Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
Polecenie 1

Zapoznaj się z mapą, a następnie wykonaj polecenia.

RrFQQyNt2JV1e1
Mapa przedstawia kolonizację fenicką i grecką. Fenicja w 11 wieku przed nasza erą zajmowała zachodnie wybrzeże Morza Śródziemnego z fenickimi miastami-metropoliami, które zakładały kolonię: Arados, Byblos, Sydon, Damaszek. Obszary kolonizacji fenickiej to wąskie pasy terenu u wybrzeży południowej Hiszpanii, północnej Afryki oraz wyspy: Malta, fragment Balearów, Sardynii i Cypru. Kolonie fenickie mieszczą się na powyższych obszarach między innymi w: Kition, Kartaginie, Malcie, Gades, Utice. Grecja w 7 wieku przed naszą erą, zajmowała obszar współczesnej Grecji wraz z wysepkami greckimi na Morzu Jońskim, wschodnie wybrzeże Turcji i Kretę. Obszary kolonizacji greckiej zajmowały północne wybrzeże Morza Śródziemnego oraz południowo-zachodnie wybrzeże Włoch wraz z wybrzeżem Sycylii. Dalej obejmowały północne wybrzeże Morza Egejskiego oraz zachodnie, północno-zachodnie i południowe wybrzeże Morza Marmara, a także fragmenty południowego wybrzeża współczesnej Turcji na wysokości Cypru i na wschodzie wybrzeże współczesnego Libanu oraz północne wybrzeże Libanu. Na tych obszarach rozmieszane były kolonie greckie. Do greckich miast-metropolii, które zakładały kolonie należał: Rzym, Papulonia (teren dzisiejszych Wloch), Sparta, Korynt, Megara, Fokaja, Mitylena, Milet, Knossos, Gortyna (Peloponez), Edessa (teren dzisiejszej Turcji). Na mapie zaznaczone są także fenickie morskie szlaki handlowe, które prowadziły wzdłuż brzegów Morza Śródziemnego oraz dalej wodami Oceanu Atlantyckiego, na północ wzdłuż zachodniego brzegu Hiszpanii. Greckie szlaki morskiej natomiast biegły wzdłuż wybrzeży Morza Czarnego, północnych wybrzeży i wschodnich oraz południowo-wschodnich wybrzeży Morza Śródziemnego. Zaznaczone są wyrocznie greckie wpływające na przebieg kolonizacji Didyma, Delfy, Dodony. Kition: Najstarsza osada, skolonizowana w X w. p.n.e.
Wyspa Cypr, leżąca najbliżej wybrzeży Fenicji, była przedmiotem akcji kolonizacyjnej zarówno Fenicjan, jak i Greków. Ci ostatni, jak wynika z zabytków archeologicznych, pojawili się na wyspie wcześniej aniżeli Fenicjanie, zdaje się jeszcze w XIV w. [p.n.e.], choć główny nurt kolonizacyjny przypada dopiero na I tysiąclecie. Obfitująca w surowce, głównie drzewo i miedź, wyspa przyciągnęła też Fenicjan, którzy założyli tu kilka miast, np. Kition, tocząc z Grekami bez większego powodzenia walki.
Indeks dolny Źródło: Józef Wolski, Historia powszechna. Starożytność, Warszawa 2002, s. 77.
  • Kartagina: Najsłynniejsza kolonia fenicka, założona w 814 r. p.n.e.:
    Położenie [Kartaginy] kilkanaście kilometrów od istniejącej już Utiki dowodzi, że handel nie był główną przyczyną jej powstania. Wyjątkowym walorem Kartaginy był potencjał rolniczy rozległego, izolowanego od strony lądu przesmyku między morzem a Jeziorem Tunetańskim, na którego krańcu leżała: żyzna gleba, bogate pastwiska, znakomite warunki dla rybołówstwa w zatoce i jeziorze, obfitość wody pitnej, słowem – idealne warunki dla samowystarczalnego żywnościowo dużego miasta.
    Indeks dolny Źródło: Adam Ziółkowski, Historia powszechna. Starożytność, Warszawa 2010, s. 309.
  • Malta: IX w. p.n.e.
    Wyspę skolonizowali Fenicjanie, którzy rozszerzając swój handel na Ocean zachodni znaleźli tam bezpieczne schronienie na pełnym morzu i dogodne przystanie.
    Indeks dolny Źródło: Diodor Sycylijski, Biblioteka, ks. V, rozdz. 12.
  • Gades: (dziś Kadyks), IX w. p.n.e.
    [Gades] stanowił niezmiernie ważny punkt z uwagi na bliskość kopalń srebra […], toteż był on niewątpliwie jednym z pierwszych fenickich osiedli zamorskich, a tradycja, wedle której Lixus na przeciwległym wybrzeżu Maroka został założony jeszcze wcześniej niż [Gades], jest również pełna znaczenia. Z obu tych baz Fenicjanie mogli kontrolować drogi śródziemnomorskiego handlu, a jednocześnie otwierali sobie szlaki atlantyckie.
    Indeks dolny Źródło: Sabatino Moscati, Świat Fenicjan, tłum. M. Gawlikowski, Warszawa 1968, s. 255.
  • Utika: IX w. p.n.e.
    Lokalizacja [Utiki] jest kluczem do celów, które pchnęły Fenicjan do kolonizacji. Były nimi bogactwa naturalne: miedź, ołów, żelazo, cyna i srebro z bogatej w metale Hiszpanii oraz afrykańska kość słoniowa i złoto.
    Indeks dolny Źródło: Adam Ziółkowski, Historia powszechna. Starożytność, Warszawa 2010, s. 309.
  • Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
    Polecenie 2

    Na podstawie mapy opisz kierunki ekspansji kolonialnej Fenicjan.

    R1JMYEqQJmSml
    [duzepole}.
    Polecenie 3

    Scharakteryzuj przyczyny podejmowania przez Fenicjan wypraw kolonizacyjnych.

    R1SUlR9qcRRSk
    (Uzupełnij).