Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Ten materiał nie może być udostępniony
Rziu6I3cQyYHH11
Okładka Źródło: domena publiczna.
domena publiczna

Na pytania o istotę piękna wyrocznia delficka odpowiadała: „Najpiękniejsze jest to, co najwłaściwsze”, „Przestrzegaj granicy”, „Miej w nienawiści hybris [pychę]” i „Nic zanadto”. Maksymy te wyryto na ścianach świątyni Apollina, boga piękna, patrona sztuki i poezji, przewodnika muz. Miały one dla starożytnych Greków niezwykłe znaczenie.

Już wiesz

1) Przejrzyj albumy poświęcone sztuce starożytnej Grecji i odszukaj w nich (lub w innych dostępnych źródłach) rzeźbę Woźnicy z Delf (Aurigi delfickiego).

2) Wynotuj podstawowe informacje na temat tej rzeźby: materiał, datowanie, pochodzenie, przeznaczenie, temat i miejsce przechowywania.

j0000000BWB1v38_0000000K
JPOL_E3_E4_Tekstykultury

Grecka rzeźba klasyczna: Doryforos

JPOL_E3_E4_Tekstykultury
R18g8ltk0ZKLs1
Doryforos (studium rzeźby) Doryforos (studium rzeźby) Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o..
JPOL_E3_E4_Tekstykultury
Poliklet

Poliklet

Działał w latach ok. 450–415 p.n.e. głównie w Olimpii. Uważany za najsłynniejszego – obok Fidiasza i Myrona – rzeźbiarza klasycznego okresu w sztuce starożytnej Grecji (V w. p.n.e.). Specjalizował się w tworzeniu posągów z brązu, przedstawiał m.in. atletów (Doryforos, Diadumenos). Rzeźbą Amazonki, która została uznana za lepszą od rzeźby Fidiasza, wygrał konkurs w Efezie. Zajmował się również teorią sztuki. Opracował nowy sposób przedstawiania stojącej postaci męskiej, zwany kontrapostem. W traktacie Kanon zawarł opis reguł matematycznych oraz wzorce pozwalające na ukształtowanie doskonale wyważonego i harmonijnego aktu męskiego o idealnych proporcjach.

RH5tTjuJmVtmJ1
Doryforos
Poliklet, Doryforos, ok. 450 p.n.e., marmurowa replika rzymska, Museo Archeologico Nazionale, licencja: CC BY-SA 2.5

Doryforos (gr. ‘niosący włócznię’) – to jeden z najsłynniejszych posągów z brązu autorstwa Polikleta. Tworząc go, rzeźbiarz zastosował reguły dotyczące idealnych proporcji człowieka. Rzeźba przedstawia muskularnego mężczyznę, nieco wyższego niż w naturze (2,12 m). Kanon Polikleta był oparty na obliczeniach matematycznych. Umowną jednostką miary (modułem) była tu szerokość palca. Wysokość ciała wynosiła 100 modułów, stopa stanowiła 1/6 wzrostu - głowa zaś 1/8. Sklepienie klatki piersiowej i miednicy tworzył łuk okręgu, którego środkiem był pępek. Tors natomiast wpisywano w kwadrat. Te miary i wzajemne stosunki części do całości decydowały o harmonii i symetrii wizerunku, jego „szlachetnej prostocie i cichej wielkości”j0000000BWB1v38_000tp001„szlachetnej prostocie i cichej wielkości”. Wrażenie to pogłębiało zastosowanie zasady kontrapostu, czyli naturalnego wyważenia ciała w ruchu. Polegało ono na ustawieniu postaci ludzkiej tak, aby jej ciężar spoczywał na jednej nodze, a lekko esowate wygięcie tułowia, ugięcie w kolanie drugiej nogi, delikatny skłon głowy i przeciwstawny ruch rąk równoważyły układ całości. Nagość modela była typowa, ponieważ atleci trenowali bez ubrania i na widoku publicznym, a wysportowane ciało budziło powszechny zachwyt i uznanie. Nic więc dziwnego, że podobnie wyobrażano też bogów.

j0000000BWB1v38_000tp001
j0000000BWB1v38_0000001B
JPOL_E3_E4_Tekstykultury

Grecka rzeźba klasyczna: Afrodyta knidyjska

JPOL_E3_E4_Tekstykultury
R9Y9ZtkEOyIRA1
Afrodyta Knidyjska (studium rzeźby) Afrodyta Knidyjska (studium rzeźby) Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o..
JPOL_E3_E4_Tekstykultury
Praksyteles

Praksyteles

Działał w latach ok. 370–300 p.n.e. Uważany za najsłynniejszego – obok Skopasa i Lizypa – rzeźbiarza późnoklasycznego okresu w sztuce starożytnej Grecji (IV w. p.n.e.). Specjalizował się w tworzeniu marmurowych posągów, przedstawiał m.in. zniewieściałych efebówj0000000BWB1v38_000tp002efebów (Efeb z Maratonu, Odpoczywający satyr), tzw. pięknych bogów, o młodzieńczej urodzie (Apollo Sauroktonos, Eros Farnese, Hermes z Dionizosem), oraz wizerunki nagiej Afrodyty. Jego rzeźby odznaczały się miękkim modelunkiem, co odróżniało je od wcześniejszych posągów ukazujących umięśnione, atletyczne ciała (np. dzieł Polikleta). Praksytelesa nazywano mistrzem charis, czyli wdzięku. Swoje dzieła polichromowałj0000000BWB1v38_000tp003polichromował i polerował woskiem, dzięki czemu nadawał marmurowi zmysłową, cielistą tonację.

RBchDSDtvGWFA1
Afrodyta knidyjska
Praksyteles, Afrodyta knidyjska, ok. 360 p.n.e., marmurowa kopia rzymska, Museo Nazionale Romano (Palazzo Altemps), licencja: CC BY 2.0

Afrodyta knidyjska – posąg powstał w szczytowym okresie twórczości Praksytelesa i przyniósł mu niebywałą sławę. Pliniuszj0000000BWB1v38_000tp004Pliniusz napisał, że była ona najpiękniejszym posągiem na świecie, a kultowy wizerunek bogini stanowił przedmiot podziwu estetycznego i fantazji erotycznych. Afrodyta ukazana została jako idealnie piękna kobieta przygotowująca się do kąpieli. Statuę uznaje się za pierwszy akt kobiecy w rzeźbie posągowej i pierwsze przedstawienie zupełnie nagiej bogini. Z uwagi na wstydliwy gest zasłonięcia łona ten typ przedstawienia określa się mianem Venus pudica („skromna Wenus”). Dzieło odznacza się delikatnym modelunkiem i starannym opracowaniem, zwłaszcza głowy i włosów. Należy pamiętać, że rzeźba była polichromowana, co znacznie podkreślało urodę bogini i uwydatniało realizm przedstawienia. Podczas prac nad dziełem Praksytelesowi podobno pozowała Fryne – słynna heteraj0000000BWB1v38_000tp005hetera ateńska. Niewykluczone jednak, że artysta zatrudniał kilka modelek, aby odwzorować ich najpiękniejsze szczegóły anatomiczne. Podziwiając zmysłową urodę Afrodyty, warto wiedzieć, że grecki ideał piękna definiowała kalokagatia – pojęcie będące połączeniem słów kalós (piękny) i aghatós (dobry), a oznaczające doskonałość moralną i fizyczną.

Mimesis (gr.)
Definicja: Mimesis (gr.)

Naśladowanie rzeczywistości w sztuce; jedna z podstawowych i swoistych kategorii antycznej estetyki określająca relację pomiędzy dziełem a światem wobec niego zewnętrznym. [...] Najbardziej rozwiniętą teorię mimesis stworzył Arystoteles, który rozróżniał sztuki uzupełniające przyrodę nowymi formami i sztuki naśladujące to, co przyroda ukształtowała, czyli tzw. sztuki mimetyczne (malarstwo, rzeźba, poezja i częściowo muzyka). W jego koncepcji naśladowanie nie było tożsame z biernym kopiowaniem świata, lecz obok momentu odtwarzania zawierało również moment odgrywania rzeczywistości w sztuce, swobodnego jej przedstawiania.

Ćwiczenie 1.1

Wyjaśnij, z czego wynikała harmonia klasycznych posągów greckich.

Ćwiczenie 1.2

Powiedz, czy zgadzasz się z opinią Johanna Joachima Winckelmanna, że klasyczne arcydzieła rzeźby greckiej prezentują „szlachetną prostotę i cichą wielkość”.

Ćwiczenie 1.3

Porównaj posągi DoryforosaAfrodyty knidyjskiej. Wskaż ich cechy wspólne.

Ćwiczenie 1.4

Przyjrzyj się twarzom wyrzeźbionych postaci. Czy dostrzegasz na nich emocje?

Ćwiczenie 1.5

Ćwiczenie 1.6
R1eOFC9yokjmi1
zadanie interaktywne
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Ćwiczenie 1.7

Wskaż, które z kategorii estetycznych starożytności (piękno, tragizm, komizm, wzniosłość, patos, katharsis) zostały zrealizowane przez posągi. Omów wybrane pojęcia.

j0000000BWB1v38_000tp002
j0000000BWB1v38_000tp003
j0000000BWB1v38_000tp004
j0000000BWB1v38_000tp005
j0000000BWB1v38_0000003G
JPOL_E3_E4_Konteksty

Nike w sztuce i poezji

RYSyjmmyUwVyo
Nike z Samotraki
Nike z Samotraki, ok. 190–160 p.n.e., marmur, Luwr, domena publiczna

Nike w mitologii greckiej jest córką tytana Pallasa i bogini podziemnej rzeki Styks, siostrą Zelosa (Współzawodnictwo), Kratosa (Siła) i Bii (Przemoc). Stanowi symbol zwycięstwaj0000000BWB1v38_000tp006zwycięstwa w bitwie, zawodach sportowych i konkursach piękności kobiet. W sztuce przedstawiano ją jako młodą kobietę ze skrzydłami i wieńcem na głowie. Mały posążek Nike był atrybutem Ateny Partenos i Zeusa Olimpijskiego.

Nike z Samotraki – to jedna z najpiękniejszych rzeźb hellenistycznych. Wykonano ją z marmuru dla uczczenia zwycięstwa morskiego Rodyjczyków nad królem syryjskim Antiochem III w 190 r. p.n.e. Posąg ma 2,45 m wysokości i pierwotnie był ustawiony na cokole o kształcie dziobu okrętu. Boginię ukazano w momencie lotu, o czym świadczą: skręt ciała, wysunięta noga i szaty rozwiane do tyłu. Cienki chitonj0000000BWB1v38_000tp007chiton otula jej tors niczym mokra tkanina, dzięki czemu podkreśla idealne kształty ciała. Rzeźba wyróżnia się szczególnym artyzmem i precyzją wykonania, jest monumentalna, patetyczna i pełna uniesienia.

R19BLU9tjl4bo1
Nike rozwiązująca sandał
Nike rozwiązująca sandał, ok. 410 p.n.e., marmur, Acropolis Museum, licencja: CC BY 2.5

Nike rozwiązująca sandał – to fragment fryzu rzeźbiarskiego z balustrady świątyni Ateny Nike na Akropolu z V w. p.n.e. Boginię przedstawiono w momencie zdejmowania obuwia (zgodnie ze starożytnym obyczajem należało do świątyni wejść boso). Jej piękne, gibkie ciało podkreślają miękko i delikatnie układające się prześwitujące szaty. Kompozycję można określić jako finezyjną, doskonale wyważoną, spokojną i harmonijną.

R1HytK1hkdKIS
Maria Pawlikowska-Jasnorzewska, Nike, czyta Elżbieta Golińska Maria Pawlikowska-Jasnorzewska, Nike, czyta Elżbieta Golińska Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
NikeMaria Pawlikowska‑Jasnorzewska
Maria Pawlikowska‑Jasnorzewska Nike

Ty jesteś jak paryska Nike z Samotraki,
o miłości nieuciszona!
Choć zabita, lecz biegniesz z zapałem jednakim
wyciągając odcięte ramiona...

j0000000BWB1v38_00000_BIB_002Maria Pawlikowska-Jasnorzewska, Nike, [w:] tejże, Pocałunki, Warszawa 1926.
R1EmFYXMylS4q
Leopold Staff, Żywa Nike z Akropolu, czyta Elżbieta Golińska Leopold Staff, Żywa Nike z Akropolu, czyta Elżbieta Golińska Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Żywa Nike z AkropoluLeopold Staff
Leopold Staff Żywa Nike z Akropolu

W zamierzchłych dni pajęczynie
Żyjesz, młodości ma: śpisz.
To tylko, co martwe, nie ginie
Zaklęte w granit lub spiż.

Me serce cię czule pozdrawia,
O, cudna, choć ślady masz skaz,
Jak Nike, co trzewik poprawia
Sponiewierana przez czas.

j0000000BWB1v38_00000_BIB_003Leopold Staff, Żywa Nike z Akropolu, [w:] tegoż, Wiklina, Warszawa 1953.
Ćwiczenie 2

Wymień różnice, jakie dostrzegasz w kompozycji zaprezentowanych rzeźb wyobrażających Nike.

Ćwiczenie 3

Wymień co najmniej trzy cechy wspólne obu rzeźb.

Ćwiczenie 4

Wyjaśnij, co łączy wiersze Marii Pawlikowskiej‑Jasnorzewskiej i Leopolda Staffa.

Ćwiczenie 5

Na podstawie przywołanych wierszy określ, w jaki sposób motyw Nike może funkcjonować w tekstach kultury. Spróbuj podać inne realizacje tego motywu w kulturze.

j0000000BWB1v38_000tp006
j0000000BWB1v38_000tp007
j0000000BWB1v38_00000058
JPOL_E3_E4_Konteksty

Grecka rzeźba hellenistyczna: Laokoon i jego synowie

R10RZzLiWPuXK
Laokoon i jego synowie
Agesandros, Polidoros, Atenodoros z Rodos, Laokoon i jego synowie, ok. 150–50 p.n.e., Musei Vaticani (Cortile del Belvedere), licencja: CC BY 3.0

Grupa Laokoona to jedna z najsłynniejszych grup rzeźbiarskich. Gdy w 1506 r. wydobyto ją z ruin rzymskiego pałacu cesarza Tytusa, wielki artysta renesansu Michał Anioł był wprost porażony dramatycznym pięknem tej kompozycji. Rzeźba, wirtuozersko wykonana w marmurze, charakteryzuje się typowym dla sztuki hellenistycznej dynamizmem i bogactwem efektów światłocieniowych.

O sztuceErnst Hans Gombrich
Ernst Hans Gombrich O sztuce

Przedstawia ona straszną scenę opisaną w Eneidzie Wergiliusza: trojański kapłan Laokoon ostrzegał swych rodaków przed przyjęciem drewnianego konia, w którym mogą się ukrywać greccy żołnierze. Bogowie, widząc, że ich plany zniszczenia Troi są zagrożone, posyłają z morza dwa gigantyczne węże. Oplatają one kapłana i dwóch jego nieszczęsnych synów i duszą ich. [...] Chciałoby się wiedzieć, jak odbierał tę scenę grecki artysta, który stworzył niezwykłą grupę. Czy chciał, żebyśmy odczuli grozę sceny, w której niewinna ofiara cierpi za to, że powiedziała prawdę? A może zależało mu przede wszystkim na tym, by pokazać, że jest w stanie przedstawić morderczą i cokolwiek sensacyjną walkę między człowiekiem i bestią? [...] Sposób, w jaki muskuły torsu i rąk oddają wysiłek i cierpienie w beznadziejnej rozgrywce, wyraz bólu na twarzy kapłana, bezradna szamotanina obu chłopców i sposób, w jaki cała ta wrzawa i poruszenie zastygły w nieruchomą grupę, budzi od tamtej pory podziw. Ale nie mogę oprzeć się podejrzeniu, że sztuka ta adresowana była do tej samej publiczności, która lubowała się również w okropieństwach walk gladiatorów.

j0000000BWB1v38_00000_BIB_004Ernst Hans Gombrich, O sztuce, tłum. Monika Dolińska, Warszawa 1997, s. 111.
Jak Grecy tworzyli sztukęKazimierz Michałowski
Kazimierz Michałowski Jak Grecy tworzyli sztukę

Termin „klasyczny” nie jest bowiem jednoznacznym, a wiążą się z nim co najmniej trzy znaczenia.
Znaczenie pierwsze. Jak wiadomo, każda wyodrębniona historycznie twórczość – obojętne, czy chodzi o twórczość artystyczną, czy naukową – ma w swoim rozwoju pewien okres klasyczny. […] Tym punktem szczytowym będzie taki moment, w którym można bezspornie stwierdzić, że tendencje, dążenia, tkwiące immanentnie w danej kulturze znajdują w nim właśnie najdoskonalszą realizację, stają się klasyczne dla danego zespołu kulturowego […]. Ale „moment klasyczny” jest wyrazem nie tylko wielkich okresów historycznych. Każdy twórca […] osiąga w swym rozwoju taki „klasyczny” moment w swej produkcji, w swej działalności. […]
Znaczenie drugie tego wyrazu. Gdy mówimy: utwór ten (lub dzieło) jest z ducha swojego klasyczny, to mamy wówczas na myśli pewne, pozornie apriorycznie ustalone wartości, które odnajdujemy bądź odczuwamy w danym utworze. O jakie walory tu chodzi? O pewne kategorie estetyczne, które określamy mianem harmonii, symetrii i rytmu, a które muszą być ze sobą tak ściśle związane, że wywołują u nas wrażenia: ładu, równowagi, spokoju, powagi i wzniosłości duchowej. Forma wyrazu i środki ekspresji odgrywają w tym względzie rolę drugorzędną. Decydujący jest efekt przeżycia całości utworu: obrazu, utworu poetyckiego, dzieła sztuki monumentalnej, np. rzeźby lub architektury, na których widok odnosimy wrażenie „piękna klasycznego”. […]
Znaczenie trzecie. Chodzi tu o określenie „klasyczny” w sensie greckim. Patrząc na jakiś budynek współczesny powiadamy o nim, że posiada elementy klasyczne. Mamy oczywiście na myśli najczęściej nie jego proporcje – co mogłoby odpowiadać drugiemu, wspomnianemu wyżej pojęciu klasyczności – ale elementy czysto zewnętrzne, najczęściej dekoracyjne. Po prostu kolumny, kapitele, gzymsy czy inne szczegóły architektoniczne, ukształtowane na wzór sztuki greckiej lub zapożyczone wprost z repertuaru jej architektury, przypominają nam grecką formę. To samo dotyczy posągu, którego „klasyczna nagość” przywołuje wspomnienia rzeźby antycznej.

j0000000BWB1v38_00000_BIB_005Kazimierz Michałowski, Jak Grecy tworzyli sztukę, Warszawa 1986, s. 82–84.
Ćwiczenie 6

Powiedz, czy grupę Laokoona można uznać za dzieło z ducha klasyczne (por. drugie znaczenie wyrazu „klasyczny” w cytowanym wyżej tekście Kazimierza Michałowskiego). Uzasadnij odpowiedź.

1
Wskazówka

NIE, zawikłana kompozycja, brak symetrii i harmonii, efekty dramatyczne, pogwałcenie reguły, że piękno klasyczne najlepiej wyrażają formy nieruchome

Ćwiczenie 7
Rm9tbX15YHFKl1
zadanie interaktywne
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
j0000000BWB1v38_00000062
JPOL_E3_E4_Konteksty

Laokoon i jego synowie jako inspiracja

1
Wskazówka

Propozycja dodatkowego zadania dotyczącego analizy porównawczej i interpretacji dzieł sztuki dla uczniów na poziomie rozszerzonym. Odniesienia do podstawy programowej:

  • dostrzeżenie przemiany konwencji i praktyki ich łączenia (synkretyzm konwencji i gatunków),

  • rozpoznanie aluzji literackich i symboli kulturowych,

  • dostrzeżenie w dziełach trawestacji,

  • dostrzeżenie i skomentowanie estetycznych wartości dzieła,

  • przeprowadzenie analizy porównawczej dzieł.

Dla zainteresowanych

Grupa Laokoona była podziwiana, opiewana w poezji i kopiowana przez stulecia. Aż do XIX wieku uchodziła za wzór i esencję sztuki klasycznej. Nic więc dziwnego, że inspirowała wielu artystów. Na il. 1 widnieje obraz El Greca (1541?–1614), hiszpańskiego malarza greckiego pochodzenia. Kompozycja jest artystyczną „przeróbką”, transformacją rzeźbiarskiego pierwowzoru. Artysta zastosował tu ekspresyjną deformację ciał oraz silne kontrasty światła i cienia. Postacie są wydłużone, mają atroficznąj0000000BWB1v38_000tp008atroficzną muskulaturę i przybierają nienaturalne pozy. Przedstawiono je w zimnej poświacie nadciągającej burzy. W tle obrazu artysta namalował mury Toledo. Drugi tekst kultury (il. 2) to przypisywany włoskiemu artyście Niccolò Boldriniemu (ok. 1500 – ok. 1566) drzeworyt, który przedstawia trzy małpy człekokształtne w wężowych splotach. Karykatura zaskakuje. Czy jest kpiną z patetycznego stylu antycznej rzeźby? A może miała ośmieszyć powszechne w dobie renesansu uwielbienie dla sztuki klasycznej? Czy chodziło o bezkrytyczne „małpowanie” dzieł starożytnych? Istnieje hipoteza, że obraz był komentarzem do XVI‑wiecznych dysput naukowych toczonych na temat ustaleń Galenaj0000000BWB1v38_000tp009Galena i badań Vesaliusaj0000000BWB1v38_000tp00AVesaliusa dotyczących podobieństw w anatomii małp i człowieka.

Ćwiczenie 8
RV3Eq53EqEK8k1
zadanie interaktywne
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Ćwiczenie 9
RReiaNo8Yvf3R1
zadanie interaktywne
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Ćwiczenie 10

Wskaż, jakimi cechami można określić obraz El Greca. Uzasadnij odpowiedź.

  • udziwniony

  • skomplikowany

  • zaskakujący

  • upiorny

  • piękny

  • brzydki

  • ekspresyjny

  • chaotyczny

  • nieharmonijny

  • niepokojący

  • wyrafinowany

  • [inny?]

Ćwiczenie 11

Wymień co najmniej trzy cechy wspólne obrazu El Greca i rzeźby Laokoon i jego synowie.

Ćwiczenie 12

Odnosząc się do uwag i hipotez na temat znaczenia drzeworytu Niccolò Boldriniego, odpowiedz na pytanie: z jakim rodzajem komizmu tutaj się spotykamy? Uzasadnij odpowiedź.

  • farsa

  • satyra

  • humor

  • dowcip

  • [inny?]

j0000000BWB1v38_000tp008
j0000000BWB1v38_000tp009
j0000000BWB1v38_000tp00A
j0000000BWB1v38_0000008R
JPOL_E3_E4_Preteksty

Współczesny kanon piękna

Panuje powszechna opinia, że światem rządzi dziś pieniądz, a nie piękno. Piękno nie jest już utożsamiane z dobrem, stało się względne i zależne od czasów, w jakich żyjemy. Co więcej, straciło ono swój obiektywizm, jest sztuczne, wyprodukowane i „skrojone” według współczesnej, modnej miary. Pesymiści ubolewają, że teraz królują tandeta i prowokacja, a dawne kategorie estetyczne – piękno i wzniosłość – zostały zastąpione przez brzydotę, kicz i obsceniczność.

Na powyższych ilustracjach przedstawiono postacie znane z prasy i telewizji. Są one nie tylko sławne, lecz także, w powszechnej opinii, urodziwe czy atrakcyjne. Można powiedzieć, że ucieleśniają ideały piękna lansowane przez współczesne mass media. Jednak modelka Naomi Campbell nie jest typem „klasycznej” (czarnoskórej) Venus, a Cristiano Ronaldo‑atletycznym młodzieńcem przypominającym starożytne posągi Apollina? Dla odmiany większość współczesnych artystów wcale nie kontempluje harmonijnych form, a sztuka nie koncentruje się już na kategorii klasycznego, naturalnego piękna. Jak pisze Umberto Eco:

Historia piękna
Historia piękna

Przeciwnie, chce ona uczyć interpretowania świata innymi oczami, radowania się powrotem do modeli archaicznych lub egzotycznych: świata snu lub fantazji osób umysłowo chorych, wizji wywoływanych przez narkotyki, ponownych odkryć materii, umieszczania przedmiotów użytkowych w nowych, zaskakujących kontekstach [...]. Istnieje wreszcie wiele nurtów sztuki współczesnej (happeningi, w których artysta nacina lub okalecza własne ciało, wciąganie publiczności w zjawiska świetlne lub dźwiękowe), w których pod znakiem sztuki odbywają się ceremonie o posmaku rytualnym, nieróżniące się od starożytnych obrzędów misteryjnych, których celem nie jest kontemplacja czegoś pięknego, lecz doświadczenie niemal religijne, choćby nawet religijności prymitywnej i cielesnej, w której bogowie są nieobecni.

j0000000BWB1v38_00000_BIB_006Historia piękna, red. Umberto Eco, tłum. Agnieszka Kuciak, Poznań 2005, s. 415–417.
j0000000BWB1v38_0000009O
JPOL_E3_E4_Zadaniowo

Zadaniowo

Ćwiczenie 13
R12xQ9ANDqIuP1
zadanie interaktywne
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Ćwiczenie 14

Powiedz, z czego wykonano ten posąg i jakich technik użyto do jego dekoracji.

Ćwiczenie 15

Opisz, w jaki sposób przedstawiono postać woźnicy.

Ćwiczenie 16

Określ współczesny kanon piękna lub urody kobiecej i męskiej.

Ćwiczenie 17

Wskaż, jakie tendencje dominują w sztuce współczesnej.

Ćwiczenie 18

Zastanów się i powiedz, czy klasyczny ideał piękna jest wciąż obecny w naszej kulturze.

Ćwiczenie 19

Wyjaśnij współczesne znaczenie wyrażeń: klasyczna uroda, posągowe kształty, bogini piękna.

RrvF7AjPNw4eI1
zadanie interaktywne
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.