Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
Oceń projekt
RDDO3VOjX40fj1

Kreatywność i wyrafinowanie warsztatowe Alfonsa Muchy

Alfons Mucha, „Cztery pory roku”, 1895 r., kolekcja prywatna, wikimedia.org, domena publiczna

Ważne daty

1860‑1939 lata życia Alfonsa Muchy

1894 - plakat do sztuki Gismonda, z udziałem Sary Bernhard

1895 - powstanie panneau Cztery pory roku

1896 - plakat reklamowy bibułek papierosowych Job

1897 - plakat reklamujący połączenie kolejowe Monaco‑Monte Carlo

1910‑1928 - powstanie cyklu obrazów Epopei Słowiańskiej

1

Scenariusz lekcji dla nauczyciela

RNYbE0nW838k8
Scenariusz zajęć do pobrania.

II. Zapoznawanie z najwybitniejszymi dziełami w zakresie architektury i sztuk plastycznych. Uczeń:

1. wymienia i rozpoznaje najbardziej znane dzieła sztuki różnych epok, stylów oraz kierunków sztuk plastycznych;

10. określa funkcję dzieła i wskazuje jej wpływ na kształt dzieła;

11. rozpoznaje gatunek artystyczny, który dzieło reprezentuje;

12. wskazuje w dziele sztuki symbol i alegorię, potrafi wytłumaczyć ich znaczenie;

13. dokonuje opisu i analizy, w tym porównawczej, dzieł z uwzględnieniem ich cech formalnych:

c) w malarstwie i grafice: kompozycji, koloru, sposobów ukazania iluzji przestrzeni, kształtowania formy przez światło, w dziełach figuratywnych stopnia oddania rzeczywistości lub jej deformacji;

14. wskazuje środki stylistyczne i środki ekspresji, które identyfikują analizowane dzieło z odpowiednim stylem, środowiskiem artystycznym lub autorem;

15. rozpoznaje w dziele sztuki temat i wskazuje jego źródło ikonograficzne;

17. analizuje dzieła pod względem ikonograficznym, z wykorzystaniem słowników symboli;

18. formułuje samodzielne, logiczne wypowiedzi argumentacyjne na temat dzieł sztuki.

2. wskazuje twórców najbardziej reprezentatywnych dzieł;

3. umiejscawia dzieła w czasie (wskazuje stulecie powstania dzieł sztuki dawnej, a w przypadku dzieł sztuki nowoczesnej i współczesnej datuje je z dokładnością do połowy wieku), w nielicznych przypadkach, dotyczących sztuki nowoczesnej i współczesnej, zna daty powstania dzieł lub datuje je z dokładnością jednej dekady;

9. identyfikuje najbardziej reprezentatywne i najsłynniejsze dzieła na podstawie charakterystycznych środków warsztatowych i formalnych oraz przyporządkowuje je właściwym autorom;

III. Zapoznawanie z dorobkiem najwybitniejszych twórców dzieł architektury i sztuk plastycznych. Uczeń:

1. wymienia najistotniejszych twórców dla danego stylu lub kierunku w sztuce;

2. zna najwybitniejsze dzieła z dorobku artystycznego wybitnych przedstawicieli poszczególnych epok, kierunków i tendencji w sztuce od starożytności po czasy współczesne, z uwzględnieniem artystów schyłku XX i początku XXI wieku;

3. sytuuje twórczość artystów powszechnie uznawanych za najwybitniejszych w czasie, w którym tworzyli (z dokładnością do jednego wieku, a w przypadku twórców sztuki nowoczesnej i współczesnej – z dokładnością do połowy wieku) oraz we właściwym środowisku artystycznym;

4. łączy wybrane dzieła z ich autorami na podstawie charakterystycznych środków formalnych;

8. formułuje samodzielne, logiczne wypowiedzi argumentacyjne na temat twórczości wybitnych artystów.

IV. Kształcenie w zakresie rozumienia i stosowania terminów i pojęć związanych z dziełami sztuki, ich strukturą i formą, tematyką oraz techniką wykonania. Uczeń:

2. zna terminologię związaną z opisem formy i treści dzieła malarskiego, rzeźbiarskiego i graficznego, w tym m.in. nazwy formuł ikonograficznych, słownictwo niezbędne do opisu kompozycji, kolorystyki, relacji przestrzennych i faktury dzieła;

7. rozpoznaje i nazywa technikę artystyczną zastosowaną przy wykonywaniu dzieła;

V. Zapoznanie ze zbiorami najważniejszych muzeów i kolekcji dzieł sztuki na świecie i w Polsce, a także z funkcją mecenatu artystycznego oraz jego wpływem na kształt dzieła sztuki. Uczeń:

3. łączy dzieło z muzeum lub miejscem (kościoły, pałace, galerie), w którym się ono znajduje;

4. łączy dzieło z fundatorem, mecenasem lub marszandem, dla którego powstało.

Nauczysz się

charakteryzować etapy twórczości Alfonsa Muchy;

identyfikować dzieła artysty;

określać cechy warsztatowe zastosowane w dziele;

dokonywać analizy i interpretacji dzieła.

Początki twórczości Alfonsa Muchy

Alfons Maria Mucha urodził się w 1860 roku w małym miasteczku Ivančice na południowych Morawach. W wieku 19 lat, udał się do Wiednia, i znalazł zatrudnienie jako praktykant malarza scenicznego dla firmy, która tworzyła dekoracje dla teatrów w Wiedniu. Podczas pobytu w Wiedniu odkrył Hansa Makarta, akademickiego malarza historycznego, portretowego i ściennego którego styl wpłynął na jego późniejszą twórczość Muchy. W 1881 roku wyjechał na Morawy, gdzie na zlecenie hrabiego Eduarda Khuena Belasiego, wykonał malowidła ścienne w jego rezydencji w Zamku Emmahof, a następnie w jego rodzinnym domu w Tyrolu. Hrabia był pod takim wrażeniem pracy Muchy, że zgodził się sponsorować formalne szkolenie Muchy na Akademii Sztuk Pięknych w Monachium. W 1888 roku przeniósł się do Paryża, gdzie podjął edukację artystyczną i zatrudnił jako ilustrator tygodnika La Vie popularnego oraz Le Petit Français Illustré. Jego ilustracje przynosiły mu regularne dochody. Zaprzyjaźnił się z Paulem Gauguinem i dzielił z nim pracownię w czasie, gdy Gauguin latem 1893 roku wrócił z Tahiti. W 1897 roku wydawał czasopismo Art et Decoration, które odegrało ważną rolę w rozpowszechnianiu stylu Art Nouveau.

Sarah Bernhardt i Gismonda

Około Bożego Narodzenia 1894 roku Mucha wykonał ponad 2 metrowy plakatPlakatplakatdla najpopularniejszej aktorki w Paryżu. Gotowy pojawił się na ulicach Paryża 1 stycznia 1895 roku i wywołał natychmiastową sensację i aktorka podpisała 6‑letni kontrakt z Muchą na projekty wszystkich jej  plakatów. Sukces ten przyczynił się do popularności malarza, którego unikalny styl określano jako styl Muchy, a dopiero później zyskał miano Art Nouveau. Dzięki rozwojowi druku litograficznego oraz projektom Muchy oraz innego ówczesnego artysty,  Henriego de Toulouse‑Lautreca  Paryż wkroczył w złoty wiek sztuki plakatu, a ulice zamieniły się w prawdziwe wystawy sztuki. Niezwykle wąska, naturalnej wielkości kompozycja projektu Muchy była przełomowa. Bernhardt zaprosiła Muchę do pełnienia funkcji dyrektora artystycznego jej teatru, projektowania plakatów, scenografii, kostiumów i biżuterii do swoich produkcji. Zgodnie z zasadami projektu Gismondy, Mucha stworzył dodatkowe sześć plakatów dla aktorki. Prace te przyczyniły się do stworzenia trwałego wizerunku „Boskiej Sary”.

R1Vc51f2Gzdb9
Ilustracja interaktywna o kształcie pionowego prostokąta przedstawia plakat Alfonsa Muchy „Sarah Bernhardt jako Gismonda”. Ukazuje smukłą, stojącą frontalnie kobietę z głową zwróconą w lewo. Ma na sobie długi strój, a jej głowa dekorowana jest różowymi kwiatami. Długa szata układa się na postumencie. Dodatkowo na ilustracji zostały zamieszczone informacje: 1. Kobieta ma na sobie strój bizantyjskiej szlachcianki. 2. Głowę zdobi wieniec ze storczyków. 3. W ręku trzyma gałąź palmową. 4. Za głową kobiety znajduje się ozdobny łuk w kształcie tęczy, wyglądający jak aureola, która skupia uwagę na jej twarzy. Napis informuje o tytule sztuki. 5. Za głową widnieje dekoracja tła wzorowana na bizantyjskiej mozaice. 6. Informacje zamieszczone na dole zawierają wyłącznie nazwę teatru.
Alfons Mucha, „Sarah Bernhardt jako Gismonda”, Plakat, 1895, Kolekcja prywatna, wikimedia.org, domena publiczna

W stronę sztuki komercyjnej

Sukces prac dla Bernhardt przyniósł zlecenia na produkcje reklamowe. Mucha zaprojektował plakaty do bibułek papierosowych JOB, szampana Ruinart, herbatników Lefèvre‑Utile, żywności dla niemowląt Nestlé, czekolady Idéal, Beers of the Meuse, szampana Moët‑Chandon, brandy Trappestine oraz rowerów Waverly i Perfect. Stworzył także nowy rodzaj produktu, dekoracyjny panneauPanneaupanneaubez tekstu, pełniący wyłącznie funkcję dekoracji. Panele te publikowano seryjnie, całymi nakładami za niewielką cenę. Pierwsza, Cztery pory roku, opublikowana w latach 1896 przedstawiała cztery różne kobiety w niezwykle dekoracyjnej kwiatowej oprawie.

R4JolulyMLBVi
Ilustracja interaktywna o kształcie pionowego prostokąta przedstawia „Plakat do bibułek papierosowych firmy JOB” Alfonsa Muchy. Ukazuje zwróconą w lewą stronę kobietę o długich włosach trzymającą dymiącego się papierosa . Tło plakatu jest czarne. Dookoła znajduje się dekoracyjne obramowanie. W tle widoczny jest napis „JOB”. Dodatkowo na ilustracji zostały zamieszczone informacje: 1. Plakat przedstawia kobietę trzymającą papierosa, z którego unosi się dym unosi się wokół głowy. 2. Centralna postać kobieca umieszczona jest na tle z monogramami pracy. 3. Przesadnie obfite włosy kobiety tworzą arabeski, element charakterystyczny dla sztuki secesyjnej.
Alfons Mucha, „Plakat do bibułek papierosowych firmy JOB”, 1896, histmag.org, domena publiczna
RmBr0bTiCqguW1
Ilustracja interaktywna o kształcie poziomego prostokąta przedstawia panel dekoracyjny Alfonsa Muchy „Cztery pory roku”. Ukazuje cztery prostokątne, pionowe obrazy i na każdym z nich kobiety na tle motywów z natury. Każda z nich przyjmuje skomplikowana pozę. Postacie symbolizują pory roku. Dodatkowo na ilustracji zostały zamieszczone informacje: 1. Okryta od stóp do głów w jasnozieloną pelerynę postać zimy stoi obok pokrytego śniegiem krzaka, by chronić się przed zimnem. W dłoniach ogrzewa małego ptaka; trzy inne ptaki patrzą z zazdrością. Prosta i płaska kompozycja przypomina tradycyjne japońskie drzeworyty. 2. Mucha uosabia wiosnę jako jasnowłosą postać w lekkiej białej sukni, stojącą pod kwitnącym drzewem. Kwiaty powtarzają się w białym wieńcu nałożonym na głowę personifikacji. Kobieta trzyma lirę z gałęzi, na której siedzą trzy małe ptaki. 3. Mucha przedstawia Lato jako zmysłową brunetkę z czerwonymi makami we włosach. Kobieta opiera się o winorośl na jej twarzy rysuje się spokój i rozmarzenie, a jej stopy zanurzają się w tafli wody. Letnie światło na błękicie nieba dopełnia kompozycję. 4. Jesień jest przedstawiana jako figlarna postać o długich, kasztanowych włosach, w wieńcu z chryzantem na głowie. Siedzi pośród bogatej, arabeskowej dekoracji z jesiennych roślin i zbiera winogrona z obfitej winorośli.
Alfons Mucha, Panel e dekoracyjne, cykl „Cztery pory roku”, od lewej: „Zima”, „Wiosna”, „Lato”, „Jesień”, 1896, Kolekcje prywatne, wordpress.com, CC BY 3.0

W 1897 roku Mucha zaprojektował plakat linii kolejowej między Monako a Monte‑Carlo – co ciekawe nie pokazywał w nim pociągu ani żadnej możliwej do zidentyfikowania sceny żadnego z miast.  Dzieło pokazywało natomiast piękną młodą kobietę w zadumie, otoczoną wirującymi kwiecistymi motywami, które sugerowały obracające się koła pociągu.

RQfFMSvdaPTv2
Ilustracja interaktywna o kształcie pionowego prostokąta przedstawia plakat Alfonsa Muchy „Monaco - Monte Carlo”. Ukazuje młodą kobietę, otoczoną wirującymi kwiecistymi motywami. Kobieta znajduje się w centrum kompozycji, dłonie ułożone na brodzie. Przedstawiona jest w pozie siedzącej, z nogami podwiniętymi pod siebie. Dodatkowo na ilustracji zostały zamieszczone informacje: 1. Styl Monaco Monte Carlo koncentruje się na pięknej kobiecie, relaksującej na wybrzeżu Morza Śródziemnego, będącej w stanie medytacji, przyciska dłonie do twarzy, patrząc w niebo, jakby była zahipnotyzowana. 2. Długie równoległe pędy budlei (metafora torów kolejowych) tworzące koliste kształty dekorowane są kwiatami liśćmi i siedzącymi na nich ptakami sugerują niebiański wymiar tego miejsca. 3. Erotyczny charakter kobiecego ciała wzmacniają silne akcenty czerwieni – kwiatów we włosach oraz przewiązania ciała.
Alfons Mucha, „Monaco- Monte Carlo”, 1897, Kolekcja prywatna, wikimedia.org, domena publiczna

Słowiańskie korzenie

W 1904 Mucha udał się na dwa miesiące do Nowego Jorku. Jego sława była widoczna nawet po drugiej stronie Atlantyku. Chociaż wyprodukował plakaty dla amerykańskich aktorek, takich jak Leslie Carter, głównym celem Muchy w Stanach Zjednoczonych było pozyskanie funduszy na nowy projekt, który był mu bliski - cykl 20 obrazów, które uważał za wyraz patriotycznej jedności z narodem słowiańskim. Po powrocie zza oceanu realizował swoje plany, które zakończył na przełomie 1908 i 1909 roku. Propozycję wykonania  powierzono mu we wnętrzu nowego ratusza w Pradze.  Jego pierwszy projekt z 1910 roku był dekoracją Sali Przyjęć burmistrza Pragi. Wykonał serię wielkoformatowych malowideł ściennych na sklepieniach i ścianach z atletycznymi postaciami w bohaterskich pozach, przedstawiających wkład Słowian w historię Europy na przestrzeni wieków oraz temat słowiańskiej jedności. Sala Burmistrza została ukończona w 1911 roku, a Mucha był w stanie poświęcić swoją uwagę temu, co uważał za swoje największe dzieło – Epopeję Słowiańską, serię dużych obrazów ilustrujących osiągnięcia ludów słowiańskich. Cykl składał się z dwudziestu obrazów, z których połowa poświęcona była historii Czechów, a dziesięć innym narodom słowiańskim. Cykl zakończył w 1928 roku w dziesiątą rocznicę proklamacji Republiki Czeskiej. W Epopei słowiańskiej przeplata się  symbolizm z baśniowością, wyrażając skargę na wielowieczne cierpienie Słowian.

ResxyL8AAg5YD1
Ilustracja interaktywna o kształcie poziomego prostokąta przedstawia plakat Alfonsa Muchy „Epopeja słowiańska”. Ukazuje dwie postacie ukrywające się w krzakach na pierwszym planie oraz ich wioski płonące na horyzoncie. W prawym górnym rogu unosi się bóstwo. Dodatkowo na ilustracji zostały zamieszczone informacje: 1. Mucha postanowił rozpocząć swoją historię ludów słowiańskich w IV-VI wieku. W tym czasie plemiona słowiańskie były ludem rolniczym zamieszkującym bagna między Wisłą, Dnieprem, Morzem Bałtyckim i Morzem Czarnym. Bez struktury politycznej, która mogłaby ich wspierać, ich wioski były stale atakowane przez germańskie plemiona z Zachodu, które paliły ich domy i kradły ich zwierzęta. 2. Para ukrywająca się w krzakach na pierwszym planie, gdy ich wioski płoną na horyzoncie, jest ocalałymi z jednego z tych ataków. Strach i wrażliwość wyrażane na ich twarzach wołają o pomoc widza. Pogański kapłan otoczony przez dwóch młodych ludzi symbolizujących wojnę i pokój znajduje się w prawym górnym rogu kompozycji. Liczby te zapowiadają pokój i wolność, które przyjdą na Słowian, gdy w wyniku wojny zostanie uzyskana niezależność.
Alfons Mucha, „Epopeja słowiańska”, „Słowianie w swojej ojczyźnie”, 1912, wikimedia.org, domena publiczna
RyqWDsWG9ySYj
Ilustracja interaktywna o kształcie pionowego prostokąta przedstawia plakat Alfonsa Muchy „Epopeja słowiańska”. Jest przedstawieniem figuralnym z dużą ilością osób w dolnej części i dominującą postacią w części górnej. Każdy przedstawia kolejny okres w historii Słowian. W centrum plakatu znajduje się atletyczna postać z rozłożonymi ramionami. Dodatkowo na ilustracji zostały zamieszczone informacje: 1. W ostatnim obrazie z tej serii Mucha starał się zebrać wszystkie tematy poruszone w pozostałych 19 epizodach słowiańskiej epopei i świętować niepodległość narodów słowiańskich. 2. Obraz składa się z czterech różnych części charakteryzujących się czterema różnymi kolorami. Każdy przedstawia kolejny okres w historii Słowian: niebieski w prawym dolnym rogu obrazu przedstawia wczesne lata historii Słowian; czerwony w prawym górnym rogu oznacza krew przelaną w wojnach husyckich w średniowieczu; postacie rzucane w cień poniżej przedstawiają wroga i powtarzające się ataki na plemiona słowiańskie; wreszcie żółta opaska na środku rozświetla czeskich i słowackich żołnierzy wracających z I wojny światowej, sygnalizując upadek Cesarstwa Austro-Węgierskiego i nadejście dla Słowian nowej epoki. Są zasalutowani przez młodych chłopców, którzy machają zielonymi gałązkami. Naga postać w centrum kompozycji jest ucieleśnieniem nowej, silnej i niezależnej republiki, prowadzonej i chronionej przez postać Chrystusa.
Alfons Mucha, „Epopeja słowiańska”, „Apoteoza: Słowianie dla ludzkości” 1926, wikimedia.org, domena publiczna
Rxx4SpFBSHvwi
Ćwiczenie 1
Podaj imię i nazwisko postaci z obrazu „Gismonda”.

Rozpoznaj postać na obrazie. Podaj imię i nazwisko aktorki.

.................
R1bwgI78RceC8
Ćwiczenie 2
Odpowiedz, jaki produkt jest reklamowany na plakacie JOB.

Odpowiedz, co reklamuje plakat.

.................
RZCsXEvOSpYYb
Ćwiczenie 3
Jaki przydomek nosi słynna epopeja Muchy?

Ułóż dzieła zgodnie z chronologią.

RvYtlk3IUEV7x
Ćwiczenie 4
Podaj tytuł kompozycji Muchy, przedstawiającej cykl czterech obrazów z alegoriami.

Nazwij cykl i poszczególne personifikacje

.................
.................
.................
.................
RTLSsfhvsdm4w
Ćwiczenie 5
Odpowiedz, do jakich kierunków nawiązuje twórczość Muchy.

Zaznacz kierunki artystyczne, które obecne są w pracach Muchy.

  • impresjonizm
  • symbolizm
  • Art Nouveau
  • postimpresjonizm
R66XgQ7CQTj6X
Ćwiczenie 6
Podaj termin, do którego odnosi się definicja: Element architektoniczny rozczłonkowania i ozdoba ściany lub boazerii, w postaci kwadratowej lub prostokątnej płyciny w drewnianym, stiukowym lub kamiennym obramieniu, wypełnionej malowidłem lub reliefem; także sam relief lub malowidło wykonane do takiego obramienia.

Do definicji dopisz termin.

Element architektoniczny rozczłonkowania i ozdoba ściany lub boazerii, w postaci kwadratowej lub prostokątnej płyciny w drewnianym, stiukowym lub kamiennym obramieniu, wypełnionej malowidłem lub reliefem; także sam relief lub malowidło wykonane do takiego obramienia.

Odpowiedź: ..............

Re6aVcedlN087
Ćwiczenie 7
Wskaż nazwisko artysty, którego Mucha poznał w Paryżu i korzystał z jego pracowni. Możliwe odpowiedzi 1. Vincent van Gogh; 2. Paul Gauguin; 3. Gustaw Klimt

Zaznacz nazwisko artysty, którego Mucha poznał w Paryżu i korzystał z jego pracowni.

  • Vincent van Gogh
  • Paul Gauguin
  • Gustav Klimt

Słownik pojęć

Panneau
Panneau

element architektoniczny rozczłonkowania i ozdoba ściany lub boazerii, w postaci kwadratowej lub prostokątnej płyciny w drewnianym, stiukowym lub kamiennym obramieniu, wypełnionej malowidłem lub reliefem; także sam relief lub malowidło wykonane do takiego obramienia.

Plakat
Plakat

gatunek grafiki użytkowej o funkcji informacyjnej, reklamowej, propagandowej itp.; wykonany gł. w technice litografii, offsetu, typografii i rotograwiury.

Źródło definicji: https://encyklopedia.pwn.pl

Galeria dzieł sztuki

RRUNJoCDNCZjP
Ilustracja interaktywna o kształcie pionowego prostokąta przedstawia plakat Alfonsa Muchy „Sarah Bernhardt jako Gismonda”. Ukazuje smukłą, stojącą frontalnie kobietę z głową zwróconą w lewo. Ma na sobie długi strój, a jej głowa dekorowana jest różowymi kwiatami. Długa szata układa się na postumencie.
Alfons Mucha, „Sarah Bernhardt jako Gismonda”, Plakat, 1895, Kolekcja prywatna, wikimedia.org, domena publiczna
R1CUnKWRcYOhv
Ilustracja interaktywna o kształcie pionowego prostokąta przedstawia „Plakat do bibułek papierosowych firmy JOB” Alfonsa Muchy. Ukazuje zwróconą w lewą stronę kobietę o długich włosach trzymającą dymiącego się papierosa . Tło plakatu jest czarne. Dookoła znajduje się dekoracyjne obramowanie. W tle widoczny jest napis „JOB”.
Alfons Mucha, „Plakat do bibułek papierosowych firmy JOB”, 1896, histmag.org, domena publiczna
RxMAbCaakHKkT
Ilustracja interaktywna o kształcie poziomego prostokąta przedstawia panel dekoracyjny Alfonsa Muchy „Cztery pory roku”. Ukazuje cztery prostokątne, pionowe obrazy i na każdym z nich kobiety na tle motywów z natury. Każda z nich przyjmuje skomplikowana pozę. Postacie symbolizują pory roku.
Alfons Mucha, Panel e dekoracyjne, cykl „Cztery pory roku”, od lewej: „Zima”, „Wiosna”, „Lato”, „Jesień”, 1896, Kolekcje prywatne, wordpress.com, CC BY 3.0
Rb0yaiDzqNda3
Ilustracja interaktywna o kształcie pionowego prostokąta przedstawia plakat Alfonsa Muchy „Monaco - Monte Carlo”. Ukazuje młodą kobietę, otoczoną wirującymi kwiecistymi motywami. Kobieta znajduje się w centrum kompozycji, dłonie ułożone na brodzie. Przedstawiona jest w pozie siedzącej, z nogami podwiniętymi pod siebie.
Alfons Mucha, „Monaco- Monte Carlo”, 1897, Kolekcja prywatna, wikimedia.org, domena publiczna
Rbol2cx071t0s
Ilustracja o kształcie poziomego prostokąta przedstawia plakat Alfonsa Muchy „Epopeja słowiańska”. Ukazuje dwie postacie ukrywające się w krzakach na pierwszym planie oraz ich wioski płonące na horyzoncie. W prawym górnym rogu unosi się bóstwo.
Alfons Mucha, „Epopeja słowiańska”, „Słowianie w swojej ojczyźnie”, 1912, wikimedia.org, domena publiczna
Rt4vQSSNKATCx
Ilustracja o kształcie pionowego prostokąta przedstawia plakat Alfonsa Muchy „Epopeja słowiańska”. Jest przedstawieniem figuralnym z dużą ilością osób w dolnej części i dominującą postacią w części górnej. Każdy przedstawia kolejny okres w historii Słowian. W centrum plakatu znajduje się atletyczna postać z rozłożonymi ramionami.
Alfons Mucha, „Epopeja słowiańska”, „Apoteoza: Słowianie dla ludzkości” 1926, wikimedia.org, domena publiczna

Bibliografia

Alfons Mucha, pod red. S. Mucha, tłum. R. Turczyn, Warszawa 2007.

R. Ulmer, Alfons Mucha. Mistrz Art Noveau, tłum. E. Tomczyk, t. 19, Warszawa 2005.