Temat

Odejmowanie pamięciowe liczb naturalnych

Etap edukacyjny

Drugi

Podstawa programowa

II. Działania na liczbach naturalnych. Uczeń:

1) dodaje i odejmuje w pamięci liczby naturalne dwucyfrowe lub większe, liczbę jednocyfrową dodaje do dowolnej liczby naturalnej i odejmuje od dowolnej liczby naturalnej.

Czas

45 minut

Cel ogólny

Wykonywanie nieskomplikowanych obliczeń w pamięci lub w działaniach trudniejszych pisemnie oraz wykorzystanie tych umiejętności w sytuacjach praktycznych.

Cele szczegółowe

1. Odkrywanie własności odejmowania.

2. Posługiwanie się różnymi sposobami pamięciowego odejmowania liczb naturalnych dwucyfrowych.

3. Porozumiewanie się w języku angielskim, rozwijanie matematycznych i podstawowych kompetencji naukowo‑technicznych oraz informatycznych, kształtowanie umiejętności uczenia się.

Efekty uczenia

Uczeń:

- odkrywa własności odejmowania,

- posługuje się różnymi metodami pamięciowego odejmowania liczb naturalnych dwucyfrowych.

Metody kształcenia

1. Dyskusja.

2. JIGSAW.

Formy pracy

1. Praca w grupach.

2. Praca indywidualna.

Etapy lekcji

Wprowadzenie do lekcji

Uczniowie przypominają na czym polega odejmowanie liczb naturalnych, jak nazywają się liczby, które odejmujemy oraz wynik odejmowania.

Praca indywidualna

Uczniowie pracują indywidualnie, korzystając z komputerów. Ich zadaniem jest zapoznanie się z interaktywną ilustracją, opisującą liczby występujące w odejmowaniu.

[Ilustracja interaktywna 1]

Realizacja lekcji

Praca w grupach

Nauczyciel dzieli klasę na trzy grupy. Każda z nich otrzymuje kartę pracy.

Uczniowie dyskutują w grupach nad zagadnieniami przedstawionymi w kartach pracy, odpowiadają na pytania, wyciągają wnioski. Po zakończonej pracy przedstawiciel uczniów prezentuje wnioski danej grupy.

GRUPA 1 – karta pracy
Zapoznajcie się z poniższym przykładem.

[Ilustracja 1]

Korzystając z przykładu, uzupełnijcie grafy i zapisy obok grafów. Następnie odpowiedzcie na pytanie:

W jaki sposób można sprawdzić, czy odejmowanie zostało wykonane poprawnie?

[Ilustracja 2]

[Ilustracja 3]

[Ilustracja 4]

GRUPA 2 – instrukcja do pracy
Wykonajcie obliczenia. Następnie zapiszcie odpowiedź na pytanie:
Ile wynosi różnica liczb, jeśli odjemnik jest równy odjemnej?
a) 7 – 7,
b) 20 - 20,
c) 15 – 15,
d) 35 - 35.

GRUPA 3 – instrukcja do pracy
W miejsce kropek wpiszcie odpowiednią liczbę. Następnie zapiszcie odpowiedź na pytanie:
Jaką liczbą jest odjemnik, jeśli odjemna jest równa różnicy?
a) 7 – …… = 7,
b) 20 - …. = 20,
c) 15 – ….. = 15,
d) 35 - ….. = 35.

Wnioski, jakie powinni przedstawić przedstawiciele grup po wykonaniu zadań:
- Poprawność odejmowania można sprawdzić za pomocą dodawania.
- Jeżeli odjemnik jest równy odjemnej, to różnica jest równa zero.
- Jeżeli odjemnik jest równy zero, to różnica jest równa odjemnej.

Metoda JIGSAW
Nauczyciel dzieli uczniów na grupy 3 osobowe. Każdy uczeń otrzymuje do rozwiązania inne zadanie.
Po rozwiązaniu zadania uczniowie spotykają się w grupach, które rozwiązywały to samo zadanie. Omawiają rozwiązania i wyjaśniają wątpliwości.
Następnie wracają do początkowych grup i prezentują swoje rozwiązania i zastosowaną metodę innym członkom grupy.

Polecenie
Przeanalizuj podany poniżej sposób odejmowania w pamięci dwóch liczb dwucyfrowych.

[Ilustracja 5]

Wykorzystując metodę przedstawioną na rysunku, oblicz podane różnice:
a) 38 – 25,
b) 87 – 56,
c) 59 – 22,
d) 76 - 65.

Polecenie
Przeanalizuj podany poniżej sposób odejmowania w pamięci dwóch liczb dwucyfrowych.

[Ilustracja 6]

Wykorzystując metodę przedstawioną na rysunku, oblicz podane różnice:
a) 38 – 29,
b) 54 – 36,
c) 73 – 25,
d) 54 – 18.

Polecenie
Przeanalizuj podany poniżej sposób odejmowania w pamięci dwóch liczb dwucyfrowych.

[Ilustracja 7]

Wykorzystując metodę przedstawioną na rysunku, oblicz podane różnice:
a) 38 – 29,
b) 54 – 36,
c) 73 – 25,
d) 54 – 18.

Uczniowie wykorzystują ukształtowane umiejętności, rozwiązując zadania.

Polecenie
Oblicz różnicę dowolną metodą i sprawdź wynik za pomocą dodawania:
a) 90 – 79,
b) 91 – 56,
c) 46 – 27,
d) 54 – 39,
e) 83 – 36,
f) 63 – 56.

Polecenie
Rozwiąż zadania z treścią, wykorzystując poznane na lekcji metody odejmowania liczb:
a) W wazonie było 35 tulipanów, mama wyjęła 19 kwiatków. Ile tulipanów zostało w wazonie?
b) Tomek miał 50 zł. Kupił książkę za 26 zł. Ile otrzymał reszty?

Polecenie dla chętnych
Jak zmieniła się różnica, jeśli odjemna zmniejszyła się o 11, a odjemnik zwiększył się o 6?

Podsumowanie lekcji

Uczniowie wykonują ćwiczenia utrwalające.

Następnie wspólnie podsumowują zajęcia, formułując wnioski do zapamiętania:

- Poprawność odejmowania można sprawdzić za pomocą dodawania.

- Jeżeli odjemnik jest równy odjemnej, to różnica jest równa zero.

- Jeżeli odjemnik jest równy zero, to różnica jest równa odjemnej.