do wzorów antycznych, rozwijający się od połowy osiemnastego wieku do około 1830 roku. Klasycyzm: Możliwe odpowiedzi: 1. Mity i legendy kultury starożytnej Grecji. 2. Nadanie komuś idealnych cech. 3. Kierunek w sztuce europejskiej nawiązujący do wzorów antycznych, rozwijający się od połowy osiemnastego wieku do około 1830 roku. Mitologia: Możliwe odpowiedzi: 1. Mity i legendy kultury starożytnej Grecji. 2. Nadanie komuś idealnych cech. 3. Kierunek w sztuce europejskiej nawiązujący do wzorów antycznych, rozwijający się od połowy osiemnastego wieku do około 1830 roku.
Do podanych terminów dobierz ich definicje. Idealizacja. Możliwe odpowiedzi: 1. Mity i legendy kultury starożytnej Grecji. 2. Nadanie komuś idealnych cech. 3. Kierunek w sztuce europejskiej nawiązujący do wzorów antycznych, rozwijający się od połowy osiemnastego wieku do około 1830 roku. Klasycyzm: Możliwe odpowiedzi: 1. Mity i legendy kultury starożytnej Grecji. 2. Nadanie komuś idealnych cech. 3. Kierunek w sztuce europejskiej nawiązujący do wzorów antycznych, rozwijający się od połowy osiemnastego wieku do około 1830 roku. Mitologia: Możliwe odpowiedzi: 1. Mity i legendy kultury starożytnej Grecji. 2. Nadanie komuś idealnych cech. 3. Kierunek w sztuce europejskiej nawiązujący do wzorów antycznych, rozwijający się od połowy osiemnastego wieku do około 1830 roku.
Przeciągając podane elementy z prawej kolumny do lewej, przyporządkuj wybranym pojęciom odpowiadające im opisy.
Mity i legendy kultury starożytnej Grecji., Nadanie komuś idealnych cech., Kierunek w sztuce europejskiej nawiązujący do wzorów antycznych, rozwijający się od połowy XVIII wieku do ok. 1830 r.
klasycyzm
idealizacja
mitologia
Źródło: Karolina Urbańska.
static
Ćwiczenie 4
Przeciągając podane elementy z prawej kolumny do lewej, przyporządkuj wybranym pojęciom odpowiadające im opisy.
A - mitologia B - idealizacja C - klasycyzm
1 - Mity i legendy kultury starożytnej Grecji. 2 - Nadanie komuś idealnych cech. 3 - Kierunek w sztuce europejskiej nawiązujący do wzorów antycznych, rozwijający się od połowy XVIII wieku do ok. 1830 r.
A‑1,B‑2,C‑3
Zobacz także
Inna wersja zadania
RNB3GnDgfRPd8m6faecc02d132464b_00000000000081
Ćwiczenie 5
Polecenie do zadania brzmi: Przyporządkuj wybranym pojęciom odpowiadające im opisy. Obok każdego pojęcia znajduje się lista rozwijalna z odpowiedziami. W prawym dolnym rogu zadania umieszczony jest klawisz „Sprawdź” służący sprawdzeniu poprawności jego wykonania.
Polecenie do zadania brzmi: Przyporządkuj wybranym pojęciom odpowiadające im opisy. Obok każdego pojęcia znajduje się lista rozwijalna z odpowiedziami. W prawym dolnym rogu zadania umieszczony jest klawisz „Sprawdź” służący sprawdzeniu poprawności jego wykonania.
Przeciągając podane elementy z prawej kolumny do lewej, przyporządkuj wybranym pojęciom odpowiadające im opisy.
Nadanie komuś idealnych cech., Nadanie komuś idealnych cech., Mity i legendy kultury starożytnej Grecji., Kierunek w sztuce europejskiej nawiązujący do wzorów antycznych, rozwijający się gł. XVII–XVIII w., Kierunek w sztuce europejskiej nawiązujący do wzorów antycznych, rozwijający się gł. XVII–XVIII w., Mity i legendy kultury starożytnej Grecji.
Odpowiedz na pytanie. Jakie alegorie przedstawione są w dekoracji Le Bruna znajdującej się na Zamku Królewskim w Warszawie?
Odpowiedz na pytanie. Jakie alegorie przedstawione są w dekoracji Le Bruna znajdującej się na Zamku Królewskim w Warszawie?
Źródło: Karolina Urbańska.
static
Ćwiczenie 6
Które określenia pasują do opisu wybranego zdjęcia?
Rk947vAQORC1Q1
Ilustracja do zadania
Źródło: online skills, licencja: CC BY 3.0.
A - Rzeźby antyczne B - Alegoria C - Dzieło polskiego klasycyzmu
B
C
Ćwiczenie 7
Połącz w pary rzeźby klasycystyczne z ich antycznymi pierwowzorami.
Rc0arMv1UAPWh
Do rzeźb dobierz ich autorów. 1. "Napoleon jako Mars". Możliwe odpowiedzi: Antonio Canova, Berthel Thorvaldsen, Giacomo Monaldi. 2. "Henryk Lubomirski jako amor". Możliwe odpowiedzi: Antonio Canova, Berthel Thorvaldsen, Giacomo Monaldi. 3. „Chronos” Możliwe odpowiedzi: Antonio Canova, Berthel Thorvaldsen, Giacomo Monaldi.
RCMOyLDbdoAbV
Wykonaj zadanie zgodnie z poleceniem.
Wykonaj zadanie zgodnie z poleceniem.
4, 3
1
2
classicmobile
Ćwiczenie 8
R1DfVB3BstAW41
Odpowiedz na pytanie. Jakie dzieło było inspiracją dla rzeźby Canovy "Napoleon jako Mars"?
Odpowiedz na pytanie. Jakie dzieło było inspiracją dla rzeźby Canovy "Napoleon jako Mars"?
Źródło: Karolina Urbańska.
static
Ćwiczenie 8
Wybierz z poniższych przykładów dwie rzeźby klasycystyczne:
R1AsdYKL5pMx71
Ilustracja do zadania
Źródło: online skills, licencja: CC BY 3.0.
B
C
Polecenie 1
W tym temacie zapoznałeś się przykładami prac rzeźbiarskich twórców klasycyzmu. Wybierz jedną z rzeźb tego okresu ze zbiorów muzeum, które znajduje się w Twojej okolicy. Jeśli nie masz takiej możliwości, skorzystaj z dokumentacji cyfrowej zbiorów na stronie internetowej dowolnego muzeum. Dokonaj opisu rzeźby, zwracając uwagę na kompozycję pracy i ekspresję. W jaki sposób wybrane dzieło może nawiązywać do dorobku starożytnych Greków?
RS6e0KLL0aOmj1
Zastanów się, jakie przedmioty z Twojego otoczenia mają ciekawą formę. Odpowiedz, co powoduje, że są funkcjonalne.
Zastanów się, jakie przedmioty z Twojego otoczenia mają ciekawą formę. Odpowiedz, co powoduje, że są funkcjonalne.
m6faecc02d132464b_0000000000007
m6faecc02d132464b_0000000000007
Przyjrzyj się wybranym fotografiom rzeźb i dopasuj do nich autora oraz miejsce, w którym można te dzieła podziwiać.
RmO827zbo0ltR1
Pierwsza ilustracja przedstawia rzeźbę Henryka Lubomirskiego. Mężczyzna przedstawiony jest jako amor. Nagi chłopiec ma bujną fryzurę. Dłoń trzyma na łuku, który oparty jest o skałę. Obok znajdują się także strzały. Rzeźba znajduje się w pomieszczeniu, na co wskazuje tło - fragment obrazu na ścianie, wejście do pomieszczenia, za którym widoczny jest długi, czerwony dywan oraz inne stojące rzeźby. Druga ilustracja przedstawia pomnik księcia Józefa Poniatowskiego. Na fotografii widzimy mężczyznę w rzymskim ubraniu. Poniatowski ma kręcone włosy oraz poważny wyraz twarzy. Mężczyzna siedzi na koniu. Jedną ręką trzyma uprząż. Natomiast drugą rękę ma wyciągniętą do przodu i trzyma w niej miecz. Posąg jest w odcieniach szarości i znajduje się na podeście. W tle widoczny jest fragment budynku.
Odpowiedzi: A - Mity i legendy kultury starożytnej Grecji. B - Kierunek w sztuce europejskiej nawiązujący do wzorów antycznych, rozwijający się gł. XVII–XVIII w. C - Nadanie komuś idealnych cech.
Rozwiązanie: 1‑B 2‑C 3‑A
m6faecc02d132464b_0000000000009
m6faecc02d132464b_0000000000009
Połącz w pary rzeźby klasycystyczne z ich antycznymi pierwowzorami.
RpCVAxz9gTZjy1
Pierwsza ilustracja przedstawia dzieło Giacomo Monaldi pt. „Chronos”. Na ilustracji znajduje się rzeźba prezentująca starszego mężczyznę. Jest on półnagi, przepasany jedynie kawałkiem materiału w pasie. Chronos ma długą brodę oraz łysinę na czubku głowy. Postać łapie się rękoma za biodra. Mężczyzna jest pochylony do przodu. Nad jego plecami znajduje się wielka, niebieska kula z gwiazdkami na długim kiju. Posąg znajduje się na kolumnie. Za posągiem widoczne są zawieszone na ścianie obrazy, a także świeczniki i lampy. Po obu stronach postaci znajdują się dwie małe, czarne rzeźby przedstawiające głowy. Druga ilustracja przedstawia dzieło Antonio Canova pt. „Henryk Lubomirski jako Amor”. Na ilustracji znajduje się rzeźba Henryka Lubomirskiego. Mężczyzna przedstawiony jest jako amor. Nagi chłopiec ma bujną fryzurę. Dłoń trzyma na łuku, który oparty jest o skałę. Obok znajdują się także strzały. Rzeźba znajduje się w pomieszczeniu, na co wskazuje tło - fragment obrazu na ścianie, wejście do pomieszczenia, za którym widoczny jest długi, czerwony dywan oraz inne stojące rzeźby. Jedną odpowiedzią jest ilustracja przedstawiająca dzieło Lysipposa pt. „Kupidyn”. Na ilustracji znajduje się rzeźba Kupidyna. Mężczyzna przedstawiony został jako młody bóg ze skrzydłami. Postać jest naga. W obu rękach trzyma łuk. Posąg znajduje się na podeście. Obok Kupidyna widoczny jest element przypominający konar drzewa. Za rzeźbą widoczne jest jednolite tło. Drugą odpowiedzią jest ilustracja przedstawiająca dzieło nieznanego autora pt. „Atlas Farnezyjski”. Na ilustracji znajduje się rzeźba prezentująca starszego mężczyznę w długich włosach, z brodą i wąsami. Mężczyzna jest nagi, przez ramię zwisa mu materiał. Postać klęka na jednym kolanie. Głowę ma pochyloną lekko na bok. Na ramieniu przytrzymuje dwiema rękoma wielką kulę. Posąg ustawiony jest na podeście. W tle widoczne są liczne obrazy zawieszone na ścianach.
zespół motywów, który poza znaczeniem dosłownym i bezpośrednio przedstawionym, ma ukryte znaczenie dodatkowe, pozostawione domyślności odbiorcy.
Barok
Barok
kierunek w sztuce, który występował w kulturze europejskiej w XVII wieku i w połowie XVIII wieku, zapoczątkowany we Włoszech, odznaczający się w sztuce przepychem form, bogactwem barw i szczegółów dekoracyjnych.
Idealizacja
Idealizacja
nadawanie komuś idealnych cech; gloryfikacja
Klasycyzm
Klasycyzm
kierunek w sztuce europejskiej nawiązujący do wzorów antycznych, rozwijający się od połowy XVIII wieku do około 1830 roku.
Mimesis
Mimesis
kategoria estetyczna wykształcona na gruncie filozofii starożytnej Grecji, zakładająca twórcze naśladowanie rzeczywistości przez artystów.
m6faecc02d132464b_0000000000231
Galeria dzieł sztuki
R1IZp3j7YYrkP1
Ilustracja przedstawia dzieło Antonio Canova „Napoleon jako Mars”. Ukazuje Napoleona jako monumentalnego, stylizowanego na greckiego boga Marsa. Jest to akt w postawie kontrapostu. Napoleon w prawej dłoni trzyma jabłko z pozłacaną boginią Nike. Na lewym ramieniu przerzucony ma płaszcz, a w dłoni trzyma włócznie.
Antonio Canova, „Napoleon jako Mars”, 1806, Apsley House London, Londyn, Wielka Brytania, wikimedia.org, CC BY-SA 3.0
RJUOyzLWZkPSw1
Ilustracja przedstawia dzieło nieznanego autora „August z Prima Porta”. Postać jest ubrana w krótką tunikę i pancerz. Płaszcz jest owinięty wokół bioder i przerzucony przez lewe ramię. Prawa ręka jest wyciągnięta do góry,a przy nodze znajduje się amor który siedzi na delfinie. Pancerz cesarza jest bogato zdobiony sfinksami, orłem i różnymi postaciami. Stoi w kontrapoście z wyciągniętą prawą ręką, a na lewej zwisa płaszcz obiegający biodra.
Inspiracja w sztuce klasycyzmu rzeźbą antyczną, min.: na przykładzie dzieła „August z Prima Porta”, około 20 p.n.e., Muzea Watykańskie, Watykan, wikimedia.org, domena publiczna
RJfkpL5tJbFq01
Ilustracja przedstawia dzieło Antonio Canovy " Henryk Lubomirski jako amor". Ukazuje Lubomirskiego w pełnym akcie, w postawie kontrapostu ze zwróconą głową na prawo. W lewej dłoni trzyma oparty o ziemię łuk oraz kołczan ze strzałami. Prawa ręka jest swobodnie opuszczona wzdłuż ciała.
Antonio Canova, „Henryk Lubomirski jako Amor”, 1786–1788, Muzeum Zamku w Łańcucie, Łańcut, Polska, inteligentpracujacy.pl, CC BY 3.0
R19BXRGYzzS8Q1
Ilustracja przedstawia dzieło nieznanego autora pt. „Eros Farneński”. Na ilustracji znajduje się rzeźba Erosa. Mężczyzna przedstawiony został nago jako młody bóg ze skrzydłami. Obok postaci znajduje się pomarszczony materiał, a z niego wystaje kołek, który młody mężczyzna trzyma w dłoni. Rzeźba jest w odcieniach szarości i została ustawiona na podeście.
Anonim, „Eros Farneński”, rzeźba rzymska około I w. n.e., Museo archeologico nazionale di Napoli, Neapol, Włochy, domena publiczna
R1APevizbKZfl1
Ilustracja przedstawia dzieło Lysipposa pt. „Kupidyn”. Na ilustracji znajduje się rzeźba Kupidyna. Mężczyzna przedstawiony został jako młody bóg ze skrzydłami. Postać jest naga. W obu rękach trzyma łuk. Posąg znajduje się na podeście. Obok Kupidyna widoczny jest element przypominający konar drzewa. Za rzeźbą widoczne jest jednolite tło.
Lysippos, „Kupidyn”, IV w. p.n.e., kopia rzymska posągu greckiego z II w n.e., Muzea Kapitolińskie, Rzym, Włochy, CC BY-SA 3.0
RLUP7Tn2AmRd01
Ilustracja przedstawia dzieło Bertela Thorvaldsena "Pomnik księcia Józefa Poniatowskiego", ustawioną na postumencie. Ukazuje mężczyznę siedzącego na koniu. W lewym ręku trzyma uprząż. Jego głowa jest lekko obrócona w lewo. Za pomnikiem tło wypełnia błękitne niebo.
Bertel Thorvaldsen, pomnik księcia Józefa Poniatowskiego, projekt oryginalny - 1828–1829; obecny odlew wykonany w latach 1948–1951 według modelu z Muzeum Thorvaldsena w Kopenhadze, Warszawa (przed Pałacem Prezydenckim), Polska, online-skills, CC BY 3.0
RQlV2GcLqD5HC1
Ilustracja przedstawia dzieło Bertela Thorvaldsena. Jest to pomnik księcia Józefa Poniatowskiego. Na fotografii widzimy mężczyznę w rzymskim ubraniu. Poniatowski ma kręcone włosy oraz poważny wyraz twarzy. Mężczyzna siedzi na koniu. Jedną ręką trzyma uprząż. Natomiast drugą rękę ma wyciągniętą do przodu i trzyma w niej miecz. Posąg jest w odcieniach szarości i znajduje się na podeście. W tle widoczny jest fragment budynku.
Bertel Thorvaldsen, pomnik księcia Józefa Poniatowskiego, projekt oryginalny - 1828–1829; obecny odlew wykonany w latach 1948–1951 według modelu z Muzeum Thorvaldsena w Kopenhadze, Warszawa (przed Pałacem Prezydenckim), Polska, online-skills, CC BY 3.0
RDR7fi6DJWiIN1
Ilustracja przedstawia dzieło Bertela Thorvaldsena. Jest to pomnik Marka Aureliusza. Na fotografii widzimy mężczyznę w rzymskim ubraniu. Poniatowski ma kręcone włosy, długą brodę oraz poważny wyraz twarzy. Mężczyzna siedzi na koniu. Jedną rękę ma zgiętą w łokciu i trzyma ją blisko ciała. Natomiast drugą rękę ma wyciągniętą do przodu. Posąg jest w odcieniach brązu i znajduje się na podeście. Dookoła widoczne są budynki.
Pomnik konny Marka Aureliusza, kopia XX w. oryginału z II w., Rzym, online-skills, CC BY 3.0
RxyEYcicUm6TO1
Ilustracja przedstawia dzieło Andrzeja Le Bruna pt. „Alegorie Sprawiedliwości i Pokoju”. Ukazuje grupę rzeźbiarską, w której dwie figury będące personifikacjami pokoju i sprawiedliwości flankują kartusz z herbami Rzeczypospolitej i Króla. Alegorie przedstawione są z atrybutami: sprawiedliwość z mieczem i wagą, pokój gałąź oliwną. Poniżej wisi złocony zegar.
Andrzej Le Brun, „Alegorie Sprawiedliwości i Pokoju”, 1737, Pokój Marmurowy na Zamku Królewskim, Warszawa, Polska, wikimedia.org, CC BY-SA 3.0
RkA66yeXE4cPs1
Ilustracja przedstawia dzieło Giacomo Monaldiego „Chronos”. Ukazuje posąg nagiego starca dźwigającego na barkach gwiaździsty glob, na którego ruchomej obręczy, służącej jako tarcza zegara, trzymaną w ręku kosą wskazuje godziny odmierzane mechanizmem ukrytym wewnątrz kuli, stoi na postumencie z napisem: S.A.R. - F.F. Anno MDCCLXXXVI (Stanislaus Augustus Fieri Fecit 1786).
Giacomo Monaldi, „Chronos”, 1784, Zamek Królewski w Warszawie – Muzeum, Warszawa, Polska, lazienki-krolewskie.pl, CC BY 3.0
R1CSNbpdNw4Cy1
Ilustracja przedstawia dzieło nieznanego autora „Atlas Farnezyjski”. Ukazuje starego mężczyznę trzymającego na barkach kulę ze znakami zodiaku (sferę niebieską). Postać ugina się pod jej ciężarem.
Anonim, „Atlas Farnezyjski”, rzymska kopia z II w. n.e. rzeźby greckiej, Museo archeologico nazionale di Napoli, Neapol, Włochy, wikimedia.org, domena publiczna
