1. Obraz Nazajutrz po ślubie z 1743 roku to druga spośród sześciu scen cyklu Modne małżeństwo Williama Hogartha, które artysta wykonał na zlecenie zamożnej mecenas Mary Edwards. Scena przedstawia młode małżeństwo, nazajutrz po ślubie, jednak nietypowo dla nowożeńców para siedzi daleko od siebie i wyczuwa się pomiędzy nimi obojętność i wzajemną pogardę. Fundatorka obrazów sama uniknęła związku opartego o czystą kalkulację finansowo- obyczajową i zatrudniła Hogartha, by przestrzec społeczeństwo przed zagrożeniami płynącymi z takich transakcji.

Przedstawiając w kilku obrazach perypetie młodej arystokratki, która wyszła za mąż w rezultacie zaaranżowanego przez rodziców małżeństwa Hogarth daje się poznać jako moralizator i prześmiewca.

Dziewczyna przeciąga się przy stoliku nakrytym dla jednej tylko osoby, natomiast pijany jeszcze, znudzony, świeży (o ironio!) małżonek siedzi w ubraniu, którego nie zdążył jeszcze zdjąć od poprzedniego wieczoru. Bezsilność nie pozwala mu nawet zdjąć z głowy kapelusza, mimo iż odrzucił na podłogę, ujmując sobie tym samym ciężaru, szpadę. Broń jest złamana- czyżby musiał jej w nocy używać? Wesoły francuski piesek wyciąga z kieszeni pana część damskiej garderoby, a na szyi lorda widoczny jest czarny wrzód- symptom syfilisu. Symbole te można łatwo ze sobą połączyć.

Zarządca domu odchodzi do innego pokoju po nieudanej próbie uzmysłowienia swoim gospodarzom ich nieciekawej sytuacji finansowej. Jego poza wskazuje na zażenowanie. W kuchni natomiast widać lokaja, który zasłania się wysokim krzesłem.

Na kominku nad parą młodą ustawiony jest obraz z podobizną amorka, popiersie z ułamanym nosem oraz szereg małych figurek o fallicznych kształtach, które sugerują oczywiste skojarzenia.

1. Obraz W salonie pani ukazuje rozsmakowanie się autora w ostrej satyrze i tendencji moralizatorskiej zawartej w finezyjnej realizacji malarskiej. Dzieło to to „moralitet” na temat snobizmu i obyczajów angielskiej arystokracji.

Od czasu śmierci pana domu, starego hrabiego, w pałacu nastały nowe porządki. Pani, u której w salonie siedzą goście, została hrabiną (sugeruje nam to korona nad alkową i nad lustrem) i jest teraz zabawiana przez mężczyznę (leżącego nonszalancko na szezlongu) w kreacji przeznaczonej specjalnie na maskaradę (maskarady urządzano wówczas często bo były one pretekstem do swobodnej zabawy, romansów, flirtów i cudzołożenia). Za hrabiną siedzi grupa osób słuchających muzycznego koncertu, którym usługuje ciemnoskóry lokaj. Po prawej stronie kompozycji widać także ciemnoskóre dziecko, wyciągające i oglądające różnego rodzaju przedmioty (wśród nich posążek Akteona, który był przestrogą przed łamaniem zasad moralnych i obyczajowych). Wokoło zawieszone są liczne mitologiczne obrazy, które również skłaniają ku refleksji nad własnym niemoralnym zachowaniem; na podłodze rozrzucono talię kart.

W salonie pani to dzieło, które zaciekawia widza i pobudza jego uwagę: skłania do oglądania wszystkich szczegółów celem należytego zrozumienia treści obrazu.To w ostrości spojrzenia i umiejętności wydobycia społecznie typowych cech danej postaci tkwi siła wyrazu Williama Hogartha.

1. Dwunastoletni Brązowy chłopiec Joshua Reynoldsa z 1764 roku to tak naprawdę wizerunek Thomasa Listera. Portret ten pokazuje dlaczego Reynolds został czołowym portrecistą rokoka w Anglii.

Artysta nadaje chłopcu nieco wyidealizowane rysy, choć pisze się na jego twarzy jeszcze jakaś dziecięca wrażliwość. Jego poza jednak jest bardzo pewna i nonszalancka- przywołuje na myśl antyczny pomnik Apolla Sauroktonosa, który Reynolds miał szansę podziwiać w Rzymie w latach 50-tych XVIII wieku.Niezwykły jest w tym obrazie sposób i maestria w ukazaniu aksamitnego stroju chłopca.Przypomina technikę malowania innego wybitnego artysty znanego z portretów siedemnastowiecznej arystokracji- Antoona van Dycka.

Strój ten doskonale zgrywa się z ukazanym w tle pejzażem, który kojarzy się z widokiem posiadłości rodziny Listerów (Thomas był jej dziedzicem), a namalowany jest w sposób odwołujący się do francuskich klasycyzujących mistrzów- Nicolasa Poussina i Claude’a Lorraina.

1. Jeden z najlepszych portretów prezesa Królewskiej Akademii Malarstwa sir Joshua Reynoldsa Portret Nelly O’Brien powstawał w latach 1762-1764.

W najlepszych swoich pracach portretowych Reynolds wykazywał bezpośredniość i prostotę, które w przypadku niezarozumiałego i sympatycznego modela wydać mogły dzieło takie jak Portret Nelly O’Brien. Widać na obrazie siedzącą frontem do widza kobietę, która ubrana jest w elegancką pikowaną suknię, na głowie ma ozdobiony liśćmi kapelusz; jej wzrok wbity jest w odbiorcę, a ręce podtrzymujące pieska, spoczywają spokojnie na kolanach. Widać, że artysta nie syntetyzował wdzięku postaci panny O’Brien, ale przekazał go wspaniale w solidnie skomponowanym portrecie.

1. Namalowane w 1750 roku, a więc u progu kariery Thomasa Gainsborough dzieło, prezentowane dzisiaj w londyńskiej National Gallery, świadczy o jego talencie zarazem portrecisty jak i pejzażysty. Państwo Andrews zamówili swój portret ukazany na tle ich rozległej posiadłości zapewne jako pamiątkę ślubną.

Para pobrała się w 1748 roku w pobliskim mieście Sudbury, które ukazane jest na dalszym planie kompozycji.

Państwo Andrews przedstawieni są po lewej stronie obrazu jakby z dumą prezentując swoje ziemie,choć możliwe jest też, że Gainsborough, który urodził się w Sudbury, pragnął ukazać pejzaż ukochanych okolic bardziej, aniżeli skupiać się na wizerunku swoich mecenasów. Upozowanie postaci jest jeszcze nieco sztywne, lalkowate co świadczy o braku dostatecznego doświadczenia malarza w portretowaniu osób.

Ponadto miny Państwa Andrews nie należą do sympatycznych, są wręcz aroganckie. Może dlatego, że malarz i jego mecenasi nie są równi statusem, zdarzało się bowiem, że państwo Andrews pomagali finansowo artyście i jego rodzinie. Może to tłumaczyć wyższość z jaką para modeli spogląda w jego stronę, a tym samym w stronę widza.

1. Poranny spacer lub inaczej William Hallett z żoną Elizabeth to dzieło powstałe w 1785 roku, daleko odbiegające od precyzji i wymuskanej atmosfery wczesnych prac Thomasa Gainsborough.

Nowożeńcy- William i Elizabeth, przechadzają się może trochę pretensjonalnie wśród mglistej, rozedrganej zieleni, a cała scena nosi w sobie znamiona i wdzięk szkicu. Wiele ukazanych detali- wstążki, draperie, puszystość psa- budują efemeryczną atmosferę obrazu.

Mówi się, że Gainsborough maluje „nie po angielsku”, a jego styl zbliża się do francuskiego impresjonizmu. Ale jako mistrz malarstwa angielskiego rokoka doprowadza w tym dziele do perfekcji zespolenie idealizmu postaci z żywym studium natury.

1. Jeden z najbardziej znanych portretów Thomasa Gainsborough przechowywany w National Gallery of Art w Waszyngtonie Portret Elizabeth Sheridan powstał w latach 1785-1787.

Udało się w nim ukazać artyście urzekającą podobiznę modelki i stworzyć atmosferę sennej melancholii, tak typową dla późniejszych obrazów romantycznych.

Malarz był bliskim przyjacielem rodziny Elizabeth i swoją modelkę znał od dziecka. Niejednokrotnie też ją portretował. Mając na uwadze jej życiowe losy- jako śpiewaczka sopranowa związana była z początkowo ubogim, potem wziętym aktorem Richardem Brinsleyem Sheridanem, który nie dochował jej wierności, Gainsborough portretuje Elizabeth zamyśloną i smutną. Niewątpliwym atutem jego malarstwa jest umiejętność łączenia wszystkich elementów obrazu w spójną całość. O ile w jego wczesnych obrazach postacie wyglądają jak kukiełki wycięte z papieru i wkomponowane w odpowiednie otoczenie, tak tutaj artysta poświęca tyle samo uwagi wspanialej sielankowej, sentymentalnej scenerii, co siedzącej na kamieniu efektownej modelce. Gainsborough zadbał o to by lekki wiatr, który kołysze gałęzie poruszał też jej delikatną suknię, etolę wokół szyi i kosmyki włosów przy twarzy, tworząc tym samym nastrój o impresjonistycznej wymowie.

1. Gdy po raz pierwszy w 1770 roku w Akademii Królewskiej wystawiono portret Błękitnego chłopca dzieło zyskało wielkie uznanie, a tym samym pozycja Thomasa Gainsborough jako malarza została ugruntowana.

Tytułowym chłopcem jest tutaj Jonathan Buttall, przyjaciel artysty. Przedstawiony został tutaj w sposób elegancki, być może nieco ekstrawagancko, ale z typową dla Gainsborough wirtuozerią techniczną. Stojący pewnie, podparty pod bok chłopiec w pięknym błękitnym stroju, w prawej ręce trzyma elegancki kapelusz. Ukazany jest na tle niezidentyfikowanego, szkicowo potraktowanego pejzażu. Rozedrgane, lekkie dotknięcia pędzla i brak gładkiego, drobiazgowego wykończenia sugerują oglądanie obrazu z pewnego dystansu. Powszechnie znana jest anegdota jakoby Gainsborough odpowiedział do klienta, który nie zastosował się do tych wytycznych, że obrazy „nie są do wąchania”.

1. Portret pułkownika w pułku dragonów Johna Campbella wykonał Gainsborough u szczytu kariery w roku 1767. To wtedy otrzymywał najwięcej swoich prestiżowych zamówień.

Mimo, że przedstawia w obrazie zacną postać kawalera Orderu Ostu, który to order z dumą pułkownik prezentuje na piersi, udaje się artyście uniknąć pompatyczności i patosu (obecnego najczęściej w twórczości jego rywala artystycznego- sir Joshua Reynoldsa).

Gainsborough pobierał naukę u popularnego ilustratora i rytownika Huberta Gravelota co zaowocowało później lekkim i naturalnym, podejściem do ukazywania postaci w obrazach. Poza Campbella jest zupełnie swobodna, a budowla w tle jest tylko rekwizytem, budującym określony nastrój. Gainsborough podkreśla wysoką rangę mężczyzny tylko poprzez jego mundur i atrybuty jego urzędu.