Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
RZ6Blz3len4na1

Land art – sztuka ziemi. Interwencja w świat przyrody.

Źródło: online skills, licencja: CC BY 3.0.
1

Scenariusz dla nauczyciela

RJ5l5611tx1JH1
Scenariusz zajęć do pobrania.
Źródło: online-skills, licencja: CC0.

I. Opanowanie zagadnień z zakresu języka i funkcji plastyki; podejmowanie działań twórczych, w których wykorzystane są wiadomości dotyczące formy i struktury dzieła. Uczeń:

1) wykazuje się znajomością dziedzin sztuk plastycznych: malarstwa, rzeźby, grafiki, architektury (łącznie z architekturą wnętrz), rysunku, scenografii, sztuki użytkowej dawnej i współczesnej (w tym rzemiosła artystycznego); rozumie funkcje tych dziedzin i charakteryzuje ich język; rozróżnia sposoby i style wypowiedzi w obrębie dyscyplin; zna współczesne formy wypowiedzi artystycznej, wymykające się tradycyjnym klasyfikacjom, jak: happening, performance, asamblaż; sztuka nowych mediów;

2) rozróżnia cechy i rodzaje kompozycji w naturze oraz w sztukach plastycznych (odnajduje je w dziełach mistrzów, a także w tworach i zjawiskach przyrody); tworzy różnorodne układy kompozycyjne na płaszczyźnie i w przestrzeni (kompozycje otwarte i zamknięte, rytmiczne, symetryczne, statyczne i dynamiczne); ustala właściwe proporcje poszczególnych elementów kompozycyjnych, umiejętnie równoważy kompozycję, wykorzystując kształt i kontrast form;

II. Doskonalenie umiejętności plastycznych – ekspresja twórcza przejawiająca się w działaniach indywidualnych i zespołowych. Uczeń:

3) modeluje bryły i reliefy, konstruuje samodzielnie małe rzeźbiarskie formy przestrzenne i bryły architektoniczne, a większe projekty realizuje we współpracy z innymi; tworzy aranżacje przestrzenne z gotowych elementów stosując układy kompozycyjne właściwe dla uzyskania zamierzonego wyrazu;

III. Opanowanie podstawowych wiadomości z zakresu kultury plastycznej, jej narodowego i ogólnoludzkiego dziedzictwa kulturowego. Uczeń:

4) wymienia, rozpoznaje i charakteryzuje najważniejsze obiekty kultury wizualnej w Polsce, wskazuje ich twórców;

5) rozpoznaje wybrane, najbardziej istotne dzieła z dorobku innych narodów.

Nauczysz się

definiować pojęcie land artu;

opowiadać w jaki sposób twórcy ingerowali w świat przyrody tworząc sztukę ziemi;

wymieniać nazwiska artystów tworzących w kierunku land artu.

Land art

Land art (in. sztuka ziemi)Land art (in. sztuka ziemi)Land art (in. sztuka ziemi) to awangardowyAwangardaawangardowy kierunek w sztuce zainicjowany pod koniec lat 60. XX wieku w Stanach Zjednoczonych, nawiązujący m.in. do environmentEnvironmentenvironmentsztuki środowiskowejEnvironmental art (sztuka środowiskowa)sztuki środowiskowej. Land art odnosi się do mniej lub bardziej trwałych i widocznych śladów interwencji artysty w świat przyrody.

Artyści położyli nacisk na miejsce, w którym sztuka powstaje i zaczęli wykorzystywać środowisko naturalne jako obszar działań twórczych, ich tło, kontekst, a także tworzywo (ziemia, kamienie, skały), a wreszcie jako potencjalne dzieło sztuki. Realizowane kompozycje przybierały różną skalę i charakter. Były wśród nich monumentalne kompozycje umieszczane w rozległych, otwartych przestrzeniach (np. pustynie, nieuprawiane pola, góry). Polegały one na przekształceniu fragmentu krajobrazu ogromnych rozmiarów rysunkami naziemnymi, blokami kamiennymi lub ciągnącymi się przez wiele kilometrów obiektami. Niejednokrotnie prace te wymagały radykalnych prac ziemnych w postaci kopców, rowów czy przekopów.

Inne realizacje miały bardziej subtelny charakter, przybierając postać kompozycji trudnych do odnalezienia w otwartej przestrzeni. Niejednokrotnie były to też interwencje tymczasowe i ulotne, istniejące zaledwie kilka chwil, zanim zniszczył je wiatr, deszcz czy przypływ.

Artyści często wykorzystywali naturalne procesy, takie jak erozja i czynniki atmosferyczne, pozwalając naturze współtworzyć swoje dzieło.

Po tego rodzaju twórczości pozostawała najczęściej jedynie dokumentacja w postaci zdjęć, filmów, map i szkiców realizacyjnych, którą prezentowano w galeriach i muzeach.

Do najważniejszych artystów land art nalezą: Christo Jawaszew i Jeanne‑Claude, Robert Smithson, Dennis Oppenheim, Richard Long, Andy Goldsworthy i Jacek Tylicki.

Sztandarowe przykłady land artu.

RlRch0yEnpq2p1
Ilustracja interaktywna przedstawia czerwony materiał zawieszony pomiędzy dwoma zboczami wzgórz. Dodatkowo na ilustracji umieszczono następujące informacje: 1. Artyści na 28 godzin przegrodzili Wielki Kanion Kolorado pomarańczową kurtyną wysokości 42 metrów.
Christo Jawaszew i Jeanne-Claude, Pomarańczowa kurtyna, Wielki Kanion Kolorado, 1972, USA, christojeanneclaude.net, CC BY 3.0
R1V6Ju4DHCMfA1
Ilustracja interaktywna przedstawia różowy materiał okalający wyspę z drzewami. W tle widać inne wyspy ogrodzone w ten sam sposób. Dodatkowo na ilustracji umieszczono następujące informacje: 1. Artyści otoczyli 11 niezamieszkałych wysp w pobliżu Miami różową tkaniną szerokości ok. 70 metrów.
Christo Jawaszew i Jeanne-Claude, Otoczone wyspy, 1983, Floryda, USA, christojeanneclaude.net, CC BY 3.0
R5AufWqm1F0CJ1
Ilustracja interaktywna przedstawia utworzoną z kamieni i piachu wizję artystyczną przypominającą kształtem muszlę ślimaka. Dodatkowo na ilustracji umieszczono następujące informacje: 1. Artysta wykorzystał 6 tysięcy ton ziemi i kamienia, z których usypał 500 metrową spiralną groblę. Realizacja trwała 6 dni. W wyniku działania czynników atmosferycznych pierwotny wygląd grobli nieodwracalnie się zmienił.
Robert Smithson, Spiralna grobla, 1970, Wielkie Słone Jezioro w Utah, USA, NYT.com, CC BY 3.0
RcuGdJxudhoWp1
Robert Smithson, Złamany okrąg, 1971, Emmen, Holandia, wikimedia.org, domena publiczna
RRFuG4lzcTR1o1
Ilustracja interaktywna przedstawia pierścienie, które są przecinane przez rzekę. Pierścienie są zrobione na śniegu. Dodatkowo na ilustracji umieszczono następujące informacje: 1. Prace artysty odnoszą się do naturalnych procesów zachodzących w przyrodzie i nietrwałości, ulotności dzieł stworzonych przez człowieka.
Dennis Oppenheim, Roczne pierścienie , 1968, miejsce nieznane, 3.bp.blogspot.com, CC BY 3.0
R1IYU6llZi9dK1
Ilustracja interaktywna przedstawia wydeptaną linię na trawie. Została ona utworzona przez chodzenie. Dodatkowo na ilustracji umieszczono następujące informacje: 1. Ślad został stworzony w wyniku chodzenia artysty po prostej tam i z powrotem, do momentu wyraźnego zarysowania się linii na trawie.
Richard Long, Linia utworzona poprzez chodzenie, 1967, celluloidwickerman.files.wordpress.com, CC BY 3.0
R1YeuikR0ZZQE1
Ilustracja interaktywna przedstawia okrąg zbudowany z kamieni i patyków. Dodatkowo na ilustracji umieszczono następujące informacje: 1. Artysta budował koła z kamieni i patyków zebranych w czasie podróży po świecie, które następnie dokumentował przy pomocy fotografii, map i opisów.
Richard Long, Okrąg na Alasce, 1977, Alaska, USA, richardlong.org, CC BY 3.0
RHLBGwnggh5la1
Ilustracja interaktywna przedstawia głaz stojący na trawie. Dodatkowo na ilustracji umieszczono następujące informacje: 1. Większość prac artysty powstaje w plenerze i jest z nim ściśle związana. Buduje z naturalnych materiałów umieszczając w krajobrazie formy kontrastujące, a jednocześnie współgrające z otoczeniem.
Andy Goldsworthy, Szlak kredowych kamieni, 2002, Wielka Brytania, wikimedia.org, CC BY 3.0
RyWnv9t0JvTPO1
Ilustracja interaktywna przedstawia budowlę, z patyków, która znajduje się nad taflą zbiornika wodnego. Dodatkowo na ilustracji umieszczono następujące informacje: 1. Ważnym elementem twórczości artysty jest przemijanie. Wiele jego prac ulega zmianie i destrukcji pod wpływem pogody, czasu, krajobrazu. Użyte materiały są nietrwałe lub umieszczone w takich miejscach, w których zostaną zniszczone przez działanie przyrody.
Andy Goldsworthy, Przemijanie, 1988, Cumbria, inno-particular-order.blogspot.com, CC BY 3.0
R12lvJ3Rk3BKe1
Ilustracja interaktywna przedstawia płótno pozostawione na działanie przyrody. Natura zostawiła na nim ślad swojej pracy. Dodatkowo na ilustracji umieszczono następujące informacje: 1. W projekcie Natural Art artysta użył przyrody jako twórczego medium. Wypuszczał z wiatrem arkusze płótna lub papieru i pozostawiał je wśród dzikiej przyrody na określony czas pozwalając naturze tworzyć na nich różne wzory bez niczyjej ingerencji.
Jacek Tylicki, Natural Art. Nr 245, 1978, Lund, Szwecja, wikimedia.org, CC BY 3.0
ReiO2rHh2YNCT1
Ilustracja interaktywna przedstawia płótno pozostawione na brzegu rzeki Hoje w Szwecji. Dodatkowo na ilustracji umieszczono następujące informacje: 1. Artysta pozostawiał papier lub płótno w różnych miejscach: na leśnych polanach, łąkach, wśród drzew, na brzegach rzek.
Jacek Tylicki, Natural Art, Nr 506, 1981, brzeg rzeki Hoje, Szwecja, wikimedia.org, CC BY 3.0
REH3ZBXftwcqK1
Jacek Tylicki, Natural Art., Nr 615, 1996, Frost Valley, Stan Nowy Jork, wikimedia.org, CC BY 3.0

Zadania

R8s1HhskJc5P1
Ćwiczenie 1
Kierunek w sztuce odnoszący się do mniej lub bardziej trwałych interwencji artysty w świat przyrody to Tu uzupełnij. Możliwe odpowiedzi: 1. abstrakcja, 2. environment, 3. land art
R1XhhFm1gOwS5
Ćwiczenie 2
Jak inaczej nazywany jest land art? Możliwe odpowiedzi: 1. awangarda, 2. environment, 3. sztuka ziemi
RDn83cTBp9QpR
Ćwiczenie 3
Które z wymienionych cech charakteryzują land art? Możliwe odpowiedzi: 1. realizacja prac w plenerze, 2. wyłącznie kompozycje monumentalne, 3. wykorzystywanie naturalnych materiałów
RiWTx5F3uhWcv
Ćwiczenie 4
Dopasuj autorów do dzieł przedstawionych na ilustracjach.
Inna wersja zadania

Awangarda to: Możliwe odpowiedzi: 1. termin określający rodzaj dzieła i jednocześnie sposób działania artystycznego, polegającego na zaaranżowaniu przestrzeni w taki sposób, by widz znajdujący się wewnątrz aranżacji, był poddany zintegrowanemu działaniu bodźców plastycznych. 2. kierunek w sztuce XX wieku zainicjowany w Stanach Zjednoczonych pod koniec lat 60. Odnosił się do bardziej lub mniej trwałych i widocznych śladów interwencji artysty w świecie przyrody. 3. nazwa ogółu wewnętrznie zróżnicowanych tendencji w sztuce XX w., zwłaszcza w jego drugim i trzecim 10‑leciu, odznaczających się radykalnym nowatorstwem i skłonnością do eksperymentu.

R1PGjbdp4nRxR
Ćwiczenie 5
Jak nazywa się artysta, który swoim projektem Natural Art jako pierwszy pozwolił malować naturze bez ingerencji człowieka? Możliwe odpowiedzi: 1. Andy Goldsworthy, 2. Jacek Tylicki, 3. Richard Long
R8prtf0abKFYF
Ćwiczenie 6
Poniżej znajdują się ilustracje prac Jacka Tylickiego z cyklu Natural Art. Dopasuj do nich miejsce ich powstania.
Inna wersja zadania

Poszukaj w internecie informacji o Christo Jawaszew i Jeanne‑Claude, przedstaw życiorys artystów na forum klasy.

R18dwTypdVMve
Ćwiczenie 7
Wskaż autora dzieła Przemijanie. Możliwe odpowiedzi: 1. Robert Smithson, 2. Andy Goldsworthy, 3. Richard Long.
Inna wersja zadania

Przygotuj pytanie na kartkówkę dotyczące terminu land art.

RoDj8fK7PfUZ8
Ćwiczenie 8
Wskaż odpowiedzi prawdziwe. Możliwe odpowiedzi: 1. Cechą charakteryzującą sztukę ziemi jest prezentacja prac w galeriach i muzeach w postaci dokumentacji np. fotograficznej., 2. Cechą charakteryzującą sztukę ziemi jest tworzenie kompozycji ulotnych, łatwo poddających się niszczeniu przyrody., 3. Cechą charakteryzującą sztukę ziemi jest wykorzystywanie czynników atmosferycznych w procesie twórczym.
Polecenie 1

Wykonaj indywidualnie projekt land artu dla wybranego przez siebie fragmentu przestrzeni z otoczenia własnej szkoły.

R177OzNHiUu8I
Wykonaj zgodnie z poleceniem.
m9df122d5b6a15117_0000000000007

Słownik pojęć

Awangarda
Awangarda

nazwa ogółu wewnętrznie zróżnicowanych tendencji w sztuce XX w., zwłaszcza w jego drugim i trzecim 10‑leciu, odznaczających się radykalnym nowatorstwem i skłonnością do eksperymentu.

Environment
Environment

termin określający rodzaj dzieła i jednocześnie sposób działania artystycznego, polegającego na zaaranżowaniu przestrzeni w taki sposób, by widz znajdujący się wewnątrz aranżacji, był poddany zintegrowanemu działaniu bodźców plastycznych.

Environmental art (sztuka środowiskowa)
Environmental art (sztuka środowiskowa)

ruch w sztuce w latach 60. XX w., w którym artyści odrzucili muzea i galerie jako miejsce ekspozycji artystycznych. Zamiast tego zaczęli eksplorować rozległe przestrzenie pustyń, nieuprawiane pola, góry oraz obszary poindustrialne. Artyści wykorzystywali naturalne materiały, takie jak: ziemia, kamienie, skały. Wykorzystując rozległe, otwarte przestrzenie artyści realizowali prace o dużych rozmiarach.

Land art (in. sztuka ziemi)
Land art (in. sztuka ziemi)

kierunek w sztuce XX wieku zainicjowany w Stanach Zjednoczonych pod koniec lat 60. Odnosił się do bardziej lub mniej trwałych i widocznych śladów interwencji artysty w świecie przyrody. Artyści land artu nie używali krajobrazu jako dekoracyjnego tła dla np. pokazu rzeźbiarskiego, lecz nadawali samej przestrzeni charakter dzieła sztuki.

Źródła:

encyklopedia.pwn.pl

landart.asp.lodz.pl

Galeria dzieł sztuki