Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Ten materiał nie może być udostępniony
Ryj4VebDH16ky

Instytucje Unii Europejskiej

Sala Parlamentu Europejskiego
CherryX, Sala Parlamentu Europejskiego, licencja: CC BY-SA 3.0

Zapoznaj się z zamieszczonym materiałem źródłowym.

Przeprowadzono badania dotyczące poglądów Europejczyków w sprawie tempa dalszej integracji europejskiej.

Postawiono problem:

  • Jeżeli chodzi o działania Unii Europejskiej (UE), to niektóre państwa członkowskie są gotowe do zintensyfikowania wspólnej polityki europejskiej w pewnych ważnych obszarach. Czy uważa Pan(i), że powinny ...?

Mapa ilustruje popularność jednej z zaproponowanych odpowiedzi, którą jest sformułowanie:
Należy zaczekać, aż wszystkie państwa członkowskie UE będą na to gotowe.

RPoMrGRKcIeJp1
Wykres. Poglądy Europejczyków w sprawie tempa integracji
Contentplus.pl sp. z o.o. na podstawie: Eurobarometr Parlamentu Europejskiego(EB79.5), Dyrekcja Generalna ds. Komunikacji Dział Badania Opinii Publicznej, Bruksela 2013, licencja: CC BY 3.0
Ćwiczenie 1

Porównaj stanowisko wyrażone przez obywateli polskich i innych państw, które razem z Polską wstąpiły do Unii Europejskiej.

Wykonajcie zadanie, pracując w kilkuosobowych grupach.

  • Zastanówcie się, z czego mogą wynikać obawy części obywateli UE przed pogłębianiem procesów integracji europejskiej.

  • Uzupełnijcie swoją wiedzę, poszukując informacji na temat perspektyw i problemów wynikających z dalszej integracji i rozszerzania Unii Europejskiej.

tOLLhmv2hK_00000010

Jak funkcjonuje Unia Europejska? Insytucje Unii Europejskiej

RwDGKMPW220r51
Sala posiedzeń Parlamentu Europejskiego
Diliff, Sala posiedzeń Parlamentu Europejskiego, licencja: CC BY-SA 3.0
Co potrafię?
  • przedstawić główne etapy integracji europejskiej;

  • wyjaśnić, na czym polega zasada pomocniczości i solidarności;

  • wymienić podstawowe prawa obywatela Unii Europejskiej.

Nauczysz się
  • określać poziom poparcia obywateli Unii Europejskiej dla programu dalszej integracji europejskiej;

  • czym zajmują się najważniejsze instytucje Unii Europejskiej;

  • skąd pochodzą środki finansowe w budżecie unijnym i na co są przeznaczane.

tOLLhmv2hK_0000001Q

Instytucje Unii Europejskiej

Do głównych instytucji Unii Europejskiej należą:

  • Rada Europejska,

  • Rada Unii Europejskiej,

  • Komisja Europejska,

  • Parlament Europejski,

  • Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej.

Rada Europejska

W skład Rady Europejskiej wchodzą szefowie państw i rządów krajów Unii Europejskiej. Zadaniem wymienionej Rady jest wyznaczanie priorytetów i ogólnego kierunku polityki Unii Europejskiej.

Rada Europejska nie ma oficjalnej siedziby, jej posiedzenia odbywają się w Brukseli.

Na czele Rady Europejskiej stoi przewodniczący, którym od 2014 r. jest Donald Tusk. Funkcja przewodniczącego Rady Europejskiej stanowi swoisty odpowiednik prezydenta Unii Europejskiej. Przewodniczący reprezentuje Unię Europejską na zewnątrz w sprawach dotyczących wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa.

R1XzzzBxBA4hD
Polska prezydencja w Radzie Unii Europejskiej Szczyt Partnerstwa Wschodniego w Warszawie, 30 września 2011 r.
La Moncloa.es, Polska prezydencja w Radzie Unii Europejskiej Szczyt Partnerstwa Wschodniego w Warszawie, 30 września 2011 r., licencja: CC 0
tOLLhmv2hK_0000002H

Rada Unii Europejskiej

Rada Unii Europejskiej, zwana również po prostu Radą, stanowi główny ośrodek podejmowania decyzji politycznych Unii Europejskiej.

W skład Rady Unii Europejskiej wchodzą ministrowie pochodzący ze wszystkich państw członkowskich UE. Zadaniem Rady jest koordynowanie polityki unijnej i udział w stanowieniu prawa. Rada odgrywa istotną rolę w uchwalaniu budżetu Unii Europejskiej.

Rada obraduje w różnych składach. W zależności od omawianego tematu państwo członkowskie reprezentowane jest przez ministra odpowiedzialnego za daną dziedzinę (np. polityka zagraniczna, polityka rolna, finanse itd.).

Rada obraduje w Brukseli i Luksemburgu.

Komisja Europejska

Komisja Europejska jest organem ponadnarodowym. Oznacza to, że jej członkowie są niezależni od rządów krajowych. Siedziba Komisji znajduje się w Brukseli. W jej skład wchodzą komisarze, po jednym z każdego państwa członkowskiego Unii Europejskiej.

Zadaniem Komisji jest:

  • opracowywanie i zgłaszanie propozycji aktów prawa europejskiego;

  • nadzorowanie stosowania prawa europejskiego;

  • opracowanie projektu i wykonywanie budżetu Unii Europejskiej;

  • reprezentowanie Unii Europejskiej na arenie międzynarodowej.

tOLLhmv2hK_00000034

Parlament Europejski

Parlament Europejski reprezentuje interesy obywateli Unii. Każdy obywatel państwa członkowskiego UE, niezależnie od miejsca zamieszkania, ma czynne i bierne prawo wyborcze do Parlamentu Europejskiego. Wybory odbywają się co 5 lat. Z tego powodu Parlament uważany jest za wyraziciela demokratycznej woli ponad 500 mln obywateli Unii. Liczba mandatów przypadająca na poszczególne kraje członkowskie uzależniona jest od liczby mieszkańców oraz politycznych uzgodnień między państwami. Obecnie, przy 28 państwach członkowskich, w  Parlamencie Europejskim zasiada 751 posłów łącznie z przewodniczącym.

Główna siedziba Parlamentu Europejskiego znajduje się w Strasburgu. Parlamentarzyści pracują też w Brukseli i Luksemburgu.

Do najważniejszych funkcji Parlamentu Europejskiego zaliczamy:

  • funkcję prawodawczą – Parlament razem z Radą Unii Europejskiej przyjmuje akty prawne;

  • funkcje budżetowe – wspólnie z Radą Unii Europejskiej Parlament przyjmuje budżet UE i sprawuje kontrolę nad jego wykonaniem.

Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej

Trybunał Sprawiedliwości jest organem sądowym UE. W jego skład wchodzą trzy organy: Trybunał Sprawiedliwości, Sąd oraz Sąd do spraw Służby Publicznej. Siedziba Trybunału znajduje się w Luksemburgu.

Podstawowym jego zadaniem jest zapewnienie, by prawo UE było interpretowane i stosowane jednakowo we wszystkich państwach członkowskich. Trybunał i Sąd rozstrzygają spory między państwami członkowskimi, instytucjami UE, przedsiębiorstwami i osobami fizycznymi. Sąd do spraw Służby Publicznej rozstrzyga spory między Unią Europejską a jej urzędnikami.

Dla zainteresowanych

R19I2FE0mGTi61
Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0
tOLLhmv2hK_0000003R

Budżet Unii Europejskiej

Rada Unii Europejskiej, Parlament Europejski oraz Komisja Europejska tworzą prawo oraz budżet Unii Europejskiej.

Budżet UE to plan jej dochodów i wydatków sporządzany na rok budżetowy, który pokrywa się z rokiem kalendarzowym.

Skąd Unia bierze pieniądze i na co je wydaje?

Środki finansowe pozostające do dyspozycji UE pochodzą z różnych źródeł, m.in. ze składek wnoszonych przez państwa członkowskie, z opłat celnych, wpływów uzyskanych z części podatku od wartości dodanej (ang. Value Added Tax, VAT).

Ze swojego budżetu Unia Europejska finansuje wspólne polityki, wspiera rejony słabiej rozwinięte, realizuje projekty badawcze oraz działania będące odpowiedzią na bieżące problemy, np. katastrofy humanitarne. Aż 94% środków z unijnego budżetu w ramach różnych funduszy wraca do krajowych przedsiębiorców i obywateli.

Instytucją odpowiedzialną za realizację budżetu UE jest Komisja Europejska. Kontrolę nad jego wykonaniem sprawuje Parlament Europejski. Komisja Europejska corocznie składa Parlamentowi Europejskiemu sprawozdanie, w jaki sposób wydawano unijne środki.

Dla zainteresowanych

Erasmus+ to program finansowany z budżetu Unii Europejskiej, którego celem jest:

  • umożliwienie młodym ludziom podnoszenia swoich kwalifikacji i zwiększenia szans na zatrudnienie,

  • modernizacja systemów edukacji, szkoleń i pracy z młodzieżą.

tOLLhmv2hK_0000004A

Podsumowanie

Unia Europejska jest organizacją międzynarodową o cechach szczególnych. Za pośrednictwem swoich instytucji stanowi prawo, które obwiązuje w państwach członkowskich i ustanawia wspólny budżet. System instytucji UE został zbudowany tak, aby realizować interesy państw członkowskich, Unii Europejskiej jako organizacji oraz obywateli. Każda instytucja pełni istotne funkcje i powiązana jest z innymi organami.

Przydatne linki

W jaki sposób finansowana jest Unia Europejska?
Program Erasmus

Ćwiczenie 2
RTJC0qzodTPUJ1
zadanie interaktywne
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Wypowiedź wiceprzewodniczącej jednej z instytucji UE w sprawie przedstawionego projektu dokumentu
Wypowiedź wiceprzewodniczącej jednej z instytucji UE w sprawie przedstawionego projektu dokumentu

W obecnej sytuacji gospodarczej mądre wykorzystywanie pieniędzy płatników ma większe znaczenie niż kiedykolwiek w przeszłości. W budżecie na 2016 r. wspieramy ożywienie gospodarcze za pośrednictwem inwestycji na wzrost gospodarczy i tworzenie miejsc pracy, przy czym wspomagamy również zarządzanie wyzwaniami zewnętrznymi takimi jak migracja. Odpowiadamy na najbardziej palące potrzeby, które pojawiły się w Europie i dążymy do osiągnięcia najlepszych możliwych rezultatów.

Wypowiedź wiceprzewodniczącej jednej z instytucji UE w sprawie przedstawionego projektu dokumentu

Ćwiczenie 3
RfEptnRAXi6E31
zadanie interaktywne
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Ćwiczenie 4
RLZ7hm5qjr0rw1
zadanie interaktywne
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.