Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
R19kSSnHyAxZl1
Ilustracja przedstawia baner e‑materiału „Legenda Marszałka Piłsudskiego”.

Legenda Marszałka Piłsudskiego

Źródło: Eduexpert Sp. z o.o. / Evaco Sp. z o.o.

Wstęp

Człowiek legenda – tak powiemy o osobie otoczonej niezwykłą sławą, wynikającą z wielkich, bohaterskich czynów. Niewielu ludzi zasługuje na takie miano, są to bowiem postaci wyjątkowe, charyzmatyczne. Ich czyny kształtują historię, często zmieniają jej bieg, stają się drogowskazem dla narodów czy grup społecznych.

W polskiej historii bohaterem, który stał się niekwestionowanym autorytetem, i którego życie obrosło legendą, jest niewątpliwie Józef Piłsudski. Przypomnijmy sobie kilka faktów z jego życia.
Ten wielki Polak urodził się w 1867 r. w rodzinie o tradycjach patriotycznych, jego ojciec brał udział w powstaniu styczniowym, matka zaś poprzez wychowanie skutecznie rozbudzała tożsamość narodową synów. W środowisku rodzinnym ukształtowały się również socjalistyczne poglądy Piłsudskiego.

22 marca 1887 roku został aresztowany i, pod zarzutem udziału w spisku wileńskich socjalistów zmierzającym do obalenia cara Aleksandra II, zesłany na pięć lat na Syberię. W 1894 po powrocie z zesłania został członkiem Centralnego Komitetu Robotniczego i redaktorem naczelnym wydawanego przez PPS pisma Robotnik. Sześć lat później, jako jeden z przywódców PPS, został ponownie aresztowany przez władze rosyjskie i trafił do więzienia w Cytadeli Warszawskiej. Po ucieczce z więzienia nie zrezygnował z działalności politycznej. Piłsudski dążył przede wszystkim do stworzenia polskich sił zbrojnych. W 1904 r. wyjechał do, znajdującej się w stanie wojny z Rosją, Japonii i usiłował utworzyć tam legion polski. Zamierzenie nie powiodło się, ale otrzymał pomoc przy nabywaniu broni dla utworzonej przy PPS Organizacji Bojowej. Wreszcie w 1910 roku w zaborze austriackim udało się powołać do życia dwie legalnie działające organizacje wojskowe: Związek Strzelecki oraz Towarzystwo Strzeleckie. W roku 1912 Piłsudski został Komendantem Głównym Związków Strzeleckich i wkrótce potem stworzył Legiony Polskie, które przyczyniły się do odzyskania przez Polskę niepodległości po 123 latach.

Dzięki działalności Marszałka Polska stała się wolna i wolność tę utrzymała, mimo poważnego zagrożenia ze strony Rosji Sowieckiej w latach 1819–1921. Józef Piłsudski – człowiek legenda – to przede wszystkim wytrwały i skuteczny przywódca narodowy, błyskotliwy strateg i niestrudzony patriota, dla którego nic nie znaczyły zaszczyty i dobra materialne, a najważniejsza zawsze była sprawa polska.

R4XrCJbW4glWn11
Trzy czarno‑białe zdjęcia umieszczone na ceglanej ścianie. Na pierwszym zdjęciu znajdują się żołnierze w płaszczach wojskowych w czapkach rogatywkach. Na pierwszym planie Józef Piłsudski mijający stojących w szeregu żołnierzy z karabinami skierowanymi w górę. Z boku grafiki umieszczone są dwa mniejsze zdjęcia, jedno pod drugim. Pierwsze przedstawia mężczyzn w płaszczach, kurtkach i czapkach rogatywkach. Wśród nich jest także Józef Piłsudski. Pomiędzy zdjęciami znajduje się prostokąt z napisem: „Komenda Naczelna POW podczas ćwiczeń w roku 1917”. Kolejne zdjęcie przedstawia mężczyznę mającego czapkę z umieszczonym orłem pośrodku. Mężczyzna pozuje do zdjęcia podpierając brodę lewą ręką. To zdjęcie jest portretem Józefa Piłsudskiego.
Źródło: Eduexpert Sp. z o.o. / Evaco Sp. z o.o.
RyLBioahnNxsY11
W jasnoniebieskim prostokącie są przedstawione dwa obrazy. Pierwszy obraz z lewej to portret mężczyzny. Ma krótkie brązowe włosy, niebieskie oczy. W tle widać łąkę. Ubrany jest w białą koszulę z wysokim kołnierzem. Obraz jest podpisany: „Jacek Malczewski »Portret brygadiera Józefa Piłsudskiego«”. Drugi obraz, po prawej stronie, to portret mężczyzny siedzącego na brązowym koniu. Mężczyzna ubrany jest w odświętny strój wojskowy, wysokie brązowe buty. Ma czapkę na głowie, spogląda w dal. W tle widać las, drzewa sosnowe i mężczyzn – wojsko jadące na brązowych koniach. Obraz jest podpisany: „Józef Kossak »Piłsudski na Kasztance«”
Źródło: Eduexpert Sp. z o.o. / Evaco Sp. z o.o.
Nauczysz się
  • omawiać znaczenie i rolę Józefa Piłsudskiego w historii Polski i Europy;

  • sposobów budowania autorytetu przez wybitnego człowieka;

  • definiować postawę patriotyczną.

1

Cele edukacyjne zgodne z etapem kształcenia. Uczeń:

  1. rozwija umiejętność słuchania i czytania utworów literackich;

  2. rozwija umiejętność wyrażania własnych opinii na temat wysłuchanych utworów;

  3. wyszukuje w tekście konkretne informacje;

  4. nazywa własne wrażenia płynące z wysłuchania tekstu;

  5. utrwala wiadomości na temat Józefa Piłsudskiego;

  6. dostrzega znaczenie postaci Marszałka i oddziaływanie jego legendy na bohaterów II wojny światowej;

  7. poszukuje w tekście środków stylistycznych i określają ich funkcje.

mcaeacf67840ac8ec_1502093859156_0

LEGENDA MARSZAŁKA PIŁSUDSKIEGO – audiobook

Rozdziały:

  1. Inni o Józefie Piłsudskim

  2. Sprasowany dynamit

  3. Legenda w poezji zamknięta

1
Notatka dla prowadzącego

Przed rozpoczęciem pracy z audiobookiem, możesz skorzystać z przygotowanego scenariusza lekcji, który pokazuje, jak włączyć materiały multimedialne w tok lekcji.

R7G39361vhjjh1
W prostokątnym polu znajduje się strzałka skierowana w dół (symbol pobierania pliku) i napis „Pobierz załącznik”. Jest to przycisk pozwalający na wyświetlenie, pobranie i zapisanie pliku zawierającego scenariusz lekcji.
Źródło: Eduexpert Sp. z o.o. / Evaco Sp. z o.o.Plik w formacie ZIP, rozmiar 440 KB.
Wskazówka

Wysłuchaj uważnie audiobooka. Zwróć uwagę na to, jakie fakty z biografii i jakie cechy Józefa Piłsudskiego wpłynęły na ukształtowanie się jego legendy. W jaki sposób legenda Marszałka znajduje odzwierciedlenie w tekstach literackich?

RfR0rHvwWfZUTmcaeacf67840ac8ec_1536753302390_01
Na ekranie pokazany jest panel sterowania z aktywnymi klawiszami do odtwarzania zawartości audiobooka. W części górnej części znajdują się trzy klawisze. Pierwszy od lewej „Widok” umożliwia przełączenie między odtwarzaczem dźwiękowym audiobooka oznaczonym jako „Odtwarzacz” na liście wyboru a podglądem treści audiobooka oznaczonym jako „Tekst”. Odtwarzacz dźwiękowy oznaczony jako „Odtwarzacz” przedstawia żółty pasek, na którym podczas odtwarzania pojawia się tekst. Widok „Tekst” prezentuje pełny tekst pojawiający się w nagraniu. Widok „Dynamiczny” stanowi połączenie widoku „Odtwarzacz” i „Tekst". Klawisz środkowy „Książka” umożliwia nawigację po treści audiobooka. Klawisz trzeci od lewej „Więcej” – zawiera informacje o programie. Poniżej oddzielony linią znajduje się panel sterowania odtwarzacza nagrania. Poniżej panelu sterowania znajduje się żółty pasek, na którym w trakcie odtwarzania pokazywany jest tekst nagrania.
Źródło: Eduexpert Sp. z o.o. / Evaco Sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Wersja tekstowa z wyróżnieniem pojęć

Legenda Marszałka Piłsudskiego

Rozdział 1 
Inni o Józefie Piłsudskim

Nagranie przedstawia wspomnienia osób związanych z Józefem Piłsudskim oraz oceny działalności Marszałka sformułowane przez historyka i politologa.

Wspomnienie Aleksandry Piłsudskiej – żony Marszałka. Cytat pochodzi z książki Aleksandry Piłsudskiej pt. Wspomnienia.

Imieniny męża przewracały normalny tryb życia w Sulejówku. Od wczesnego rana przygrywały w ogródku orkiestry 7. Pułku i 1. Pułku SzwoleżerówszwoleżerSzwoleżerów. Goście zatłaczali pokoje od rana do wieczora. Krewni, przyjaciele, bliscy znajomi, reprezentacje wojskowe, Polska Organizacja WojskowaPOWPolska Organizacja Wojskowa, legioniści, przedstawiciele najrozmaitszych organizacji i wiele innych osób przybywało nawet z krańców Polski, by zapewnić męża o swej lojalności, przywiązaniu i miłości. Każdego trzeba było przyjąć osobiście. Największą przyjemność sprawiali mężowi ludzie prości, dawni szeregowi Legionów, chłopi i robotnicy, z których niejeden szedł pieszo przez cały dzień do Sulejówka. Chłopi przynosili z sobą jaja, masło, ser, domowe wino, a czasem nawet żywe ptactwo i zwierzęta. Pamiętam, że na jedne imieniny mąż dostał dwa psy, przeszło dziesięć królików, jedną owcę, sarenkę, lisa, gęś i wojowniczego koguta.

Wspomnienie Kazimiery Lenkszewicz – przedszkolanki, która w belwederskim przedszkolu uczyła młodszą córkę Marszałka, Jagodę. Cytat pochodzi z artykułu Kazimiery Lenkszewicz pt. W Belwederze.

Wielką atrakcją dla mnie i dla dzieci była osoba Marszałka. Widok jego nam nie spowszechniał. Dzieci codziennie czekały w oknach, gdyż do Generalnego Inspektoratu Sił ZbrojnychGISZGeneralnego Inspektoratu Sił Zbrojnych Marszałek szedł zawsze sam. W szarej maciejówcemaciejówkamaciejówce wychodził przez główne drzwi Belwederu i trzymając ręce w kieszeniach, szedł wolno przez wąski trotuar. Przechodnie ustępowali miejsca, kłaniając się z szacunkiem. Potem wielu stało z odkrytymi głowami, długo patrząc za oddalającym się DziadkiemdziadekDziadkiem. W lecie, gdy wychodziliśmy na zajęcia do parku na tarasie, Marszałek siedząc na balkonie swego apartamentu, godzinami obserwował dzieci. Gdy nie miał zajęć, schodził do nas. Wówczas nieodmiennie miałam gardło ściśnięte tremą i wzruszeniem. Nieraz mnie zachęcał, ażebym ścięła i wzięła trochę kwiatków. Nigdy nie odważyłam się tego uczynić. Radość była wielka, gdy przechodząc czasem przez przedszkole zapowiadał, że przyjdzie do naszego kina. Dzieci nie mogły się doczekać przyjścia Marszałka. Zasiadał wygodnie, brał na kolana poszczególne dzieci, cieszył się filmem i jeszcze bardziej radością dzieci. Wspaniałe lata spędzone w Belwederze stały się dla mnie źródłem siły do przetrwania wojenno‑obozowej gehenny. Postać i twarz Józefa Piłsudskiego żyją niezmiennie w mojej pamięci. Czas je oszczędził.

Ocena Piłsudskiego sformułowana przez historyka – Normana Davisa. Cytat pochodzi z książki Normana Davisa pt. Orzeł biały, czerwona gwiazda.

Wielkość Piłsudskiego leży przede wszystkim w jego odwadze moralnej. Być zwyciężonym i nie ulec, to zwycięstwo – mówił. Polska została wkrótce pokonana, ale nie poddała się ani nazistom, ani komunistom. Zwycięstwo nadeszło dopiero w 56 lat po śmierci Piłsudskiego, w znacznej części w oparciu o jego inspirację.
Nie można powiedzieć, że Piłsudski był lubiany. Legioniści – tak jak wielu zwykłych patriotów, którzy nigdy go nie spotkali – uwielbiali go. Politycy, którzy musieli podziwiać jego niezłomność w dążeniu do celu, szanowali i lękali się go. Dyplomaci mieli mu za złe, że jest niewrażliwy na życzenia ich rządów. Przedstawiciele aliantów uważali go za impertynenta. Francuscy oficerowie byli zdumieni, że potraktowano ich w Polsce niczym najemników. Jego silna osobowość budziła uwielbienie lub nienawiść, nigdy sympatię.

Ocena Piłsudskiego sformułowana przez politologa Zbigniewa Brzezińskiego. Cytat pochodzi z przedmowy Zbigniewa Brzezińskiego do książki pt. Kalendarium życia Józefa Piłsudskiego.

To legenda Polskiej Organizacji Wojskowej inspirowała opór Armii Krajowej. Sądzę też, że całkowite oddanie Piłsudskiego służbie narodowi, jego triumf po powrocie z Magdeburga – podtrzymywały i inspirowały generała Stefana Grota‑Roweckiego w jego męczeństwie w Sachsenhausen. To także Piłsudski służył jako wzór tym, którzy trwali w samotnym oporze w ramach organizacji wojskowej NIENIENIE i zrzeszenia Wolność i NiezawisłośćWiNWolność i Niezawisłość, a później znów w różnych podziemnych organizacjach z lat 70. i 80. przeciwstawiali się represjom NKWDNKWDNKWD i jej agentów w PRL. To nie przypadek, że reżim komunistyczny w Polsce i jego sowieccy poplecznicy dołożyli wszelkich starań, by zniszczyć legendę Piłsudskiego i fizycznie wyeliminować wszystkich tych, którzy otwarcie się z nim identyfikowali. Zarówno Stalin, jak i Bierut byli osobiście zaangażowani w akcję niszczenia wpływu Komendanta na polską myśl polityczną i likwidację osób natchnionych jego przykładem.

Rozdział 2 
Sprasowany dynamit

Nagranie zawiera wywiad z historykiem na temat legendy Józefa Piłsudskiego.

— Legenda Piłsudskiego – czy słusznie w nią wierzymy? Skąd się bierze i jakie ma podłoże?
— Piłsudski był człowiekiem czynu, świadczył czynami o sobie – jak Napoleon czy Aleksander Wielki. Był człowiekiem, który bezgranicznie poświęcił się dla idei wolności kraju. Oddziaływał na naszą historię przez kilkadziesiąt lat; pokonany wracał i rozpoczynał wszystko od początku. To właśnie z wytrwałości w działaniu oraz wielkich i bezprecedensowych w historii Polski i Europy czynów bierze się jego legenda.
— Jakie działania Piłsudskiego – pani zdaniem – przyczyniły się do uznania go jednym z najwybitniejszych Polaków?
— To pytanie wymaga rozbudowanej odpowiedzi. Biografia Piłsudskiego dostarcza nam faktów na kilka wybitnych życiorysów i fascynujących scenariuszy filmowych. Jest pełna czynów wielkich, nieraz kontrowersyjnych, przez wielu uznanych za dyskwalifikujące tego polityka. Ale, jak mówił Hegel, może jest tak, że wielki człowiek musi na swojej drodze zdeptać niejeden piękny kwiat… Zasługą Piłsudskiego jest przede wszystkim zwycięskie dowodzenie w kilku wojnach z kilkoma przeciwnikami naraz oraz ocalenie niepodległości Polski i znacznej części Europy w wojnie z bolszewikami w 1920 r. Na uznanie zasługują również manewry polityczne Marszałka: uruchomienie sił polskich w koalicji z państwami centralnymi, wyprowadzenie ich z tej koalicji tuż przed klęską i doprowadzenie do obozu zwycięzców, bezkrwawe wyeliminowanie sił niemieckich z Polski jesienią w 1918 r., uchronienie kraju przed rewolucją i wojną domową, utrzymanie suwerenności Polski poprzez odpowiednio prowadzoną politykę. To czyny były najważniejsze, ale nie tylko one świadczyły o wyjątkowych zdolnościach strategicznych, politycznych i wojskowych tego człowieka.
— Skąd – pani zdaniem – wziął się ten fenomen Piłsudskiego, człowieka przez wielu zwanego mężem opatrznościowymmąż opatrznościowymężem opatrznościowym, wybawcą Polski i Europy, cenionego za przenikliwość i skuteczność działań?
— Piłsudski wychowywany był, szczególnie przez matkę, w atmosferze patriotycznej. To ona wpoiła mu wiarę w wolność ojczyzny, rozbudziła zamiłowanie do literatury romantycznej, w której odnalazł żar uczuć patriotycznych, ale również wizje przyszłości kraju i trzeźwe spojrzenie na przyczyny narodowych klęsk. Dzięki matce młody Józef zaczytywał się w dziełach Mickiewicza, Krasińskiego i Słowackiego, sięgał też do dzieł pogrobowcapogrobowiecpogrobowca romantyzmu – Sienkiewicza. Można śmiało stwierdzić, że stał się wykonawcą testamentu pisarzy‑patriotów, dla których ojczyzna była wartością najwyższą. Jego czyny to ucieleśnienie Norwidowskich słów: Słowo piękne i prawdziwe może skruszyć mury.
— Czy to znaczy, że do ukształtowania osobowości Marszałka przyczyniła się w dużym stopniu literatura?
— Myślę, że tak. Romantycy w swoich poezjach, Sienkiewicz w swoich powieściach ocalili rycerską Polskę, ocalili jej etos i obyczajowość. Piłsudczycy zrealizowali ten romantyczny testament. Bohdan Urbankowski, autor Filozofii czynu – książki prezentującej światopogląd Marszałka, nazwał jego myśl sprasowanym dynamitem. Jego zdaniem ten wielki Polak przekształcił w czyny myśl polskiego romantyzmu sprasowaną z socjalizmem, etosem rycerskim i elementami stoicyzmu. Piłsudski – uczeń Słowackiego, ale również wielbiciel Conrada okazał się także następcą Marka Aureliusza, Seneki i innych ludzi losu. W filmowej ekranizacji Wesela Wajdy legendarny Wernyhora przybywa do bronowickiej chaty z rozkazem czynu zbrojnego pod postacią właśnie Piłsudskiego, który cicho nuci słowa Mazurka Dąbrowskiego. To jeszcze jedna literacka aluzja, jakże trafna i wymowna w przypadku tego wielkiego Polaka.
— No, cóż… Ten sprasowany dynamit tak wielkich myśli i czynów nie mógł więc nie stać się żywą legendą!

Rozdział 3 
Legenda w poezji zamknięta

Nagranie zawiera dwa wiersze poświęcone Józefowi Piłsudskiemu: Pieśń o Józefie Piłsudskim Alfonsa Dzięciołowskiego oraz O, wodzu Franciszki Arnsztajnowej.

Alfons Dzięciołowski, Pieśń o Józefie Piłsudskim

Ani kontusz na nim aksamitny,
Ani pas go zdobi lity, słucki,
W szarej burce, lecz duchem błękitny
Jedzie polem brygadierbrygadierbrygadier Piłsudski.

Ręce cicho na łęku oparte,
Patrzy twardo w wir śnieżnej zawiei,
Śród pustkowia sprawuje swą wartę,
Nieśmiertelnej brygadier nadziei.

Były lata zła, nędzy i głodu,
Aż się ozwał głos walki z barykad –
Zapomniane już krzywdy narodu,
Kto dziś mściwy‑romantyk, unikat.

Niewolnictwo zmroczyło krwi tętno,
Przygłuszyło wolności głos ludzki.
Ten ci krwią ją miłuje namiętną,
Wartujący brygadier Piłsudski.

Poczerniały od mroków więzieni,
Kiedy nie masz uśmiechów radości –
Termopilczyk, gdy inni znużeni,
Czuwa bacznie w serdecznej wierności.

Franciszka Arnsztajnowa, O, wodzu

O Wodzu!... Imię Twoje i postać legendą
Za życia już oplotła sława niespożyta,
Wnuki kiedyś zazdrościć oczom naszym będą,
Że patrzyły na Ciebie... Siwa Twoja świta,
Twój mundur próżny ozdób i galonów złota,
Znajdą się obok białej Kościuszki siermięgi,
Jak relikwię pod szkło swe przyjmie je gablota,
A młodzież przed nią składać będzie swe przysięgi.
W sercu Polaka wyrył wieczny chwały djament
Dwoje imion: Kościuszko, Xiążę Józef... Dziecię
Z ust matki swej na życia drogę, jak sakrament,
Brało imion tych dwoje. Wodzu! Twoje — trzecie.

Polecenie 1

Jaki portret Józefa Piłsudskiego wyłania się ze wspomnień osób mu bliskich oraz oceny znawców jego działalności?

Polecenie 2

Określ czynniki, które wpłynęły na ukształtowanie się legendy Józefa Piłsudskiego oraz przedstaw istotę tej legendy.

Polecenie 3

W jaki sposób w utworach poetyckich kreowany jest portret Marszałka Józefa Piłsudskiego? Uzupełnij tabelę.

R18UHC6o3pp3G1
Źródło: Eduexpert Sp. z o.o. / Evaco Sp. z o.o.
Rmmg6D2rJB62T1
W prostokątnym polu znajduje się strzałka skierowana w dół (symbol pobierania pliku) i napis „Pobierz załącznik”. Jest to przycisk pozwalający na wyświetlenie, pobranie i zapisanie pliku zawierającego załącznik do polecenia.
Źródło: Eduexpert Sp. z o.o. / Evaco Sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
mcaeacf67840ac8ec_1536753302390_0
mcaeacf67840ac8ec_1502093867461_0

Podsumowanie

R1RTYwrMEZwo31
Źródło: Eduexpert Sp. z o.o. / Evaco Sp. z o.o.
RROPScU0NJZBu1
Źródło: Eduexpert Sp. z o.o. / Evaco Sp. z o.o.

PRACA DOMOWA

Praca domowa
Polecenie 4.1

Wykorzystując teksty z audiobooka, sporządź mapę mentalną na temat: Legenda Marszałka Piłsudskiego. Uwzględnij w niej następujące kategorie: portret Marszałka, opinie o Piłsudskim, ocenę jego działań, źródła i przejawy tworzenia legendy Marszałka.

mcaeacf67840ac8ec_1503905579466_0

Ćwiczenia

Wskazówka

W przypadku braku możliwości rozwiązania zadania z klawiatury lub trudności z odczytem przez czytnik ekranu skorzystaj z innej wersji zadania.

classicmobile
Ćwiczenie 1
RrdYzPOq2oE8L1
Na ekranie wyświetla się w ramce ćwiczenie pierwsze zatytułowane „Ocena postawy Marszałka Piłsudskiego”. Poniżej znajduje się polecenie: „Zaznacz poprawne odpowiedzi”. Pod poleceniem znajdują się cztery zdania, przy których są pola, które mają rozwijalną listę odpowiedzi do wyboru. W prawym dolnym rogu znajdują się klawisze „Zapisz odpowiedź” i „Sprawdź” umożliwiający sprawdzenie poprawności rozwiązania odpowiedzi.
Źródło: Eduexpert Sp. z o.o. / Evaco Sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
static
classicmobile
Ćwiczenie 2
R14QKRfsImy2R1
Na ekranie wyświetla się w ramce ćwiczenie drugie zatytułowane „Poglądy, postawa, czyny...”. Poniżej znajduje się polecenie: „W tekście rozmowy redaktora z historykiem zostały podkreślone fragmenty. Dla każdego z nich wybierz, czy: dotyczą one czynników, które wpłynęły na ukształtowanie się postawy Piłsudskiego; mówią o czynach Marszałka składających się na jego legendę; zawierają metaforę, która określa poglądy Piłsudskiego”. Pod spodem znajdują się zdania, przy których znajdują się pola, które mają rozwijalna listę odpowiedzi do wyboru. W prawym dolnym rogu znajdują się klawisze „Zapisz odpowiedź” i „Sprawdź” umożliwiający sprawdzenie poprawności rozwiązania odpowiedzi.
Źródło: Eduexpert Sp. z o.o. / Evaco Sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
static
classicmobile
Ćwiczenie 3
R1NI4XriDiMYw1
Na ekranie wyświetla się w ramce ćwiczenie trzecie zatytułowane: „Interpretacja wierszy”. Poniżej znajduje się polecenie o treści: „Jak poeci pokazali postać Józefa Piłsudskiego? Nazwij środki poetyckie użyte w wierszach”. Pod spodem mieści się sześć zdań zawierających luki, które należy uzupełnić odpowiedziami z rozwijalnej listy. W prawym dolnym rogu znajdują się klawisze „Zapisz odpowiedź” i „Sprawdź” umożliwiający sprawdzenie poprawności rozwiązania odpowiedzi.
Źródło: Eduexpert Sp. z o.o. / Evaco Sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
static
mcaeacf67840ac8ec_1502358147126_0

Słowniczek

bezprecedensowy
bezprecedensowy

unikalny, wyjątkowy, niepowtarzalny

biografia
biografia

(gr. bios – życie, gr. grapho – piszę) opis życia i działalności jakiejś osoby

brygadier
brygadier

(franc. brigade – brygada) jednostka taktyczna składająca się z kilku pułków lub batalionów, samodzielna lub wchodząca w skład dywizji; stopień wojskowy, dowódca brygady.

dziadek
dziadek

przydomek Józefa Piłsudskiego, poprzez który podkreślano jego znaczenie jako najważniejszego członka rodziny tworzącej naród Polski, najwyższego autorytetu, inspiratora walki narodowowyzwoleńczej, seniora wielkiej rodziny legionowej; również wielkiego miłośnik dzieci

GISZ
GISZ

Generalny Inspektorat Sił Zbrojnych (GISZ); naczelny organ sił zbrojnych w II RP; utworzony na mocy dekretu Prezydenta RP z 6 VIII 1926; podporządkowany Prezydentowi RP i zastępcy przewodniczącego Komitetu Obrony Rzeczypospolitej

impertynent
impertynent

(łac. impertinens – niestosowny, nieodpowiedni) osoba zachowująca się wobec kogoś arogancko, obraźliwie

kontrowersja
kontrowersja

(łac. controversia – sprzeciw) rozbieżność opinii pociągająca za sobą dyskusje i spory

Legenda
Legenda

(łac. legere – czytać na głos) opowieść dotycząca życia świętych i bohaterów lub jakichś wydarzeń historycznych, nasycona motywami fantastyki i cudowności; o osobie otoczonej niezwykłą sławą

maciejówka
maciejówka

maciejka; okrągła czapka z szarego lub granatowego sukna, z daszkiem skórzanym; rozpowszechniona w końcu XIX w. wśród polskiej ludności wiejskiej; w okresie I wojny światowej noszona przez członków organizacji strzeleckich i w Legionach Polskich

mąż opatrznościowy
mąż opatrznościowy

człowiek, który zjawiając się w odpowiedniej chwili, ratuje kraj, naród lub jakąś instytucję w kryzysowej sytuacji

NIE
NIE

kadrowa organizacja wojsk tworzona od wiosny 1944 roku w celu kontynuowania walki o niepodległość Polski po zajęciu terytorium kraju przez Armię Czerwoną i przejęciu władzy przez komunistów

NKWD
NKWD

Narodnyj komissariat wnutriennich dieł; Ludowy Komisariat Spraw Wewnętrznych – centralny organ władz bezpieczeństwa w sowieckiej Rosji (od 1917 roku) i ZSRR (do 1946 roku); potocznie: policja polityczna; powołany przez rząd W. Lenina jako centrala umundurowanych sił bezpieczeństwa (m.in. milicji i wojsk wewnętrznych). W wewnętrznej polityce J. Stalina – główne narzędzie terroru i ludobójstwa

patos
patos

(gr. pathos – afekt) podniosły charakter zdarzeń o wielkim, historycznym znaczeniu; ton lub styl mówienia lub pisania podkreślający wzniosłość tematu; sztuczny sposób wysławiania się, pełen górnolotnych słów i wyrażeń

pogrobowiec
pogrobowiec

dziecko urodzone po śmierci ojca; zwolennik idei, która przestała być aktualna

POW
POW

Polska Organizacja Wojskowa – tajna organizacja wojskowa; powstała z inicjatywy J. Piłsudskiego w październiku 1914 roku w Warszawie z połączenia Polskich Drużyn Strzeleckich i Związku Strzeleckiego; działała w Królestwie Polskim, potem również w Galicji, na Ukrainie i w Rosji; jej akcjom w latach 1915–16 patronował Centralny Komitet Narodowy

szwoleżer
szwoleżer

(franc. chevau‑legers – lekkie konie) żołnierz lekkiej kawalerii w niektórych państwach Europy w XVI–XX w.; żołnierz jednego z polskich pułków gwardii napoleońskiej; też: żołnierz jednego z pułków kawalerii w wojsku polskim w okresie międzywojennym

WiN
WiN

konspiracyjna organizacja niepodległościowa – Zrzeszenie Wolność i Niezawisłość – utworzona we wrześniu 1945 roku; po rozwiązaniu Delegatury Sił Zbrojnych na Kraj przejęła większość jej kadr i struktur organizacyjnych; inicjatorem powołania Zrzeszenia był pułkownik J. Rzepecki

mcaeacf67840ac8ec_1522759004116_0

Powrót do e‑podręcznika

E‑podręcznik „Kultura odmienia”.

https://www.epodreczniki.pl/reader/c/131144/v/latest/t/student-canon

1.3.2.2. Być zwyciężonym i nie ulec...

https://www.epodreczniki.pl/reader/c/131144/v/latest/t/student-canon/m/j00000000PB1v50#j00000000PB1v50_0000003T