Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
R1ZH56KgxMlfp1

Każda epoka ma swój język – czytanie dzieł rzeźbiarskich

Źródło: Kamila Neumann.

Ważne daty

do ok. IV tysiąclecia p.n.e. – Prehistoria

do V w. – Antyk

X‑XV w. – Średniowiecze

XV‑XVI w. – Renesans

XVI‑XVIII w. – Barok

XVIII‑XIX w. – Klasycyzm

XX w. - Nurty awangardowe w rzeźbie

1

Scenariusz lekcji dla nauczyciela

RkAK3oE51c1Om1
Scenariusz lekcji do pobrania.
Źródło: Kamila Neumann.

I. Opanowanie zagadnień z zakresu języka i funkcji plastyki; podejmowanie działań twórczych, w których wykorzystane są wiadomości dotyczące formy i struktury dzieła. Uczeń:

1) wykazuje się znajomością dziedzin sztuk plastycznych: malarstwa, rzeźby, grafiki, architektury (łącznie z architekturą wnętrz), rysunku, scenografii, sztuki użytkowej dawnej i współczesnej (w tym rzemiosła artystycznego); rozumie funkcje tych dziedzin i charakteryzuje ich język; rozróżnia sposoby i style wypowiedzi w obrębie dyscyplin; zna współczesne formy wypowiedzi artystycznej, wymykające się tradycyjnym klasyfikacjom, jak: happening, performance, asamblaż; sztuka nowych mediów;

III. Opanowanie podstawowych wiadomości z zakresu kultury plastycznej, jej narodowego i ogólnoludzkiego dziedzictwa kulturowego. Uczeń:

1) zna dziedzictwo kulturowe najbliższego otoczenia, wymienia zabytki i dzieła architektury (historycznej i współczesnej).

Nauczysz się

wymieniać rodzaje rzeźby;

określać rozwój rzeźby na przestrzeni wieków;

wymieniać i rozponawać najważniejsze przykłady rzeźb w Polsce, wskazuje ich autorów i miejsce w którym się znajdują;

definiować pojęcia:awangardaAwangardaawangarda, ekspresjaEkspresjaekspresja, kultKultkult, styl.Stylstyl.

Wstęp

W dziedzinie rzeźby twórcy wymyślili wiele różnorodnych form. Mimo to jedna cecha ją wyróżnia - trójwymiarowość. Takie dzieło plastyczne możemy oglądać na dwa sposoby:

  • Ze wszystkich stron – rzeźba pełnoplastyczna

RFTZwa2K4AurU1
Źródło: Kamila Neumann.
  • Głównie z przodu i częściowo z boków – płaskorzeźba

ROXsIP49PSQRw1
„Drzwi Gnieźnieńskie”, odlew z brązu techniką wosku traconego, druga połowa XII w. wys. 328, Archikatedra w Gnieźnie, https://pl.wikipedia.org, CC by 3.0

Od wieków, a nawet tysiącleci prace rzeźbiarskie odzwierciedlały ducha epoki czyli potrzeby i dążenia żyjących w niej ludzi. Już w czasach prehistorycznych wiązały się z kultem i służyły celom magicznym. Wierzono, że pomogą wyjednać lepsze plony albo płodność tak, jak figurka Wenus z Willendorfu.
Do dzisiaj wiele rzeźb pełni rolę związaną z kultem religijnym. Możemy je podziwiać np. w świątyniach, przydrożnych kapliczkach, ścianach budynków.
Rzeźby spotykamy na nagrobkach czy pomnikach, upamiętniających osobę lub wydarzenie.
Odmianą rzeźby portretowej jest popiersie - głowa z górną częścią tułowia. Rzeźby i płaskorzeźby mogą zdobić wnętrza  a także zewnętrzne ściany budynku, a także jego otoczenie.
Dziś najważniejszym zadaniem rzeźby jest realizacja twórczej wizji artysty czyli ekspresja twórcza, chociaż wcześniejsze zastosowania nie zanikły.

Rzeźba w służbie epoki

Każda epoka miała swój własny styl lub style w sztuce, a więc i w rzeźbie. Były one i są związane z wartościami i przyjętymi zasadami, które uważano za najważniejsze, odkryciami naukowymi, nowymi technikami plastycznymi, a nawet z modą.

starożytności figury mitologicznych bogów miały sylwetki o nienagannych, prawie idealnych kształtach. Z ich kamiennych twarzy, bez śladu zmarszczki, nie dowiemy się, czy byli zadowoleni, smutni lub źli.

RaYSlBH1Bcm8a1
Źródło: Kamila Neumann.

Średniowieczni rzeźbiarze tworzyli na chwałę Boga. Nie przywiązywali wagi do idealnych proporcji, a na twarzach figur świętych pojawiły się uczucia - zachwyt, cierpienie, zdziwienie.

R1QZLLU6TYfoz1
Wit Stwosz, Ołtarz w Kościele Mariackim w Krakowie, online-skills, CC by 3.0

W epoce renesansu nastąpił zwrot ku wzorom antycznym, chociaż człowiek był ważniejszy niż w średniowieczu, jego wyrzeźbiona twarz znów stała się tajemnicza. Coraz częściej twórcy pracowali dla osób świeckich, stawiając pomniki konne i nagrobki.
Barok był ostatnią epoką, o której można powiedzieć, że już przeminęła. Rzeźbiarze nadal inspirowali się antykiem, ale ich dzieła wyróżniały się większą ekspresją i realizmem. Rzeźby znów większą rolę zagrały w kościołach.

Co wpływa na styl rzeźby?

O stylu rzeźby decyduje:

  • zgodność cech z kierunkiem artystycznym,

  • sposób przedstawienia – klasyczny lub nowoczesny,

  • forma dzieła czyli kształty, proporcje,

  • materiał i faktura,

  • kolorystyka, polichromia,

  • charakter kompozycji (dynamiczna/statyczna, pojedyncza/grupowa).

R1UpWG6HlrSqa1
Henry Moore, "Łuk w Ogrodach Kensington”, 1980, Londyn, online-sklills, CC by 3.0

Rzeźba w stylu nowoczesnym to stopniowe odchodzenie od kanonów aż po czystą formę bez jakichkolwiek znaczeń. Przyszedł czas na wieloznaczność interpretacji lub jej brak. Rzeźbiarz pozostawia widzowi czytanie dzieła. Każdy może zrozumieć je inaczej.

Prezentacja obiektu 3D - Każda epoka ma swój język - czytanie dzieł rzeźbiarskich

R11kz8OHwAy3k1
Prezentacja 3D przedstawia rzeźbę Henrye'go Moore'a zatytułowaną „Łuk w ogrodach Kensington”. Ukazuje dzieło o dwojakim charakterze, w zależności od punktu widzenia. Usytuowane jest na trawie i kontrastuje z otoczeniem. Animacja umożliwia oglądanie rzeźby z każdej strony dzięki obracaniu się jej wokół własnej osi. Do rzeźby dołączone interaktywne punkty informujące o dołączonej ilustracji z tekstem. Pierwsza ilustracja przedstawia rzeźbę na tle natury obróconej o czterdzieści pięć stopni. W tle znajduje się jezioro i las. Do rzeźby został dołączony tekst: Autorem rzeźby Łuk w Ogrodach Kensington jest Henry Moore. Żył w latach 1898‑1986. Świetnie posługiwał się kształtem, zwłaszcza w bardzo uproszczonej formie, co nazywamy syntezą. Był przedstawicielem abstrakcji organicznej. Artystę szczególnie interesowała postać ludzka. Jest to widoczne w prezentowanej rzeźbie. Oglądając dzieło, z każdej strony odbieramy je inaczej. Z lewej strony jest abstrakcyjnym, nic nie mówiącym kształtem. Kiedy ujrzymy je z przodu, nagle wyłania się postać kobiety w ciąży lub z dzieckiem przytulonym do ciała. Widzimy jedynie obrys sylwetki, którą wyznacza kamienna rzeźba łuku. Druga ilustracja przedstawia rzeźbę frontalnie, na tle zimowego pejzażu. Do zdjęcia został dołączony tekst: Wystarczy, jednak, że przesuniemy się dalej w prawo i kształt ten już nie przypomina sylwetki ludzkiej. Łuk ustawiony jest w plenerze czyli na zewnątrz. Składa się z siedmiu bloków kamienia o nazwie trawertyn. Ma 6 metrów wysokości i waży 37 ton. Postawiono go w 1980 roku. Monumentalna (ogromna) konstrukcja wymagała dobrych rozwiązań konstrukcyjnych, również ze względu na bezpieczeństwo widzów. Po kilku latach rzeźbę trzeba było rozebrać i zrekonstruować, ponieważ mogła się rozpaść. Dziś znowu możemy ją podziwiać.
„Każda epoka ma swój język – czytanie dzieł rzeźbiarskich”

Kompozycja

Kompozycja w rzeźbie może odnosić się do uporządkowania jej samej, ale także do jej relacji z otoczeniem (Ilustracja 6.). Każda obserwacja lub zdjęcie może dać inny efekt.

RemSSST0lsXaO1
Źródło: Kamila Neumann.

W starożytnym Egipcie i Grecji przyjęto kanony, czyli narzucone zasady w sztuce. Grecki rzeźbiarz Poliklet ustalił proporcje wysokości głowy do całego ciała jako 1/8. Mimo, że nieco zmieniły się liczby, to w klasycznej rzeźbie przestrzega się tych zasad do dziś. Poliklet ustalił też zasadę kontrapostu – postać, którą rzeźba przedstawia, ma jedną nogę ugiętą w kolanie, a ciężar ciała przeniesiony jest na drugą – wyprostowaną (patrz – Wenus z Milo).

Rzeźba może być pojedyncza, ale bywają również kompozycje grupowe. Wzajemne ułożenie elementów tworzy charakter dzieła.
Jeśli w układzie sylwetki lub innych postaci w rzeźbie przeważają linie ukośne mówimy o kompozycji dynamicznej. Odnosimy wrażenie ruchu.

Materiały i techniki

Pracę nad rzeźbą artysta rozpoczyna od wykonania szkicu, czasem modelu. Potem dobiera materiał, w którym najlepiej wyrazi wizję dzieła.
Następnie musi zastosować technikę odpowiednią do rodzaju tworzywa. Ma do wyboru dwa sposoby:

  • Usuwanie nadmiaru materiału przez odkuwanie, dłubanie. Twórca wydobywa kształt z kamiennego bloku lub drewnianego pnia .

  • Dodawanie materiału. Odlewy z metali, gipsu w formach. Formowanie przez lepienie np. gliny. Połączenie nietypowych materiałów, np. z recyklingu.

R1CxnkxUEVg3A1
Władysław Hasior, Rzeźba „Ogniste Ptaki”, Szczecin, Park im. Jana Kasprowicza, 1975, blacha stalowa polichromowana, stal, żelbeton, online-skills, CC by 3.0

Faktura to ukształtowanie powierzchni dzieła. Jeśli rzeźbiarz pozostawi ślady po narzędziach, uzyska surową fakturę. Spotyka się ją w rzeźbach z drewna w stylu ludowym (związanych z wsią). Wygląd wygładzonej powierzchni zależy od rodzaju materiału. Piaskowiec będzie bardziej szorstki niż marmur.
Rzeźby można pokrywać farbami - to polichromia.
Wyjątkowo nietrwałym materiałem rzeźbiarskim jest lód. Edgar Degas (czytaj: edgar dega) w XIX wieku używał wosku, tkanin, włosów, które także nie przetrzymają stuleci. Ważna jest kreatywność.

R1H1ZDQMMYL461
Siedmioletnia dziewczynka na zajęciach z rzeźby w lodzie, online-skills, CC by 3.0

Twórcy

Do znanych rzeźbiarzy, którzy związani są z naszym krajem należą:

  • Wit Stwosz (średniowieczny ołtarz gotycki w kościele Mariackim w Krakowie)

  • Wacław Szymanowski (pomnik Chopina w Warszawie)

  • Katarzyna Kobro (nowe spojrzenie na rzeźbę - dzieło powinno współistnieć z przestrzenią)

  • Alina Szapocznikow

  • Władysław Hasior

  • Igor Mitoraj

Rzeźbiarze z innych krajów:

  • Donatello (jeden z twórców stylu renesansowego)

  • Michał Anioł

  • August Rodin (czytaj ogust rodę) – w rzeźbach ukazywał ludzkie uczucia (impresjonizm)

  • Henry Moore

Podsumowanie

Co wpływa na styl rzeźby?

  • Jest trójwymiarowa, a jej odmianą niepełnoplastyczną jest płaskorzeźba.

  • Pełni funkcje ozdobne, kultowe, nagrobkowe, pomnikowe, portretowe często jako popiersie, i jest formą wyrazu twórczego artysty plastyka/rzeźbiarza.

  • Może być pojedyncza lub grupowa.

  • Ważna jest nie tylko kompozycja samej rzeźby, ale także jej relacja z otoczeniem.

Co potrafisz?

  • Odróżnić rzeźbę od płaskorzeźby.

  • Określić cechy (proporcje, statyczność/dynamiczność) i rodzaje kompozycji w rzeźbie.

  • Wymienić techniki i materiały rzeźbiarskie.

  • Wyjaśnić pojęcie stylu w rzeźbie na wybranym przykładzie.

  • Odróżnić rzeźbę klasyczną od nowocześnie klasycznej.

  • Podać przykłady rzeźbiarzy polskich i zagranicznych oraz rozpoznać ich dzieła.

Każda epoka ma swój język - czytanie dzieł rzeźbiarskich

R1Yhy68ZRDhK3
Ilustracja interaktywna przedstawia czarno-białą fotografię Drzwi gnieźnieńskich. Zabytek podzielony jest na 18 prostokątnych kwater, czyli części, po 9 w każdej połowie. Sceny zamieszczone w kwaterach przedstawiają sceny z życia św. Wojciecha ułożone chronologicznie.   Należy je czytać, rozpoczynając od dołu lewego skrzydła drzwi, ku górze, a następnie od góry prawego skrzydła drzwi ku jego dołowi. Wokół każdego skrzydła znajduje się dekoracyjna bordiura, czyli otaczający drzwi dekoracyjny pas, z motywami roślinnymi, zwierzęcymi i alegorycznymi. W połowie wysokości każdego skrzydła drzwi umieszczono kołaty  w kształcie lwich głów. Kołaty to duże żeliwne koła, którymi uderzano w drzwi. Na ilustracji umieszczony jest interaktywny punkt z informacją: Punkt 1: Drzwi Gnieźnieńskie to jeden z najcenniejszych zabytków sztuki romańskiej (styl wczesnego średniowiecza) w Polsce. Składają się z dwóch skrzydeł. Są pokryte płaskorzeźbą, odlaną z brązu i podzieloną na 9 pól każde. Przedstawiają 18 scen z życia świętego Wojciecha. Oddzielały miejsce święte od grzesznego życia. Były symboliczną bramą do lepszego świata. Można je obejrzeć w katedrze w Gnieźnie.
Drzwi Gnieźnieńskie, odlew z brązu techniką wosku traconego, druga połowa XII w., wikipedia.org, domena publiczna
RkEUVdaiIbreP
Ilustracja przedstawia rzeźbę „Brama piekieł” autorstwa Augusta Rodina. Brama dzieli się na dwie kwatery i jest zdobiona licznymi rzeźbami oraz płaskorzeźbami. Wśród nich znajdują się między innymi: Myśliciel, zwany także Poetą, który znajduje się nad panelami drzwi. Jedna interpretacja sugeruje, że może reprezentować Dantego spoglądającego w dół na postacie w Inferno, czyli w piekle. Inną interpretacją jest to, że Myśliciel to sam Rodin medytujący o swoim sądzie. Inni wierzą, że postacią może być Adam, rozważający zniszczenie,jakie przyniósł ludzkości z powodu swojego grzechu. Pocałunek znajdujący się poniżej i reprezentujący początkową radość, a także ich ostateczne potępienie, Ugolino i jego dzieci przedstawiający Ugolino della Gherardesca, który zgodnie z historią zjadł zwłoki swoich dzieci po ich śmierci głodowej, Trzy Cienie, które stoją nad Myślicielem, pierwotnie wskazały na słynne zdanie: „Porzućcie wszelką nadzieję, wy, którzy tu wchodzicie”. Punkt 1: Auguste Rodin (ogust rodę) żył w latach 1840-1917. Ten francuski artysta jest uznawany za pioniera rzeźby nowoczesnej. Jego twórczość zalicza się do symbolizmu (ukryte znaczenia) i impresjonizmu (wrażenie chwili). Style te rozwinęły się w XIX w. jako efekt nowych poszukiwań twórczych. Płaskorzeźba Brama piekieł powstawała przez 37 lat, a kompletny odlew wykonano dopiero po śmierci autora. Rzeźbiarz inspirował się postaciami z literatury francuskiej i własną wyobraźnią.
Brama piekieł, Auguste Rodin, 1917, brąz, www.fotolia.pl, domena publiczna
RCnK3WOl2s2Qy
Ilustracja przedstawia rzeźbę Michała Anioła „Dawid”. Ukazuje posąg młodego, całkowicie nagiego mężczyzny. Wyraźnie widać jego umięśnione ciało. Jego bujna fryzura zakrywa mu kark, włosy zaś są lokowane, gęste. Prawe ucho częściowo schowane jest pod włosami. Głowę ma lekko zwróconą w lewą stronę. Usta nie są szerokie, są pełne, górna warga lekko wysuwa się do przodu. Nos jest drobny i smukły. Prawa ręka jest opuszczona wzdłuż ciała, natomiast lewą ma zgiętą i trzyma w dłoni procę. Lewa noga jest lekko wysunięta do przodu, a ciężar ciała spoczywa na prawej nodze. Z tyłu za jego prawą nogą widać kawałek pnia ściętego drzewa. Punkt 1: Michał Anioł (1475-1564) wykonał rzeźbę biblijnego Dawida w stylu renesansowym. Rzeźbiarz tak bardzo zainspirował się starożytnym zamiłowaniem do idealizmu, że dokładnie wymodelował każdy mięsień, a nawet wypukłości żył. Twarz nie wyraża emocji. Postać wydaje się być nieruchoma – kompozycja ma charakter statyczny. Także ustawienie ciała Michał Anioł zaczerpnął z antyku, stosując zasadę kontrapostu. Dawid ma ciało oparte na prawej nodze, która jest wyprostowana.
Dawid, Michał Anioł Buonarroti, 1501–1504, marmur, www.fotolia.pl, domena publiczna
RKgZFHYe2V7PI
Ilustracja przedstawia marmurową rzeźbę zatytułowaną „Dawid” autorstwa Gianlorenza Berniniego, znajdującą się w muzealnym wnętrzu i ustawioną na kwadratowej płycie. Umięśniony Dawid jest pochylony, stoi w rozkroku, w lewej dłoni trzyma procę, jego ciało jest skręcone. Na twarzy rysuje się skupienie i złość. Przez prawe ramię, po przekątnej ma przewieszony worek, opierający się na lewym biodrze. Przez prawe biodro przerzucona ma szatę. Pod nogami mężczyzny znajduje się harfa. Punkt 1: Rzeźba Dawida w stylu barokowym sprawia wrażenie ruchu – kompozycja ma charakter dynamiczny. Świadczą o tym ukośne linie części ciała. Szeroko rozstawione nogi obniżają postać. Dzięki temu jest bardziej ludzka, realistyczna. Mięśnie ma delikatnie zarysowane, a ciało jest pełniejsze. Na twarzy widać wysiłek i skupienie – rzeźbiarz pokazał uczucia.
Dawid, Lorenzo Bernini, 1624-32, marmur, www.fotolia.pl, domena publiczna
R5qDvxSLlYyM4
Ilustracja interaktywna przedstawia dzieło Antonio Canovy " Henryk Lubomirski jako amor". Ukazuje Lubomirskiego w pełnym akcie, w postawie kontrapostu ze zwróconą głową na prawo. Kontrapost to postawa ciała, w której cały ciężar ciała spoczywa na jednej nodze. W lewej dłoni trzyma oparty o ziemię łuk oraz kołczan ze strzałami. Prawa ręka jest swobodnie opuszczona wzdłuż ciała. Na ilustracji umieszczony jest interaktywny punkt z informacją: Punkt 1: W okresie klasycyzmu (1760-1830) nastąpił kolejny powrót do antyku. Bardzo znanym rzeźbiarzem tego stylu był Włoch Antonio Canova. Na zamówienie księżnej Izabeli Lubomirskiej wykonał posąg jej przybranego syna Henryka. Ze stylem antycznym wspólna jest twarz, która nie zdradza uczuć i postawa kontrapostu (chłopiec ma ciało oparte na wyprostowanej prawej nodze).
Posąg „Książę Henryk Lubomirski jako Amor”, Antonio Canova, 1786-1788, marmur, www.zamek-lancut.pl, domena publiczna
REfzCQ91aX0kg
Ilustracja przedstawia pomnik Fryderyka Chopina w Łazienkach autorstwa Wacława Szymanowskiego. Pomnik wykonany jest z brązu - ukazuje Chopina siedzącego pod płaczącą wierzbą, której korona tworzy nad głową muzyka łuk. Ciało kompozytora jest lekko odchylone, muzyk ubrany jest w długi płaszcz. Punkt 1: Wacław Szymanowski (1859-1930) przygotował projekt pomnika na konkurs na stulecie urodzin Fryderyka Chopina (1810-1849). Dzieło w stylu secesyjnym (faliste linie, motywy kwiatowe) przedstawia kompozytora, wsłuchującego się w szum drzewa. Skośne linie kompozycyjne nadają mu dynamiki. Projekt wygrał, ale na wykonanie czekał 18 lat. Przyczyną był brak niezależności Polski , a później spory wokół stylu rzeźby. W latach dwudziestych XX w. secesja przestała cieszyć się uznaniem artystów. Po zniszczeniu pomnika przez Niemców w trakcie II wojny światowej można było go odtworzyć dzięki miniaturowej kopii, wykonanej przez Szymanowskiego podczas tworzenia.
Pomnik Fryderyka Chopina w Warszawie, Wacław Szymanowski, odsłonięcie 1926, odbudowa 1958, brąz/wapień, www.fotolia.pl, domena publiczna
R13rrU1Y7xlHE
Ilustracja przedstawia obraz Alberta Giacomettiego "Pies". Ukazuje idącego w jednej linii psa, którego ciało zostało zdeformowane. Jest wychudzony, z długą, grubą szyją i bardzo długim ogonem. Idąc, pochyla się. Ustawiony jest na prostokątnej płycie. Punkt 1: Alberto Giacometti ( 1901-1966)był rzeźbiarzem urodzonym Szwajcarii. W ciągu swojego życia włączał się w różne nurty twórcze. Najbardziej znane są jego postacie o wydłużonych sylwetkach. W ten sposób artysta stworzył swój indywidualny styl twórczości. Praca jest przykładem nowoczesnego stylu rzeźby.
Pies, Alberto Giacometti, 1951, brąz, www.fotolia.pl, domena publiczna
RYumjY8zrVZLy
Ilustracja przedstawia rzeźbę Katarzyny Kobro "Kompozycja przestrzenna". Dzieło składa się z płaskich, pokolorowanych blach, których pasy są połączone i tworzą zwartą kompozycję. Rzeźbiarka stosuje kolory podstawowe - czerwony, żółty i niebieski oraz neutralne - czarny, biały i szary. Punkt 1: Polska rzeźbiarka Katarzyna Kobro (1898-1951)bawiła się wzajemnym przenikaniem rzeźby i przestrzeni. Zależało jej na tym, aby każdy punkt jej dzieła i otoczenia był tak samo ważny. Podejmując kolejne próby, chciała uzyskać dzieło czysto abstrakcyjne czyli postrzegane jedynie jako kompozycja kształtów i barw bez odniesienia do rzeczywistych przedmiotów. Praca jest przykładem nowoczesnego stylu rzeźby i wywodzi się z nurtu konstruktywistycznego.
Kompozycja przestrzenna, Katarzyna Kobro, 1931, stal, farby olejne, www.zbiory.muzeumsztuki.pl, domena publiczna
R1BgAuxPtpMZV
Ilustracja przedstawia dzieło Magdaleny Abakanowicz. To grupa 112 rzeźb zatytułowana „Nierozpoznani”. Każda rzeźba kształtem przypomina postać ludzką, ale bez głowy. Rzeźby stoją w przestrzeni miejskiej przy skwerze, na tle wieżowców. Korpusy skierowane są w różnych kierunkach, sprawiając wrażenie poruszających się swobodnie osób. Punkt 1: Plenerowa wystawa grupy rzeźb, symbolizujących bezimienny tłum, pojawiła się w przestrzeni miasta Chicago dzięki międzynarodowej współpracy kulturalnej. Magdalena Abakanowicz pierwszy taki projekt zrealizowała w Poznaniu w 2002 r. pod nazwą „Nierozpoznani”. Praca składa się ze 112 figur o wysokości ponad 2 m, ustawionych w różnych kierunkach. Zapytana o znaczenie projektu, rzeźbiarka stwierdziła: „Każdy z nas ma prawo odebrać go według swojego uznania.” Praca jest przykładem nowoczesnego stylu rzeźby w relacji z otoczeniem. Widz może znaleźć się w jej wnętrzu i poczuć jej częścią.
Agora sculpture, Magdalena Abakanowicz, Chicago, 2006, żeliwo, www.fotolia.pl, domena publiczna
RT21L4cRtjibj
Ilustracja przedstawia rzeźbę Aliny Szapocznikow "Bellissima". W sposób abstrakcyjny ukazuje kobietę o podkreślonych zarysach bioder, talii, piersi i ramion. Na długiej szyi znajduje się przypominająca kwiatostan głowa o nieprecyzyjnych kształtach. Włosy wyglądają jak płatki kwiatu. Wykonana jest z terakoty w kolorze ochry. Punkt 1: Rzeźba w stylu abstrakcji organicznej. Alina Szapocznikow stosowała różne materiały: (od gipsu, terakotę, cement z opiłkami żelaza, brąz, poliuretan (tworzywo sztuczne). Odtwarzała w rzeźbie (mniej lub bardziej realistycznie) fragmenty ludzkiego ciała. Stopniowo przechodząc do całkowitej abstrakcji. Na jej twórczość silny wpływ wywarły pobyty w obozach koncentracyjnych i choroba nowotworowa. Praca jest przykładem nowoczesnego stylu rzeźby.
Bellissima, Alina Szapocznikow, 1959, terakota, www.cyfrowe.mnw.art.pl, domena publiczna

Zadania

classicmobile
Ćwiczenie 1
RUWJ7YMuAKBzz1
Co pozwala nazwać dzieło plastyczne rzeźbą? Możliwe odpowiedzi: 1. Kolorystyka, 2. Faktura, 3. Trójwymiarowość.
Źródło: Kamila Neumann.
static
classicmobile
Ćwiczenie 2
R1DLeGx70EKzm1
Odpowiedz na pytanie: Która z cech nie dotyczy Drzwi Gnieźnieńskich? Możliwe odpowiedzi: 1. ukazują życie świętego Wojciecha, 2. składają się z kwater, 3. otoczone są bordiurą, 4. nawiązują do antyku.
Źródło: Kamila Neumann.
static
Zobacz także

Inna wersja zadania

R1Z9tAxlmDDxSm8de9d810432a4aab_00000000000071
Ćwiczenie 3
Inna wersja zadania
Źródło: online skills, licencja: CC BY 3.0.
classicmobile
Ćwiczenie 4
Rgs0c2h2DzC1T1
Odpowiedz na pytanie: Które z podanych dzieł są płaskorzeźbami? Możliwe odpowiedzi: 1. Wenus z Milo, 2. Drzwi Gnieźnieńskie, 3. Brama piekieł, 4. Łuk w Ogrodach Kensington.
Źródło: online-skills.
static
RgorNC92EN85S
Ćwiczenie 5
Odpowiedz na pytanie. Jakie cechy decydują o stylu artystycznym rzeźby? Możliwe odpowiedzi: 1. Osoba autora, 2. Kolorystyka, faktura, materiały i wykończenia, 3. Charakter kompozycji np. statyczna/dynamiczna, 4. Kształty, proporcje, 5. Zgodność cech z kanonami epoki lub nurtu artystycznego, 6. Czas i miejsce wykonania.
classicmobile
Ćwiczenie 6
RonYpWq62J9l51
Dobierz autorów do rzeźb, które wykonali. Rzeźba 1: "Nierozpoznani", autorzy: A. Henry Moore, B. Władysław Hasior, C. Igor Mitoraj, D. Alina Szapocznikow, E. Magdalena Abakanowicz, F. Auguste Rodin, G. Michał Anioł. Rzeźba 2: "Łuk w Ogrodach Kensington”, autorzy: A. Henry Moore, B. Władysław Hasior, C. Igor Mitoraj, D. Alina Szapocznikow, E. Magdalena Abakanowicz, F. Auguste Rodin, G. Michał Anioł. Rzeźba 3: "Bellissima", autorzy: A. Henry Moore, B. Władysław Hasior, C. Igor Mitoraj, D. Alina Szapocznikow, E. Magdalena Abakanowicz, F. Auguste Rodin, G. Michał Anioł. Rzeźba 4: "Beeld boulevard", autorzy: A. Henry Moore, B. Władysław Hasior, C. Igor Mitoraj, D. Alina Szapocznikow, E. Magdalena Abakanowicz, F. Auguste Rodin, G. Michał Anioł. Rzeźba 5: "Brama piekieł", autorzy: A. Henry Moore, B. Władysław Hasior, C. Igor Mitoraj, D. Alina Szapocznikow, E. Magdalena Abakanowicz, F. Auguste Rodin, G. Michał Anioł. Rzeźba 6. "Ogniste Ptaki", autorzy: A. Henry Moore, B. Władysław Hasior, C. Igor Mitoraj, D. Alina Szapocznikow, E. Magdalena Abakanowicz, F. Auguste Rodin, G. Michał Anioł. Rzeźba 7. "Dawid", autorzy: A. Henry Moore, B. Władysław Hasior, C. Igor Mitoraj, D. Alina Szapocznikow, E. Magdalena Abakanowicz, F. Auguste Rodin, G. Michał Anioł.
Źródło: online-skills.
static
Zobacz także

Inna wersja zadania

RsFSm4ppqfU1xm8de9d810432a4aab_00000000000081
Ćwiczenie 7
Inna wersja zadania
Źródło: online skills, licencja: CC BY 3.0.
R1MSmLcJBsmvC
Ćwiczenie 8
Przyporządkuj style w rzeźbiarstwie do nazwisk. Katarzyna Kobro – 1. symbolizm, impresjonizm (na granicy nowoczesności), 2. abstrakcja organiczna (rzeźba nowoczesna), 3. barok (rzeźba klasyczna), 4. gotyk – styl średniowieczny, 5. konstruktywizm (rzeźba nowoczesna), 6. abstrakcja organiczna (rzeźba nowoczesna), 7. renesans (rzeźba klasyczna)
Henry Moore – 1. symbolizm, impresjonizm (na granicy nowoczesności), 2. abstrakcja organiczna (rzeźba nowoczesna), 3. barok (rzeźba klasyczna), 4. gotyk – styl średniowieczny, 5. konstruktywizm (rzeźba nowoczesna), 6. abstrakcja organiczna (rzeźba nowoczesna), 7. renesans (rzeźba klasyczna)
Alina Szapocznikow – 1. symbolizm, impresjonizm (na granicy nowoczesności), 2. abstrakcja organiczna (rzeźba nowoczesna), 3. barok (rzeźba klasyczna), 4. gotyk – styl średniowieczny, 5. konstruktywizm (rzeźba nowoczesna), 6. abstrakcja organiczna (rzeźba nowoczesna), 7. renesans (rzeźba klasyczna)
Auguste Rodin – 1. symbolizm, impresjonizm (na granicy nowoczesności), 2. abstrakcja organiczna (rzeźba nowoczesna), 3. barok (rzeźba klasyczna), 4. gotyk – styl średniowieczny, 5. konstruktywizm (rzeźba nowoczesna), 6. abstrakcja organiczna (rzeźba nowoczesna), 7. renesans (rzeźba klasyczna)
Lorenzo Bernini – 1. symbolizm, impresjonizm (na granicy nowoczesności), 2. abstrakcja organiczna (rzeźba nowoczesna), 3. barok (rzeźba klasyczna), 4. gotyk – styl średniowieczny, 5. konstruktywizm (rzeźba nowoczesna), 6. abstrakcja organiczna (rzeźba nowoczesna), 7. renesans (rzeźba klasyczna)
Wit Stwosz – 1. symbolizm, impresjonizm (na granicy nowoczesności), 2. abstrakcja organiczna (rzeźba nowoczesna), 3. barok (rzeźba klasyczna), 4. gotyk – styl średniowieczny, 5. konstruktywizm (rzeźba nowoczesna), 6. abstrakcja organiczna (rzeźba nowoczesna), 7. renesans (rzeźba klasyczna)
Michał Anioł – 1. symbolizm, impresjonizm (na granicy nowoczesności), 2. abstrakcja organiczna (rzeźba nowoczesna), 3. barok (rzeźba klasyczna), 4. gotyk – styl średniowieczny, 5. konstruktywizm (rzeźba nowoczesna), 6. abstrakcja organiczna (rzeźba nowoczesna), 7. renesans (rzeźba klasyczna)
classicmobile
Ćwiczenie 9
R1aXs9XBFqN841
Odpowiedz na pytanie. Z jakim terminem związana jest następująca definicja? Wzorzec obowiązujący w danym czasie, dokładne zasady. Może dotyczyć tekstu, obrazu, rzeźby, architektury i innych dzieł. Możliwe odpowiedzi: 1. Piękno, 2. Styl, 3. Kanon.
Źródło: online-skills.
static
Zobacz także

Inna wersja zadania

R1SfBpK8fgZJum8de9d810432a4aab_00000000000101
Ćwiczenie 10
Inna wersja zadania
Źródło: online skills, licencja: CC BY 3.0.
m8de9d810432a4aab_0000000000007
m8de9d810432a4aab_0000000000008
m8de9d810432a4aab_0000000000009
m8de9d810432a4aab_0000000000010
m8de9d810432a4aab_0000000000274

Słownik pojeć

Awangarda
Awangarda

Różne kierunki początku XX w. odrzucające dotychczasowe podejście do sztuki.

Brąz
Brąz

Stop (połączenie w wysokiej temperaturze) miedzi z cyną lub innymi metalami.

Ekspresja
Ekspresja

W dziele plastycznym - siła wyrazu, energia zapału twórczego, szczery wyraz uczuć.

Kanon
Kanon

Wzorzec obowiązujący w danym czasie, dokładne zasady. Może dotyczyć tekstu, obrazu, rzeźby, architektury i innych dzieł. Np. kanon egipski, kanony mody.

Kult
Kult

Przeważnie dotyczy praktyk religijnych. Określa się tak wszelkie zachowania związane z sensem i przedmiotem kultu.

Styl
Styl

W sztuce – cechy charakterystyczne dla danego okresu czasu. W przeciwieństwie do epoki, style powracają i bywają modyfikowane.

Źródło:

sjp.pwn.pl

m8de9d810432a4aab_0000000000291

Galeria dzieł sztuki