Pusta scena z miejscami przygotowanymi dla orkiestry. Widać dużo krzesełek i pulpitów. Na niektórych miejscach widać instrumenty. Na pierwszym planie oparte o krzesełka kontrabasy. Tytuł lekcji: Instrumenty, które mają duszę.
Pusta scena z miejscami przygotowanymi dla orkiestry. Widać dużo krzesełek i pulpitów. Na niektórych miejscach widać instrumenty. Na pierwszym planie oparte o krzesełka kontrabasy. Tytuł lekcji: Instrumenty, które mają duszę.
Instrumenty, które mają duszę
Źródło: online-skills.
Wprowadzenie
1
Scenariusz lekcji dla nauczyciela
R16b2aIVgTB0Z
W prostokątnym polu znajduje się napis „Pobierz”. Jest to przycisk pozwalający na wyświetlenie, pobranie i zapisanie pliku zawierającego scenariusz lekcji - dokument w formacie pdf.
W prostokątnym polu znajduje się napis „Pobierz”. Jest to przycisk pozwalający na wyświetlenie, pobranie i zapisanie pliku zawierającego scenariusz lekcji - dokument w formacie pdf.
I. Indywidualna i zespołowa ekspresja muzyczna.
4. W zakresie słuchania i percepcji muzyki. Uczeń:
1) świadomie słucha wybranych dzieł literatury muzycznej (fragmentów lub/i w całości):
A) reprezentatywnych dla kolejnych epok (od średniowiecza do współczesności),
II. Język i funkcje muzyki, myślenie muzyczne, kreacja i twórcze działania.
3. Uczeń wykazuje się znajomością i dokonuje podziału:
1) instrumentów muzycznych ze względu na źródło dźwięku – nazywa i charakteryzuje je;
III. Kultura muzyczna, narodowe i światowe dziedzictwo kulturowe. Uczeń:
1. zna repertuar kulturalnego człowieka, orientując się w sztandarowych utworach z dziejów historii muzyki i współczesnej kultury muzycznej oraz wartościowej muzyki popularnej;
Nauczysz się
rozpoznać i nazywać wybrane instrumenty strunowe;
klasyfikować instrumenty strunowe na smyczkowe, szarpane i uderzane;
wskazywać źródła wydobywania dźwięku w instrumentach strunowych;
rozróżnianiać barwy brzmienia poszczególnych instrumentów strunowych smyczkowych;
wyliczać instrumenty wchodzące w skład kwartetu smyczkowego.
Rodzaje instrumentów
Instrumenty służą do wydobywania dźwięków. Na świecie istnieje wiele tysięcy instrumentów – od prostych aż po bardzo skomplikowane. Na instrumentach można grać w różny sposób, na przykład dąć w piszczałkę, szarpiąc lub pocierając struny, naciskając klawisze, uderzając pałeczką w membranę czy też potrząsając całym instrumentem. W związku z tym instrumenty dzielimy na trzy wielkie grupy: strunoweInstrumenty strunowestrunowe, dęteInstrumenty dętedęte i perkusyjneInstrumenty perkusyjneperkusyjne.
Na nagraniu Scherzo Tarantella opus szesnaste, autorstwa Henryka Wieniawskiego. Utwór wykonuje solista skrzypek z towarzyszeniem fortepianu. Utwór jest bardzo żywiołowy i trudny technicznie. Skrzypek wykonuje szybkie przebiegi dźwięków .
Na nagraniu Scherzo Tarantella opus szesnaste, autorstwa Henryka Wieniawskiego. Utwór wykonuje solista skrzypek z towarzyszeniem fortepianu. Utwór jest bardzo żywiołowy i trudny technicznie. Skrzypek wykonuje szybkie przebiegi dźwięków .
Henryk Wieniawski, „Scherzo Tarantelle op. 16”, online-skills, CC BY 3.0
Henryk Wieniawski, „Scherzo Tarantelle op. 16”, online-skills, CC BY 3.0
Henryk Wieniawski, „Scherzo Tarantelle op. 16”, online-skills, CC BY 3.0
Henryk Wieniawski, „Scherzo Tarantelle op. 16”, online-skills, CC BY 3.0
Na nagraniu Scherzo Tarantella opus szesnaste, autorstwa Henryka Wieniawskiego. Utwór wykonuje solista skrzypek z towarzyszeniem fortepianu. Utwór jest bardzo żywiołowy i trudny technicznie. Skrzypek wykonuje szybkie przebiegi dźwięków .
Instrumenty strunowe, znane od bardzo dawna, to instrumenty, w których źródłem dźwięku są napięte drgające struny. Instrumenty smyczkowe znane są od bardzo dawnych czasów. Tworzą wielką rodzinę instrumentów podobnych w kształcie, ale różniących się wielkością i wysokością brzmienia.
R8OM3uyTRUEts1
Na zdjęciu skrzypce i smyczek. Kształt pudła rezonansowego skrzypiec trochę przypomina ósemkę. Są zaokrąglone u góry i u dołu w środku pudła jest przewężenie. Na wysokości tego pudła dwa otwory rezonansowe od swojego kształtu nazywane efami. Skrzypce mają gryf wykonany z bardzo ciemnego drewna, główkę zakończoną ślimakiem, na której znajdują się 4 kołki. Skrzypce mają 4 struny. Na dole pudła rezonansowego zamocowany jest podbródek, w tym miejscu skrzypek przytrzymuje skrzypce brodą. Smyczek wykonany jest z drewna, po obu końcach przymocowano włosie końskie. Po naciśnięciu punktu aktywnego wyświetla się informacja dodatkowa: Skrzypce są jednym z najstarszych instrumentów smyczkowych. Mają cztery struny oraz pudło rezonansowe o charakterystycznym kształcie. W pudle wycięte są dwa otwory w kształcie litery f. Wierzchnią i spodnią stronę korpusu łączy mały drewniany kołeczek zwany duszą instrumentu.
Na zdjęciu skrzypce i smyczek. Kształt pudła rezonansowego skrzypiec trochę przypomina ósemkę. Są zaokrąglone u góry i u dołu w środku pudła jest przewężenie. Na wysokości tego pudła dwa otwory rezonansowe od swojego kształtu nazywane efami. Skrzypce mają gryf wykonany z bardzo ciemnego drewna, główkę zakończoną ślimakiem, na której znajdują się 4 kołki. Skrzypce mają 4 struny. Na dole pudła rezonansowego zamocowany jest podbródek, w tym miejscu skrzypek przytrzymuje skrzypce brodą. Smyczek wykonany jest z drewna, po obu końcach przymocowano włosie końskie. Po naciśnięciu punktu aktywnego wyświetla się informacja dodatkowa: Skrzypce są jednym z najstarszych instrumentów smyczkowych. Mają cztery struny oraz pudło rezonansowe o charakterystycznym kształcie. W pudle wycięte są dwa otwory w kształcie litery f. Wierzchnią i spodnią stronę korpusu łączy mały drewniany kołeczek zwany duszą instrumentu.
Skrzypce, online-skills, CC BY 3.0
R1DH4f6xMLyh41
Na zdjęciu altówka i smyczek. Budową jest bardzo podobna do skrzypiec tylko odrobinę większa. Po naciśnięciu punktu aktywnego wyświetla się informacja dodatkowa: Altówka jest nieco większa od skrzypiec, gra się na niej podobnie. Barwa tego instrumentu jest cieplejsza i bardziej matowa.
Na zdjęciu altówka i smyczek. Budową jest bardzo podobna do skrzypiec tylko odrobinę większa. Po naciśnięciu punktu aktywnego wyświetla się informacja dodatkowa: Altówka jest nieco większa od skrzypiec, gra się na niej podobnie. Barwa tego instrumentu jest cieplejsza i bardziej matowa.
Altówka, online-skills, CC BY 3.0
R1MhRXI1crMLa1
Na zdjęciu wiolonczela i smyczek.Wiolonczela kształt i budowę ma podobną do skrzypiec, tylko jest dużo większa. Nie ma podbródka tylko wysuwaną nóżkę, którą opiera się o podłogę. Po naciśnięciu punktu aktywnego wyświetla się informacja dodatkowa: Wiolonczela zbudowana jest podobnie do skrzypiec lecz znacznie od nich większa. Gra się na niej w pozycji siedzącej, opierając instrument o podłogę przy pomocy metalowej nóżki.
Na zdjęciu wiolonczela i smyczek.Wiolonczela kształt i budowę ma podobną do skrzypiec, tylko jest dużo większa. Nie ma podbródka tylko wysuwaną nóżkę, którą opiera się o podłogę. Po naciśnięciu punktu aktywnego wyświetla się informacja dodatkowa: Wiolonczela zbudowana jest podobnie do skrzypiec lecz znacznie od nich większa. Gra się na niej w pozycji siedzącej, opierając instrument o podłogę przy pomocy metalowej nóżki.
Wiolonczela, online-skills, CC BY 3.0
RGD49Ac4aFWw71
Na zdjęciu kontrabas. Instrument ma trochę inny kształt niż pozostałe instrumenty smyczkowe, jego dolna część jest szersza niż górna. Jest bardzo duży. Po naciśnięciu punktu aktywnego wyświetla się informacja dodatkowa: Największym i najniżej brzmiącym przedstawicielem rodziny instrumentów smyczkowych jest kontrabas.
Na zdjęciu kontrabas. Instrument ma trochę inny kształt niż pozostałe instrumenty smyczkowe, jego dolna część jest szersza niż górna. Jest bardzo duży. Po naciśnięciu punktu aktywnego wyświetla się informacja dodatkowa: Największym i najniżej brzmiącym przedstawicielem rodziny instrumentów smyczkowych jest kontrabas.
Kontrabas, online-skills, CC BY 3.0
RnTmHkj1ZrEie
Ćwiczenie 2
Wskaż instrumenty, które należą do grupy instrumentów strunowych smyczkowych? Możliwe odpowiedzi: 1. GITARA, 2. SKRZYPCE, 3. HARFA, 4. KONTRABAS, 5. MANDOLINA, 6. ALTÓWKA, 7. FORTEPIAN, 8. WIOLONCZELA
Które spośród podanych instrumentów należą do grupy instrumentów strunowych smyczkowych?
GITARA
SKRZYPCE
HARFA
KONTRABAS
MANDOLINA
ALTÓWKA
FORTEPIAN
WIOLONCZELA
R1Oz1ahutmf6b
Na nagraniu Czardasz Vittorio Montiego. Utwór jest wykonany przez skrzypka i pianistę. Pianista gra dynamiczny wstęp. Pierwsza część utworu którą gra skrzypek jest powolna, namiętna, na przemian występują długie dźwięki i ozdobniki. Druga część utworu jest bardzo szybka, pełna przebiegów dźwięków w zawrotnej szybkości. Trzecia część jest wolna. Skrzypek wykonuje wiele dwudźwięków.
Na nagraniu Czardasz Vittorio Montiego. Utwór jest wykonany przez skrzypka i pianistę. Pianista gra dynamiczny wstęp. Pierwsza część utworu którą gra skrzypek jest powolna, namiętna, na przemian występują długie dźwięki i ozdobniki. Druga część utworu jest bardzo szybka, pełna przebiegów dźwięków w zawrotnej szybkości. Trzecia część jest wolna. Skrzypek wykonuje wiele dwudźwięków.
Na nagraniu Czardasz Vittorio Montiego. Utwór jest wykonany przez skrzypka i pianistę. Pianista gra dynamiczny wstęp. Pierwsza część utworu którą gra skrzypek jest powolna, namiętna, na przemian występują długie dźwięki i ozdobniki. Druga część utworu jest bardzo szybka, pełna przebiegów dźwięków w zawrotnej szybkości. Trzecia część jest wolna. Skrzypek wykonuje wiele dwudźwięków.
Krótka analiza wysłuchanego przykładu muzycznego: zwrócenie uwagi na różne wysokości dźwięków, głośność (forte, piano), ilość dźwięków granych na raz, sposoby wydobycia dźwięku.
Lutnik… kto to właściwie jest?
Lutnik to tajemniczy i niezbyt popularny w dzisiejszych czasach zawód. Jest to osoba, która zajmuje się budową, ale także naprawą instrumentów muzycznych strunowych, w tym skrzypiec, wiolonczel, altówek, kontrabasów i innych. Instrument lutniczy jest instrumentem w całości wykonanym ręcznie przez jedną osobę.
RKJbysU4VfdVL1
Na zdjęciu skrzypce i smyczek. Kształt pudła rezonansowego skrzypiec trochę przypomina ósemkę. Są zaokrąglone u góry i u dołu w środku pudła jest przewężenie. Na wysokości tego pudła dwa otwory rezonansowe od swojego kształtu nazywane efami. Skrzypce mają gryf wykonany z bardzo ciemnego drewna, główkę zakończoną ślimakiem, na której znajdują się 4 kołki. Skrzypce mają 4 struny. Na dole pudła rezonansowego zamocowany jest podbródek, w tym miejscu skrzypek przytrzymuje skrzypce brodą. Smyczek wykonany jest z drewna, po obu końcach przymocowano włosie końskie.
Źródło: online-skills.
Pracę lutnika zobaczycie dzisiaj na przykładzie budowania najmniejszego spośród instrumentów smyczkowych czyli skrzypiec.
Rw0eDnevvC03E
Na zdjęciu elementy, z których mają być wykonane skrzypce: nie polakierowane, drewniane boczki i płyty spodnie. Na ilustracji umieszczono punkty aktywne, pod którymi ukryte są informacje dodatkowe:
Do budowy instrumentów smyczkowych lutnicy stosują zazwyczaj dwa podstawowe gatunki drewna: świerk oraz jawor. Niektórzy budowniczy zamiennie wybierają również jodłę, klon lub brzozę. Jawor potrzebny jest do skonstruowania spodu instrumentu, boczków i szyjki skrzypiec. Ze świerku, nieco lżejszego od jaworu robiony jest wierzch skrzypiec. Wyjątkowego klimatu dodają zapachy gatunków drzew importowanych takich jak: heban, palisander, mahoń czy fernambuk. Z tego ostatniego gatunku wykonywane są akcesoria lutnicze – m.in. kołki, pręty smyczkowe i inne elementy instrumentów i smyczków. Pod ostatnim punktem aktywnym znajduje się zdjęcie kołków. Kołki to drewniane walce lekko zwężające się ku dołowi, z drugiej strony mają uchwyt, który dobrze wpasowuje się między dwa palce, tak aby można było kręcić kołkiem.
Na zdjęciu elementy, z których mają być wykonane skrzypce: nie polakierowane, drewniane boczki i płyty spodnie. Na ilustracji umieszczono punkty aktywne, pod którymi ukryte są informacje dodatkowe:
Do budowy instrumentów smyczkowych lutnicy stosują zazwyczaj dwa podstawowe gatunki drewna: świerk oraz jawor. Niektórzy budowniczy zamiennie wybierają również jodłę, klon lub brzozę. Jawor potrzebny jest do skonstruowania spodu instrumentu, boczków i szyjki skrzypiec. Ze świerku, nieco lżejszego od jaworu robiony jest wierzch skrzypiec. Wyjątkowego klimatu dodają zapachy gatunków drzew importowanych takich jak: heban, palisander, mahoń czy fernambuk. Z tego ostatniego gatunku wykonywane są akcesoria lutnicze – m.in. kołki, pręty smyczkowe i inne elementy instrumentów i smyczków. Pod ostatnim punktem aktywnym znajduje się zdjęcie kołków. Kołki to drewniane walce lekko zwężające się ku dołowi, z drugiej strony mają uchwyt, który dobrze wpasowuje się między dwa palce, tak aby można było kręcić kołkiem.
Skrzypce, online‑skills, CC BY 3.0
W pracowni lutniczej, której wyposażenie i organizacja zależy od upodobań gospodarza, poza różnymi kawałkami drewna, narzędziami i przyrządami zobaczyć można różnego rodzaju szablony płyt rezonansowych, ślimaków, efów, a także części składowych skrzypiec, altówek czy wiolonczel.
Proces projektowania można porównać do aktu narodzin nowego instrumentu. Trwa on nieraz kilka miesięcy i jest to okres najbardziej twórczy. Na podstawie szkiców lutnik dokonuje ostatecznego określenia konturu pudła rezonansowego, wykroju otworów rezonansowych, ustalenia ostatecznej konstrukcji i zdobnictwa. Na początku są to jednak tylko kartonowe szablony.
R1JkZxEs0SZI5
Na zdjęciu płyta wierzchnia skrzypiec w czasie obróbki przez lutnika. Widać dłuto i wióry. Na ilustracji umieszczono punkty aktywne, pod którymi ukryte są informacje dodatkowe: Do stworzenia instrumentów lutnik potrzebuje mnóstwo narzędzi. W ruch idą strugi, dłuta, tarniki, pilniki i inne mniej lub bardziej specjalistyczne narzędzia. Należy jednak pamiętać, że najważniejsze są ręce lutnika, jego doświadczenie i intelekt, bez których wszystkie przyrządy byłyby zupełnie nieużyteczne.
Na zdjęciu płyta wierzchnia skrzypiec w czasie obróbki przez lutnika. Widać dłuto i wióry. Na ilustracji umieszczono punkty aktywne, pod którymi ukryte są informacje dodatkowe: Do stworzenia instrumentów lutnik potrzebuje mnóstwo narzędzi. W ruch idą strugi, dłuta, tarniki, pilniki i inne mniej lub bardziej specjalistyczne narzędzia. Należy jednak pamiętać, że najważniejsze są ręce lutnika, jego doświadczenie i intelekt, bez których wszystkie przyrządy byłyby zupełnie nieużyteczne.
Narzędzia, szablony, online‑skills, CC BY 3.0
Ostateczny kształt instrument osiągnie dopiero w długim procesie tworzenia.
Najpierw tworzony jest korpus i boki instrumentu. Skleja się płytę spodnią i wierzchnią. Na początku powstaje sklepienie od zewnątrz. W dalszej kolejności lutnik wybiera drewno od wewnątrz. Następnie budowniczy tworzy szyjkę i główkę, robi komorę kołkową, ślimak na końcu szyjki. Kiedy gotowa jest szyjka i główka lutnik skleja ją z korpusem.
R1YDXbQwJGnz71
Na zdjęciu wnętrze pracowni lutniczej. Na stole leżą gotowe, nie polakierowane korpusy skrzypiec.
Korpus skrzypiec, lovekrakow.pl, CC BY 3.0
R126ffVOejitl1
Na zdjęciu szyjka i główka skrzypiec w trakcie pracy lutnika. Elementy są nie polakierowane, w główce nie są jeszcze umieszczone kołki. W tle widać narzędzia lutnicze.
Szyjka i główka skrzypiec, lutnik-stalmach.pl, CC BY 3.0
Nieodłącznym elementem jest dusza.
R1PbNZIiP6UFJ
Ilustracja przedstawia drewniany kołek, duszę która umieszczana jest wewnątrz skrzypiec. Na ilustracji umieszczono punkty aktywne, pod którymi ukryte są informacje dodatkowe:
Często wydaje się, że to tylko zwykły, wystrugany ze świerku kołeczek wewnątrz skrzypiec. Duszę ustawia się pod strunami. Ważne jest, aby była idealnie dopasowana do krzywizny płyty. Jest to niezwykle trudne zadanie, tym bardziej że wstawia się ją przez otwór, na końcu, po sklejeniu korpusu, w dodatku bez kleju. Musi być wstawiona ciasno, ale tak, żeby dała się przesuwać.
Ilustracja przedstawia drewniany kołek, duszę która umieszczana jest wewnątrz skrzypiec. Na ilustracji umieszczono punkty aktywne, pod którymi ukryte są informacje dodatkowe:
Często wydaje się, że to tylko zwykły, wystrugany ze świerku kołeczek wewnątrz skrzypiec. Duszę ustawia się pod strunami. Ważne jest, aby była idealnie dopasowana do krzywizny płyty. Jest to niezwykle trudne zadanie, tym bardziej że wstawia się ją przez otwór, na końcu, po sklejeniu korpusu, w dodatku bez kleju. Musi być wstawiona ciasno, ale tak, żeby dała się przesuwać.
Dusza, online‑skills, CC BY 3.0
Kiedy prace techniczne są już zakończone pracownia lutnicza na chwilę zamienia się w pracownię alchemiczną. Wykonany instrument budowniczy pokrywa lakierem lutniczym. Lakier ten może być gotowy lub też, co zdarza się dużo częściej, przygotowany według własnej receptury lutnika.
R1MZ6M6BiU6iu
Zdjęcie przedstawia dłoń kobiety, która w jednej ręce trzyma skrzypce, a w drugiej pędzel z lakierem, którym zabezpiecza instrument. Na ilustracji umieszczono punkty aktywne, pod którymi ukryte są informacje dodatkowe: Lutnicy używają najczęściej lakierów spirytusowych lub olejnych skomponowanych na żywicach naturalnych z egzotycznych drzew - mastyksu, sandaraku, szelaku. Lakier nanosi się na powierzchnię instrumentu wielokrotnie przy pomocy pędzla. Szacuje się, że jest to około dwudziestu warstw i więcej. Nierozłącznym elementem wszystkich lakierów lutniczych są przeróżne barwniki. Mogą być one pochodzenia roślinnego, mineralnego lub też zwierzęcego. Większość z nich posiada piękny zapach. Najczęściej stosowane są wiórki: drewna sandałowego, szafranu, kurkumy czy jeszcze niedawno stosowanego czerwca polskiego – źródło barwnika o pięknej czerwonej barwie.
Zdjęcie przedstawia dłoń kobiety, która w jednej ręce trzyma skrzypce, a w drugiej pędzel z lakierem, którym zabezpiecza instrument. Na ilustracji umieszczono punkty aktywne, pod którymi ukryte są informacje dodatkowe: Lutnicy używają najczęściej lakierów spirytusowych lub olejnych skomponowanych na żywicach naturalnych z egzotycznych drzew - mastyksu, sandaraku, szelaku. Lakier nanosi się na powierzchnię instrumentu wielokrotnie przy pomocy pędzla. Szacuje się, że jest to około dwudziestu warstw i więcej. Nierozłącznym elementem wszystkich lakierów lutniczych są przeróżne barwniki. Mogą być one pochodzenia roślinnego, mineralnego lub też zwierzęcego. Większość z nich posiada piękny zapach. Najczęściej stosowane są wiórki: drewna sandałowego, szafranu, kurkumy czy jeszcze niedawno stosowanego czerwca polskiego – źródło barwnika o pięknej czerwonej barwie.
Lakierowanie, online‑skills, CC BY 3.0
Po wykończeniu powierzchni lakieru przychodzi czas na montaż akcesoriów. Instrumentowi brakuje jeszcze kołków, podstawka i podstrunnicy.
Ro8SvyjtYnFHd
Na zdjęciu dużo skrzypiec. Niektóre są ukończone, inne jeszcze nie gotowe. Na ilustracji umieszczono punkt aktywny, pod którym ukryte są informacje dodatkowe: Kołki i podstrunnicę robi się z hebanu, palisandru, bukszpanu – z bardzo twardego drewna. Podstawek natomiast jest z platanu lub jaworu.
Na zdjęciu dużo skrzypiec. Niektóre są ukończone, inne jeszcze nie gotowe. Na ilustracji umieszczono punkt aktywny, pod którym ukryte są informacje dodatkowe: Kołki i podstrunnicę robi się z hebanu, palisandru, bukszpanu – z bardzo twardego drewna. Podstawek natomiast jest z platanu lub jaworu.
Akcesoria, online‑skills, CC BY 3.0
Na koniec lutnik zakłada struny, po czym następuje pierwsza próba dźwiękowa. Jest to swego rodzaju egzamin.
Do gotowego instrumentu potrzebny jest jeszcze smyczek.
Rxr0nXrACQO5U1
Ilustracja interaktywna przedstawia cztery smyczki leżące na białym materiale. Smyczki są wykonane z drewna różnych kolorów. Na ilustracji umieszczono punkt aktywny, pod którym ukryte są informacje dodatkowe: Co jest ważne? Sekretem dobrego smyczka jest przede wszystkim drewno, które musi być twarde i sprężyste. Smyczki robi się z fernambuku – egzotycznego drewna. Musi być lekki, ale jednocześnie musi utrzymać olbrzymią siłę naciągu włosia. Włosie pochodzi z końskiego ogona, najlepiej ogona siwka. Jest lepsze niż ciemne, poza tym łatwiej je obrobić, oczyścić.
Ilustracja interaktywna przedstawia cztery smyczki leżące na białym materiale. Smyczki są wykonane z drewna różnych kolorów. Na ilustracji umieszczono punkt aktywny, pod którym ukryte są informacje dodatkowe: Co jest ważne? Sekretem dobrego smyczka jest przede wszystkim drewno, które musi być twarde i sprężyste. Smyczki robi się z fernambuku – egzotycznego drewna. Musi być lekki, ale jednocześnie musi utrzymać olbrzymią siłę naciągu włosia. Włosie pochodzi z końskiego ogona, najlepiej ogona siwka. Jest lepsze niż ciemne, poza tym łatwiej je obrobić, oczyścić.
Smyczek, online-skills, CC BY 3.0
Źródłem dźwięku w instrumentach strunowych, smyczkowych jest struna, którą można pobudzić do drgań pocierając smyczkiem lub szarpiąc ją palcem.
Istnieje wiele sposobów gry na skrzypcach. Pierwszy z nich to legato, który polega na płynnym graniu kolejnych dźwięków, bez najmniejszych przerw między nimi. Drugim, przeciwstawnym sposobem artykulacji jest staccato, polegające na graniu poszczególnych dźwięków oddzielnie. Pizzicato to kolejna technika. Skrzypek wprowadza w ruch strunę instrumentu smyczkowego poprzez szarpanie struny palcem prawej ręki. Col legno to sposób, który polega na uderzaniu lub pocieraniu drzewcem smyczka o struny.
Instrumenty smyczkowe w zespołach instrumentalnych
Polecenie 1
Wyjaśnij na czym polegają artykulacje: legato, staccato, pizzicato, con legno.
Wyjaśnij na czym polegają artykulacje: legato, staccato, pizzicato, con legno.
Wyjaśnij na czym polegają artykulacje: legato, staccato, pizzicato, con legno.
Odpowiedz na pytanie. Do których spośród prezentowanych sposobów gry potrzebny jest smyczek?
RvtMNaRrxds38
Instrumenty smyczkowe są podstawą wielu różnych zespołów instrumentalnych.
R1V4R9ldzmFTC
Na nagraniu trzecia część Koncertu Skrzypcowego g-moll “Lato” z Czterech Pór Roku Antonio Vivaldiego. To bardzo żywiołowa i energetyczna część, wykonuje ją solista skrzypek i orkiestra smyczkowa. Muzyka naśladuje letnią, gwałtowną burzę.
Na nagraniu trzecia część Koncertu Skrzypcowego g-moll “Lato” z Czterech Pór Roku Antonio Vivaldiego. To bardzo żywiołowa i energetyczna część, wykonuje ją solista skrzypek i orkiestra smyczkowa. Muzyka naśladuje letnią, gwałtowną burzę.
Antonio Vivaldi, „Cztery pory roku”, Koncert skrzypcowy g-moll „Lato” cz. III – Presto, online-skills, CC BY 3.0
Antonio Vivaldi, „Cztery pory roku”, Koncert skrzypcowy g-moll „Lato” cz. III – Presto, online-skills, CC BY 3.0
Antonio Vivaldi, „Cztery pory roku”, Koncert skrzypcowy g-moll „Lato” cz. III – Presto, online-skills, CC BY 3.0
Antonio Vivaldi, „Cztery pory roku”, Koncert skrzypcowy g-moll „Lato” cz. III – Presto, online-skills, CC BY 3.0
Na nagraniu trzecia część Koncertu Skrzypcowego g-moll “Lato” z Czterech Pór Roku Antonio Vivaldiego. To bardzo żywiołowa i energetyczna część, wykonuje ją solista skrzypek i orkiestra smyczkowa. Muzyka naśladuje letnią, gwałtowną burzę.
Instrumenty smyczkowe spotkacie w takich zespołach jak: orkiestra symfoniczna, orkiestra smyczkowa, kwartet smyczkowy.
Orkiestra symfonicznaOrkiestra symfonicznaOrkiestra symfoniczna to zespół instrumentalny koncertujący regularnie w filharmonii. Składa się z grup instrumentów: smyczkowych, dętych drewnianych, dętych blaszanych i perkusyjnych. Orkiestra smyczkowaOrkiestra smyczkowaOrkiestra smyczkowa – zespół instrumentalny, w skład którego wchodzą tylko instrumenty smyczkowe: skrzypceSkrzypceskrzypce, altówkiAltówkaaltówki, wiolonczeleWiolonczelawiolonczele, kontrabasyKontrabaskontrabasy. Kwartet smyczkowyKwartet smyczkowyKwartet smyczkowy najmniejszy spośród wymienionych zespołów, składający się z czterech wykonawców: dwóch skrzypków, altowiolisty i wiolonczelisty.
RHTGIer0iP89H
Ćwiczenie 3
Wymień skład kwartetu smyczkowego.
Wymień skład kwartetu smyczkowego.
Połącz nazwę zespołu instrumentalnego z odpowiednim zdjęciem.
Odpowiedz na pytanie: Ilu muzyków gra w kwartecie smyczkowym a ilu w orkiestrze?
Odpowiedz na pytanie: Ilu muzyków gra w kwartecie smyczkowym a ilu w orkiestrze?
Połącz rozsypane części zdania w całość.
za najdoskonalszy skład spośród zespołów kameralnych., zespół składający się z czterech muzyków., liczący od kilkunastu do kilkudziesięciu osób., smyczkowe, dęte drewniane, dęte blaszane oraz perkusyjne., współpracy z dyrygentem.
Kwartet smyczkowy to
Kwartet smyczkowy uważany jest
Orkiestra to zespół instrumentalny
W skład orkiestry symfonicznej wchodzą następujące grupy instrumentów:
Wspólna gra orkiestry wymaga
R1QosNDEPtqDj
Ćwiczenie 5
Odpowiedz na pytania: 1. Na jakie grupy dzielimy instrumenty strunowe? 2. Jak nazywa się największy i najniżej brzmiący instrument smyczkowy?
Odpowiedz na pytania: 1. Na jakie grupy dzielimy instrumenty strunowe? 2. Jak nazywa się największy i najniżej brzmiący instrument smyczkowy?
Dokończ zdania.
kontrabas, smyczkiem, smyczkowe, legato, batuty
Wśród instrumentów strunowych odnajdziemy instrumenty strunowe szarpane, uderzane i ...................
Typowym sposobem gry na skrzypach jest pocieranie strun ...................
Największym i najniżej brzmiącym przedstawicielem rodziny instrumentów smyczkowych jest ...................
Odpowiednio poruszając smyczkiem można uzyskać różne rodzaje artykulacji, np. ...................
Dyrygenci, dla większej precyzji ruchów i widoczności używają ...................
R1ZskPB2B7Zip
Ćwiczenie 6
Wskaż zdania prawdziwe. Możliwe odpowiedzi: 1. Altówka nie należy do grupy instrumentów strunowych, smyczkowych. 2. Ślimak jest częścią m.in. skrzypiec. 3. Na instrumentach smyczkowych można grać tylko smyczkiem. 4. Wiolonczela jest instrumentem występującym w orkiestrze symfonicznej.
Zaznacz zdania prawdziwe.
Altówka nie należy do grupy instrumentów strunowych, smyczkowych.
Ślimak jest częścią m.in. skrzypiec.
Na instrumentach smyczkowych można grać tylko smyczkiem.
Wiolonczela jest instrumentem występującym w orkiestrze symfonicznej.
Ćwiczenie 7
R1I0LIMc1saI7
Wyjaśnij pojęcia: arco, artykulacja, pizzicato.
Wyjaśnij pojęcia: arco, artykulacja, pizzicato.
m3ae6d9e092662b04_0000000000277
Słownik pojęć
Altówka
Altówka
Instrument strunowy, smyczkowy, bardzo podobny do skrzypiec, tylko nieco od nich większy. W rodzinie instrumentów smyczkowych pełni funkcję głosu altowego.
Instrumenty dęte
Instrumenty dęte
Instrumenty, w których źródłem dźwięku jest drgające powietrze.
Instrumenty perkusyjne
Instrumenty perkusyjne
Instrumenty, w których dźwięk wydobywa się poprzez uderzanie lub pocieranie.
Instrumenty strunowe
Instrumenty strunowe
Instrumenty, w których źródłem dźwięku jest drgająca struna.
Kontrabas
Kontrabas
Największy i najniżej brzmiący instrument smyczkowy.
Kwartet smyczkowy
Kwartet smyczkowy
Zespół muzyczny, składający się z czterech wykonawców: dwóch skrzypków, altowiolisty i wiolonczelisty.
Legato
Legato
Sposób gry polegający na graniu kilku dźwięków ruchem smyczka w jednym kierunku.
Orkiestra smyczkowa
Orkiestra smyczkowa
Zespół instrumentalny, w skład którego wchodzą tylko instrumenty smyczkowe: skrzypce, altówka, wiolonczela, kontrabas.
Orkiestra symfoniczna
Orkiestra symfoniczna
Zespół instrumentalny koncertujący regularnie w filharmonii. Składa się z grup instrumentów: smyczkowych, dętych drewnianych, dętych blaszanych i perkusji.
Pizzicato
Pizzicato
Sposób gry polegający na szarpaniu struny palcem.
Skrzypce
Skrzypce
Najmniejszy i najwyżej brzmiący instrument smyczkowy.
Smyczek
Smyczek
Drewniany pręt z przymocowaną do niego wiązką końskiego włosia.
Staccato
Staccato
Sposób gry polegający na oddzielaniu każdej nuty.
Wiolonczela
Wiolonczela
Instrument strunowy, smyczkowy, budową podobny do skrzypiec, ale znacznie od nich większy. Na wiolonczeli gra się w pozycji siedzącej.
Źródło:
encyklopedia.pwn.pl
sjp.pwn.pl
m3ae6d9e092662b04_0000000000287
Biblioteka muzyczna
Bibliografia
Kurt Sachs, Historia instrumentów muzycznych, przeł. Stanisław Olędzki, Warszawa 2005.
Mieczysław Drobner, Instrumentoznawstwo i akustyka, Kraków 1997.
