Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
Polecenie 1
Zapoznaj się z opisem mapy i wykonaj ćwiczenia.
Zapoznaj się z opisem mapy i wykonaj ćwiczenia.

Mapa wybranych ruchów separatystycznych i dążących do zwiększenia autonomii

R9gEg495QUAz71
Mapa polityczna świata. Gruzja Abchazowie zamieszkują Abchazję, która jest separatystycznym państwem na obszarze Gruzji. Niezależność Republiki Abchazji uznaje tylko pięć państw z Rosją na czele. Na terytorium Gruzji mieści się również Adżaria – republika autonomiczna w Gruzji, która istniała od 1991 roku. W 2004 roku Gruzja przywróciła pełną kontrolę nad Adżarią. Adżarowie to grupa etniczna wyznająca prawosławie, rzadziej islam i posługująca się językiem gruzińskim. Gruzję zamieszkują także Osetyjczycy. Jest to naród pochodzenia kaukaskiego, zamieszkujący Osetię Północną, która wchodzi w skład Federacji Rosyjskiej, i Osetię Południową, która wchodzi w skład Gruzji. Posługują się językiem osetyjskim i wyznają prawosławie i islam sunnicki. Osetia Południowa w 1991 roku ogłosiła powstanie Republiki Osetii Południowej i niezależność od Gruzji. Dąży do połączenia z Osetią Północną. Jest to państwo nieuznawane na świecie, będące w dużej zależności od Federacji Rosyjskiej. Hiszpania Kraj Basków, Baskonia, jest zamieszkiwana przez Basków, którzy posiadają autonomię w ramach Hiszpanii. Separatyzm baskijski ma bardzo nacjonalistyczne podłoże, do 2018 r. działała tam organizacja terrorystyczna Euskadii Ta Askatasuna (ETA), która dążyła do niepodległości Kraju Basków.Terytorium Hiszpanii zamieszkują także Galicyjczycy. Jest to grupa etniczna zamieszkująca Galicję w Hiszpanii, która posługuje się językiem galicyjskim. Pochodzą od starożytnych Galajków. Wyznają katolicyzm. Od 1981 roku posiadają autonomię. Hiszpania jest również zamieszkiwana przez Katalończyków. Jest to wspólnota autonomiczna w ramach Hiszpanii ze stolicą w Barcelonie. Istnieje tam silny ruch separatystyczny dążący do niepodległości. W 2015 roku został tam wybrany autonomiczny parlament reprezentowany przez większość dążącą do separacji. W listopadzie 2015 roku ogłosił on deklarację niepodległości Katalonii. W odpowiedzi rząd Hiszpanii w październiku 2017 roku zniósł autonomię Katalonii, co rozpoczęło liczne niepokoje w prowincji. Francja Bretania jest to część Francji leżąca na Półwyspie Bretońskim, zamieszkują ją Bretończycy, którzy są potomkami Brytów, którzy w średniowieczu opuścili Wyspy Brytyjskie. Francję zamieszkują także Korsykanie. Korsyka tworzy odrębny francuski region administracyjny. Jest zamieszkiwana przez Korsykan posługujących się językiem korsykańskim. Wyznają oni katolicyzm. Działa tam silny ruch dążący do niepodległości Korsyki – Front Narodowego wyzwolenia Korsyki i Armata Corsa. Doszło do zamachów terrorystycznych oraz zastraszania nie-Korsykan mieszkających na Korsyce. W 2003 roku na Korsyce odbyło się referendum, w którym większość głosujących opowiedziała się przeciw zwiększeniu autonomii Korsyki. Federacja Rosyjska Czeczenia jest autonomiczną republiką w ramach Federacji Rosyjskiej ze stolicą w Groznym. Czeczeni dążą do niepodległości, stosują w tym celu działania terrorystyczne. Ingusze zamieszkują Inguszetię oraz Osetię Północną. Posługują się językiem inguskim i wyznają sunnicki islam. Inguszetia jest autonomiczną republiką w ramach Federacji Rosyjskiej. Republika Krymu to jednostka administracyjna Federacji Rosyjskiej, jednostronnie wcielona do Rosji po secesji Krymu w 2014 roku. 18 marca 2014 roku Krym został włączony wraz z Sewastopolem do Feeracji Rosyjskiej. Ukraina uznaje te ziemie za swoje terytorium. Republika Tatarstanu – republika w Federacji Rosyjskiej, która wchodzi w skład Nadwołżańskiego Okręgu Federacyjnego. Zamieszkują ją Tatarzy i Rosjanie. Tatarstan jest państwem stowarzyszonym z Rosją, które uznaje się za część Federacji Rosyjskiej. Posiada autonomię. Federację Rosyjską zamieszkują także Osetyjczycy. Jest to naród pochodzenia kaukaskiego, zamieszkujący Osetię Północną, która wchodzi w skład Federacji Rosyjskiej i Osetię Południową, która wchodzi w skład Gruzji. Posługują się językiem osetyjskim i wyznają prawosławie i islam sunnicki. Osetia Południowa w 1991 roku ogłosiła powstanie Republiki Osetii Południowej, która ogłosiła niezależność od Gruzji i dąży do połączenia z Osetią Północną. Jest to państwo nieuznawane na świecie, będące w dużej zależności od Federacji Rosyjskiej. Cypr Turecka Republika Cypru Północnego – nieuznawane państwo zajmujące około ⅓ Cypru. Jest zamieszkiwane przez Turków. Belgia Flamandia zamieszkiwana przez Flamandów jest częścią Belgii. Posługują się oni językiem flamandzkim. Coraz częściej głoszą postulaty separatystyczne wobec Walonów. Teren Belgii zamieszkują także Walonowie. Zamieszkują Walonię w Belgii, posługują się językiem francuskim i walońskim. Posiadają ruch dążący do zachowania odrębności walońskiej Le mouvement wallon. Kanada Frankokanadyjczycy to ludność zamieszkująca wschodnie prowincje Kanady, posługująca się językiem francuskim i wyznająca katolicyzm, podkreślająca swoją odrębność narodowościową od reszty Kanadyjczyków, będących potomkami osadników anglosaskich i innych. Mołdawia Gagauzi to grupa etniczna pochodzenia tureckiego, która posługuje się językiem gagauskim. Zamieszkują Gagauzję, która jest w południowej części Mołdawii, Ukrainę, Bułgarię, Rumunię i Kazachstan. Uważają się za oddzielny naród. Na terenie Mołdawii mieści się także Naddniestrzańska Republika Mołdawska. Jest państwem nieuznawanym leżącym na lewym brzegu Dniestru oraz prawobrzeżnej Bendery. Niepodległość ogłosiło 5 grudnia 1990 roku, uznaje ją tylko pięć państw, w tym Federacja Rosyjska. Zamieszkują ją głównie Rosjanie, Ukraińcy i Mołdawianie. Ukraina Gagauzi to grupa etniczna pochodzenia tureckiego, która posługuje się językiem gagauskim. Zamieszkują Gagauzję, która jest w południowej części Mołdawii, Ukrainę, Bułgarię, Rumunię i Kazachstan. Uważają się za oddzielny naród. Bułgaria Gagauzi to grupa etniczna pochodzenia tureckiego, która posługuje się językiem gagauskim. Zamieszkują Gagauzję, która jest w południowej części Mołdawii, Ukrainę, Bułgarię, Rumunię i Kazachstan. Uważają się za oddzielny naród. Rumunia Gagauzi to grupa etniczna pochodzenia tureckiego, która posługuje się językiem gagauskim. Zamieszkują Gagauzję, która jest w południowej części Mołdawii, Ukrainę, Bułgarię, Rumunię i Kazachstan. Uważają się za oddzielny naród. Kazachstan Gagauzi to grupa etniczna pochodzenia tureckiego, która posługuje się językiem gagauskim. Zamieszkują Gagauzję, która jest w południowej części Mołdawii, Ukrainę, Bułgarię, Rumunię i Kazachstan. Uważają się za oddzielny naród. Wielka Brytania Konflikt w Irlandii Północnej należącej do Wielkiej Brytanii, której mieszkańcy chcieli połączyć się z Republiką Irlandii. Irlandia Północna dzieli się na separatystów wyznających katolicyzm, którzy chcą połączenia z Irlandią i protestanckich unionistów pragnących pozostać w ramach Wielkiej Brytanii. Wielką Brytanię zamieszkują także Kornwalijczycy. Kornwalia leży w południowo-zachodniej Anglii. Kornwalijczycy są potomkami Celtów, którzy domagają się większej autonomii w ramach Wielkiej Brytanii. Posługują się językiem angielskim, wyznają protestantyzm. Tendencje separatystyczne posiadają również Walijczycy. Zamieszkują Walię, która jest częścią Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej. Posługują się językiem walijskim. Od 1999 roku posiadają własne Walijskie Zgromadzenie Narodowe. Szkoci Szkocja jest częścią Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej. Jest zamieszkiwana przez Szkotów, którzy są pochodzenia celtyckiego. Posługują się językiem angielskim i szkockim lallans. Wyznają prezbiterianizm i katolicyzm, duża część jest ateistami. W 2014 roku odbyło się referendum w sprawie niepodległości, w którym większość Szkotów zadecydowała o pozostaniu w ramach Wielkiej Brytanii. Węgry Karpatorusini to ludność rusińska zamieszkująca północne zbocza Karpat (Łemkowie) oraz obszar północnych Węgier i wschodniej Słowacji oraz Zakarpacie, podkreślająca swoją odrębność. Słowacja Karpatorusini to ludność rusińska zamieszkująca północne zbocza Karpat (Łemkowie) oraz obszar północnych Węgier i wschodniej Słowacji oraz Zakarpacie, podkreślająca swoją odrębność. Turcja Kurdowie są ludem indoeuropejskim, zamieszkującym Kurdystan, który leży na terytorium Turcji, Iraku, Iranu i Syrii. Dążą do samostanowienia, są największym narodem, który nie posiada własnego państwa, ich liczba sięga 27 milionów osób. Posługują się językiem kurdyjskim i wyznają islam sunnicki i jazydyzm. Walczą o niezależność od początku XX wieku. Po 1945 roku są rozdzieleni między cztery państwa, co utrudnia walkę o niezależność. Iran Kurdowie są ludem indoeuropejskim, zamieszkującym Kurdystan, który leży na terytorium Turcji, Iraku, Iranu i Syrii. Dążą do samostanowienia, są największym narodem, który nie posiada własnego państwa, ich liczba sięga 27 milionów osób. Posługują się językiem kurdyjskim i wyznają islam sunnicki i jazydyzm. Walczą o niezależność od początku XX wieku. Po 1945 roku są rozdzieleni między cztery państwa, co utrudnia walkę o niezależność. Irak Kurdowie są ludem indoeuropejskim, zamieszkującym Kurdystan, który leży na terytorium Turcji, Iraku, Iranu i Syrii. Dążą do samostanowienia, są największym narodem, który nie posiada własnego państwa, ich liczba sięga 27 milionów osób. Posługują się językiem kurdyjskim i wyznają islam sunnicki i jazydyzm. Walczą o niezależność od początku XX wieku. Po 1945 roku są rozdzieleni między cztery państwa, co utrudnia walkę o niezależność. Syria Kurdowie są ludem indoeuropejskim, zamieszkującym Kurdystan, który leży na terytorium Turcji, Iraku, Iranu i Syrii. Dążą do samostanowienia, są największym narodem, który nie posiada własnego państwa, ich liczba sięga 27 milionów osób. Posługują się językiem kurdyjskim i wyznają islam sunnicki i jazydyzm. Walczą o niezależność od początku XX wieku. Po 1945 roku są rozdzieleni między cztery państwa, co utrudnia walkę o niezależność. Stany Zjednoczone Dakotowie to rdzenni mieszkańcy Ameryki Północnej, Indianie zamieszkujący obszar Wielkich Równin. 19 grudnia 2007 roku aktywiści tej grupy ogłosili, że zrywają jednostronnie traktaty zawarte z rządem USA w XIX wieku i rozpoczynają tworzenie własnego państwa Republiki Lakockiej, co nie zyskało szerszego poparcia nawet we własnym plemieniu. Teksańczycy W Teksasie rozwija się ruch dążący do niepodległości – jest to Amerykański Ruch Nacjonalistyczny, jego przywódca uważa, że Teksas byłby 12 gospodarką na świecie. Azerbejdżan Górski Karabach, zwany oficjalnie Republiką Górskiego Karabachu, to teren należący do Azerbejdżanu, który funkcjonuje jako niepodległe państwo, nieuznawane na świecie. Powstało 6 stycznia 1992 roku w wyniku konfliktu między Armenią i Azerbejdżanem o ten teren. Włochy Padania to północna część Włoch. 15 września 1996 roku Liga Północna ogłosiła powstanie Federalnej Republiki Padanii, która dąży do niepodległości. Trwa tam konflikt między bogatą Północą i ubogim włoskim Południem kraju. Izrael Palestyńczycy to ludność pochodzenia arabskiego zamieszkująca Zachodni Brzeg i Strefę Gazy w ramach Autonomii Palestyńskiej w Izraelu. Ma tam miejsce trwały konflikt między Izraelitami i Palestyńczykami, zapoczątkowany ponownie gdy powstało państwo Izrael. Działają tu organizacje terrorystyczne tworzone przez Palestyńczyków – Hamas i Palestyński Islamski Dżihad. Chiny Ujgurzy to ludność pochodzenia tureckiego zamieszkująca w Chińskiej Republice Ludowej w Ujgurskim Autonomicznym Regionie Xinjiang. Wyznają islam. Ruch separatystyczny Ujgurów był wspierany przez ZSRS od 1955 roku. Obecnie Ujgurzy domagają się niezależności od Chin przy pomocy działań terrorystycznych popieranych przez organizacje islamistyczne. Tybetańczycy to naród zamieszkujący Tybet leżący na Wyżynie Tybetańskiej zajętej w 1951 roku przez Chiny. Część zamieszkuje Indie, posługują się językami tybetańskimi, wyznają buddyzm tybetański. W 1989 roku doszło w Tybecie do wystąpień po odrzuceniu propozycji Dalajlamy odnośnie pewnej autonomii Tybetu. Protesty powtórzyły się w 2008 roku. Kolejny konflikt separatysyczny ma miejsce na linii Republika Chińska – Tajwan, państwo nieuznawane przez większość społeczności międzynarodowej, leżące na wyspie Tajwan. Powstało po przejęciu władzy w Chinach przez komunistów. Chiny uważają Tajwan za zbuntowaną prowincję. Zamieszkują ją autochtoni i Chińczycy. Algieria Saharawi jest to ludność zamieszkująca Saharę Zachodnią, obecnie głównie Algierię, Maroko i Mauretanię. Teren Algierii zamieszkują także Tuaregowie. To lud berberyjski, który zamieszkuje na terenie Sahary, głównie w Algierii, Libii, Mali, Nigrze i Burkina Faso. Jest to ludność nomadyjska, która w 2012 roku podjęła próbę stworzenia własnego państwa Azawad na terenie północnego Mali. Doszło tam do krwawych walk i międzynarodowej interwencji. Próba zakończyła się upadkiem Azawadu. Maroko Saharawi jest to ludność zamieszkująca Saharę Zachodnią, obecnie głównie Algierię, Maroko i Mauretanię. Mauretania Saharawi jest to ludność zamieszkująca Saharę Zachodnią, obecnie głównie Algierię, Maroko i Mauretanię. Polska Ludność mieszkająca na Śląsku, obywatele Rzeczypospolitej Polskiej. W 1980 roku powstał na Górnym Śląsku Ruch Autonomii Śląska, który dąży do utworzenia autonomicznego regionu na Górnym Śląsku, nawiązującego do tradycji międzywojennych. Indie Tamilowie zamieszkują w Indiach oraz Sri Lance. Jest to lud pochodzenia drawidyjskiego, który posługuje się własnym językiem tamilskim. Wyznają hinduizm oraz chrześcijaństwo i islam. Tamilowie z Indii uważają się za indyjskich patriotów. Tamilowie z Sri Lanki prowadzą walkę o niepodległość przy pomocy organizacji Tamilskich Tygrysów. Od 2009 roku trwa zawieszenie działań zbrojnych przez Tamilskie Tygrysy. Sri Lankaname Indie Tamilowie zamieszkują w Indiach oraz Sri Lance. Jest to lud pochodzenia drawidyjskiego, który posługuje się własnym językiem tamilskim. Wyznają hinduizm oraz chrześcijaństwo i islam. Tamilowie z Indii uważają się za indyjskich patriotów. Tamilowie z Sri Lanki prowadzą walkę o niepodległość przy pomocy organizacji Tamilskich Tygrysów. Od 2009 roku trwa zawieszenie działań zbrojnych przez Tamilskie Tygrysy. Libia Tuaregowie to lud berberyjski, który zamieszkuje na terenie Sahary, głównie w Algierii, Libii, Mali, Nigrze i Burkina Faso. Jest to ludność nomadyjska, która w 2012 roku podjęła próbę stworzenia własnego państwa Azawad na terenie północnego Mali. Doszło tam do krwawych walk i międzynarodowej interwencji. Próba zakończyła się upadkiem Azawadu. Malia Tuaregowie to lud berberyjski, który zamieszkuje na terenie Sahary, głównie w Algierii, Libii, Mali, Nigrze i Burkina Faso. Jest to ludność nomadyjska, która w 2012 roku podjęła próbę stworzenia własnego państwa Azawad na terenie północnego Mali. Doszło tam do krwawych walk i międzynarodowej interwencji. Próba zakończyła się upadkiem Azawadu. Niger Tuaregowie to lud berberyjski, który zamieszkuje na terenie Sahary, głównie w Algierii, Libii, Mali, Nigrze i Burkina Faso. Jest to ludność nomadyjska, która w 2012 roku podjęła próbę stworzenia własnego państwa Azawad na terenie północnego Mali. Doszło tam do krwawych walk i międzynarodowej interwencji. Próba zakończyła się upadkiem Azawadu. Burkina Faso Tuaregowie to lud berberyjski, który zamieszkuje na terenie Sahary, głównie w Algierii, Libii, Mali, Nigrze i Burkina Faso. Jest to ludność nomadyjska, która w 2012 roku podjęła próbę stworzenia własnego państwa Azawad na terenie północnego Mali. Doszło tam do krwawych walk i międzynarodowej interwencji. Próba zakończyła się upadkiem Azawadu.
Źródło: Englishsquare.pl sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
Ćwiczenie 1
RV0aadzPVehLP1
Wyjaśnij, dlaczego na świecie występuje tyle ruchów separatystycznych. (Uzupełnij).
Ćwiczenie 2
R16dHxsNQQyI71
Omów konsekwencje separatyzmu palestyńskiego. (Uzupełnij).
Ćwiczenie 3
R14IxPVVrg6ah1
Przedstaw ewentualne skutki usamodzielnienia się Walii i Szkocji dla Wielkiej Brytanii. (Uzupełnij).