Temat

Zarządzanie zasobami komputera

Etap edukacyjny

Drugi

Podstawa programowa

Klasy IV‑VI:

II. Programowanie i rozwiązywanie problemów z wykorzystaniem komputera i innych urządzeń cyfrowych. Uczeń:

4) gromadzi, porządkuje i selekcjonuje efekty swojej pracy oraz potrzebne zasoby w komputerze lub w innych urządzeniach, a także w środowiskach wirtualnych (w chmurze).

Czas

45 minut

Cel ogólny

Operacje na plikach i folderach.

Cele szczegółowe

1. Kopiowanie, przenoszenie, usuwanie plików i folderów.

2. Tworzenie skrótów do plików i folderów.

Efekty uczenia

Uczeń:

- kopiuje, przenosi, usuwa i archiwizuje pliki i foldery,

- tworzy skróty do plików i folderów.

Metody kształcenia

1. Uczenie się przez obserwację.

2. Praktyczne wykorzystanie wiedzy.

Formy pracy

1. Praca indywidualna.

2. Praca z cała klasą.

Etapy lekcji

Wprowadzenie do lekcji

Nauczyciel przeprowadza pogadankę z uczniami na temat porządkowania plików i folderów w komputerze.

Zastanów się na przykładzie swojego biurka jak porządkujesz rzeczy na nim (np. segregatory, szuflady). Jak można uporządkować pliki i foldery w zasobach komputera?

Realizacja lekcji

Operacje na plikach i folderach:

Na plikach i folderach można wykonywać różnego rodzaju operacje służące do uporządkowania ich na dysku lokalnym komputera (a także w chmurze). Operacje te można wykonywać zarówno na pojedynczych plikach lub folderach, jak i na ich grupach. Aby wykonać operację na grupie obiektów należy je najpierw zaznaczyć.

Aby zaznaczyć pojedynczy plik lub folder należy kliknąć na niego lewym przyciskiem myszy – zaznaczenie obiektu obrazowane jest poprzez jego podświetlenie.

Zaznaczenie grupy obiektów można wykonać na trzy sposoby.

1. Nacisnąć i przytrzymać przycisk CTRL, a następnie klikać lewym przyciskiem myszy na poszczególne pliki lub foldery, które chcemy zaznaczyć. Ponowne kliknięcie myszy anuluje zaznaczenie (obiekt przestaje być podświetlony).
2. Przeciągnąć kursorem z wciśniętym lewym przyciskiem myszy po obszarze zawierającym wybrane obiekty.
3. Wskazać pierwszy obiekt, a następnie z wciśniętym klawiszem SHIFT kliknąć ostatni obiekt – wszystkie obiekty leżące obok siebie pomiędzy pierwszym a ostatnim obiektem zostaną podświetlone.

Aby zaznaczyć wszystkie pliki lub foldery znajdujące się w bieżącej lokalizacji wystarczy użyć kombinacji klawiszy CTRL + A (zaznacz wszystko).

W systemie MacOs X zamiast klawisza CTRL używa się klawisza Command.

[Ilustracja 1]

Polecenie 1

Utwórz na Pulpicie folder o nazwie TEST. Następnie utwórz w nim 3 pliki tekstowe o nazwach 1, 2, 3. Poćwicz na nich 3 poznane sposoby zaznaczania obiektu i grupy obiektów.

Kopiowanie:

Kopiowanie jest to proces powielania danych zapisanych w postaci elektronicznej na nośnik lub w inne miejsce pamięci komputera.

Aby skopiować obiekt lub grupę obiektów, należy zaznaczyć wybrane obiekty, kliknąć na zaznaczeniu prawym przyciskiem myszy i wybrać z menu podręcznego polecenie Kopiuj. Następnie kliknąć prawym przyciskiem myszy w wybranej lokalizacji i wybrać z menu podręcznego polecenie Wklej.

Aby przyspieszyć kopiowanie pliku możesz użyć skrótów klawiaturowych: CTRL + C, aby skopiować plik oraz CTRL + V, aby wkleić.

Można również skopiować plik lub folder klikając na niego i przytrzymując lewy przycisk myszy, a następnie przenosząc jego ikonę z wciśniętym klawiszem CTRL do folderu docelowego.

[Ilustracja 2]

Polecenie 2

Utwórz w folderze TEST folder KOPIOWANIE, a następnie skopiuj do niego pliki 1, 2, 3 za pomocą poznanych sposobów kopiowania.

Przenoszenie:

Przenoszenie jest to operacja przemieszczania obiektu z jednego miejsca pamięci komputera w inne.

Aby przenieść plik postępuj analogicznie do kopiowania – jednak zamiast polecenia Kopiuj (CTRL + C) użyj polecenia Wytnij (CTRL + X).

Można również przenieść plik lub folder klikając na niego i przytrzymując lewy przycisk myszy, a następnie przenosząc jego ikonę do folderu docelowego.

[Ilustracja 3]

Polecenie 3

Otwórz folder TEST, a następnie przenieś na Pulpit pliki 1, 2, 3 za pomocą poznanych sposobów przenoszenia.

Zapamiętaj:

W przypadku kopiowania w oknie wybranego folderu pojawia się kopia pliku lub folderu. Natomiast w przypadku przenoszenia obiekt znika z folderu źródłowego i pojawia się w docelowym.

Schowek:

Schowkiem nazywamy specjalnie wydzieloną część pamięci komputera zarezerwowaną przez system operacyjny na zapisywanie danych wskazanych przez użytkownika. Schowek służy głównie do przenoszenia i kopiowania danych – np. fragmentu tekstu, grafiki lub też plików i folderów. Aby zapisać dane w pamięci schowka należy użyć polecenia Kopiuj (CTRL + C) lub Wytnij (CTRL + X). Odwołanie się do tych danych następuje po użyciu polecenia Wklej (CTRL + V).

Usuwanie:

Aby zwolnić część pamięci na dysku można usuwać obiekty, które nie są już potrzebne. Kasowanie plików lub folderów nie powoduje od razu ich fizycznego usunięcia z zasobów komputera, a jedynie przeniesienie do Kosza.

Aby usunąć obiekt lub grupę obiektów należy zaznaczyć je, a następnie kliknąć na zaznaczeniu prawym przyciskiem myszy i wybrać z listy rozwijanej polecenie Usuń. Ten sam efekt uzyskamy poprzez wciśnięcie po zaznaczeniu klawisza Delete.

Po otworzeniu okna Kosza w zakładce Zarządzenie istnieje kilka opcji:

- Opróżnij Kosz – powoduje trwałe usunięcie wszystkich plików umieszczonych w Koszu,
- Właściwości Kosza – wywołuje okno dialogowe zawierające informacji na temat lokalizacji Kosza, a także pozwala na ustawienie jego rozmiaru i wybranie opcji, która będzie powodowała natychmiastowe trwałe usunięcie pliku, bez przenoszenia do Kosza,
- Przywróć wszystkie elementy – powoduje przywrócenie wszystkich usuniętych obiektów do lokalizacji, z których zostały usunięte,
- Przywróć zaznaczone elementy – powoduje przywrócenie wybranych obiektów do lokalizacji, z których zostały usunięte.

Kosz – jest wydzieloną powierzchnią dysku, do której trafiają skasowane przez użytkownika pliki, a także zabezpieczeniem przed nieodwracalną utratą niechcący usuniętych plików. Należy pamiętać, że przy dużej ilości usuwanych plików system Windows zacznie trwale kasować najstarsze z umieszczonych w Koszu, natomiast jeśli rozmiar usuwanego pliku przekracza pojemność Kosza system poprosi o potwierdzenie kasowania pliku ostrzegając, że zostanie on usunięty trwale bez możliwości przywracania.

Polecenie 4

Usuń za pomocą różnych sposobów pliki 1, 2, 3. A następnie przywróć je za pomocą opcji Przywróć zaznaczone elementy.

Właściwości pliku:

Każdy obiekt posiada swoje charakterystyczne cechy, takie jak na przykład lokalizacja, typ, atrybuty, nazwa, data utworzenia czy też wielkość.

[Ilustracja 4]

Aby uzyskać dostęp do właściwości pliku należy kliknąć na niego prawym przyciskiem myszy i wybrać z listy rozwijanej opcję Właściwości – powoduje to otwarcie okna dialogowego z następującymi zakładkami – Ogólne, Zabezpieczenia, Niestandardowe, Szczegóły oraz Poprzednie wersje.

Zakładka Ogólne – zawiera informacje na temat typu pliku, za pomocą jakiego programu jest otwierany, jego lokalizację, rozmiar, kiedy został utworzony, zmodyfikowany i ostatnio używany, a także atrybuty.

Zakładka Zabezpieczenia – pozwalana zmodyfikowania uprawnień dla użytkownika lub grup. Uprawnienia pozwalają nadać pełną kontrolę nad plikiem lub wykonać poszczególne akcje (m.in. modyfikacja, odczyt, zapis czy też uprawnienia specjalne).

Zakładka Szczegóły – zawiera szczegółowe informacje dotyczące pliku - m.in. jego opis, pochodzenie, zawartość.

Zakładka Poprzednie wersje – zawiera informacje na temat poprzednich wersji pliku i jego modyfikacji. Poprzednie wersje pliku pochodzą z historii plików lub punktów przywracania.

Polecenie 5

Otwórz właściwości pliku o nazwie 1. Zapoznaj się z informacjami na zakładkach.

Skrót do pliku lub folderu:

Biorąc pod uwagę ilość obiektów w pamięci komputera często znalezienie tego konkretnego może zająć sporo czasu. Skrót do pliku lub folderu pozwala na szybsze uzyskanie dostępu do niego – możesz go utworzyć w dogodnej dla siebie lokalizacji np. na pulpicie. Skrót do programu prezentowany jest za pomocą ikony prowadzącej do programu, pliku lub folderu, jednak łatwo go rozpoznasz– posiada w dolnym, lewym rogu charakterystyczny symbol strzałki.

[Ilustracja 5]

Aby utworzyć skrót do pliku lub folderu należy kliknąć w danej lokalizacji (np. na pulpicie) prawym przyciskiem myszy, a następnie wybrać z listy rozwijanej opcję Nowy i Skrót. Wywoła to okno dialogowe, w którym należy wybrać lokalizację pliku, a następnie nazwę.

[Grafika interaktywna]

Polecenie 6

W folderze TEST utwórz skróty do przeglądarki internetowej i folderu Moje dokumenty.

Podsumowanie lekcji

System operacyjny umożliwia wykonywanie operacji na plikach i folderach – można je przenosić, kopiować lub usuwać. Aby szybko uruchomić dany program można skorzystać ze skrótów utworzonych przez użytkownika. Każdy plik i folder posiada swoje właściwości – można je rozpoznać korzystając ze menu kontekstowego danego obiektu.