Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
RJTwp59qeIHw51

Kino XX i XXI wieku cz. 2

Ważne daty

1964 – nominacja do Oscara w kategorii Najlepszy Film Nieanglojęzyczny dla Noża w wodzie Romana Polańskiego

1967 – nominacja do Oscara w kategorii Najlepszy Film Nieanglojęzyczny dla Faraona Jerzego Kawalerowicza

1975 – nominacja do Oscara w kategorii Najlepszy Film Nieanglojęzyczny dla Potopu Jerzego Hoffmana

1976 – nominacja do Oscara w kategorii Najlepszy Film Nieanglojęzyczny dla Ziemi Obiecanej Andrzeja Wajdy

1977 – nominacja do Oscara w kategorii Najlepszy Film Nieanglojęzyczny dla Nocy i Dni Jerzego Antczaka

1980 – nominacja do Oscara w kategorii Najlepszy Film Nieanglojęzyczny dla Panien z Wilka Andrzeja Wajdy

1982 – nominacja do Oscara w kategorii Najlepszy Film Nieanglojęzyczny dla Człowieka z Żelaza Andrzeja Wajdy

1992 – nominacja do Oscara dla Agnieszki Holland w kategorii scenariusz adaptowany za scenariusz filmu Europa, Europa

1994 – nominacja do Oscara dla Anny Biedrzyckiej‑Sheppard za kostiumy do Listy Schindlera Stevena Spielberga; nominacja do Oscara dla Krzysztofa Kieślowskiego za reżyserię filmu Trzy Kolory: Czerwony

1998 – nominacja do Oscara dla Janusza Kamińskiego w kategorii najlepsze zdjęcia - za zdjęcia do filmu Amistad Stevena Spielberga

2002 – nominacja do Oscara dla Sławomira Idziaka w kategorii najlepsze zdjęcia - za zdjęcia do filmu Helikopter w ogniu Ridleya Scotta; nominacja do Oscara dla Sławomira Fabickiego (reżyser) i Bogumiła Godfrejówa (operator) za krótkometrażowy film Męska sprawa

2003 – nominacja do Oscara dla Pawła Edelmana w kategorii najlepsze zdjęcia - za zdjęcia do filmu Pianista Romana Polańskiego; nominacja dla Anny Biedrzyckiej‑Sheppard za kostiumy do filmu Pianista Romana Polańskiego, nominacja dla Tomasza Bagińskiego w kategorii krótkometrażowy film animowany, za film Katedra

2005 – nominacja dla filmu Dzieci z Leningradzkiego Hanny Polak i Andrzeja Celińskiego w kategorii krótkometrażowy dokument

2008 – nominacja do Oscara w kategorii Najlepszy Film Nieanglojęzyczny dla Katynia Andrzeja Wajdy; nominacja do Oscara dla Janusza Kamińskiego w kategorii najlepsze zdjęcia - za zdjęcia do filmu Motyl i skafander Juliana Schnabla

2010 – film Królik po berlińsku w reżyserii Bartka Konopki otrzymał nominację do Oscara w kategorii krótkometrażowy dokument

2012 – nominacja do Oscara w kategorii Najlepszy Film Nieanglojęzyczny dla W Ciemności Agnieszki Holland; nominacja do Oscara dla Janusza Kamińskiego za zdjęcia do filmu Stevena Spielberga Czas wojny

2013 – nominacja do Oscara dla Janusza Kamińskiego za zdjęcia do Lincolna Stevena Spielberga

2015 – nominacja do Oscara dla Łukasza Żala i Ryszarda Lenczewskiego w kategorii najlepsze zdjęcia za zdjęcia do filmu Ida Pawła Pawlikowskiego

2015 – filmy Joanna (w reż. Anety Kopacz) i Nasza klątwa (w reż. Tomasza Śliwińskiego) nominowane do Oscara w kategorii krótkometrażowy dokument

1

Scenariusz lekcji dla nauczyciela

RqdwQrRrL95I5

Pobierz załącznik

Do pobrania scenariusz lekcji.
Plik PDF o rozmiarze 65.97 KB w języku polskim

I. Odbiór wypowiedzi i wykorzystanie zawartych w nich informacji. Uczeń:

9) samodzielnie wyszukuje informacje na temat kultury w różnych mediach, biblio tekach.

II. Tworzenie wypowiedzi. Uczeń:

1) wypowiada się – w mowie i w piśmie – na temat wytworów kultury i ludzkich pra k tyk w kulturze;

2) wypowiada się na temat dzieła sztuki, używając pojęć zarówno swoistych dla po szczególnych sztuk, jak i wspólnych;

6) określa swoje zainteresowania, potrzeby i preferencje kulturalne oraz uzasadnia je w dyskusji;

7) dba o ład i estetykę otoczenia, otacza opieką elementy dziedzictwa kulturowego.

III. Analiza i interpretacja tekstów kultury. Uczeń:

4) interpretuje praktyki kultury z najbliższego otoczenia (klasa, szkoła, dom, osiedle, podwórko, miasto, kościół, stadion piłkarski).

Nauczysz się

przedstawiać nurty kina europejskiego;

wymieniać i krótko charakteryzować kino indyjskie;

wymieniać najważniejszych twórców kina;

rozpoznawać, w jakim stylu został nakręcony i jaki gatunek prezentuje dany film;

porównywać i analizować teksty kultury, jakimi są filmy.

Nurty w kinie europejskim

Kino skandynawskie wyróżnia się swoistym chłodem, które wyjątkowo mocno odzwierciedla mentalność i charakter mieszkańców Północy. Jednym z najważniejszych reżyserów, nie tylko kina skandynawskiego, jest pochodzący z Danii, Lars von Trier. Autor kilkunastu dramatów, za swój film Element Zbrodni (1984) został nagrodzony na festiwalu w Cannes. Na jego kolejne filmy ogromny wpływ miało podpisanie Dogmy '95Dogma 95Dogmy '95. Jest to manifest nawołujący do unikania wszelakich trików filmowych, w tym stosowania wymyślnych dekoracji czy dodatkowego oświetlenia podczas kręcenia filmu. Konieczne było również rejestrowanie wydarzeń kamerą z ręki, by uzyskać jak największy realizm dzieła. W oparciu o postulaty powstał jeden z najgłośniejszych filmów von Triera Przełamując Fale (1996). Jest to kontrowersyjna opowieść o miłości i jej granicach. Równie ważną pozycją w filmografii Duńczyka jest Tańcząc w Ciemnościach (2000), opowieść o kobiecie zbierającej pieniądze na operacje syna, któremu grozi ślepota. Film wielokrotnie nagradzany na festiwalach na całym świecie, z brawurową rolą islandzkiej piosenkarki Björk.

REfi4A8IBl1MW1
Ilustracja interaktywna przedstawia kadr z filmu „Przełamując fale”, reż. L. von Trier. Ukazuje on kobietę i mężczyznę rozmawiających przy samochodzie. Kobieta śmieje się, zakrywa usta ręką, na której ma czarną rękawiczkę. Ubrana jest w ciemny płaszcz i beret. Mężczyzna wpatruje się w kobietę. Ubrany jest w brązowy płaszcz z białym kołnierzem. W tle za pojazdem stoi duchowny ubrany na czarno. Na ilustracji umieszczony jest pulsujący punkt zawierający dodatkowe informacje: Punkt 1: Za rolę Bess, Emily Watson dostała swoją pierwszą nominację do Oscara w kategorii Najlepsza Aktorka.
Kadr z filmu „Przełamując fale”, reż. L. von Trier, bi.gazeta.pl, CC BY 3.0
Rv5DUh8n24KyJ1
Ilustracja interaktywna przedstawia kadr z filmu "Tańcząc w ciemnościach", reżyser von Trier. Dwie kobiety ukazane od ramion w górę patrzą w dół, lekko się uśmiechają. Na głowach mają zawiązane do tyłu kolorowe chustki oraz granatowe okrycie przypominające fartuch roboczy. Na ilustracji znajduje się pulsujący punkt zawierający dodatkowe informacje: Punkt 1: Początkowo Björk miała być tylko autorką muzyki do filmu Triera.
Kadr z filmu „Tańcząc w ciemnościach”, reż. L. von Trier, okiemkrytyka.com, CC BY 3.0

Współczesna kinematografia brytyjska
Brytyjscy twórcy, podobnie jak pozostali europejscy, skupiają się na przedstawianiu obecnych problemów społecznych. Ukazywane są konflikty na tle rasowym, problemy przemocy wśród młodzieży, bezrobocia czy alienacji.
Do najważniejszych współczesnych twórców brytyjskich należą:
- Mike Leigh - często nazywany naturalistą, a także gawędziarzem współczesnego kina.
- Danny Boyle - autor Trainspotting (1996), filmu opowiadającego o środowisku edynburskich narkomanów.
- Steve McQueen - przez wielu krytyków, uważany za objawienie brytyjskiej kinematografii XXI wieku. Młody reżyser nie boi się poruszać w swoich filmach najtrudniejszych tematów. W filmie Głód (2008), opowiada o strajku głodowym członków paramilitarnej organizacji IRA. Film charakteryzuje surowe, chłodne spojrzenie. W kolejnym filmie Wstyd (2011) z brawurową rolą Michaela Fassbendera, kreśli historię młodego mężczyzny uzależnionego od pornografii. Jest to intymny, psychologiczny portret człowieka zniewolonego.

R1UEHKLAJVPQ81
Ilustracja interaktywna przedstawia kadr z filmu „Sekrety i kłamstwa”, reż. M. Leigh. Ukazuje on dwie kobiety siedzące przy stole. Kobieta po lewej stronie jest ciemnoskóra. Ubrana jest na czarno, na kolanach trzyma czarną torebkę. Patrzy na koleżankę, która płacze i pali papierosa. Na stole stoją dwie filiżanki, paczka papierosów i zapalniczka. Płacząca kobieta ma jasną skórę i ubrana jest w biały strój. Na ilustracji umieszczony jest pulsujący punkt zawierający dodatkowe informacje: Punkt 1: Reżyser Mike Leigh pozwolił aktorom, aby stworzyli własne kreacje na podstawie jego powieści o postaciach i filmie.
Kadr z filmu „Sekrety i kłamstwa”, reż. M. Leigh, tvp.pl, CC BY 3.0
R1FUsqdReeHjP1
Ilustracja interaktywna przedstawia kadr z filmu „Trainspotting”, reż. D. Boyle. Ukazuje on czterech młodych mężczyzn. Stoją i patrzą przed siebie. Mężczyzna na pierwszym planie ubrany jest w kurtkę jeansową, trzech pozostałych, stojących za nim, ubrani są w ciemne marynarki i różowe koszule. Jeden z mężczyzn ma wąsy. Na ilustracji umieszczony jest pulsujący punkt zawierający dodatkowe informacje: Punkt 1: Rola w filmie była przełomowa w karierze Ewana McGregora, który później zasłynął m.in. w roli Obi-Wana Kenobiego w Gwiezdnych Wojnach.
Kadr z filmu „Trainspotting”, reż. D. Boyle, images.amcnetworks.com, CC BY 3.0
REpOOx9n2esYu1
Ilustracja interaktywna przedstawia kadr z Filmu „Wstyd”, reż. S. McQueen. Ukazuje on dwóch mężczyzn i kobietę, którzy siedzą przy stoliku w restauracji. Kobieta uśmiecha się. Jest blondynką z krótkimi włosami. Ubrana w złotą sukienkę. Mężczyźni ubrani są w czarne marynarki. Na stoliku stoją kieliszki z napojami. Na ilustracji umieszczony jest pulsujący punkt zawierający dodatkowe informacje: Punkt 1: Główne role w dramacie McQueena zagrali Michael Fassbender jako Brandon Sullivan, Carey Mulligan jako Sissy Sullivan.
Kadr z filmu „Wstyd”, reż. S. McQueen, allbox.tv, CC BY 3.0

Kino francuskie przyniosło jeden z ważniejszych nurtów w kinematografii, jakim była Nowa FalaNowa FalaNowa Fala. Obecnie twórczość francuskich filmowców to zarówno kino autorskie, jak i komercyjne projekty. Jednym z najpopularniejszych filmów ostatnich lat był obraz Amelia (2001). Nagrodzony Cezarem dla Najlepszego Filmu, opowiada historię paryżanki, która pewnego dnia postanawia uszczęśliwiać innych ludzi.
Zdobywca 4 nominacji do Oscara, film Juliana Schnabela Motyl i Skafander (2007), jest kolejnym przykładem popularności kina francuskiego na świecie. Jest to wzruszająca historia sparaliżowanego redaktora, który za pomocą mrugnięć oczu, próbuje opisać swoje wspomnienia. Laureat licznych nagród: Złotego Globa, Nagroda Bafta, Złotej Palmy.
Motyw niepełnosprawności poruszony jest również w filmie Nietykalni (2011). Historia przyjaźni sparaliżowanego milionera i młodego mężczyzny z przedmieścia, który zostaje jego opiekunem, to opowieść o przyjaźni, pomocy i przezwyciężaniu trudności dnia codziennego.
Mający swoja premierę w 1995 r. film Nienawiść, mimo że powstał na kilkanaście lat przed głośną debatą w sprawie imigrantów, jest teraz nader aktualny. To obraz ukazujący eskalację przemocy i jej skutków na tle rasowym.

RW13IKjg8QZBJ1
Ilustracja interaktywna przedstawia kadr z filmu „Amelia”, reż. J. P. Jeunet. Ukazuje on młodą kobietę w łazience. Kobieta trzyma w rękach pudełko i przegląda jego zawartość. Ubrana jest w białą koszulę na ramiączkach. W tle widać zapalone dwie lampki i lustro. Na ilustracji umieszczony jest pulsujący punkt zawierający dodatkowe informacje: Punkt 1: Film zdobył cztery nagrody César (najlepszy film, najlepsza reżyseria, najlepsza muzyka, najlepszy reżyser artystyczny) oraz Grand Prix na Festiwalu w Karlowych Warach.
Kadr z filmu „Amelia”, reż. J. P.Jeunet, btchflcks.com, CC BY 3.0
RDIzK2Ge8iCXF1
Ilustracja interaktywna przedstawia kadr z filmu „Motyl i skafander”, reż. J. Schnabel. Ukazuje on kobietę pokazującą książkę leżącemu w szpitalu mężczyźnie. Kobieta jest smutna. Ubrana w niebieską koszulkę i granatowy sweter. Mężczyzna ma rurkę w szyi, patrzy w kierunku kobiety. Na ilustracji umieszczony jest pulsujący punkt zawierający dodatkowe informacje: Punkt 1: Film powstał na podstawie autobiografii francuskiego dziennikarza i redaktora „ELLE”, Jeana-Dominique’a Bauby’ego Skafander i motyl.
Kadr z filmu „Motyl i skafander”, reż. J. Schnabel, i1.fdbimg.pl, CC BY 3.0
RnMFaPcShz82y1
Ilustracja interaktywna przedstawia kadr z filmu „Nietykalni”, reż. O. Nakache, E. Toledan. Ukazuje on dwóch mężczyzn i kobietę. Jeden z nich siedzi na wózku inwalidzkim. W tle widać szafę z ubraniami. Opiekun mężczyzny na wózku jest ciemnoskóry, ubrany w czarną bluzę i spodnie jeansowe. Kobieta po lewej stronie uśmiecha się, ma krótkie lekko kręcone włosy. Ubrana jest w szarą bluzkę i ciemne spodnie. Na ilustracji umieszczony jest pulsujący punkt zawierający dodatkowe informacje: Punkt 1: We Francji film został nominowany do nagrody César 2012 w ośmiu kategoriach. Omar Sy wygrał w kategorii Najlepszy Aktor.
Kadr z filmu „Nietykalni”, reż. O. Nakache, E. Toledan, hboeu.azureedge.net, CC BY 3.0
R1Fyvhwz1t2Fa1
Ilustracja interaktywna przedstawia kadr z filmu „Nienawiść”, reż. M. Kassovitz. Ukazuje on trzech młodych mężczyzn. Ubrani są w młodzieżowym stylu. Jeden z nich trzyma pistolet. Mężczyzna po lewej stronie jest ciemnoskóry i ma zaplecione warkocze. Na ilustracji umieszczony jest pulsujący punkt zawierający dodatkowe informacje: Punkt 1: Vincent Cassel, aktor grający główna rolę, znany jest również m.in. z Czarnego Łabędzia (2010), Pantemeronu (2015), Ocean’s Twelve: Dogrywka (2004) i Ocean’s Thirteen (2007).
Kadr z filmu „Nienawiść”, reż. M. Kassovitz, CC BY 3.0, ocdn.eu, CC BY 3.0

Kino hiszpańskie i indyjskie

Pedro Almodovar jest zdecydowanie najbardziej znanym przedstawicielem hiszpańskiej kinematografii. Urodzony w Calzada de Calatrava reżyser stworzył wiele cenionych pozycji filmowych, w tym nagrodzone Oscarem Wszystko o Mojej Matce (1999) i Porozmawiaj z Nią (2002). Był jedną z czołowych postaci hiszpańskiego ruchu odnowy kultury i obyczajowości. Znany jest z zabawy koncepcją, łączenia pozornie niepasujących do siebie elementów fabuły. Często szokuje, umiejętnie i świadomie korzysta z kiczu, przerysowanych postaci, nierzadko zbliżając się do konwencji telenoweli. Z ogromną precyzją potrafi portretować kobiecą psychikę. Wiele jego filmów to swoista oda do kobiecości. Postacie w jego filmach pełne są emocji, wrażliwości. Do najważniejszych dzieł Almodovara zaliczyć można Kobiety na Skraju Załamania Nerwowego (1988), Drżące Ciało (1997), Złe Wychowanie (2004), Volver (2006), Przerwane Objęcia (2009).

RvjhdjNoW2feW1
Ilustracja interaktywna przedstawia kadr z filmu „Wszystko o mojej matce”, reż. P. Almodóvar. Ukazuje on dojrzałą kobietę w garderobie wykonującą makijaż. Ubrana jest w czerwoną garsonkę. Ma jasne włosy do ramion. Po prawej stronie stoi młodsza kobieta, która przygląda się kobiecie, która maluje sobie usta kredką. Na drugim planie znajduje się oświetlone lustro. Na ilustracji umieszczony jest pulsujący punkt zawierający dodatkowe informacje: Punkt 1: Film zdobył Oscara 2000 za najlepszy film nieanglojęzyczny.
Kadr z filmu „Wszystko o mojej matce”, reż. P. Almodóvar, allbox.tv, CC BY 3.0
R15sWk0sIU5uD1
Ilustracja interaktywna przedstawia kadr z filmu „Kobiety na Skraju Załamania Nerwowego”. Ukazuje ona dwie kobiety i mężczyznę od ramion w górę. Trzy osoby patrzą w tym samym kierunki. Pierwsza kobieta od lewej strony ma krótkie, rude włosy. Na uszach ma duże, srebrne kolczyki. Ubrana jest w granatową koszulę z kołnierzem. Druga kobieta po lewej stronie ma długie, czarne włosy z grzywką. Ubrana jest w zielony sweter. Mężczyzna nosi okulary. Ubrany w białą koszulę, szary krawat i marynarkę. Na ilustracji umieszczony jest pulsujący punkt zawierający dodatkowe informacje: Punkt 1: Antonio Banderas wystąpił aż w 7 filmach Pedro Almodovara.
Kadr z filmu „Kobiety na Skraju Załamania Nerwowego”, moviesroom.pl, CC BY 3.0
R1EcHJcNzbPE01
Ilustracja interaktywna przedstawia kadr z filmu „Volver”, reż. P. Almodóvar. Ukazuje ona kobietę trzymającą w prawej ręce zakrwawiony nóż. Aktorka ma rozmazane, załzawione oczy. Ubrana jest w czerwony sweter z dużym dekoltem. Na drugim planie po lewej stronie znajduje się stół i krzesło. Na ilustracji umieszczony jest pulsujący punkt zawierający dodatkowe informacje: Punkt 1: Film zdobył dwie Złote Palmy: dla najlepszej aktorki (zbiorowo dla sześciu głównych aktorek) i za najlepszy scenariusz dla Almodóvara.
Kadr z filmu „Volver”, reż. P. Almodóvar, film.org.pl, CC BY 3.0

Bollywood
Nazwa Bollywood, będąca zbitkiem słów Bombaj i Hollywood, odnosi się do indyjskiego przemysłu filmowego. Co ciekawe, rocznie, filmy produkcji indyjskiej ogląda ponad 4 mld widzów, to ponad o miliard więcej od amerykańskiego odpowiednika. Filmy te, głęboko osadzone w kulturze indyjskiej, są jednak popularne nawet na Zachodzie. Globalny charakter Bollywood z roku na rok jest coraz bardziej widoczny. Indyjskie kino opiera się na określonych tradycjach i obyczajach, wyznaczanych m.in. przez starożytny traktat ''Natjaśastra''. Nierealny i przerysowany dla Zachodu charakter filmów wynika z zupełnie innych koncepcji postrzegania i tworzenia sztuki. Mieszkańcy Indii dążą do jak najczystszego przeżycia emocji, równie ważny jest czas, jego poszanowanie, jeśli poświęcają czemuś uwagę, w tym przypadku sztuce, nie ważne czy spędzą nad nią 15 min czy 3 godz. Istotnym elementem jest również mnogość, bogactwo świata przedstawionego, co wynika z ogromnego pluralizmu kultury indyjskiej i chęci ukazania każdego, nawet najmniejszego elementu, który składa się na jej całość. Kulturę, jak i kino indyjskie, idealnie obrazuje cytat: ''Indyjska kultura definiuje siebie jako konstelację tysięcy form wszystkiego''.
Przykładowe filmy indyjskie: Czasem Słońce, Czasem Deszcz (2001), Lagaan (2001) – nominowany do Oscara w kategorii najlepszy film zagraniczny, Fanaa (2006), część filmu była realizowana w Zakopanem, Rang De Basanti (Kolor Szafranu) – oficjalny kandydat w 2006 r. do Oscara w kategorii najlepszy film zagraniczny.

R1UnoLrXLZXvs1
lustracja interaktywna przedstawia kadr z filmu „Czasem Słońce, Czasem Deszcz”, reż. K. Johar. Ukazuje on piękne, młode, uśmiechnięte, tańczące hinduskie kobiety. Każda z nich ubrana jest w długą suknię w kolorach: ecry, bordowy, różowy. Na ilustracji umieszczony jest pulsujący punkt zawierający dodatkowe informacje: Punkt 1: Czasem Słońce, Czasem Deszcz jest jednym z najbardziej znanych filmów Bollywood, który zarobił łącznie ponad 2 mld dolarów.
Kadr z filmu „Czasem Słońce, Czasem Deszcz”, reż. K. Johar, 1.fwcdn.pl, CC BY 3.0
RheK1U6ZAVJOm1
lustracja interaktywna przedstawia kadr z filmu „Rang de basanti”, reż. R. O. Mehra. Ukazuje on parę młodych ludzi. Siedzą blisko siebie na murku. Mężczyzna czyta książkę, kobieta patrzy na niego. Kobieta ma jasne, długie włosy. Ubrana jest w czerwoną bluzkę ze zdobieniami i niebieskie spodnie. Mężczyzna ma dłuższe włosy, lekko kręcone. Ubrany jest w zieloną koszulkę i skórzaną kurtkę. Na ilustracji umieszczony jest pulsujący punkt zawierający dodatkowe informacje: Punkt 1: W tłumaczeniu z hindi tytuł filmu brzmi Kolor Szafranu.
Kadr z filmu „Rang de basanti”, reż. R. O. Mehra, 1.fwcdn.pl, CC BY 3.0

Kino polskie

Polska Szkoła Filmowa
Nazwa nie dotyczyła szkoły, jako konkretnej placówki edukacyjnej szkolącej polskich twórców, ale opisywała nurt obecny w polskiej kinematografii w latach 1955‑1965. W wyniku przemian ustrojowych, młodzi reżyserzy odchodzili od socrealizmuSocrealizmsocrealizmu, czerpiąc źródła m.in. z włoskiego kina neorealistycznego. Film stawał się osobistym przekazem emocji artysty. Twarzą zostali młodzi twórcy, z bagażem jakim była powojenna Polska i zmiany ustrojowe. Czynniki te połączone z ogromnym talentem i wrażliwością, sprawiły, że Polska Szkoła Filmowa miała niezwykły, niepowtarzalny charakter. Zaczęły powstawać filmy, które miały pomóc w rozmowie, o tym co było i o tym co będzie. Film, nie miał być pustą wydmuszką, ale przepełniony prawdą i emocjami, miał zmuszać do dyskusji, przemyśleń, a czasem służyć terapeutycznie polskiemu społeczeństwu.
Do najważniejszych twórców zaliczyć należy Andrzeja Wajdę, którego filmy takie jak Kanał (1956) i Popiół i Diament (1958), nie tylko są sztandarowym przykładem nowej filmowej drogi, ale stały się również symbolem młodych ludzi, którzy w wirze historycznej zawieruchy, szukają samych siebie.
Oprócz dzieł Andrzeja Wajdy należy wymienić takie pozycje jak: Eroica (1958) Andrzeja Munka, Ostatni Dzień Lata (1958), Pożegnania (1958) Wojciecha J. Hasa i Tadeusza Konwickiego, Pociąg (1959) i Matka Joanna od Aniołów (1960) Jerzego Kawalerowicza, Nikt Nie Woła (1960) Kazimierza Kutza.

Kino moralnego niepokoju
Nurt w polskiej kinematografii, którego nazwa została wymyślona przez reżysera Janusza Kijowskiego. Był to niejako kolejny proces ewolucji polskiego filmu. Twórcy w swoich dziełach krytykowali zastany stan polskiej rzeczywistości, jednocześnie stając w obronie podstawowych wartości. Zniewoleni przez system i wszechobecną cenzurę, w swoich filmach poruszali uniwersalne tematy, mówili o egoizmie, moralnym upadku społeczeństwa, nadużyciach władzy. O tematach poruszanych przez młodych twórców, teoretycznie znanych wszystkim, nigdy wcześniej nie mówiono publicznie. Pod płaszczem ogólnych zasad moralnych, idei, filmowcy przemycali w swoich obrazach liczne manifesty, krytykę władzy i ustroju, co często kończyło się zatrzymaniem filmu przez cenzurę. Ważnym motywem była próba kreowania własnego losu, szukaniu prawdziwych wartości, zbliżeniu się do drugiego człowieka. Wyróżniać możemy dwa główne typy bohaterów występujących w filmach moralnego niepokoju. Pierwszy z nich prostolinijny, o nieskomplikowanej osobowości, pozytywny, który z zetknięciu z otaczającą rzeczywistością, traci sens życia, chęć do działania. Drugi rodzaj, to postać artysty, intelektualisty, z chęcią do zmiany otaczającej go rzeczywistości, nierzadko wystawiając się na ataki otoczenia. Pod względem technicznym, filmy miały chronologiczną fabułę, często korzystano z ujęć kamery, która bezpośrednio śledziła głównego bohatera.
Do najważniejszych pozycji kina moralnego niepokoju zaliczyć możemy następujące filmy:
Krótki Dzień Pracy (1981) Krzysztofa Kieślowskiego, Wodzirej (1977) Feliksa Falka, Kobieta Samotna (1981) Agnieszki Holland, Pokój z Widokiem na Morze (1977) Janusza Zaorskiego, Barwy Ochronne (1976) Krzysztofa Zanussiego, Dreszcze (1981) Wojciecha Marczewskiego, Przesłuchanie (1982, premiera: 1989) Ryszarda Bugajskiego, Klincz (1979) Piotra Andrejewa, Człowiek z Marmuru (1976) Andrzeja Wajdy.

R1VMX5aB7KMGn1
Ilustracja interaktywna przedstawia kadr z filmu „Wodzirej”, reż. F. Falk. Ukazuje on mężczyznę ubranego w błyszczącą marynarkę, białą koszulę i czarną muszkę. Trzyma on słuchawkę telefonu. Ma przestraszony wyraz twarzy. Na ilustracji umieszczony jest pulsujący punkt zawierający dodatkowe informacje: Punkt 1: Tytułową rolę zagrał Jerzy Stuhr.
Kadr z filmu „Wodzirej”, reż. F. Falk, akademiapolskiegofilmu.pl, CC BY 3.0
ReTKjNwUXLk1o1
Ilustracja interaktywna przedstawia kadr z filmu "Kobieta samotna", reżyser Agnieszka Holland. Przy suto zastawionym stole siedzą trzy osoby. Po prawej stronie stołu siedzi dwóch mężczyzn zwróconych do siebie twarzami, młodszy w czarnym garniturze ze śmiechem coś krzyczy do starszego mężczyzny z kieliszkiem w ręku. Po lewej stronie stołu siedzi uśmiechnięta lekko kobieta. Na ilustracji umieszczony jest pulsujący punkt zawierający dodatkowe informacje: Punkt 1: Kobieta samotna powstała w 1981 r. jednak z powodu cenzury, po raz pierwszy został pokazany w 1987 r.
Kadr z filmu „Kobieta samotna”, reż. A. Holland, culture.pl, CC BY 3.0
R14Jzi22l8lP61
Ilustracja interaktywna przedstawia kadr z filmu „Przesłuchanie”, reż. R. Bugajski. Ukazuje on kobietę w pokoju komisariatu, stojącą na jednej nodze. Ubrana jest w szarą marynarkę i spodnie. Na marynarce i białej bluzce widać krwawe plamy. Kobieta ma krótkie, jasne włosy. W tle policjant siedzi na biurku, trzyma słuchawkę telefonu przy uchu. Ubrany jest w granatowy mundur. Na ilustracji umieszczony jest pulsujący punkt zawierający dodatkowe informacje: Punkt 1: Film powstał w 1981 r., ale swoją premierę miał dopiero w 1989 r. Za rolę w filmie Krystyna Janda otrzymała Złotą Palmę dla najlepszej aktorki.
Kadr z filmu „Przesłuchanie”, reż. R. Bugajski, culture.pl, CC BY 3.0
R1Y6Cu7yL2prm1
lustracja interaktywna przedstawia kadr z filmu „Człowiek z marmuru”, reż. A. Wajda. Ukazuje on robotników z czasów PRL. Mężczyźni patrzą w jednym kierunku. Ubrani są w stroje robocze. Mężczyźni na pierwszym planie uśmiechają się, na głowach mają kaszkiety. Na ilustracji umieszczony jest pulsujący punkt zawierający dodatkowe informacje: Punkt 1: Scenarzysta Aleksander Ścibor-Rylski przy pisaniu scenariusza wykorzystał fakty z życia murarza rekordzisty Piotra Ożańskiego.
Kadr z filmu „Człowiek z marmuru”, reż. A. Wajda, ocdn.eu, CC BY 3.0

Polscy reżyserzy

Andrzej Wajda (1926‑2016) - reżyser filmowy i teatralny. Przedstawiciel Polskiej Szkoły Filmowej jak i późniejszego kina moralnego niepokoju. Laureat Honorowego Oscara (2000). Członek Europejskiej Akademii Filmowej i francuskiej Akademii Sztuk Pięknych. Debiutował w kinie filmem Pokolenie w 1955 r. W 1959 r. nakręcił swój pierwszy kolorowy film – Lotną wg Wojciecha Żukrowskiego. Rok później zaprezentował Niewinnych czarodziejów, o młodym pokoleniu jazzu, zbuntowanych i jednocześnie zagubionych. Był to częsty motyw w twórczości reżysera.
Wybrana filmografia:
Pokolenie (1955), Kanał (1956), Popiół i Diament (1958), Popioły (1965), Wesele (1972), Ziemia Obiecana (1974), Człowiek z Marmuru (1976), Panny z Wilka (1979), Człowiek z Żelaza (1981), Katyń (2007), Tatarak (2008).

Krzysztof Kieślowski (1941‑1996) - reżyser filmów dokumentalnych i fabularnych, scenarzysta i dokumentalista. W 1974 r. został członkiem Studia Filmowego TOR, kierowanego przez Stanisława Różewicza, a obecnie przez Krzysztofa Zanussiego. Laureat Złotego Lwa na festiwalu w Wenecji za Trzy kolory: Niebieski (1993) oraz Srebrnego Niedźwiedzia na MFF w Berlinie za Trzy kolory: Biały (1993). Za reżyserię i scenariusz Trzy kolory: Czerwony otrzymał w 1994 r. nominację do Oscara. Swój pierwszy film fabularny Przejście Podziemne zaprezentował w 1973 r. Filmy Krótki Film o Zabijaniu (1987) i Krótki Film o Miłości (1988), wchodzące w skład cyklu Dekalogu, przyniosły mu uznanie również poza granicami kraju. Głównym tematem filmów Kieślowskiego był człowiek jako istota złożona, pełna emocji, sprzeczności w zderzeniu ze światem, społeczeństwem. Reżyser nie bał się poruszać w swoich filmach tematów trudnych, zadawać pytań, w tym tego fundamentalnego - jak żyć?
Do ważniejszych filmów zaliczyć można: Przejście Podziemne (1973), Personel (1975), Krótki Film o Zabijaniu (1987), Krótki Film o Miłości (1988), Dekalog (1988), Podwójne Życie Weroniki (1991), Trzy Kolory: Niebieski (1993), Biały (1993) i Czerwony (1994).

Agnieszka Holland (ur. 1948) - reżyserka i scenarzystka filmowa, laureatka Srebrnego Niedźwiedzia na Festiwalu Filmowym w Berlinie za film Pokot (2017). Nominowana do Oscara w kategorii - Najlepszy scenariusz adaptowany za film Europa Europa (1990). Jest członkiem Europejskiej Akademii Filmowej. Pierwsze kroki stawiała u boku Krzysztofa Zanussiego jako jego asystentka przy Iluminacji (1973). Debiutem pełnometrażowym był film Aktorzy Prowincjonalni z 1979 r. Obraz stał się sztandarowym przykładem nurtu kina moralnego niepokoju. Premiera Kobiety samotnej (1981) została wstrzymana przez ówczesne władze, ze względu na krytyczny stosunek do polskiej rzeczywistości. Na styl Holland wpływ miało m.in. czeskie kino - ciepłe, czasem ironiczne, powolna akcja i często wręcz dokumentalistyczny sposób kręcenia poszczególnych scen. Głównym tematem filmów reżyserki jest świat jako pułapka. Bohaterowie szukają swojego celu, poczucia spełnienia, często nie dając rady. Z biegiem lat, autorka zwróciła się ku szerszej publice. Filmy takie jak Kopia Mistrza (2006) czy Janosik. Prawdziwa Historia (2009) są świadomie wybraną drogą, poprzez którą reżyserka chce tworzyć filmy dla zwykłego widza, jednak nie rezygnując z ich intelektualnego przesłania.

R10mSBD7SmYJW1
Ilustracja interaktywna przedstawia kadr z filmu „Popioły”, reż. A. Wajda. Ukazuje on dwóch mężczyzn w scenerii wojennej. Jeden z nich leży nago w gruzie, jest nieprzytomny. Drugi siedzi obok niego, jest przerażony. Ubrany jest w mundur ze sznurami naramiennymi. Na ilustracji umieszczony jest pulsujący punkt zawierający dodatkowe informacje: Punkt 1: Na zdjęciu widzimy Jana Nowickiego i Bogusława Kierca.
Kadr z filmu „Popioły”, reż. A. Wajda, akademiapolskiegofilmu.pl, CC BY 3.0
RiTRpvNJRyPX71
Ilustracja interaktywna przedstawia kadr z filmu „Podwójne życie Weroniki”, reż. K. Kieślowski. Ukazuje on parę kochanków. Kobieta leży, ubrana jest w czarny sweter. Lewą rękę trzyma na lewej piersi. Wpatruje się w mężczyznę, który nachylony nad jej twarz a patrzy na nią z góry – uśmiecha się. Na ilustracji umieszczony jest pulsujący punkt zawierający dodatkowe informacje: Punkt 1: Film jest pierwszą produkcją Kieślowskiego zrealizowaną poza granicami Polski.
Kadr z filmu „Podwójne życie Weroniki”, reż. K. Kieślowski, allbox.tv, CC BY 3.0
RDJAyNk1o09p41
Ilustracja interaktywna przedstawia kadr z filmu „Trzy kolory: Niebieski”, reż. K. Kieślowski. Ukazuje on twarz kobiety wśród niebieskich, wiszących kryształów. Ma ona krótkie, brązowe włosy i smutny, rozczarowany wyraz twarzy. Na ilustracji umieszczony jest pulsujący punkt zawierający dodatkowe informacje: Punkt 1: Film Niebieski jest pierwszą częścią trylogii, w skład której wchodzą: Trzy kolory. Biały i Trzy kolory. Czerwony.
Kadr z filmu „Trzy kolory: Niebieski”, reż. K. Kieślowski, film.org.pl, CC BY 3.0
R1ErlYRnI0EZc1
Ilustracja interaktywna przedstawia kadr z filmu „Pokot”, reż. A. Holland. Ukazuje on starszą kobietę i mężczyznę siedzących w lesie. Kobieta na dłoni trzyma owada, którego pokazuje z uśmiechem. Mężczyzna ma pochyloną głowę, ale zerka na jej dłoń. Na ilustracji umieszczony jest pulsujący punkt zawierający dodatkowe informacje: Punkt 1: Pokot powstał na podstawie książki Olgi Tokarczuk Prowadź swój pług przez kości umarłych.
Kadr z filmu „Pokot”, reż. A. Holland, film.org.pl, CC BY 3.0
R7QhpY2iwkCHC1
Ilustracja interaktywna przedstawia kadr z filmu „Europa Europa”, reż. A. Holland. Sceneria zdjęcia ukazuje brudnych i zmęczonych żołnierzy. Na pierwszym planie jeden z nich trzyma w dłoniach jabłko, widać uśmiech na jego twarzy. Mężczyźni ubrani są w zielone mundury, na ich ramionach można dostrzec broń. Na ilustracji umieszczony jest pulsujący punkt zawierający dodatkowe informacje: Punkt 1: Agnieszka Holland jest laureatką Srebrnego Niedźwiedzia na Festiwalu Filmowym w Berlinie za film Pokot (2017). Nominowana była do Oscara w kategorii Najlepszy scenariusz adaptowany za film Europa Europa (1990).
Kadr z filmu „Europa Europa”, reż. A. Holland, cps-static.rovicorp.com, CC BY 3.0
mfe45ab377f79738c_0000000000154

Roman Polański (ur. 1933) - reżyser, scenarzysta, producent i aktor filmowy. Laureat Oscara za reżyserię filmu Pianista (2002). Pierwsze kroki w filmowym świecie stawiał jak aktor, reżyserią na poważnie zaczął zajmować się wraz ze zdaniem do Łódzkiej Akademii Filmowej. Pod koniec lat 50. XX w. wraz z Jerzym Skolimowskim i Jakubem Goldbergiem napisał scenariusz Noża w Wodzie (1961), swojego fabularnego debiutu, który jednak przez ówczesne władze został uznany za film nieodpowiedni. Dopiero w 1961 r. reżyserowi udało się uzyskać zgodę na realizację filmu. Obraz odniósł spory sukces na całym świecie, a w 1963 r. otrzymał nominację do Oscara dla filmu nieanglojęzycznego. Niedługo potem, stał się jednym z najbardziej cenionych twórców, po którego upomniało się samo Hollywood. Tak powstały klasyki w filmografii Polańskiego, czarna komedia Nieustraszeni Pogromcy Wampirów (1967), mroczny horror Dziecko Rosemary (1968), czy oparty na klasycznym kinie Noir – Chinatown (1974) z Jackiem Nicholsonem. Bohaterowie jego filmów są często samotni, odizolowani od świata. Reżysera fascynuje mrok, który jest w każdym z nas. W historiach przez siebie opowiadanych często zawiera motywy autobiograficzne, odnosząc się do ważnych wydarzeń ze swojego życia. Przykładem może być film Tragedia Makbeta (1971), który był pierwszym filmem zrealizowanym po zamordowaniu żony reżysera, Sharon Tate, przez sektę przewodzonej przez Charlesa Mansona. Przepełniony przemocą i cierpieniem film, obrazował to, z czym zmagał się Polański po utracie ukochanej osoby.

Krzysztof Zanussi (ur. 1939) - reżyser i scenarzysta. Wiceprezes Stowarzyszenia Filmowców Polskich w latach 1971‑1983. Od 1980 r. kierownik artystyczny zespołu, a następnie dyrektor Studia Filmowego Tor. Członek Europejskiej Akademii Filmowej. Laureat Złotej Palmy na Festiwalu Filmowym w Cannes za film Constans (1980). Ważnym tematem jego dzieł jest człowiek zmuszony do wyboru, między najwyższymi wartościami a pokusami świata. Reżyser mówi w swoich dziełach o rzeczach każdemu z nas bliskich: miłości, śmierci, bliskości i samotności, umieszczając je we współczesnym świecie. Obserwuje je i rozkłada na czynnika pierwsze, by z precyzją chirurga, ukazać wizerunek współczesnego społeczeństwa. Najważniejsze filmy reżysera to: Iluminacja (1973), Barwy Ochronne (1977), Constans (1980), Rok Spokojnego Słońca (1984), Życie jako Śmiertelna Choroba Przenoszona Drogą Płciową (2000), Obce Ciało (2014).

Wojciech Smarzowski (ur. 1963) - reżyser, scenarzysta. Swoją karierę filmową zaczynał na Wydziale Operatorskim PWSFTviT w Łodzi, jednak sukces odniósł jako reżyser. Na debiut fabularny musiał czekać długo, realizując w międzyczasie teledyski dla polskich artystów. Za swój pierwszy film Wesele (2004) otrzymał szereg nagród i wyróżnień, w tym Nagrody Polskiej Akademii Filmowej i Paszport Polityki. Smarzowski wykorzystuje sceny z typowego wiejskiego wesela, do stworzenia niezwykle trafnego obrazu polskiego społeczeństwa, wraz z jego najgorszymi cechami. Tematyka ta, jest również poruszona w kolejnym dziele Dom Zły (2009). Jest to przerażający portret o ludziach, pozornie zwyczajnych, mieszkańcach bloków, bez cnót i ideałów, którym w swojej egzystencji bliżej jest do zwierząt. Chłodna, przygnębiająca podroż w polską rzeczywistość. W filmie Róża (2011) opowiedział o miłości w czasach niezwykle trudnych, przepełnionych strachem i przemocą. Reżyser ukazał nam, nie tylko historię dwójki osób, szukających szczęścia, lecz również bezsens wojny i jej wyniszczający charakter, a to wszystko bez chwytania się tanich, melodramatycznych trików i schematów.
Najważniejsze pozycje w filmografii reżysera to: Wesele (2004), Dom Zły (2009), Róża (2011), Drogówka (2013), Pod Mocnym Aniołem (2014), Wołyń (2016).

R1ITYr7q8JrRv1
Ilustracja interaktywna przedstawia kadr z filmu „Pianista”, reż. R. Polański. Ukazuje on dwóch mężczyzn. Jeden gra na pianinie, nie widać jego twarzy. Ubrany jest w ciemny strój. Drugi to nazistowski żołnierz, stoi, trzyma rękę na pianinie, patrzy na grającego i słucha. Ubrany jest w mundur, ma skórzany pas z zawieszonym na nim pistoletem. Na ilustracji umieszczony jest pulsujący punkt zawierający dodatkowe informacje: Punkt 1: Film powstał na podstawie autobiografii Władysława Szpilmana. Obraz otrzymał wiele nagród, m.in. zdobył 3 Oscary (Reżyseria, Rola Męska, Scenariusz Adaptowany), Złotą Palmę na Festiwalu w Cannes, 2 Nagrody BAFTA (Najlepszy Film, Najlepsza Reżyseria) i 7 Cezarów.
Kadr z filmu „Pianista”, reż. R. Polański, tarnowskanagrodafilmowa.pl, CC BY 3.0
RvofDLEBh7LpV1
Ilustracja interaktywna przedstawia kadr z filmu „Nóż w wodzie”, reż. R. Polańsk. Ukazuje on dwóch mężczyzn w kąpielówkach, którzy siedzą na kutrze żaglówki. Jeden z nich trzyma nóż przy dłoni kolegi. Na ilustracji umieszczony jest pulsujący punkt zawierający dodatkowe informacje: Punkt 1: Nóż w wodzie otrzymał nominację do Oscara, Złotego Lwa na Festiwalu Filmowym w Wenecji oraz do nagrody BAFTA.
Kadr z filmu „Nóż w wodzie”, reż. R. Polański, akademiapolskiegofilmu.pl, CC BY 3.0
RjBDxAdLixjvF1
Ilustracja interaktywna przedstawia kadr z filmu „Nieustraszeni pogromcy wampirów”, reż. R. Polański. Ukazuje on mężczyznę w krypcie z trumnami. W jednej dłoni trzyma kołek nad ciałem umieszczonym w trumnie, w drugiej dłoni trzyma młotek. Mężczyzna ubrany jest w niebieską koszulę, brązową marynarkę i jasne spodnie. Na ilustracji umieszczony jest pulsujący punkt zawierający dodatkowe informacje: Punkt 1: Na podstawie filmu powstał musical Taniec Wampirów.
Kadr z filmu „Nieustraszeni pogromcy wampirów”, reż. R. Polański, i1.fdbimg.pl, CC BY 3.0
RXSYz7EBnsDcj1
Ilustracja interaktywna przedstawia kadr z filmu „Constans”, reż. K. Zanussi. Ukazuje on pięciu mężczyzn rozmawiających przy stole. Szósty patrzy przez okno, za którym widać zimową, śnieżną scenerię. Na stole stoją trzy szklanki i leży zeszyt, na który wskazuje mężczyzna po prawej stronie kadru. Na ilustracji umieszczony jest pulsujący punkt zawierający dodatkowe informacje: Punkt 1: Martin Scorsese uznał Constans za jedno z arcydzieł polskiej kinematografii. Obraz Zanussiego był wyświetlany w Stanach Zjednoczonych i Kanadzie w ramach festiwalu polskich filmów Martin Scorsese Presents: Masterpieces of Polish Cinema.
Kadr z filmu „Constans”, reż. K. Zanussi, i.ytimg.com, CC BY 3.0
RcArXy1MvPzCG1
Ilustracja interaktywna przedstawia kadr z filmu „Barwy ochronne”, reż. K. Zanussi. Ukazuje on parę kochanków leżących na łóżku. Kobieta wygląda na zaniepokojoną. Ubrana jest w czerwoną sukienkę w białe groszki, ramiączka ma opuszczone, zakrywa się białym materiałem. Mężczyzna leży bez koszulki, patrzy na kobietę. Na ilustracji umieszczony jest pulsujący punkt zawierający dodatkowe informacje: Punkt 1: Film jest zaliczany do nurtu tzw. „kina moralnego niepokoju”.
Kadr z filmu „Barwy ochronne”, reż. K. Zanussi, poral.eu, CC BY 3.0
R17ICM8yzYMPi1
Ilustracja interaktywna przedstawia kadr z filmu „Życie jako Śmiertelna Choroba Przenoszona Drogą Płciową”, reż. K. Zanussi. Ukazuje on starszego mężczyznę siedzącego na łóżku w szpitalu. Ubrany jest w kraciastą piżamę. Na ilustracji umieszczony jest pulsujący punkt zawierający dodatkowe informacje: Punkt 1: Tytuł filmu Zanussi zaczerpną z napisu na warszawskim murze.
Kadr z filmu „Życie jako Śmiertelna Choroba Przenoszona Drogą Płciową”, reż. K. Zanussi, static.prsa.pl, CC BY 3.0
R1eXdkYASpBsW1
Ilustracja interaktywna przedstawia kadr z filmu „Róża”, reż. W. Smarzowski. Ukazuje on wiejską zabawę taneczną odbywającą się wśród domów na trawie. Mężczyźni tańczą z kobietami w parach. Kobiety ubrane są w długie suknie. Mężczyźni elegancko w białe koszule i czarne spodnie. Na ilustracji umieszczony jest pulsujący punkt zawierający dodatkowe informacje: Punkt 1: Scenariusz filmu powstał na podstawie opowiadań Stanisława Srokowskiego oraz świadków rzezi wołyńskiej z lat 1943-1944. W Wołyniu aktorzy mówią pięcioma językami: po ukraińsku, niemiecku, rosyjsku, w jidysz i polsku.
Kadr z filmu „Róża”, reż. W. Smarzowski, wfdif.pl, CC BY 3.0
RnLN8FsnAjE5R1
Ilustracja interaktywna przedstawia kadr z filmu „Pod Mocnym Aniołem”. Ukazuje on siedzących dwóch mężczyzn i kobietę. Osoby te uczestniczą w mityngu AA. Mężczyzna po lewej stronie opiera łokieć o oparcie krzesła. Ubrany jest w granatowy sweter i brązowe spodnie. Wpatrzony jest w podłogę. Kobieta ma krótkie, jasne włosy. W dłoniach trzyma zeszyt. Ubrana jest w zieloną koszulę i ciemne spodnie. Na ramionach założoną ma czarną koszulę. Mężczyzna po prawej stronie notuje w zeszycie. Ubrany jest w niebieski podkoszulek, zieloną koszulę i ciemne spodnie. Na ilustracji umieszczony jest pulsujący punkt zawierający dodatkowe informacje: Punkt 1: Pod Mocnym Aniołem jest ekranizacją książki Jerzego Plicha pod tym samym tytułem. Książka została nagrodzona w 2001 r. Nagrodą Literacką Nike.
Kadr z filmu „Pod Mocnym Aniołem”, reż. W. Smarzowski, ocdn.eu, CC BY 3.0
RPLjvj6xbhxyR1
Ilustracja interaktywna przedstawia kadr z filmu „Wołyń”, reż. W. Smarzowski. Scena ukazuje płonący, drewniany budynek oraz uciekające osoby. Dwóch mężczyzn w białych koszulach pomaga uciekać mężczyźnie, który ubrany jest na czarno. Na ilustracji umieszczony jest pulsujący punkt zawierający dodatkowe informacje:
Kadr z filmu „Wołyń”, rez. W. Smarzowski, redcdn.pl, CC BY 3.0
mfe45ab377f79738c_0000000000168

Nagrody filmowe

Ważniejsze nagrody filmowe:
Niezwykle ważnym aspektem światowej kinematografii jest szereg Nagród i Festiwali Filmowych nagradzających najlepsze filmy i ich twórców. Grupy krytyków, filmowców jak i widzów, rokrocznie przedstawiają swoje listy dzieł, które uważają za wybitne w danym sezonie.

Nagroda Amerykańskiej Akademii Filmowej
Najbardziej znana nagrodą filmową jest Nagroda Amerykańskiej Akademii Filmowej (Oscar). Mimo, że dotyczy ona głównie dzieł twórców amerykańskich, dzięki promocji, stała się najpopularniejszą nagrodą na świecie. Geneza nazwy nie jest dokładnie znana, istnieje kilka historii, w tym ta, że została ona wymyślona przez Margaret Herrick, bibliotekarkę Akademii, której statuetka przypominała jej wuja Oscara. Pierwsza ceremonia rozdania Oscarów odbyła się 1929 r. Na początku skromna gala, przerodziła się w wielkie medialne show i jedno z najważniejszych kulturalnych wydarzeń w roku. Walka o laury Akademii to rozbudowana machina promocyjna, w której poziom artystyczny filmu nie zawsze gra najważniejszą rolę. Oscarowy sezon rozpoczyna się na przełomie października i listopada, wtedy to premiery mają pierwsze filmy, które według wytwórni mają szanse na zdobycie statuetek. To również czas, w którym nagrody przyznają koła krytyków. Do finałowej gali, liczne gremia wręczają swoje wyróżnienia, niekiedy przewidując laureatów Oscarów. Obecnie nagrody przyznaje się w 24 kategoriach (od 2 do 5 nominowanych). Rekordem jedenastu zdobytych statuetek poszczycić mogą się filmy: Ben Hur (1959), Titanic (1997) oraz Władca Pierścieni: Powrót Króla (2009).

Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Cannnes
Pierwsza edycja odbywającego się na Lazurowym Wybrzeżu we Francji festiwalu filmowego miała miejsce w 1946 r. Najważniejszą nagrodą jest Złota Palma (Palme d'Or) dla najlepszego filmu. Wyróżnienia przyznaje się w 8 kategoriach dla długich i krótkich metraży. Festiwal to również idealne miejsce promocji filmów. Czerwony dywan, co roku odwiedzany jest przez największe nazwiska ze świata filmu, muzyki czy mody.

Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Wenecji
Festiwal filmowy jest częścią Biennale w Wenecji, odbywa się na wyspie Lido. Pierwsza edycja miała miejsce 1932 r. Główną nagrodą są Złote Lwy przyznawane najlepszym filmom i Puchar Volpi dla aktora i aktorki.

Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Berlinie (Berlinale)
Odbywający się od 1951 r. berliński festiwal, jest jednym z najważniejszych festiwali filmowych na świecie. Główną nagrodą jest Złoty Niedźwiedź dla najlepszego filmu. Pierwszym polskim akcentem w ramach festiwalu był Srebrny Niedźwiedź dla Romana Polańskiego za reżyserię filmu Wstręt w 1965 r.

Do najważniejszych nagród filmowych należą również: Nagrody Hollywoodzkiego Stowarzyszenia Prasy Zagranicznej (Złote Globy), Nagrody Brytyjskiej Akademii Filmowej (Nagrody BAFTA), Nagroda Gildii Aktorów Ekranowych (SAG Award), Nagrody Akademii Sztuki i Techniki Filmowej (Cezary), Nagroda Hiszpańskiej Akademii Sztuki Filmowej (Goya).

R12ZziXUcVzE01
Ilustracja interaktywna przedstawia „Złotego Niedźwiedzia” - główną nagrodę Międzynarodowego Festiwalu Filmowego w Berlinie. Jest to złota statuetka przedstawiająca zwierzę stojące na tylnych łapach. Na ilustracji umieszczony jest pulsujący punkt zawierający dodatkowe informacje:
„Złoty Niedźwiedź – główna nagroda Międzynarodowego Festiwalu Filmowego w Berlinie”, cdn1.stopklatka.pl, CC BY 3.0
RQKINu5Bs0BFf1
„Oscar” – Nagroda Amerykańskiej Akademii Filmowej, static.prsa.pl, CC BY 3.0
R1bgtV9XhW0G41
Ilustracja interaktywna przedstawia Pawła Pawlikowskiego trzymającego „Złotą palmę”. Ubrany jest w elegancki frak, białą koszulę oraz bordową muszkę. Mężczyzna ma okulary, macha do widzów i jest uśmiechnięty. W tle widać postać z kamerą oraz również eleganckiego mężczyznę. Na ilustracji umieszczony jest pulsujący punkt zawierający dodatkowe informacje:
„Złota Palma” nagroda Międzynarodowego Festiwalu Filmowego w Cannnes, antyradio.pl, CC BY 3.0
RHA3B2oZG3s6y1
Ilustracja interaktywna przedstawia Lorenzo Vigasa trzymającego „Złotego lwa”. Ubrany jest on w elegancki, granatowy frak oraz białą koszulę i czarną muszkę. Mężczyzna uśmiecha się. Na ilustracji umieszczony jest pulsujący punkt zawierający dodatkowe informacje:
„Złote lwy” nagroda Międzynarodowego Festiwalu Filmowego w Wenecji, radiozet.pl, CC BY 3.0
mfe45ab377f79738c_0000000000173

Film pt. Polscy zdobywcy Oscarów

R97Np4tA7XT4e
Film pod tytułem Polscy zdobywcy Oscarów Tekst czytany perz lektora: Najbardziej znaną nagrodą filmową jest Nagroda Amerykańskiej Akademii Filmowej (Oscar). Mimo że, dotyczy ona głównie dzieł twórców amerykańskich, dzięki promocji, stała się najpopularniejszą nagrodą na świecie. Obecnie nagrody przyznaje się w 24 kategoriach (od 2 do 5 nominowanych). Na ekranie widoczne jest wnętrze Dolby Theater gdzie odbywa się wręczenie Oscarów. Scena ma dach w kształcie kopuły, jest zdobiona złotymi elementami. Po jej bokach stoją duże, złote statuetki Oscara. Czerwona kurtyna jest odsłonięta. Widać część widowni na soli i balkonach. Tekst lektora: Wśród osób nagrodzonych Oscarem znaleźli się Polacy. (muzyka z filmu „Lili” w tle) Bronisław Kaper urodził się 5 lutego 1902 r. w Warszawie, zmarł 26 kwietnia 1983 r. w Los Angeles. Był kompozytorem, muzykiem, dyrygentem, aranżerem. Skomponował muzykę do ponad stu pięćdziesięciu filmów i seriali. Zdobywca Oscara w 1954 r. za muzykę do filmu Lili i w reżyserii Charlesa Waltersa z rolami Leslie Caron, Zasy Zasy Gabor, Mela Ferrera i Jeana-Pierre’a Aumonta. Na ekranie widoczne są dwa kadry z filmu Lilii. Kadr 1 młoda dziewczyna patrzy z uśmiechem na pacynki. Widoczna jest od ramion w górę. Na głowie ma szary kapelusz, pod szyją biały koronkowy kołnierzyk założony do szarej sukienki. Za dziewczyną widać inne osoby. Kadr 2 młoda dziewczyna w czerwonej sukience stoi na tle regału z  pustymi półkami. Tekst lektora: Pierwszym filmem, do którego skomponował muzykę był niemiecki obraz SF Alraune z 1930 r. (muzyka z filmu „Bunt na Bounty” w tle) Za ścieżkę muzyczną dla Czekoladowego Żołnierza Roya Del Rutha zdobył swoją pierwszą nominację do Oscara. Kolejne dwie nominacje otrzymał za muzykę i piosenkę przewodnią do filmu Carola Reeda i Lewisa Milestone’a Bunt na Bounty z rolami Marlona Brando i Richarda Harrisa. Utwór Follow Me pochodzący z tego filmu wszedł do standardów muzyki rozrywkowej. Bronisław Kaper był członkiem Amerykańskiej Akademii Filmowej oraz Los Angeles Philharmonic Association, która przyznaje nagrody im. Kapera dla młodych muzyków (fortepian i instrumenty smyczkowe). Prezentowane są kadry z filmu Bunt na Bounty. Kadr 1 grupa mężczyzn na łodzi. Jeden z nich ma zakrwawiony lewy rękaw białej koszuli. Stoi przyparty przez innych mężczyzn do metalowej kraty. Jest przytrzymywany za ręce i do szyi ma przyłożony długi drewniany drążek. Kadr 2 scena na łodzi, pod linami masztu stoi trzech mężczyzn. Dwaj z nich patrzą na mężczyznę w białej koszuli z zakrwawionym lewym rękawem. Tekst lektora: (muzyka z filmu „Tango” w tle) Zbigniew Rybczyński urodził się 27 stycznia 1949 r. w Łodzi. Jest reżyserem, operatorem filmowym, artystą multimedialnym, scenografem, scenarzystą, programistą komputerowym. Zasłynął jako twórca eksperymentalnych filmów animowanych. W 1973 r. ukończył studia operatorskie w łódzkiej szkole filmowej. Zdobywca Oscara w 1983 r. za krótkometrażowy film animowany Tango, wyprodukowany przez Se-Ma-For. Otrzymał także nagrodę Emmy za efekty specjalne w Schodach. Pod zdobyciu Oscara postanowił zostać w Stanach Zjednoczonych, gdzie w Hoboken pod Nowym Jorkiem założył własne studio (Zbig Vision Studio). Realizował filmy krótkometrażowe i wideoklipy dla stacji telewizyjnych. Jest twórcą ok. 30 klipów (m.in. do piosenki Johna Lennona Imagine). W latach 1994-2001 mieszkał w Niemczech. W 2009 r. postanowił powrócić do Polski. Rybczyński był wykładowcą m.in. na Akademii Sztuki Medialnej (Kunsthochschule für Medien) w Kolonii, Columbia University w Nowym Jorku, Yoshiba University of Art and Design w Tokio. Prezentowany jest kadr z filmu Tango, pomieszczenie mieszkalne na środku stoi okrągły stół przy nim stoi kobieta z talerzem w ręce. Przy stole stoi również dziewczynka, włosy ma spięte w dwa kucyki. Z tyłu widać otwarte okno, przez które dwie krowy wkładają łby do pokoju. Obok okna stoi kobieta i patrzy na krowy oraz mężczyzna w ciemnych okularach. Po lewej stronie stołu znajduje się szafa jest otwarta, mężczyzny zwrócony do jej wnętrza twarzą zakłada czarny płaszcz z czerwoną podszewką. Obok szafy są drzwi do pokoju, stoją przy nich dwaj mężczyźni w spodniach i podkoszulkach. Tekst lektora: (muzyka Janusza Kamińskiego z filmu „Lista Schindlera” w tle) Janusz Kamiński urodził się 27 czerwca w 1959 r. w Ziębicach, polski operator filmowy, dwukrotny laureat Oscara za zdjęcia do filmów Stevena Spielberga: Lista Schindlera (1994) oraz Szeregowiec Ryan (1999). Kamiński był nominowany do Oscara jeszcze czterokrotnie: za Amistad (1998), Czas Wojny (2012), Lincolna – wszystkie w reżyserii Stevena Spielberga oraz za zdjęcia do filmu Juliana Schnabla Motyl i Skafander (2007). (muzyka z filmu „Szeregowiec Ryan” w tle) Janusz Kamiński, oprócz Oscarów, zdobył wiele innych prestiżowych nagród: m.in. Złotą Żabę na Festiwalu Autorów Zdjęć Filmowych Plus Camerimage, Independet Spirit Award, BAFTA Film Award, Critisc’ Choice Movie Award czy nagrody krytyków z Los Angeles i Nowego Jorku. (muzyka Allana Starskiego z filmu „Lista Schindlera” w tle).Prezentowane są kadry z filmu Lista Schindlera. Kadr 1, w hali fabrycznej stoją trzy osoby, dwóch mężczyzn i kobieta. Mężczyzna stojący w środku ubrany jest w szary garnitur. Kobieta po jego lewej stronie ubrana jest w ciemna marynarkę. Mężczyzna po prawej stronie ma założoną białą koszulę i kamizelkę. Do kamizelki ma przypięty numer i rysunek Gwiazdy Dawida. Rozmawiają. Kadr 2 na tle grupy smutnych ludzi z opaskami na rękawach ubrań, którzy są pilnowani przez żołnierzy niemieckich stoi dziewczynka w czerwonym płaszczyku. Tekst lektora: Allan Starski urodził się 1 stycznia 1943 r. w Warszawie. Jest scenografem filmowym i teatralnym. Jest absolwentem Wydziału Architektury Wnętrz na warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych (1969 r.). Laureat Oscara (wraz z Ewą Braun) za scenografię do filmu Stevena Spielberga Lista Schindlera. Współpracował z najważniejszymi polskimi reżyserami: Andrzejem Wajdą, Krzysztofem Kieślowskim, Januszem Zaorskim, Agnieszką Holland, Romanem Polańskim, Władysławem Pasikowskim. Za scenografię do Listy Schindlera otrzymał także nominację do BAFTA. Był nominowany do nagrody Emmy za film telewizyjny Ucieczka z Sobiboru, a za pracę przy Pianiście Romana Polańskiego otrzymał francuskiego Cesara. Tekst lektora: Ewa Braun urodziła się 2 sierpnia 1944 roku w Krakowie. Jest scenografką, kostiumolożką i dekoratorką wnętrz. Wraz z Allanem Starskim zdobyła Oscara za scenografię do filmu Stevena Spielberga Lista Schindlera. Ukończyła historię sztuki na Uniwersytecie Warszawskim. Podobnie jak Starski, współpracowała z wybitnymi reżyserami, m.in. Andrzejem Wajdą, Krzysztofem Kieślowskim, Krzysztofem Zanussim, Agnieszką Holland, Wojciechem Hasem, Januszem Majewskim, Wojciechem Marczewskim, Johnem Irvinem, Costa-Gavrasem, Stevenem Spielbergiem, Volkerem Schlöndorffem, Peterem Kassovitzem. W tle widać kadr z filmu Lista Schindlera. Grupa mężczyzn i kobiet stojących na tle lasu. Patrzą przed siebie, na odzieży zewnętrznej mają naszytą Gwiazdę Dawida. Tekst lektora: (muzyka z filmu „Człowiek z Marmuru” w tle) Andrzej Wajda (ur. 1926 r. – zm. 2016 r.) - polski reżyser filmowy i teatralny. Przedstawiciel Polskiej Szkoły Filmowej, jak i późniejszego kina moralnego niepokoju. Laureat Honorowego Oscara (2000). Członek Europejskiej Akademii Filmowej i francuskiej Akademii Sztuk Pięknych. Debiutował w kinie filmem Pokolenie w 1955 r. Prezentowany jest dar z filmu Człowiek z marmuru. W pomieszczeniu o drewnianych ścianach znajduje się trzech mężczyzna. Jeden siedzi przy stole, w ustach ma kawałek chleba. Ubrany jest w fioletowy podkoszulek z ramiączkami. Nie patrzy na stojących po drugiej stronie stołu mężczyzn. Widoczny jest od piersi w górę. Mężczyźni po drugiej stronie stołu stoją i mówią coś do niego. Stół jest nakryty do posiłku. Tekst lektora: (muzyka z filmu „Pianista” w tle)Roman Polański (ur. 1933 r.) - polski reżyser, scenarzysta, producent i aktor filmowy. Laureat Oscara za reżyserię filmu Pianista (2002 r.). Pierwsze kroki w filmowym świecie stawiał jak aktor, reżyserią na poważnie zaczął zajmować się wraz ze zdaniem do Łódzkiej Akademii Filmowej. Pod koniec lat 50. XX w. wraz z Jerzym Skolimowskim i Jakubem Goldbergiem napisał scenariusz Noża w Wodzie (1961), swojego fabularnego debiutu, który jednak przez ówczesne władze został uznany za film nieodpowiedni. Dopiero w 1961 r. reżyserowi udało się uzyskać zgodę na realizację filmu. Obraz odniósł spory sukces na całym świecie, a w 1963 r. otrzymał nominację do Oscara za film nieanglojęzyczny. (muzyka z filmu „Chinatown” w tle) Niedługo potem, stał się jednym z najbardziej cenionych twórców, po którego upomniało się samo Hollywood. Tak powstały klasyki w filmografii Polańskiego, czarna komedia Nieustraszeni Pogromcy Wampirów (1967), mroczny horror Dziecko Rosemary (1968), czy oparty na klasycznym kinie Noir Chinatown (1974) z Jackiem Nicholsonem. Bohaterowie jego filmów są często samotni, odizolowani od świata. Reżysera fascynuje mrok, który jest w każdym z nas. Podczas przekazywania informacji prezentowane są dary filmów. Film Pianista. Kadr 1 młody mężczyzna w garniturze siedzi przy pianinie. Na rękawie prawej ręki ma nałożoną białą opaskę z Gwiazdą Dawida. Kadr 2 na pustej ulicy rozrzucone są sprzęty domowe widać też leżące martwe osoby. Młody mężczyzna idzie ulicą, jego twarz jest smutna. Ubrany jest w jasna koszulę w paski i jasną marynarkę. Na rękawie prawej ręki ma białą opaskę z Gwiazda Dawida. Film Chinatown. W samochodzie siedzą kobieta i mężczyzna. Widoczni są od ramion w górę. Kobieta ubrana w szara bluzkę, ciemną marynarkę i czarny kapelusz. Patrzy smutno przed siebie. Mężczyzna patrzy na kobietę, uśmiecha się. na nosie ma opatrunek. Ubrany jest w jasny garnitur, na głowie ma szary kapelusz. Tekst lektora: (muzyka z filmu „Marzyciel” w tle) Jan A. P. Kaczmarek urodził się 29 kwietnia 1953 r. w Koninie. Jest kompozytorem, autorem muzyki ponad 60 filmów fabularnych i dokumentalnych oraz spektakli teatralnych. Laureat Oscara za muzykę do filmu Marzyciel Marca Forstera. Jest twórcą i dyrektorem Międzynarodowego Festiwalu Filmu i Muzyki Transatlantyk w Łodzi. Studiował prawo na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Współpracował z Jerzym Grotowskim oraz z Teatrem 8 Dnia (w latach 1977-1979 r.). Założył Orkiestrę 8 Dnia. Od 1989 r. mieszka w Stanach Zjednoczonych. Jest członkiem Amerykańskiej Akademii Filmowej, Europejskiej Akademii Filmowej i Polskiej Akademii Filmowej. Za muzykę do spektaklu Joanne Akalaitis Tis Pity She's a Whore na New York Shakespeare Festival. został wyróżniony przez nowojorskich krytyków teatralnych nagrodą Drama Desk. (muzyka Sergiusza Prokofiewa w tle) Film animowany Pioruś i Wilk jest brytyjsko-polską koprodukcją. Film w reżyserii Suzie Templeton zdobył Oscara w 2008 r. w kategorii krótkometrażowy film animowany. Jest to baśń muzyczna Siergieja Prokofjewa na głos recytujący i wielką orkiestrę symfoniczną z 1936 r. Opowiada o przyjaźni Piotrusia z Ptaszkiem i Kaczuszką, którzy stawiają czoło groźnemu Wilkowi. Realizatorem był łódzki Se-Ma-For oraz brytyjskie studio BreakThru Films przy współpracy norweskiego studia Storm Studios. Podczas przekazywania informacji pojawią się kadry z filmów. Film Marzyciel. Kadr 1 grupa osób stoi w pokoju i patrzy przed siebie. Na pierwszym planie młoda kobieta w nocnej koszuli i narzuconym cienkim szlafroku stoi podtrzymywana przez dwóch chłopców. Obok nich stoją jeszcze dwaj chłopcy. Wszyscy chłopcy ubrani są w jasne koszule, mają zawiązane czerwone krawaty. Za nimi stoi starsza kobieta w ciemnej sukni i młody mężczyzna w garniturze. Tekst lektora: (muzyka z filmu „Ida” w tle) Paweł Pawlikowski urodził się 15 września 1957 r. w Warszawie. Jest polsko-brytyjskim reżyserem i scenarzystą. Zdobywca Oscara w 2015 r. za najlepszy film nieanglojęzyczny Ida z rolami Agaty Trzebuchowskiej jako Anna/Ida i Agaty Kuleszy jako Wandy. Ida oprócz Oscara, przyniosła Pawlikowskiemu m.in. 5 Europejskich Nagród Filmowych, Goya – nagrodę hiszpańską, czy kolejną BAFTA. Podczas przekazywania informacji prezentowane są kadry z filmu Ida. Kadr 1 w pokoju na fotelu siedzą dwie kobiety. Starsza w szarej sukience, na szyi ma założony naszyjnik z pereł. Młodsza kobieta w stroju zakonnicy trzyma w dłoniach dwa zdjęcia. Patrzy na nie i uśmiecha się. starsza kobieta wskazuje na jedno ze zdjęć i śmieje się. kadr 2. Starsza kobieta w szarek sukience i młodsza w stroju zakonnicy obejmują się ramieniem i uśmiechają.
mfe45ab377f79738c_0000000000004
mfe45ab377f79738c_0000000000334

Zadania

RnhVFS5NcmeUf
Ćwiczenie 1
Który z polskich reżyserów otrzymał w 2000 r. Honorowego Oskara? Możliwe odpowiedzi: 1. Roman Polański, 2. Krzysztof Kieślowski, 3. Andrzej Wajda
Rpi4XgEAAO3cf
Ćwiczenie 2
Który z aktorów zagrał główną rolę w filmie Danny’ego Boyle'a Trainspotting? Możliwe odpowiedzi: 1. Ewan McGregor, 2. Jude Law, 3. Ralph Fiennes
R1RB4G50wUsor
Ćwiczenie 3
Odpowiedz na pytanie. Które miasto jest stolicą indyjskiego przemysłu filmowego? Możliwe odpowiedzi: 1. Dehli, 2. Kalkuta, 3. Bombaj
RQqvOyWSaI73D
Ćwiczenie 4
Dopasuj tytuł filmu do nazwiska jego reżysera. Barwy ochronne. Możliwe odpowiedzi: 1. Krzysztof Zanussi, 2. Andrzej Wajda, 3. Wojciech Smarzowski, 4. Krzysztof Kieślowski Dom zły. Możliwe odpowiedzi: 1. Krzysztof Zanussi, 2. Andrzej Wajda, 3. Wojciech Smarzowski, 4. Krzysztof Kieślowski. Krótki film o zabijaniu. Możliwe odpowiedzi: 1. Krzysztof Zanussi, 2. Andrzej Wajda, 3. Wojciech Smarzowski, 4. Krzysztof Kieślowski . Popiół i diament. Możliwe odpowiedzi: 1. Krzysztof Zanussi, 2. Andrzej Wajda, 3. Wojciech Smarzowski, 4. Krzysztof Kieślowski
R46M8YfXgdvoy
Ćwiczenie 5
Przyporządkuj nazwiska reżyserów do filmów. Tańcząc w Ciemnościach Możliwe odpowiedzi: 1. Steve McQueen, 2. Julian Schnabel, 3. Lars von Trier, 4. Pedro Almodovar Głód Możliwe odpowiedzi: 1. Steve McQueen, 2. Julian Schnabel, 3. Lars von Trier, 4. Pedro Almodovar Złe Wychowanie Możliwe odpowiedzi: 1. Steve McQueen, 2. Julian Schnabel, 3. Lars von Trier, 4. Pedro Almodovar Motyl i Skafander Możliwe odpowiedzi: 1. Steve McQueen, 2. Julian Schnabel, 3. Lars von Trier, 4. Pedro Almodovar
RzD3MyRIAjHYI
Ćwiczenie 6
Odpowiedz na pytanie. Którzy duńscy reżyserzy podpisali Dogmę ’95? Możliwe odpowiedzi: 1. Kristian Levring, 2. Nicolas Winding Refn, 3. Søren Kragh-Jacobsen
R1IyAo1jnqXbC
Ćwiczenie 7
Odpowiedz na pytanie. Które filmy zaliczamy do Polskiej Szkoły Filmowej? Możliwe odpowiedzi: 1. Katyń, 2. Matka Joanna od Aniołów, 3. Eroica
RtDc1KbKVSqFm
Ćwiczenie 8
Odpowiedz na pytanie. Które filmy wyreżyserował Pablo Almodovar? Możliwe odpowiedzi: 1. Vicky Cristina Barcelona, 2. Volver, 3. Porozmawiaj z Nią
R3pZLLo08hUEB
Ćwiczenie 9
Połącz w pary słowo z odpowiadającą mu definicją. Dogma ’95 Możliwe odpowiedzi: 1. Potoczna nazwa na kino produkowane w Indiach., 2. Skupia się na przedstawianiu obecnych problemów społecznych. Ukazywane są konflikty na tle rasowym, problemy przemocy wśród młodzieży, bezrobocia czy alienacji., 3. Unikanie wszelakich trików filmowych, w tym stosowania wymyślnych dekoracji czy dodatkowego oświetlenia podczas kręcenia filmu. Konieczne było również rejestrowane wydarzeń kamerą "z ręki", by uzyskać jak największy realizm., 4. Nurt w polskiej kinematografii. Nazwa została wymyślona przez reżysera Janusza Kijowskiego. Był to niejako kolejny proces ewolucji polskiego filmu. Twórcy w swoich dziełach krytykowali zastany stan polskiej rzeczywistości, jednocześnie stając w obronie podstawowych wartości Bollywood Możliwe odpowiedzi: 1. Potoczna nazwa na kino produkowane w Indiach., 2. Skupia się na przedstawianiu obecnych problemów społecznych. Ukazywane są konflikty na tle rasowym, problemy przemocy wśród młodzieży, bezrobocia czy alienacji., 3. Unikanie wszelakich trików filmowych, w tym stosowania wymyślnych dekoracji czy dodatkowego oświetlenia podczas kręcenia filmu. Konieczne było również rejestrowane wydarzeń kamerą "z ręki", by uzyskać jak największy realizm., 4. Nurt w polskiej kinematografii. Nazwa została wymyślona przez reżysera Janusza Kijowskiego. Był to niejako kolejny proces ewolucji polskiego filmu. Twórcy w swoich dziełach krytykowali zastany stan polskiej rzeczywistości, jednocześnie stając w obronie podstawowych wartości Kino brytyjskie Możliwe odpowiedzi: 1. Potoczna nazwa na kino produkowane w Indiach., 2. Skupia się na przedstawianiu obecnych problemów społecznych. Ukazywane są konflikty na tle rasowym, problemy przemocy wśród młodzieży, bezrobocia czy alienacji., 3. Unikanie wszelakich trików filmowych, w tym stosowania wymyślnych dekoracji czy dodatkowego oświetlenia podczas kręcenia filmu. Konieczne było również rejestrowane wydarzeń kamerą "z ręki", by uzyskać jak największy realizm., 4. Nurt w polskiej kinematografii. Nazwa została wymyślona przez reżysera Janusza Kijowskiego. Był to niejako kolejny proces ewolucji polskiego filmu. Twórcy w swoich dziełach krytykowali zastany stan polskiej rzeczywistości, jednocześnie stając w obronie podstawowych wartości Kino moralnego niepokoju Możliwe odpowiedzi: 1. Potoczna nazwa na kino produkowane w Indiach., 2. Skupia się na przedstawianiu obecnych problemów społecznych. Ukazywane są konflikty na tle rasowym, problemy przemocy wśród młodzieży, bezrobocia czy alienacji., 3. Unikanie wszelakich trików filmowych, w tym stosowania wymyślnych dekoracji czy dodatkowego oświetlenia podczas kręcenia filmu. Konieczne było również rejestrowane wydarzeń kamerą "z ręki", by uzyskać jak największy realizm., 4. Nurt w polskiej kinematografii. Nazwa została wymyślona przez reżysera Janusza Kijowskiego. Był to niejako kolejny proces ewolucji polskiego filmu. Twórcy w swoich dziełach krytykowali zastany stan polskiej rzeczywistości, jednocześnie stając w obronie podstawowych wartości
Rl7SjId2ORxXP
Ćwiczenie 10
Wysłuchaj nagrania abstraktu, wyodrębnij jego części i nadaj im tytuły.
RCh4XgcURbf6k
Ćwiczenie 11
Połącz w pary nazwy nagród z nazwami festiwali i akademii, na których są wręczane. Złoty Niedźwiedź Możliwe odpowiedzi: 1. Nagrody Hollywoodzkiego Stowarzyszenia Prasy Zagranicznej, 2. Nagrody Brytyjskiej Akademii Filmowej, 3. Festiwal Filmowy w Cannnes, 4. Festiwal Filmowy w Wenecji, 5. Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Berlinie, 6. Nagroda Amerykańskiej Akademii Filmowej Złote Globy Możliwe odpowiedzi: 1. Nagrody Hollywoodzkiego Stowarzyszenia Prasy Zagranicznej, 2. Nagrody Brytyjskiej Akademii Filmowej, 3. Festiwal Filmowy w Cannnes, 4. Festiwal Filmowy w Wenecji, 5. Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Berlinie, 6. Nagroda Amerykańskiej Akademii Filmowej BAFTA Możliwe odpowiedzi: 1. Nagrody Hollywoodzkiego Stowarzyszenia Prasy Zagranicznej, 2. Nagrody Brytyjskiej Akademii Filmowej, 3. Festiwal Filmowy w Cannnes, 4. Festiwal Filmowy w Wenecji, 5. Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Berlinie, 6. Nagroda Amerykańskiej Akademii Filmowej Złota Palma Możliwe odpowiedzi: 1. Nagrody Hollywoodzkiego Stowarzyszenia Prasy Zagranicznej, 2. Nagrody Brytyjskiej Akademii Filmowej, 3. Festiwal Filmowy w Cannnes, 4. Festiwal Filmowy w Wenecji, 5. Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Berlinie, 6. Nagroda Amerykańskiej Akademii Filmowej Złote Lwy Możliwe odpowiedzi: 1. Nagrody Hollywoodzkiego Stowarzyszenia Prasy Zagranicznej, 2. Nagrody Brytyjskiej Akademii Filmowej, 3. Festiwal Filmowy w Cannnes, 4. Festiwal Filmowy w Wenecji, 5. Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Berlinie, 6. Nagroda Amerykańskiej Akademii Filmowej Oscar Możliwe odpowiedzi: 1. Nagrody Hollywoodzkiego Stowarzyszenia Prasy Zagranicznej, 2. Nagrody Brytyjskiej Akademii Filmowej, 3. Festiwal Filmowy w Cannnes, 4. Festiwal Filmowy w Wenecji, 5. Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Berlinie, 6. Nagroda Amerykańskiej Akademii Filmowej
R154IAHAol3dO
Ćwiczenie 12
Odpowiedz na pytanie. Którzy polscy reżyserzy zdobyli Oscara? Możliwe odpowiedzi: 1. Roman Polański, 2. Paweł Pawlikowski, 3. Krzysztof Kieślowski
mfe45ab377f79738c_0000000000005
mfe45ab377f79738c_0000000000006
mfe45ab377f79738c_0000000000007
mfe45ab377f79738c_0000000000008
mfe45ab377f79738c_0000000000009
mfe45ab377f79738c_0000000000344

Słownik pojęć

Dogma 95
Dogma 95

manifest filmowy duńskich twórców filmowych: Thomasa Vinterberga, Larsa von Triera, Kristiana Levringa i Sørena Kragh‑Jacobsena. Motto Dogmy: Kino to człowiek wobec samego siebie, a nie tylko aktor przed kamerą. Manifest nawołujący do unikania wszelakich trików filmowych, w tym stosowania wymyślnych dekoracji czy dodatkowego oświetlenia podczas kręcenia filmu. Konieczne było również rejestrowane wydarzeń kamerą „z ręki”, by uzyskać jak największy realizm dzieła.

Nowa Fala
Nowa Fala

(fr. la Nouvelle Vague) nurt współczesnego kina (koncentrujący się głównie we Francji) przypadający na lata 1959‑1965, negujący stary porządek i klasyczne kino. Młodzi francuscy twórcy pragnęli zrewolucjonizować sztukę filmową. Wraz z pojawieniem się takich filmów jak I Bóg stworzył kobietę z 1956 r. czy Windą na szafot z 1957 r., ruch zaczęto utożsamiać z nową jakością i podejściem do tworzenia filmów. Francuską nową falę określić można jako manifest młodości. Niezwykle ważna była również niechęć do profesjonalizmu, traktowania filmu jako rzemiosła. Celebrowano wolność w tworzeniu i niezależność twórcy. Utworzyła się grupa ludzi, twórców, krytyków, którzy prowadzili zagorzałe dyskusje na temat powstających filmów, wymieniali wnioski, poglądy i rady. Nowofalowe filmy łamały wcześniej przyjęte normy. Wyraźny był brak ciągłości przyczynowo – skutkowej, „porwany” montaż czy częste improwizacje aktorów.

Socrealizm
Socrealizm

Socrealizm lub realizm socjalistyczny był stylem lub metodą twórczą w sztuce, który narodził się w 1934 r. w ZSRR.
Na Zjeździe Pisarzy Radzieckich Maksym Gorki przedstawił zasady socjalistycznej twórczości literackiej (realistyczna forma i socjalistyczna treść). Niewiele później zasady te przejęły sztuki wizualne. Malarstwo i rzeźba miały realistycznie oddawać rzeczywistość. Oprócz tego pełniły wiele ważnych funkcji do spełnienia w socjalistycznym narodzie: miało wychowywać, wskazywać wzorce postępowania, sławić pracę fizyczną, gloryfikować bohaterów Armii Czerwonej. Prawie osobną dziedziną sztuki stało się malowanie portretów Stalina.
W Polsce socrealizm istniał doktrynalnie w latach 1949‑1956.

mfe45ab377f79738c_0000000000384

Galeria dzieł sztuki

Bibliografia

Literatura przedmiotu:

1001 filmów, które musisz zobaczyć, red. Steven Jay Schneider, Warszawa 2017;

Linda Badley, Lars Von Trier, Urbana‑Chicago‑Springfield 2009;

Encyklopedia PWN w trzech tomach, Warszawa 1999;

Adam Garbicz, Jacek Klinowski, Kino, wehikuł magiczny. Przewodnik osiągnięć filmu fabularnego. T. 1 Podróż pierwsza 1913–1949, Kraków 1981;

Adam Garbicz, Jacek Klinowski, Kino, wehikuł magiczny. Przewodnik osiągnięć filmu fabularnego. T. 2: Podróż druga 1950–1959, Kraków 1987;

Marek Hendrykowski, Leksykon gatunków filmowych, Poznań‑Wrocław 2001;

Historia kina. Tom 1. Kino nieme, red. Tadeusz Lubelski, Iwona Swoińska, Rafał Syska, Kraków 2009;

Historia kina. Tom 2. Kino klasyczne, red. Tadeusz Lubelski, Iwona Swoińska, Rafał Syska, Kraków 2011;

Historia kina. Tom 3. Kino nowofalowe, red. Tadeusz Lubelski, Iwona Swoińska, Rafał Syska, Kraków 2015;

Mariola Jankun‑Dopartowa, Gorzkie kino Agnieszki Holland, Gdańsk 2000;

Piotr Kletowski, Europejskie kino gatunków, Kraków 2016;

Tadeusz Lubelski, Encyklopedia kina, Kraków 2010;

Tadeusz Lubelski, Historia kina polskiego: twórcy, filmy, konteksty, Chorzów 2009;

Tadeusz Lubelski, Kino Krzysztofa Kieślowskiego, Kraków 1997;

Wojciech Orliński, 10 lat emocji. Kino polskie 2005‑2015, Warszawa 2015;

Bartłomiej Paszylk, Słownik gatunków i zjawisk filmowych, Warszawa – Bielsko Biała 2010;

Jerzy Płażewski, Historia filmu 1985‑2005, Warszawa 2001;

Jerzy Płażewski, Historia filmu dla każdego, Warszawa 1968;

Paweł Sitkiewicz, Małe wielkie kino. Film animowany od narodzin do końca okresu klasycznego, Gdańsk 2009;

Uniwersalny leksykon sztuki, Warszawa 2002;

Andrzej Wajda, Kino i reszta świata. Autobiografia, Kraków 2013;

Joanna Wojnicka, Olga Katafiasz, Słownik wiedzy o filmie, Bielsko‑Biała, 2005;

Joanna Wojnicka, Rafał Syska, Historia filmu. Od Edisona do Nolana, Bielsko‑Biała 2015;

Mieczysław Wojtczak, O Kinie Moralnego Niepokoju… i nie tylko, Warszawa 2009.

Strony internetowe:

www.academiadecine.com

www.academie‑cinema.org

www.bafta.org

www.berlinale.de

www.culture.pl

www.festival‑cannes.com

www.goldenglobes.com

www.labiennale.org/en/cinema

www.nina.gov.pl

www.oscar.go.com

www.sagawards.org