Metody uczenia się i szybkiego zapamiętywania. 
Jak uczyć się szybciej i skuteczniej?

Rozdział 1 
Jak możemy zapamiętywać

Nagranie zawiera wypowiedzi 5 osób, które prezentują swoje metody na zapamiętywanie. W dużym mieście przeprowadzono ankietę uliczną, podczas której respondencirespondentrespondenci odpowiadali na pytanie: Jakie metody zapamiętywania stosujesz? Co ci pomaga? Oto niektóre z odpowiedzi:

– Mam niewiele czasu, bo ciężko pracuję, potrzebuję więc szybko zapamiętywać, by nie marnować czasu niepotrzebnie. W prostych sytuacjach życiowych stosuję GRUPOWANIE, czyli dzielę słowa, informacje na grupy, kategorie. Na przykład listę zakupów dzielę na kategorie: NABIAŁ, OWOCE I WARZYWA I CHEMIA. Wtedy łatwiej mi odnaleźć w pamięci to, czego potrzebuję.

– Mi zawsze pomagało TWORZENIE AKRONIMÓW, CZYLI SKRÓTOWCÓW. Tworzę sobie słowo lub wyrażenie będące skrótem pierwszych liter wyrazów, które muszę zapamiętać. Na przykład, kiedy miałbym zapamiętać kraje Ameryki Południowej ułożę słowo: ECKA – pierwsze litery od Ekwador, Chile, Kostaryka i Argentyna lub PIES – pomoże mi zapamiętać plan dnia w pracy: pismo, inwentaryzacja, edycja, sekretarz.

– Ja zapamiętuję metodą SKOJARZEŃ, pomaga mi to w zapamiętywaniu wyrazów w języku obcym. Na przykład wyraz SNAKE – oznaczający węża kojarzy mi się z syczeniem, więc zapamiętuję ssssnake. Inny wyraz pattern – wzór, kojarzy mi się sam ze wzorem na koszulce, powtarzają się elementy pp i tt. Myślę, że skojarzenia pomagają wielu osobom w ćwiczeniu pamięci.

– Pomaga mi ŁAŃCUCHOWA METODA SKOJARZEŃ. Tworzę sobie historię opartą na skojarzeniach, która pomaga mi zapamiętać rzeczy, które mam na przykład do załatwienia danego dnia. Muszę: zapisać się do lekarza, wysłać list, posprzątać garaż i zrobić zakupy. Tworzę zatem taką historię: Rano budzi mnie lekarz, który trzyma w ręku ogromną kopertę, boję się go i uciekam do garażu, gdzie potykam się o wózek z zakupami. Już wiem, że nie zapomnę o niczym.

– Ja stosuję jedną z najprostszych i bardzo skutecznych metod – odświeżam pamięć poprzez powtarzanie. Mam do zapamiętania wiersz – zaczynam od nauczenia się zwrotki, powtarzam ją następnego dnia i dokładam kolejne 4 wersy, następnego dnia powtarzam całość i uczę się następnej zwrotki. Świetna i prosta metoda.

Rozdział 2 
Tradycje mnemotechnikimnemotechnikamnemotechniki

Nagranie zawiera opis technik zapamiętywania od starożytności do stosowanych obecnie.

Mnemotechnika jest jedną z najstarszych metod zapamiętywania, przechowywania i przypominania sobie informacji. Słowo pochodzi od imienia greckiej bogini pamięci Mnemozyny. Sztuka pamięci mnemotechnicznej ma swoje początki w starożytnej Grecji około 500 r. p.n.e. Symonides z Keos odkrył, że podstawowym warunkiem skutecznego zapamiętania jest porządkowanie tego, co chcemy zapamiętać. Był on jednym z gości biesiady, kiedy wyszedł, komnata, w której przebywali goście zawaliła się, ciała zostały zmasakrowane. Dzięki temu, iż zapamiętał miejsca, jakie w czasie uczty zajmowały poszczególne osoby, można było zidentyfikować ofiary.

Cyceron w swoim podręczniku retorykiretorykaretoryki De oratoreoratorDe oratore przytacza także tę historię, twierdząc, że Symonides wynalazł sztukę pamięci. Jest ona wstępem do rozdziału zajmującego się mnemotechniką miejsc i wyobrażeń. Mówcy rzymscy chętnie stosowali zasady i reguły służące doskonaleniu pamięci, gdyż dobrze wpływały na jej poprawę i pozwalały sprawnie wygłaszać bardzo długie przemówienia.

Ogólne zasady mnemotechniki miejsc i wyobrażeń sprowadzają się do trzech etapów. Pierwszy to odciśnięcie w pamięci układu, obrazu, jakiejś budowli lub rozkładu mieszkania ze wszystkimi szczegółami (balkon, pomieszczenia, ozdoby, schody). Drugi etap to umieszczenie w każdym pomieszczeniu informacji do zapamiętania. Aby odtworzyć je, nasze myśli muszą przebiec kolejno przez wszystkie miejsca w budowli lub mieszkaniu. Wyobrażenia te wspomagają proces uczenia się i zapamiętywania.

Mnemotechniki, mimo iż wymyślone przez starożytnych Greków ponad 2 tys. lat temu, długo były odrzucane przez naukowców i psychologów. Postrzegano je jako sztuczki i przypisywano głównie cyrkowcom lub w najlepszym wypadku geniuszom. Uznawane były za ciekawostki, zabawy, którym nie warto poświęcać czasu, nie mówiąc już o badaniach naukowych. Przełom nastąpił w 1960 roku, kiedy ukazała się książka amerykańskich naukowców E. Galantera, G. A. Millera i K.H. Pribrama Plans and structure of behavior nawiązująca do mnemotechnik.

Współcześnie bardzo chętnie korzystamy z wielu technik zapamiętywania, które pozwalają nam oszczędzić czas, zwiększają zakres i trwałość pamięci, poprawiają zdolność logicznego myślenia, wzmacniają koncentrację oraz umiejętność kojarzenia faktów.

Czy wiesz, że reklamy telewizyjne z powodzeniem wykorzystują zdobycze mnemotechniki, atakują nasze zmysły muzyką, obrazem, frazeologią. Dzięki odpowiednio dobranym słowom, dźwiękom tworzą skojarzenia, które łatwo zapamiętujemy.
Oto wybrane metody, które sprzyjają zapamiętywaniu.
— Tworzenie historii zawierającej wyrazy, które należy zapamiętać – należy umieścić je w ciągu skojarzeń, a następnie wykorzystać w opowieści, która będzie barwna, zabawna lub przerażająca, gdyż sprzyja to zapamiętywaniu.
— Wymyślanie rymowanki, wierszyka do zapamiętywania informacji albo ciągu cyfr. Metodę tę wykorzystuje Witold Gawdzik w Ortografii na wesoło do nauczania ortografii. – Jeśli chcemy zapamiętać datę lub numer telefonu, umieszczamy je w zabawnej rymowance, którą łatwiej będzie nam zapamiętać.

Rozdział 3 
Wypróbujemy poznane metody

Nagranie prezentuje metody tworzenia historii ze słów do zapamiętania oraz zapamiętywania ciągów cyfr poprzez rymowanki.

Spróbujmy teraz wspólnie zastosować poznane metody. Załóżmy, że musimy zapamiętać listę słów:

MLEKO, SAMOCHÓD, POŚCIEL, DRZEWO, MISKA, KOLEGA oraz ciąg cyfr: 2‑4-6‑9-8‑5.
Aby zapamiętać listę wyrazów stworzymy historię, w której one się pojawią. Musimy najpierw poszukać skojarzeń. Spróbujmy połączyć najprostsze w pary:
MLEKO – POŚCIEL (skojarzenie bieli mleka i koloru pościeli),
SAMOCHÓD – KOLEGA (ten, który zawsze pożycza mi auto, które mi się zepsuje),
DRZEWO – MISKA (wspólne – drewno – miska jest drewniana).
Teraz spróbujmy połączyć te trzy pary, które już skojarzyliśmy umieszczając je w czasie,
Rano: mleko i pościel.
W ciągu dnia: samochód i kolega.
Wieczorem: drzewo i miska.
Na koniec tworzymy historię, na przykład taką:
Obudziłem się dzisiaj wcześnie rano w białej pościeli i od razu zachciało mi się wypić mleko. Pomyślałem natychmiast o samochodzie, który pożyczył mi kolega i pojechałem do sklepu. Wieczorem szczęśliwy jadłem płatki z mlekiem z miski, patrząc na stare, rozłożyste drzewo za oknem.
Spróbujcie teraz stworzyć własną historię.
Przejdźmy teraz do naszego ciągu cyfr ( 2‑4-6‑9-8‑5)
Aby go zapamiętać, układamy krótką, zabawną rymowankę:
Dwie sarenki reagują na cztery dźwięki
Sześć myszek ma dziewięć modliszek
Osiem kotków łapie pięć motków.
Teraz czas na Twoją rymowankę.