Mapa przedstawia rozwój terytorialny Persji za Cyrusa II Wielkiego i Kambyzesa II. Tereny zdobyte przez Persję w latach:
553–550 r. p.n.e. Charakterystyka kraju

Kiedy Asyryjczycy panowali nad górną Azją już około pięciuset dwudziestu lat, zaczęli naprzód Medowie przeciw nim się buntować; ci, jak sądzę, walcząc o wolność z Asyryjczykami, okazali się dzielnymi mężami, zrzucili z siebie jarzmo niewoli i stali się wolnymi. […] kiedy już wszystkie ludy na kontynencie były samodzielne, dostały się znowu pod rządy jedynowładcze [Medów] […]. [król Medów, Dejokes] rozkazał im, aby wybudowali dlań pałace, godne władzy królewskiej, i wzmocnili jego potęgę przez dodanie straży przybocznej. Czynią to Medowie; budują mu wielkie i mocne pałace w tym miejscu, które sam wskazał, i pozwalając mu spośród wszystkich Medów wybrać sobie kopijników. A kiedy objął panowanie, zmusił Medów, żeby wybudowali sobie jedno miasto, o nie mieli staranie, a o inne mniej się troszczyli. Także w tym byli mu Medowie posłuszni, więc wznosi on wielką i silną twierdzę, tę, która teraz nazywa się Agbatana [tj. Ekbatana], gdzie każdy pierścień murów okrążony jest następnym. […] W Asyrii jest jeszcze wiele innych wielkich miast […].
_{[Herodot, Dzieje, ks. I, tłum. S. Hammer, Warszawa 1954, s. 95–98, 178]}

Charakterystyka podboju

[Astyages, król Medów] zebrał wojsko i ruszył, by pokonać Cyrusa, króla Anszanu […]. Armia zbuntowała się przeciwko Astyagesowi i w więzach przekazała go Cyrusowi. Cyrus pomaszerował do królewskiego miasta Ekbatany. Złoto, srebro, skarby […], które jako łup wywiózł z Ekbatany, zabrał do Anszanu.
_{[Kronika babilońska, cyt. za: A. Ziółkowski, Historia powszechna. Starożytność, Warszawa 2011, s. 363–364]}

Tak Astiages po trzydziestu pięciu latach utracił władzę królewską, a Medowie poddali się Persom […]. Astiagesowi nic już więcej złego Cyrus nie robił […].
_{[Herodot, Dzieje, ks. I, tłum. S. Hammer, Warszawa 1954, s. 130]}
546 r. p.n.e. Charakterystyka kraju

Krezus [król Lidii, państwa w zachodniej Azji Mniejszej] przysparzał Lidyjczykom coraz to nowych zdobyczy, przybywali do Sardes, stolicy, która opływała w bogactwa, wszyscy helleńscy [greccy] mędrcy owego czasu, jeden po drugim […]. Osobliwości, zasługujących na opis, ziemia lidyjska specjalnie nie posiada takich jak inne kraje, z wyjątkiem złotego piasku, który spławiany jest z gór Tmolos. […] Są oni [Lidyjczycy], o ile wiemy, pierwszymi z ludzi, którzy bili złote i srebrne monety i nimi się posługiwali; pierwszymi też byli kramarzami [kupcami].
_{[Herodot, Dzieje, ks. I, tłum. S. Hammer, Warszawa 1954, s. 29, 93–94]}

Charakterystyka podboju

Cyrus zaś zdjął mu [Krezusowi] więzy, posadził go obok siebie i traktował z bardzo wielkim szacunkiem […]. Ten zaś skupiony był w sobie i cichy. Po jakimś czasie odwrócił się, a widząc, jak Persowie doszczętnie pustoszą miasto Lidyjczyków, odezwał się: – Królu, czy mam ci powiedzieć, co mi właśnie przychodzi na myśl, czy zachować milczenie w obecnej chwili? – Cyrus kazał mu śmiało powiedzieć co chce. Wtedy Krezus tak go zapytał: – Co robi ten wielki tłum z takim pośpiechem? – Na to Cyrus: – Plądruje twoje miasto i unosi twoje skarby. – Krezus jednak odrzekł: – Ani mojego miasta, ani moich skarbów on nie plądruje, bo nic już z tego wszystkiego do mnie nie należy; tylko twoje mienie grabią i unoszą.
_{[Herodot, Dzieje, ks. I, tłum. S. Hammer, Warszawa 1954, s. 88]}
539 r. p.n.e. Charakterystyka kraju

[Babilon] leży na wielkiej równinie i tworzy czworobok, którego każdy front wynosi sto dwadzieścia stadiów – to czyni w całości obwód miasta o czterystu osiemdziesięciu stadiach. Taka jest wielkość miasta Babilon. A zbudowane było tak porządnie jak żadne inne ze znanych nam miast. […] Jak wielka jest potęga babilońska, mogę to wielu innymi dowodami poprzeć, a specjalnie też następującym. Wielkiemu królowi do utrzymania jego i jego wojska przydzielone są poza haraczem płody naturalne całego kraju, nad którym włada. Z dwunastu miesięcy roku utrzymuje go przez cztery [sam] okręg babiloński, a przez osiem miesięcy cała reszta [całej] Azji.
_{[Herodot, Dzieje, ks. I, tłum. S. Hammer, Warszawa 1954, s. 178, 192]}

Charakterystyka podboju

[Cyrus] ustawił całe swe wojsko, jednych u wpadu rzeki do miasta, innych znowu w tyle miasta, w punkcie gdzie rzeka z miasta wypływa, i przykazał wojsku, żeby z chwilą gdy zobaczą, że łożysko rzeki da się przejść, w tym miejscu weszli do miasta. […] Przybywszy nad jezioro, uczynił Cyrus właśnie to samo, co królowa Babilończyków uczyniła była z rzeką i jeziorem: mianowicie wprowadził rzekę kanałem do jeziora, które właściwie było bagnem, i sprawił przez to, że stare łożysko rzeki, której woda opadła, stało się możliwe do przejścia. […] Persowie zaszli ich [mieszkańców Babilonu] całkiem niespodziewanie. Z powodu wielkości miasta, jak donoszą tamtejsi mieszkańcy, najdalsze jego części były już w ręku wroga, a Babilończycy mieszkający w środku nic jeszcze o tym nie wiedzieli, lecz (ponieważ właśnie obchodzono u nich święto) tańczyli w tym czasie i zabawiali się, aż wreszcie, i to nazbyt dokładnie, o tym się dowiedzieli. I tak Babilon wtedy po raz pierwszy zdobyto.
_{[Herodot, Dzieje, ks. I, tłum. S. Hammer, Warszawa 1954, s. 191]}
525 r. p.n.e. Charakterystyka kraju

[…] przecież oni, w porównaniu ze wszystkimi innymi ludźmi i z resztą Egipcjan, z najmniejszym trudem zbierają plony z ziemi: wszak nie potrzebują się biedzić, żeby pługiem rozrywać bruzdy albo kopać, albo wykonywać jakąś inną pracę z tych, którymi reszta ludzi trudzi się dla zasiewu, lecz u nich rzeka sama z siebie przybywa, nawadnia role, a nawodniwszy je, znowu opada […]. Będę teraz obszernie mówił o Egipcie, ponieważ zawiera w sobie bardzo wiele osobliwości [niż każdy inny kraj] i w porównaniu ze wszystkimi innymi krajami wykazuje dzieła większe, niźli się da to wyrazić.
_{[Herodot, Dzieje, ks. II, tłum. S. Hammer, Warszawa 1954, s. 14, 35]}

Charakterystyka podboju

Przyszło do zaciętej bitwy, a gdy z obu wojsk wielu padło, zwrócili się w końcu Egipcjanie do ucieczki […]. Psammenitowi [pokonanemu faraonowi Egiptu] […] kazali powstać i zawiedli go przed Kambizesa. U niego odtąd spędzał życie, nie doznając żadnych przykrości. I gdyby umiał nie wtrącać się do nie swoich spraw, byłby Egipt z powrotem otrzymał, ażeby nim zarządzać jako namiestnik, gdyż Persowie zazwyczaj szanują synów królewskich […].
_{[Herodot, Dzieje, ks. III, tłum. S. Hammer, Warszawa 1954, s. 11, 15]} Na mapie oznaczono jeszcze Perskie wyprawy wojenne. W latach 547 - 530 przed naszą erą odbywały się one w kierunku z Ekbatany na wschodnie tereny Persji i poza nie, północno - zachodnie tereny Persji. W latach 525 - 524 przed nasza erą odbywały się w kierunku z Jerozolimy do Egiptu. W latach 517 - 513 przed naszą erą w kierunku z Raty na północne tereny Persji i poza nie oraz z Baktry na wschód.