Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki

Temat: Co to jest uzależnienie? Narkotyki, alkohol, nikotyna

Autor: Leokadia Stalewicz

Adresat

Uczniowie klasy VII szkoły podstawowej

Podstawa programowa

Cele kształcenia – wymagania ogólne

I. Znajomość różnorodności biologicznej oraz podstawowych zjawisk i procesów biologicznych. Uczeń:

2. wyjaśnia zjawiska i procesy biologiczne zachodzące w wybranych organizmach i w środowisku;

IV. Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemów biologicznych. Uczeń:

1. interpretuje informacje i wyjaśnia zależności przyczynowo-skutkowe między zjawiskami, formułuje wnioski;

2. przedstawia opinie i argumenty związane z omawianymi zagadnieniami biologicznymi.

V. Znajomość uwarunkowań zdrowia człowieka. Uczeń:

1. analizuje związek między własnym postępowaniem a zachowaniem zdrowia oraz rozpoznaje sytuacje wymagające konsultacji lekarskiej;

Treści nauczania – wymagania szczegółowe

III. Organizm człowieka.

9. Układ nerwowy. Uczeń:

6) przedstawia negatywny wpływ na funkcjonowanie układu nerwowego niektórych substancji psychoaktywnych: alkoholu, narkotyków, środków dopingujących, dopalaczy, nikotyny (w tym w e-papierosach) oraz nadużywania kofeiny i niektórych leków.

IV. Homeostaza. Uczeń:

3. analizuje informacje dołączane do leków oraz wyjaśnia, dlaczego nie należy bez wyraźnej potrzeby przyjmować leków ogólnodostępnych i suplementów;

Ogólny cel kształcenia

Uczniowie omawiają najczęstsze rodzaje uzależnień.

Kompetencje kluczowe

  • porozumiewanie się w językach obcych;

  • kompetencje informatyczne;

  • umiejętność uczenia się.

Kryteria sukcesu
Uczeń nauczy się:

  • wyjaśniać, co to jest uzależnienie;

  • opisywać mechanizm uzależnienia;

  • przedstawiać negatywne skutki zdrowotne narkomanii, alkoholizmu, nikotynizmu.

Metody/techniki kształcenia

  • podające

    • pogadanka.

  • aktywizujące

    • dyskusja.

  • programowane

    • z użyciem komputera;

    • z użyciem e‑podręcznika.

  • praktyczne

    • ćwiczeń przedmiotowych.

Formy pracy

  • praca indywidualna;

  • praca w parach;

  • praca w grupach;

  • praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne

  • e‑podręcznik;

  • zeszyt i kredki lub pisaki;

  • tablica interaktywna, tablety/komputery.

Przebieg lekcji

Przed lekcją

  • Uczniowie zapoznają się z treścią abstraktu. Przygotowują się do pracy na lekcji w taki sposób, żeby móc przeczytany materiał streścić własnymi słowami i samodzielnie rozwiązać zadania.

Faza wstępna

  • Nauczyciel podaje temat, cele lekcji i kryteria sukcesu sformułowane w języku zrozumiałym dla ucznia.

  • Wybrani przez nauczyciela uczniowie referują treść lekcji, z którą zapoznali się w domu przed zajęciami.

Faza realizacyjna

  • Uczestnicy zajęć zapoznają się z treścią przedstawioną na ilustracji interaktywnej. Następnie nauczyciel omawia z uczniami poznane zagadnienia.

  • Nauczyciel prosi uczniów o wymienienie różnych uzależnień, zarówno od zachowań, jak i od substancji chemicznych. Uczniowie zgłaszają się, podnosząc rękę, a prowadzący udziela głosu wskazanym osobom.

  • Prowadzący lekcję dzieli klasę na sześć grup. Zadaniem każdego zespołu jest przygotowanie krótkiej wypowiedzi na jeden z poniższych tematów:

    • etapy uzależnienia od substancji chemicznych;

    • skutki zażywania narkotyków;

    • całkowity zakaz posiadania narkotyków – stanowiska „za” i „przeciw”;

    • skutki spożywania alkoholu;

    • skutki palenia nikotyny

    • mój stosunek do palenia papierosów i spożywania alkoholu.

  • Przedstawiciele grup prezentują efekty pracy swoich zespołów. Następnie nauczyciel inicjuje dyskusję na temat uzależnień i niebezpieczeństw, na które narażeni są młodzi ludzie stykający się z substancjami lub zachowaniami prowadzącymi do uzależnień. W oparciu o dane liczbowe z Polski lub UE dotyczących trendów np. palenia, spożywania alkoholu, zwraca szczególną uwagę na problem uzależnień i sposoby ich leczenia (różne rodzaje, od farmakoterapie po psychoterapie)..

  • Uczniowie samodzielnie wykonują zamieszczone w abstrakcie ćwiczenia interaktywne sprawdzające stopień opanowania wiadomości poznanych w czasie lekcji. Nauczyciel inicjuje dyskusję, w trakcie której omówione zostają prawidłowe rozwiązania wszystkich ćwiczeń samodzielnie wykonanych przez uczniów.

  • Nauczyciel przedstawia uczniom informacje dotyczące stosowaniu papierosów elektronicznych i podgrzewaczy tytoniu, korzystając z wybranego źródła internetowego. Wspólnie z uczniami dyskutuje na temat tych sposobów dostarczania nikotyny.

Faza podsumowująca

  • Nauczyciel krótko przedstawia najważniejsze zagadnienia omówione na zajęciach. Odpowiada na dodatkowe pytania podopiecznych i wyjaśnia wszelkie ich wątpliwości. Uczniowie uzupełniają notatki.

Praca domowa

  • Odsłuchaj w domu nagrania abstraktu. Zwróć uwagę na wymowę, akcent i intonację. Naucz się prawidłowo wymawiać poznane na lekcji słówka.

  • Uczniowie pisemnie odpowiadają na następujące pytania:

    • Czym są choroby społeczne?

    • Dlaczego alkoholizm jest zaliczany do chorób społecznych?

    • Jakie inne uzależnienia oprócz alkoholizmu możemy zaliczyć do chorób społecznych?

W tej lekcji zostaną użyte m.in. następujące pojęcia oraz nagrania

Pojęcia

alcohol
alcohol
R1RjuJEk6aRmL
Nagranie dźwiękowe słówka alcohol

alkohol – potoczna nazwa napoju zawierającego alkohol etylowy (etanol), odurzający związek chemiczny o działaniu narkotycznym i uzależniającym; powoduje chorobę nazywaną alkoholizmem

alcoholism
alcoholism
R1VDsH5QkLJqu
Nagranie dźwiękowe słówka alcoholism

alkoholizm – choroba alkoholowa wywołana nadużywaniem alkoholu; polega na niemożności rezygnacji z jego spożywania

drug addiction
drug addiction
R81WGfDsehJ3R
Nagranie dźwiękowe słówka drug addiction

narkomania – potoczna nazwa uzależnienia od substancji chemicznych wpływających na pracę mózgu

drugs
drugs
R1WuvaehwBVRy
Nagranie dźwiękowe słówka drugs

narkotyki – potoczna nazwa niektórych substancji odurzających działających na ośrodkowy układ nerwowy; ich regularne przyjmowanie prowadzi do uzależnienia fizycznego i psychicznego nazywanego narkomanią

nicotine addiction
nicotine addiction
RUCKJMbd9RY4I
Nagranie dźwiękowe słówka nicotine addiction

nikotynizm – uzależnienie polegające na częstym paleniu tytoniu

addiction
addiction
R1N32OU5ZS7NI
Nagranie dźwiękowe słówka addiction

uzależnienie – nabyta silna potrzeba wykonywania jakiejś czynności lub zażywania jakiejś substancji

Teksty i nagrania

R1Kx9eiB2s4WI
Nagranie dźwiękowe abstraktu dotyczące czym jest uzależnienie, narkotyki, alkohol, nikotyna

What is an addiction? Drugs, alcohol, nicotine

For ages people were using different chemical substances, the so‑called stimulants, which influence our moods, well‑being and the way we view the reality. Among the stimulants there are widely used and accepted substances like caffeine in coffee or theine – ingredient of tea, as well as dangerous substances, like nicotine. Other legal and dangerous substance is alcohol – consumed in large amounts can lead to i.e. alcohol addiction (alcoholism), liver damage or evan death. Substances that can permanently influence our health are: designer drugs, medicines taken contrary to doctor’s orders, drugs. All of them can become strong addictive substances, in some cases the addiction is so strong that addicts can resort to theft and other crimes. Addiction is a type of an illness.

Psychological addiction is based on constant thinking of taking and obtaining of a given substance. It is accompanied by justifying oneself and looking for important reasons which are supposed to justify taking of the substance. At the same time, it lowers the interest in other aspects of life and leads to the disappearance of will. Psychological addiction remains in people forever, so relapsing is possible even when a person has been an abstinent for many years.

Physiological dependence results from our body getting accustomed to the action of a particular substance at a certain level. Lowering that level can lead to numerous problems called withdrawal syndrome. Those include pains, feeling cold, diarrheas, high blood pressure and heart problems, insomnia, excessive sweating and dryness in the mouth.

Drugs are dangerous addictive substances. When taken regularly they lead to physiological addiction and psychological addiction called drug addiction. Substances that are considered narcotics are substances of plant origin and synthetic origin. According to the WHO, narcotics are also alcohol and nicotine. Drugs damage the liver, kidneys, they degenerate brain tissue and influence the brain, limit the ability to think and remember, as well as cause negative changes in behaviour. Depending on the substance, narcotics can cause unnatural state of agitation, delusions and hallucinations or lowered activity of the body. Overdosing on drugs can lead to death. In addition, it is common among drug addicts to use the same needles and syringes to introduce the narcotics, which makes it easy to transfer the HIV virus and viruses that cause hepatitis type B and C.

Alcohol is one of the most popular stimulants that have intoxicating effects. It has accompanied us for ages. Alcohol is consumed during family events and official events, it has a particular role in many people's lives. However, when consumed excessively, it influences their behaviour and health.

Alcohol does not require digestion – it is directly absorbed from the digestive tract to the blood. That is why it quickly reaches all the organs. Just after consuming it, alcohol causes pleasant relaxation. However, even small amounts of alcohol absorbed by the brain weaken the areas that control neural coordination, movement coordination, attention and the ability to assess the situation. Alcohol consumed in excess causes intoxication, whose symptoms are: slurring speech, double vision, problems with balance and stupor. Regular use of alcohol can lead to alcoholism – an addiction that is hard to manage. Alcohol level in the blood is expressed in Blood Alcohol Content (BAC), expressed in % by volume. For instance, in North America a BAC of 0.1 (0.1%) means that there are 0.10 g of alcohol for every 100 ml of blood.

While smoking tobbacco, nicotine is absorbed to the blood already in the oral cavity and upper airways. Delivered to blood, it goes through the alveoli and, with blood, reaches all the cells. Under the influence of nicotine, the brain produces substances that influence the emotions. They stimulate the organism and cause the feeling of pleasure. The brain quickly begins expecting regular amounts of nicotine and, when it stops receiving them, it experiences withdrawal symptoms – this is how nicotine addiction is created. Regular consumption of nicotine damages the cardiovascular system. It increases the frequency of heart beats and narrows the arteries. It causes the blood pressure to rise, which may lead to heart diseases and damage to other organs. Large amounts of nicotine cause intoxication, which often results in nausea, vomiting, heart pounding and fainting.

  • Addiction is the strong need to take a certain addictive substance in order to feel pleasure or to get rid of negative consequences of its lack, e.g. alcohol consumption, smoking tabbacco, computer games, shopping.

  • Drugs mainly work on nervous system, especially how the brain works, and they lead to the addiction of the organism.

  • Alcoholism is a social disease that damages the drinker and his family.