Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
RHU93qEC0eTSt1

Kultura. Rekonesans.

Ważne daty

VIII w. p.n.e. – powstanie Forum Romanum

VII‑IV w. p.n.e. – rozkwit kultury starożytnej Persji

1

Scenariusz lekcji dla nauczyciela

Rw4YIy21nv8WP

Pobierz załącznik

Scenariusz zajęć do pobrania.
Plik PDF o rozmiarze 69.55 KB w języku polskim
1

3. Analiza i interpretacja tekstów kultury.
Uczeń:
1) odróżnia pojęcie kultury rozumianej jako dorobek artystyczny od kultury rozumianej jako całokształt dorobku ludzkości, ze zrozumieniem używa określeń: kulturowy i kulturalny;
2) rozróżnienie, o którym mowa w pkt. 1, stosuje w interpretacji wytworów kultury;
3) odnosi elementy kultury (zachowania, zwyczaje, praktyki, przedmioty materialne, dzieła sztuki) do kategorii: czas, przestrzeń, ciało, grupa społeczna (rodzina, rówieśnicy, społeczność lokalna, naród);
4) interpretuje praktyki kultury z najbliższego otoczenia (klasa, szkoła,
dom, osiedle, podwórko, miasto, kościół, stadion piłkarski);
5) dostrzega i nazywa związek między dziełem a sytuacją społeczno‑historyczną i obyczajami epoki, w której powstało;
6) posługuje się pojęciami: kultura popularna, ludowa, masowa, wysoka, narodowa, zglobalizowana, subkultura w ich właściwym znaczeniu i używa ich w kontekście interpretowanych dzieł sztuki oraz praktyk kulturowych;

Nauczysz się

definiować kulturęKulturakulturę;

rozróżniać w historycznych ujęciach definicje kultury;

wymienić różne ujęcia definiowania kultury;

przedstawiać najważniejsze narodowe instytucje kultury w Polsce;

przedstawiać najważniejsze instytucje kulturalne w swoim regionie;

porównywać i analizować teksty kultury;

rozróżniać pojęcie kulturowy od kulturalnego.

Kultura

RhJA11kZWGofj1
Wnętrze Rotundy z IV w. Budowla jest znana jako kościół Agios Georgios. Powstała jako mauzoleum cesarza Galeriusza, później był tam kościół chrześcijański pw. Św. Jerzego, następnie meczet. Wnętrze zdobią mozaiki świętych i męczenników, Saloniki, Grecja, online-skills, CC BY 3.0

Słowo kulturaKulturakultura jest jednym z terminów, które zawiera w sobie wiele znaczeń. Samych definicji kultury jest ponad 100.

Źródła słowa kultura należy szukać w języku łacińskim:colo, colui, cultum, co onacza pielęgnować, uprawiać, hodować. Początkowo kultura odnosiła się do czynności związanych z uprawą roli. Pośrednio można powiedzieć, że to, co jest wynikiem uprawy i pielęgnacji różni się od tego, co powstało samo z siebie. Natomiast tam, gdzie człowiek zaczyna ingerować w przyrodę, naturę zastępuje kultura.

Jak już wspomnieliśmy, pierwotnie termin cultura wiązał się z uprawą roli, natomiast po raz pierwszy w nowym kontekście użył go antyczny pisarz i mówca rzymski Cycero. W dziele Disputationes Tusculanae posłużył się sformułowaniem cultura animi (uprawa umysłu) w celu określenia pierwszej w literaturze koncepcji filozofii. I to właśnie od tego czasu termin kultura zaczął oznaczać czynności ludzkie, które prowadzą do doskonalenia czy kształcenia. Nowoczesne zastosowanie pojęcia kultura po raz pierwszy pojawia się w pracy De iure naturae et gentium libri octo autorstwa siedemnastowiecznego niemieckiego teoretyka prawa i historyka - Samuela von Pufendorfa. Użył on słów culturacultura animi na oznaczenie wszelkich wynalazków - instytucji społecznych, ubrań, języka, moralności kierowanej przez rozum i obyczajów - wprowadzonych przez człowieka na przestrzeni wieków.

Należy zaznaczyć, iż definicji słowa kultura jest wiele, a często są one nawet rozbieżne. Słownik Języka Polskiego podaje 7 definicji słowa kultura:

  • materialna i umysłowa działalność społeczeństw oraz jej wytwory;

  • społeczeństwo rozpatrywane ze względu na jego dorobek materialny i umysłowy;

  • odpowiednio wysoki poziom rozwoju społeczeństwa w jakimś zakresie;

  • umiejętność obcowania z ludźmi;

  • sztuczna hodowla komórek, tkanek, organów lub całych mikroorganizmów;

  • rodzaj, gatunek lub odmiana rośliny uprawiane na danym terenie w celach użytkowych; też: teren uprawy tej rośliny i sama uprawa;

  • struktura gleby uprawnej osiągana w wyniku zabiegów agrotechnicznych i racjonalnej gospodarki; też: te zabiegi i gospodarka.

(Cyt. za: https://sjp.pwn.pl/szukaj/kultura.html (dostęp z dnia 31.03.2018))

Encyklopedia PWN kulturę definiuje następująco: jeden z najbardziej popularnych terminów humanistyki i nauk społecznych, a także języka potocznego. (…) W znaczeniu najszerszym kultura obejmuje to wszystko, co w zachowaniu się i wyposażeniu członków społeczeństw ludzkich, stanowi rezultat zbiorowej działalności. (…) W XX w. upowszechniła się tendencja do ujmowania kultury przede wszystkim jako zespołu wzorów rozwiązywania problemów charakterystycznego dla danego społeczeństwa, wzorów postępowania itp. (Cyt. za: Encyklopedia PWN w trzech tomach, Tom II, J‑P, Warszawa 1999, s. 249‑250)

mb605bf4eb3be3b0b_0000000000058

Definicja kultury

R19crsXJHrMbl1
Forum Romanum - Plac w Rzymie otoczony siedmioma wzgórzami, który pełnił centrum życia religijnego, politycznego i społecznego. Po prawej stronie widać fragmenty Świątyni Saturna, a po lewej fragmenty Świątyni Kastora i Polluksa, online-skills, CC BY 3.0

Poszczególne dziedziny nauki różnią się w definicji kultury i akcentują inne jej części:

definicja w ujęciu historycznym – określa TradycjaTradycjaTradycja jako mechanizm przekazywania dziedzictwa kulturowego. Wg Stefana Czarnowskiego, polskiego socjologa, folklorysty i historyka kultury: kultura jest dobrem zbiorowym i zbiorowym dorobkiem, owocem twórczego i przetwórczego wysiłku niezliczonych pokoleń (...) (Stefan Czarnowski, Kultura, w: Wiedza o kulturze. Antropologia kultury. Zagadnienia i wybór tekstów, red. Andrzej Mencwel, Warszawa 2005 , s. 28);

definicja w ujęciu normatywnym - eksponuje się tutaj podporządkowanie zachowań ludzi normom, wzorom, wartościom i modelom;

definicja w ujęciu psychologicznym - skupia się głównie na uczeniu się i naśladownictwu jako procesom tożsamym z przyswajaniem kultury;

definicja w ujęciu strukturalnym - zainteresowanie jest skierowane na strukturę konkretnej kultury, jej główne elementy i ich wewnętrzne powiązania. Wyróżnia się cztery kategorie elementów kultury: materialno‑techniczne, społeczne, ideologiczne oraz psychiczne;

definicja w ujęciu genetycznym - stara się wyjaśnić genezę kultury i jej pochodzenie.

Pomimo że kultura jest atrybutem i wytworem człowieka, nie jest ona jednolita. W poszczególnych okresach historycznych i w różnych społecznościach przybierała ona rozmaite formy. Przykładem może być kultura starożytnej Grecji. Ludzie ją tworzący posługiwali się alfabetem, żyli w miarę egalitarnych społecznościach zorganizowanych w zwykle niewielkie poleis – miasta‑państwa, walczyli w szyku falangi, oddawali cześć herosom, zarówno lokalnym, jak i znanym w całej Grecji, korzystali z wyroczni, czcili bóstwa - Zeusa czy Apollo, znali dzieła Homera – IliadęOdyseję.

Dowodem przenikania się kultur i czerpania wzorów może być kultura rzymska. Zetknięcie się z miastami greckimi na południu Italii dało początek fascynacji Rzymian kulturą grecką. Dziedziną sztuki, w której Rzymianie osiągnęli wybitne zdolności, była architektura. Architektura rzymska ukształtowała się w znacznej mierze pod wpływem architektury hellenistycznej oraz architektury etruskiej (kolejnej kultury, z której starożytni Rzymianie czerpali rozliczne wzorce, także w sferze duchowej czy obyczajowej), które tworzyły syntezę z oryginalnymi osiągnięciami Rzymian w tym zakresie. Na przykładzie tych dwóch społeczności można stwierdzić, że kultura to styl życia danej cywilizacji. To zbiór cech charakterystycznych w sztuce, architekturze, ustroju czy prawodawstwie, którymi możemy określić daną społeczność. Niejako w opozycji do wyżej wymienionych kultur stała cywilizacja perska. Różna od greckiej czy rzymskiej, również posiadała cechy charakterystyczne, pomimo ogromnego obszaru, który zdominowało państwo starożytnych Persów. Tworzyli oni specyficzne budowle z tarasami, rozwijali piśmiennictwo, sztukę zdobniczą itp. Równocześnie kultura perska wykazywała sporą tolerancję religijną dla różnorodnych ludów, które wchodziły w skład imperium.

R1Sz6PcUYQ6341
Łucznicy Królewskiej Perskiej Gwardii Dariusza I, fryz w holu pałacu w Susa, VI w. p.n.e., online-skills, CC BY 3.0

Trzy aspekty kultury

aspekt materialny – zaliczamy do niego wszystkie fizycznie istniejące wytwory, które pochodzą z przejawów działalności człowieka. Kwalifikuje się do niej również sposoby wytwarzania przedmiotów – np. technologię produkcji, hodowli;

aspekt duchowy - stoi w opozycji wobec kultury materialnej. To wszystkie wytwory ludzkiej świadomości (język, obyczaj, sztuka, magia, religia, filozofia, nauka, prawo i in.), które zostały uznane za kulturę, a nie wytwory indywidualnej psychiki;

aspekt społeczny - pojęcie kultury społecznej odnosi się do wytworów niematerialnych, symbolicznych, które wiążą się z tradycją, normami i zasadami życia w społeczeństwie i moralnością. Wraz kulturą materialną i duchową tworzy całokształt kultury danej społeczności.

RcJHVtmMT0rbF1
Mężczyzna podziwający wystawę w muzeum, online-skills, CC BY 3.0
R1Kkls4qpqjrl1
Artyści operowi w kostiumach z epoki, online-skills, CC BY 3.0

Podział kultury na aspekt materialny, duchowy i społeczny w polskiej nauce utrwalił Kazimierz Moszyński, mimo iż wiedział, że przyjęta przez niego terminologia jest dwuznaczna. Poza tym, w naukach humanistycznych, np. w etnologiiEtnologiaetnologii, nie można badać i mówić o samej kulturze materialnej bez podania i wnikania w symboliczną i społeczną rolę rzeczy. Aby pojawiła się rzecz, najpierw musiała pojawić się idea, która przecież nie istnieje społecznie, jeśli nie przejawia się w zachowaniu, znaku, rzeczy.

Czy kulturalny równa się kulturowy?

RQwXtSkGtJBJv1
Przedstawienie teatralne z perspektywy aktora, online-skills, CC BY 3.0

Człowiek kulturalny to człowiek wykształcony, posiadający wiedzę ogólną i zainteresowania. Wykorzystuje on wiedzę do samorozwoju. Człowiek kulturalny wie, jak zachować się w danej sytuacji czy miejscu, gdzie obowiązują reguły w zachowaniu czy ubiorze.

REiKqLNimVTYB1
Flecista w trakcie występu, online-skills, CC BY 3.0

Zna zasady dobrego wychowania, tzw. savoir‑vivre. Człowiek kulturalny uczęszcza i korzysta z oferty muzeów, teatrów, oper, filharmonii, galerii sztuki. Kulturalne może być także wydarzenie odnoszące się do dziedziny kultury np. koncert, przedstawienie, wystawa. Słowo kulturalny jest wartościujące, czyli ocenia dane zjawisko, zachowanie, przedmiot, nadaje im cechy pozytywne (kulturalny) lub negatywne (niekulturalny).

Człowiek niekulturalny stoi w opozycji wobec wyżej wymienionej postawy, nie jest zainteresowany wiedzą, rozwojem, nie zna zasad dobrego zachowania.

RutT2dKSmMC2O1
Tancerka baletowa w trakcie występu, online-skills, CC BY 3.0

Pojęcie kulturowy - dotyczy kultury w sensie naukowym, jako zbioru norm czy zachowań właściwych jakiejś społeczności, np. ogół wiedzy. Odnosi się do całokształtu dorobku ludzkości (materialnego i duchowego). Słowo kulturowy jest obiektywne, niewartościujące (nie nadaje żadnych cech zarówno pozytywnych, jak i negatywnych). Kulturowe są np. zjawiska, konteksty, wydarzenia.

Film edukacyjny pt. Kultura rekonesans

Rf8P7AtaqZAfj
Film Najważniejsze instytucje kultury w Polsce. Film jest zbudowany z pokazu slajdów opatrzonych komentarzem. Scena 1 ukazuje pokaz slajdów kilkunastu budynków związanych z kulturą, podczas którego lektor mówi: Czym są instytucje kultury? Jakie są najważniejsze z punktu widzenia historii całego kraju? Odpowiedź na to pytanie mamy nadzieję, że znajdziesz w naszej krótkiej prezentacji. Instytucje kultury są miejscami o charakterze publicznym zajmującymi się upowszechnianiem kultury, mogą być zarówno państwowe jak i samorządowe. Instytucją kultury może być: teatr, kino, instytucja filmowa, muzeum, biblioteka, opera, operetka, filharmonia, orkiestra, dom kultury, ognisko artystyczne, galeria sztuki, ośrodek badań i dokumentacji. Teraz zaprezentujemy Ci wybór najważniejszych narodowych instytucji kultury w Polsce. Scena 2 ukazuje logo i fotografię Instytutu Adama Mickiewicza, podczas pokazu lektor mówi: Jego rolą jest wzmacnianie polskiej kultury na arenie międzynarodowej. Instytut, którego flagową marką jest Culture.pl działa na rzecz upowszechnienia współczesnej kultury polskiej wśród międzynarodowych odbiorców. Scena 3 ukazuje logo i fotografię Instytutu Książki, podczas pokazu lektor mówi: Jego rolą jest wzmacnianie polskiej kultury na arenie międzynarodowej. Instytut, którego flagową marką jest Culture.pl działa na rzecz upowszechnienia współczesnej kultury polskiej wśród międzynarodowych odbiorców. Scena 4 ukazuje logo i fotografię Filmoteki Narodowej, podczas pokazu lektor mówi: Głównym zadaniem Filmoteki Narodowej jest ochrona dziedzictwa w zakresie kinematografii. Filmoteka gromadzi, kataloguje i zabezpiecza kopie filmowe oraz materiały dotyczące filmów. Instytucja odpowiada także za upowszechnianie kultury filmowej. Scena 5 ukazuje logo i fotografię Narodowe Instytutu Fryderyka Chopina, podczas pokazu lektor mówi: Zajmuje się badaniami naukowymi oraz popularyzacją wiedzy o wybitnym kompozytorze i jego twórczości. Publikuje, organizuje koncerty, konferencje i kursy. Współdziała z instytucjami i organizacjami Chopinowskimi na całym świecie. Instytut gromadzi archiwalia i obiekty muzealne, sprawuje kontrolę nad wykorzystaniem wizerunku i nazwiska Fryderyka Chopina. W 2010 r. Instytut przejął organizację prestiżowego Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego im. Fryderyka Chopina. Scena 6 ukazuje logo i fotografię Międzynarodowego Centrum Kultury Kraków, podczas pokazu lektor mówi: Prowadzi działalność badawczą, edukacyjną, wydawniczą i wystawienniczą. Najważniejszym punktem odniesienia w podejmowanych działaniach prowadzonych przez MCK jest Europa Środkowa. Głównymi tematami w działalności Centrum jest teoria i zarządzanie dziedzictwem kulturowym, sztuka i przestrzeń kulturowa Europy Środkowej, dialog międzykulturowy oraz polityka kulturalna i ekonomia kultury. Scena 7 ukazuje logo i fotografię Instytutu Sztuki Filmowej, podczas pokazu lektor mówi: Jest odpowiedzialny za rozwój polskiej kinematografii i promocję polskiej twórczości filmowej za granicą. Instytut realizuje także inne zadania, m.in. dofinansowuje produkcje, dystrybuuje i rozpowszechnia filmy, promuje polską kinematografię na świecie, wspiera debiuty oraz rozwój artystyczny młodych twórców filmowych. Zajmuje się także edukacją filmową i wspiera w utrzymaniu archiwa filmowe. Scena 8 ukazuje logo i fotografię Instytutu Teatralnego im. Zbigniewa Raszewskiego, podczas pokazu lektor mówi: Instytut Teatralny im. Zbigniewa Raszewskiego zajmuje się dokumentacją, promocją i animacją polskiego życia teatralnego. Wspiera też działalność badawczą i edukacyjną w tym zakresie. Instytut prowadzi portal poświęcony polskiemu teatrowi e-teatr.pl, internetową telewizję teatralną e-teatr.tv oraz specjalistyczną Księgarnię "Prospero”. Scena 9 ukazuje logo i fotografię Narodowego Instytutu Audiowizualnego, podczas pokazu lektor mówi: Narodowy Instytut Audiowizualny rejestruje najbardziej wartościowe zjawiska polskiej kultury. Zajmuje się także digitalizacją polskiego dziedzictwa kulturowego. Upowszechnia dostęp do zrekonstruowanych i zapisanych cyfrowo materiałów. Instytut prowadzi także internetowe pismo o tematyce kulturalnej dwutygodnik.com. Scena 10 ukazuje logo i fotografię Narodowego Centrum Kultury, podczas pokazu lektor mówi: Narodowe Centrum Kultury zajmuje się upowszechnianiem kultury na terenie kraju. Promuje dziedzictwo narodowe, edukację kulturalną. Kreuje zainteresowania kulturą i sztuką, prowadzi informację kulturalną, a także prace badawcze i eksperckie w zakresie kultury i dziedzictwa narodowego we współpracy z samorządami terytorialnymi. Do zadań tej instytucji należy także rozwój i profesjonalizacja sektora kultury, w tym podwyższanie kwalifikacji kadr zajmujących się działalnością kulturalną. Scena 11 ukazuje logo i fotografię Narodowe Instytutu Dziedzictwa, podczas pokazu lektor mówi: Narodowy Instytut Dziedzictwa zajmuje się dokumentacją wartości zabytków, kształtowaniem zasad ich ochrony oraz stanem dziedzictwa kulturowego w Polsce. NID wydaje ekspertyzy i opinie dotyczące działań podejmowanych przy zabytkach, monitoruje i analizuje zagrożenia dla dziedzictwa oraz wypracowuje metody przeciwdziałania tym zagrożeniom, a także prowadzi ewidencję badań archeologicznych. Scena 12 ukazuje logo i fotografię Instytutu Muzyki i Tańca, podczas pokazu lektor mówi: Instytut Muzyki i Tańca prowadzi działalność na rzecz rozwoju kultury muzycznej i tanecznej w Polsce, w tym - analizuje funkcjonowanie środowisk tańca i muzyki. Prowadzi działalność dokumentacyjną i archiwizacyjną, działania na rzecz poprawy jakości edukacji, wspiera w tym zakresie instytucje kultury oraz organizacje pozarządowe. Inicjuje nowe programy. Instytut organizuje także warsztaty i szkolenia oraz zleca badania naukowe, prowadzi też portal taniecpolska.pl. Scena 13 ukazuje logo i fotografię Narodowego Instytutu Muzealnictwa i Ochrony Zbiorów, podczas pokazu lektor mówi: Narodowy Instytut Muzealnictwa i Ochrony Zbiorów gromadzi i upowszechnia wiedzę o muzeach i zbiorach publicznych, wyznacza standardy w muzealnictwie, kształtuje świadomości w zakresie wartości i zachowania dziedzictwa kulturowego w wymiarze społecznym. Misją Instytutu jest kreowanie rozwoju i innowacyjności w obszarze zarządzania muzeami i zbiorami publicznymi w Polsce. Scena 14 ukazuje fotografie ukazujące instytucje kulturowe w Polsce, podczas pokazu lektor mówi: Narodowymi instytucjami kultury są także muzea. Oczywiście nie wszystkie, tylko te, które gromadzą najbardziej cenne dla historii kraju zbiory i lub dokumentują ważne wydarzenia nie tylko w optyce kraju ale i też świata. Do nich zaliczamy, m.in. muzea narodowe, galerie sztuki, np. Zachęta, muzea powstałe na miejscach dawnych niemieckich obozów koncentracyjnych, np. Państwowe Muzeum Auschwitz -Birkenau w Oświęcimiu, czy też muzea-rezydencje, np. Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie. Narodowe instytucje kultury to również opera, filharmonia, teatry, studia filmowe, biblioteka, a nawet Dom Pracy Twórczej. Opisy poszczególnych instytucji pochodzą ze strony internetowej Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
R14JpxzlMQi6e
Ćwiczenie 1
Jakie były pierwotne znaczenia słowa kultura? Możliwe odpowiedzi: 1. Uczyć się, 2. Przekazywać, 3. Pielęgnować, 4. Uprawiać, 5. Hodować
R2NFkTJuwSkRj
Ćwiczenie 2
W którym wieku pojawiło się pierwsze, nowoczesne pojęcie kultura? Możliwe odpowiedzi: 1. XVI, 2. XVII, 3. XVIII
RF5zrCGm8DxUq
Ćwiczenie 3
Kto napisał De iure naturae et gentium libri octo? Możliwe odpowiedzi: 1. Samuel von Pufendorf, 2. Monteskiusz, 3. Leonado da Vinci
R1aI8KbjJ5RKB
Ćwiczenie 4
Na co kładziony jest nacisk w definicjach kultury w ujęciu normatywnym, historycznym, genetycznym? Przyporządkuj odpowiedź odpowiednio do ujęcia normatywnego, historycznego i genetycznego. Możliwe odpowiedzi: 1. Podporządkowaniu zachowań ludzkich normom, wzorom, wartościom i modelom., 2. Wyjaśnieniu genezy kultury i jej pochodzenia., 3. Tradycji jako mechanizmu przekazywania dziedzictwa kulturowego.
Rdwk0HKesKdiD
Ćwiczenie 5
Kto użył sformułowania cultura animi (uprawa umysłu) w celu określenia pierwszej w literaturze koncepcji filozofii? Możliwe odpowiedzi: 1. Platon, 2. Cycero, 3. Epiktet
R1Kv7FU45umAh
Ćwiczenie 6
Co oznacza pojęcie kulturowy? Możliwe odpowiedzi: 1. Nie jest zainteresowany wiedzą, rozwojem, nie zna zasad dobrego zachowania., 2. Dotyczy kultury jako zbioru norm, zachowań właściwych jakiejś społeczności., 3. Zna zasady dobrego wychowania, tzw. savoir-vivre, korzysta z oferty takich placówek jak muzea, teatry, opery, filharmonie, galerie sztuki.
RDUIIMAkF8lLf
Ćwiczenie 7
Która narodowa instytucja kultury zajmuje się ochroną dziedzictwa w zakresie kinematografii? Możliwe odpowiedzi: 1. Polski Instytut Sztuki Filmowej, 2. Narodowy Instytut Audiowizualny, 3. Filmoteka Narodowa
RRjdLB2dflnD8
Ćwiczenie 8
Wybierz zdania prawdziwe. Możliwe odpowiedzi: 1. Kultura społeczna odnosi się do wytworów niematerialnych, symbolicznych, które wiążą się z tradycją, normami i zasadami życia w społeczeństwie i moralnością., 2. Kultura duchowa odnosi się do wytworów niematerialnych, symbolicznych, które wiążą się z tradycją, normami i zasadami życia w społeczeństwie i moralnością., 3. Kultura duchowa stoi w opozycji wobec kultury materialnej. Zaliczają się do niej wszystkie wytwory ludzkiej świadomości (język, obyczaj, sztuka, magia, religia, filozofia, nauka, prawo i in.), które zostały uznane za kulturę, a nie wytwory indywidualnej psychiki, 4. Kultura społeczna stoi w opozycji wobec kultury materialnej. Zaliczają się do niej wszystkie wytwory ludzkiej świadomości (język, obyczaj, sztuka, magia, religia, filozofia, nauka, prawo i in.), które zostały uznane za kulturę, a nie wytwory indywidualnej psychiki, 5. Do kultury duchowej i społecznej zaliczamy wszystkie fizycznie istniejące wytwory, które pochodzą z przejawów działalności człowieka. Zalicza się do nich również sposoby wytwarzania przedmiotów – np. technologię produkcji, hodowli.
ROLFC2Yfs6XCt
Ćwiczenie 9
Kto w polskiej terminologii utrwalił podział kultury na materialną, duchową i społeczną? Możliwe odpowiedzi: 1. Oskar Kolberg, 2. Stefan Czarnowski, 3. Kazimierz Moszyński
RZ5XqPF6pGcrP
Ćwiczenie 10
Która narodowa instytucja kultury jest odpowiedzialna za portal Culture.pl? Możliwe odpowiedzi: 1. Instytut Adama Mickiewicza, 2. Narodowy Instytut Dziedzictwa, 3. Narodowe Centrum Kultury
mb605bf4eb3be3b0b_0000000000214

Słownik pojęć

Etnologia
Etnologia

nauka, której przedmiotem badań jest człowiek jako społeczny twórca kultury.
Źródło: Słownik etnograficzny. Terminy ogólne, red. Zofia Staszczak, Warszawa – Poznań 1987, s. 97‑100.

Kultura
Kultura

jedna z podstawowych definicji w humanistyce. Termin wieloznaczny. Materialna i umysłowa działalność społeczeństw oraz jej wytworów.
Źródło: Słownik podstawowych terminów i znaczeń, Władysław Pałubicki, Antropologia – filozofia – etyka, Koszalin 1998, s. 80.

Tradycja
Tradycja

ogół obyczajów, norm, poglądów, zachowań itp. właściwych jakiejś grupie społecznej, przekazywanych z pokolenia na pokolenie; też: ciągłość tych obyczajów, norm, poglądów lub zachowań.
Źródło: www.sjp.pwn.pl/szukaj/tradycja.html (dostęp z dnia 31.03.2018)

Galeria dzieł sztuki

mb605bf4eb3be3b0b_0000000000237

Bibliografia

M. Czerwiński, Kultura i jej badanie, Wrocław 1985

Encyklopedia PWN w trzech tomach, Warszawa 1999

A. Kłoskowska, Socjologia kultury, Warszawa 1981

E. Nowicka, Świat człowieka – świat kultury, Warszawa 2012

O kulturze i jej badaniu. Studia z filozofii kultury, red. K. Zamiara, Warszawa 1985

W. Pałubicki, Antropologia – filozofia – etyka. Słownik podstawowych terminów i znaczeń, Koszalin 1998

Słownik etnograficzny. Terminy ogólne, red. Z. Staszczak, Warszawa – Poznań 1987

Uniwersalny leksykon sztuki, Warszawa 2002

Strony internetowe:

www.culture.pl (dostęp z dnia 31.03.2018)

www.encyklopedia.pwn.pl (dostęp z dnia 31.03.2018)

www.sjp.pwn.pl (dostęp z dnia 31.03.2018)