Ważne daty

Dzieciństwo i młodość Parysa

RwTWj9zzF4ZUb1

Ilustracja przedstawia jabłko z gałązką i listkiem w złotym kolorze. Z owocu spływa kropla wody. Od lśniącej powierzchni odbijają się refleksy świetlne.

RaUOGA7EElbBY1

Fotografia przedstawia konia wykonanego z drewna. Stoi on na podstawce z czterema kołami.

Parys był synem królewskiej pary trojańskiej, Priama i Hekabe, zwanej po łacinie Hekubą. Jego urodzeniu towarzyszyła złowieszcza klątwa: zanim przyszedł na świat, wieszczkowie zapowiedzieli, że królewskie dziecko, które się urodzi tego dnia, przyniesie zgubę swej ojczyźnie. Para królewska nie mogła jednak zdecydować się na dzieciobójstwo: Priam nakazał przełożonemu królewskich pasterzy porzucić dziecko w górach. Pasterz zostawił dziecko w głuszy, ale wiedziony wyrzutami sumienia wkrótce po nie wrócił i w tajemnicy przez Priamem zabrał dziecko do domu i wychował jak swoje.

Młody Parys został pasterzem i pasł bydło na leżącej niedaleko Troi górze Ida. Silny, sprawny i przystojny, szybko stał się naturalnym przywódcą swoich towarzyszy. Ze względu na odwagę, z jaką bronił ich stad i ich samych przed rozbójnikami i dzikimi zwierzętami, pasterze nadali mu przydomek Aleksander, co po grecku znaczy Obrońca.

Jako pasterz na Idzie Parys napotkał swoją pierwszą miłość. Była nią nimfa Ojnone, utalentowana wieszczka i uzdrowicielka. Pokochała ona Parysa całym sercem i obiecała mu, że gdyby kiedyś zachorował lub został ciężko ranny, ona przyjdzie mu z pomocą. Wkrótce jednak los miał rozdzielić Parysa i Ojnone.

Parys i Ojnone

[Parys] z uśmiechem dłoń swą śnieżystą otworzył
Owoc najczystszy, hesperyjsko złoty,
Woń ambrozyjską roztoczył. (…).
Patrz na ten owoc – w jego lśniącej skórze
Wyryto napis Dla najurodziwszej (…)

Owoc ten na stół rzucono
W domu Peleusa, kiedy ucztowali
Wszyscy bogowie. Rozniecił się spór,
Komu należy się owoc.

Iryda
Wczoraj przybiegła do mnie lekkostopa
Bo jednym słowem wszyscy mnie wybrali
Abym rozstrzygnął spór.

Dziś przyjdzie Hera
I Afrodyta, i Pallas, a każda
Tej się nagrody za piękność domaga. (…)

Gorzał południa żar. Pomiędzy zbocza
Tego parowu, sosnami porosłe,
Srebrna zbłąkała się chmurka. To wtedy
One tu przyszły, na tę miękką trawę
Nagie (…).

Na szczycie drzewa paw grzebieniem strojny
Przysiadł (…).
Głos poraz pierwszy wtedy usłyszałem
Bogini, której - gdy przez niebo kroczy -
Wszyscy bogowie korny hołd składają.

Obiecywała Hera Parysowi
Władzę królewską, władanie rozległe
I niepodzielne. (..)
Jeszcze mówiła i jeszcze o mocy (…)

Sąsiednie państwa będą ci służyły
Póki śmierć berła nie wytrąci z dłoni,
Takie ode mnie, królowej Olimpu,
Dary dla ciebie, o królewskie dziecię (..).

Zamilkła. Parys zaś wyciągnął rękę
Z owocem: sercu jego tak był miły
Ten sen o władzy. Lecz Pallas, co stała
Nieco na boku (jasne, nagie ciało
Ukośnie włócznią oceniała, spiżem
Świecącą ostrym, opartą na białym
Ramieniu; ponad włócznią, ponad śnieżną
Bielą jej piersi, nad rumieńcem gniewu
Oczy spokojnie błyszczały), tak rzekła:

(…)

Mówiła: Nie chcę cię wabić darami.
Tak pozyskany wyrok nie przysporzy
Nikomu piękna. Sądź mnie według tego
Czym jestem. Poznasz, żem jest najpiękniejsza.
Lecz jeśli w nagą wpatrując się boskość
Twe słabe oczy nie potrafią sądzić
Bez oglądania się na własną korzyść,
Bądź pewien: będę ciebie miłowała
Będę przy tobie zawsze: moja siła
W twych tętnach będzie pulsować, w krwi twojej,
Jak gdybyś bogiem był: ja cię powiodę
Przez gąszcz piorunów, niebezpieczeństw, bitew (...).

Zamilkła. A Parys
Stał zamyślony (…)
Idalska pani, Afrodyta, świeża
Jak piana morza, piękna, w zdrojach Pafos
Omyta, dłońmi różanymi z czoła
I z piersi włosy odgarnęła boskie (…)
Z chytrym uśmiechem w tych oczach łagodnych
Wróżka własnego triumfu, podchodząc
Blisko do ucha niemal mu szeptała:

Żonę najczulszą i najurodziwszą
W całej Helladzie ja ci obiecuję
I roześmiała się. (…) Parys wyciągnął
Rękę, błysnęły gniewem oczy Hery,
Gdy w głąb złocistej odchodziła chmury.

Źródło: A. Tennyson, Enone, przeł. Zygmunt Kubiak, w: A. Tennyson, Poezje wybrane, PIW, Warszawa 1970, s. 44‑48; wybór

Polecenie 1

Bogini Eris (Niezgoda) pojawia się nie tylko w micie o sądzie Parysa, gdzie rzuca na stół jabłko z napisem Dla najpiękniejszej. Na podstawie podanego poniżej fragmentu tekstu źródłowego i ilustracji odpowiedz na następujące pytania związane z postacią Eris:
1. Jak starożytni wyobrażali sobie wygląd bogini Eris?
2. Które z elementów jej wizerunku moga być rozumianie jako symboliczne?
3. Za czyją siostrę uchodziła? Czego bogiem był jej brat?
4. Jaki był wpływ Eris na ludzi?

Wojska przeróżne tam były i pomieszane języki.
Tamtych pchał Ares do walki, a tych jasnooka Atena,
Trwoga i Zgroza, i wiecznie wzburzona, zawzięta Niezgoda [Eris],
co towarzyszką jest wierną i siostrą Aresa, zabójcy
mężów. Na razie niewielka, lecz potem dorasta i sięga
głową do nieba powały, choć przy tym stąpa po ziemi.
Wtedy pomiędzy nich także rozterkę im wspólną rzuciła,
błądząc pomiędzy tłumami i jęki wzmagając człowiecze.
(Homer, Iliada, IV 439‑445, przeł. K. Jeżewska)

RqwXVT08FKbzI1

Czarnobiała ilustracja przedstawia wizerunek Eris. Malowidło znajduje się na dnie kyliksu - naczynia służącego do picia wina. Bogini przedstawiona jest z profilu. Ma duże czarne skrzydła; ruchy jej nóg i rąk sugerują bieg. Pod stopami bogini widnieje jej imię napisane w języku starogreckim

RIZNdmtE5esG4

Wykonaj zadanie zgodnie z poleceniem.

Wykonaj zadanie zgodnie z poleceniem.

---

Przedstawienia mitu o sądzie Parysa w sztuce antycznej

Naczynie, przypisywane ateńskiemu malarzowi Makronowi, przedstawia scenę sądu Parysa. W lewym rogu ukazana jest siedząca postać Parysa przedstawionego jako pasterza, z lirą w dłoni i w otoczeniu owiec. Przed nim stoi Hermes, który przyprowadził trzy boginie: herold bogów jest łatwy do rozpoznania dzięki skrzydlatym sandałom, kaduceuszowi w dłoni i charakterystycznemu nakryciu głowy. Za nim stoją trzy boginie‑rywalki. Zgodnie z konwencjami sztuki greckiej tej epoki, boginie ukazane są ubrane. Zaraz za Hermesem stoi Atena, w wężowej egidzie, z włócznią w dłoni i w hełmie na głowie. Za nią widzimy Herę z berłem w dłoni i w końcu Afrodytę z osłoniętą welonem głową; bogini ukazana jest w towarzystwie Erosów, bóstw zakochania.

R19AyRLtwdfMh

Ilustracja ukazuje przebieg sądu Parysa. Obraz został namalowany na dnie kyliksu – naczynia do picia wina. Na czarnym tle przedstawiono w kolorze czerwonym postaci występujące w tym micie.

R1Rz0mTlnstvw

Ilustracja interaktywna ukazuje przebieg sądu Parysa. Jest to mozaika ukazująca scenę mitologiczną w niebieskoszarej tonacji. Dodatkowe informacje: 1. Scena sądu Parysa ukazana jest w efektownej scenerii, obejmującej zarówno elementy naturalne (drzewo, krzewy, skały), jak i architektoniczne (kolumny). W centrum mozaiki ukazana jest postać siedzącego Parysa w stroju frygijskim, kojarzonym w Rzymie ze Wschodem (luźne spodnie, przewiązana w pasie tunika, czapka frygijska). Parysowi towarzyszą zwierzęta (bydło), podkreślające jego rolę jako pasterza. Po lewej stronie Parysa znajduje się postać Hermesa z kaduceuszem w dłoni. Po drugiej stronie ukazana jest grupa trzech bogiń. Od prawej są to kolejno: Afrodyta w niebieskiej szacie, siedząca w centrum Hera ubrana w białe szaty i Atena, przedstawiona w egidzie i hełmie, z włócznią w dłoni. Scenie przyglądają się stojący na kolumnach Eros (bóg zakochania) i Psyche (jego kochanka).

Ilustracja interaktywna ukazuje przebieg sądu Parysa. Jest to mozaika ukazująca scenę mitologiczną w niebieskoszarej tonacji. Dodatkowe informacje: 1. Scena sądu Parysa ukazana jest w efektownej scenerii, obejmującej zarówno elementy naturalne (drzewo, krzewy, skały), jak i architektoniczne (kolumny). W centrum mozaiki ukazana jest postać siedzącego Parysa w stroju frygijskim, kojarzonym w Rzymie ze Wschodem (luźne spodnie, przewiązana w pasie tunika, czapka frygijska). Parysowi towarzyszą zwierzęta (bydło), podkreślające jego rolę jako pasterza. Po lewej stronie Parysa znajduje się postać Hermesa z kaduceuszem w dłoni. Po drugiej stronie ukazana jest grupa trzech bogiń. Od prawej są to kolejno: Afrodyta w niebieskiej szacie, siedząca w centrum Hera ubrana w białe szaty i Atena, przedstawiona w egidzie i hełmie, z włócznią w dłoni. Scenie przyglądają się stojący na kolumnach Eros (bóg zakochania) i Psyche (jego kochanka).

1

1. Scena sądu Parysa ukazana jest w efektownej scenerii, obejmującej zarówno elementy naturalne (drzewo, krzewy, skały), jak i architektoniczne (kolumny). W centrum mozaiki ukazana jest postać siedzącego Parysa w stroju frygijskim, kojarzonym w Rzymie ze Wschodem (luźne spodnie, przewiązana w pasie tunika, czapka frygijska). Parysowi towarzyszą zwierzęta (bydło), podkreślające jego rolę jako pasterza. Po lewej stronie Parysa znajduje się postać Hermesa z kaduceuszem w dłoni. Po drugiej stronie ukazana jest grupa trzech bogiń. Od prawej są to kolejno: Afrodyta w niebieskiej szacie, siedząca w centrum Hera ubrana w białe szaty i Atena, przedstawiona w egidzie i hełmie, z włócznią w dłoni. Scenie przyglądają się stojący na kolumnach Eros (bóg zakochania) i Psyche (jego kochanka).

Prezentacja: Porwanie Heleny przez Parysa

Przedstawienia mitu o Parysie w sztuce późniejszej

RI1RhQrljxASb

Ilustracja interaktywna przedstawia dzieło Jacques-Louis Davida pt. „Miłość Parysa i Heleny”. W centrum obrazu widnieją postaci Parysa i Heleny. Parys ukazany jest w pozycji siedzącej. Jest nagi, na głowie ma czerwoną czapkę frygijską, wokół szyi zrzucony niebieski szal. W ręku trzyma lirę, którą opiera o udo. Odwraca głowę w stronę stojącej obok Heleny. Kobieta ubrana jest w przezroczystą koszulkę, na którą ma zarzucony czerwony płaszcz. Długie blond włosy podtrzymuje opaska. Tło obrazu stanowi niebieska draperia. Dodatkowe ilustracje: 1. Miłość Parysa i Heleny ukazuje Helenę i Parysa jako parę kochanków, czule patrzących sobie w oczy: stojąca Helena pochyla się ku siedzącemu Parysowi, który z uśmiechem zwraca głowę w jej stronę. Parys ukazany jest w czapce frygijskiej i z lirą w dłoni: podkreśla to jego pochodzenie i rolę jako pasterza; delikatne rysy, rumieniec i długie loki podkreślają jego charakterystykę jako kochanka, nie wojownika. Helenę artysta namalował z jasnymi włosami ułożonymi w stylu znanym ze sztuki antycznej i w stroju, którego forma nawiązuje do greckiego. Przezroczysty materiał stroju Heleny podkreśla zmysłowość jej postaci.

Ilustracja interaktywna przedstawia dzieło Jacques-Louis Davida pt. „Miłość Parysa i Heleny”. W centrum obrazu widnieją postaci Parysa i Heleny. Parys ukazany jest w pozycji siedzącej. Jest nagi, na głowie ma czerwoną czapkę frygijską, wokół szyi zrzucony niebieski szal. W ręku trzyma lirę, którą opiera o udo. Odwraca głowę w stronę stojącej obok Heleny. Kobieta ubrana jest w przezroczystą koszulkę, na którą ma zarzucony czerwony płaszcz. Długie blond włosy podtrzymuje opaska. Tło obrazu stanowi niebieska draperia. Dodatkowe ilustracje: 1. Miłość Parysa i Heleny ukazuje Helenę i Parysa jako parę kochanków, czule patrzących sobie w oczy: stojąca Helena pochyla się ku siedzącemu Parysowi, który z uśmiechem zwraca głowę w jej stronę. Parys ukazany jest w czapce frygijskiej i z lirą w dłoni: podkreśla to jego pochodzenie i rolę jako pasterza; delikatne rysy, rumieniec i długie loki podkreślają jego charakterystykę jako kochanka, nie wojownika. Helenę artysta namalował z jasnymi włosami ułożonymi w stylu znanym ze sztuki antycznej i w stroju, którego forma nawiązuje do greckiego. Przezroczysty materiał stroju Heleny podkreśla zmysłowość jej postaci.

1

1. Miłość Parysa i Heleny ukazuje Helenę i Parysa jako parę kochanków, czule patrzących sobie w oczy: stojąca Helena pochyla się ku siedzącemu Parysowi, który z uśmiechem zwraca głowę w jej stronę. Parys ukazany jest w czapce frygijskiej i z lirą w dłoni: podkreśla to jego pochodzenie i rolę jako pasterza; delikatne rysy, rumieniec i długie loki podkreślają jego charakterystykę jako kochanka, nie wojownika. Helenę artysta namalował z jasnymi włosami ułożonymi w stylu znanym ze sztuki antycznej i w stroju, którego forma nawiązuje do greckiego. Przezroczysty materiał stroju Heleny podkreśla zmysłowość jej postaci.

Jacques‑Louis David (1748–1825) był jednym z najwybitniejszych przedstawicieli malarstwa neoklasycznego we Francji. Zasłynął z obrazów na tematy mitologiczne, ale także z malowania scen współczesnych sobie (Koronacja Napoleona).

Johann Friedrich August Tischbein (1750–1812) był niemieckim malarzem neoklasycznym ze znanej rodziny artystów. Znany był przede wszystkim jako portrecista, ale malował także sceny mitologiczne.

R8JEyAeT7DTdz

Na ilustracji widnieje dzieło Johanna Friedricha Augusta Tischbeina pt. „Hektor karci Parysa i zachęca go do pójścia na wojnę”. Autor nawiązuje do epizodu z księgi III Iliady Homera, kiedy to Hektor nakłania brata do pojedynku z Menelaosem. W prawym rogu obrazu widoczna jest postać Hektora. Ubrany jest w zbroję i czerwony płaszcz. Patrzy na Parysa i wskazuję ręką na drzwi. Parys, odziany jedynie w lekką szatę, zasiada wśród kobiet. Jedna klęczy u jego stóp, inna, w białej sukni, siedzi blisko niego, kilka stoi za nim. Dodatkowa informacja: Obraz Tischbeina odwołuje się do epizodu z księgi III Iliady Homera: po wycofaniu się Parysa z pojedynku z Menelaosem, królem Sparty i mężem Heleny, Hektor – brat Parysa i najdzielniejszy z Trojan – karci brata za jego tchórzostwo i przekonuje, by dotrzymał słowa i stanął do pojedynku z rywalem.

Na ilustracji widnieje dzieło Johanna Friedricha Augusta Tischbeina pt. „Hektor karci Parysa i zachęca go do pójścia na wojnę”. Autor nawiązuje do epizodu z księgi III Iliady Homera, kiedy to Hektor nakłania brata do pojedynku z Menelaosem. W prawym rogu obrazu widoczna jest postać Hektora. Ubrany jest w zbroję i czerwony płaszcz. Patrzy na Parysa i wskazuję ręką na drzwi. Parys, odziany jedynie w lekką szatę, zasiada wśród kobiet. Jedna klęczy u jego stóp, inna, w białej sukni, siedzi blisko niego, kilka stoi za nim. Dodatkowa informacja: Obraz Tischbeina odwołuje się do epizodu z księgi III Iliady Homera: po wycofaniu się Parysa z pojedynku z Menelaosem, królem Sparty i mężem Heleny, Hektor – brat Parysa i najdzielniejszy z Trojan – karci brata za jego tchórzostwo i przekonuje, by dotrzymał słowa i stanął do pojedynku z rywalem.

1

1. Obraz Tischbeina odwołuje się do epizodu z księgi III Iliady Homera: po wycofaniu się Parysa z pojedynku z Menelaosem, królem Sparty i mężem Heleny, Hektor – brat Parysa i najdzielniejszy z Trojan – karci brata za jego tchórzostwo i przekonuje, by dotrzymał słowa i stanął do pojedynku z rywalem.

Kontrast między Parysem‑kochankiem i otaczającymi go kobietami (Helena i jej towarzyszki), a ukazanym jako wojownik Hektorem jest wyraźnie podkreślony sposobem przedstawienia postaci braci. W centrum obrazu mamy ubraną w białe szaty Helenę, wokół której krzątają się służące i damy; jedna z kobiet klęczy u jej stóp. Obok Heleny artysta ukazał Parysa, przedstawionego w momencie podejmowania decyzji: ciągle ubrany jest w lekką domową szatę, na głowie ma miękką czapkę frygijską, ale w dłoni trzyma już hełm, a obok niego leży łuk – broń, którą Parys władał najlepiej i z której, wedle tradycji mitologicznej, pod sam koniec wojny trojańskiej zabił Achillesa. Stojący przed tą grupą Hektor ukazany jest jako wojownik: jego rysy twarzy są wyraziste i zdecydowane, inne od delikatnych rysów Parysa; ukazany został ubrany w zbroję, w hełmie i z włócznią w dłoni.

Johann Heinrich Tischbein Starszy (1722–1789) był niemieckim malarzem rokokowymRokokorokokowym, działającym w Niemczech i Francji, przedstawicielem znanej artystycznej rodziny.

R10IGvIpYHPit

Ilustracja interaktywna przedstawia dzieło Johann a Heinricha Tischbeina Starszego pt. „Pojedynek Menelaosa z Parysem”. W centrum obrazu widniej postać Menelaosa. Wojownik ubrany jest w zbroję, na głowie ma ozdobny hełm, na plecach czerwoną szatę. W prawej ręce trzyma włócznię, którą zamierza się w stronę Parysa. Ten unosi się w powietrzu porwany z pola walki przez Afrodytę. Ma czarną szatę. W jednej ręce trzyma tarczę, w drugiej miecz, którym próbuje atakować Menelaosa. Na ziemi leży jego hełm. Afrodyta, ubrana w białą szatę, siedzi na chmurze. Prawą ręką podtrzymuje ramię Parysa. Tło obrazu stanowią zabudowania miasta. Dodatkowe informacje: 1. Ukazana na obrazie Tischleina Starszego scena odwołuje się do III księgi Iliady Homera: zmotywowany przez Hektora Parys wyruszył, by stoczyć z Menelaosem pojedynek o Helenę. Parys pojedynek ten przegrał niemal natychmiast i byłby zginął, gdyby nie ocaliła go wdzięczna boska patronka, Afrodyta. Tę właśnie scenę widzimy na obrazie: unosząca się w powietrzu bogini podtrzymuje Parysa, który zamierza się jeszcze na stojącego przed nim Menelaosa. Inaczej niż w większości wizerunków, Parys ukazany jest tu jako wojownik, z tarczą i bronią. Boskość Afrodyty podkreśla jej poza i jasne, rozświetlone kolory, których artysta użył do jej ukazania.

Ilustracja interaktywna przedstawia dzieło Johann a Heinricha Tischbeina Starszego pt. „Pojedynek Menelaosa z Parysem”. W centrum obrazu widniej postać Menelaosa. Wojownik ubrany jest w zbroję, na głowie ma ozdobny hełm, na plecach czerwoną szatę. W prawej ręce trzyma włócznię, którą zamierza się w stronę Parysa. Ten unosi się w powietrzu porwany z pola walki przez Afrodytę. Ma czarną szatę. W jednej ręce trzyma tarczę, w drugiej miecz, którym próbuje atakować Menelaosa. Na ziemi leży jego hełm. Afrodyta, ubrana w białą szatę, siedzi na chmurze. Prawą ręką podtrzymuje ramię Parysa. Tło obrazu stanowią zabudowania miasta. Dodatkowe informacje: 1. Ukazana na obrazie Tischleina Starszego scena odwołuje się do III księgi Iliady Homera: zmotywowany przez Hektora Parys wyruszył, by stoczyć z Menelaosem pojedynek o Helenę. Parys pojedynek ten przegrał niemal natychmiast i byłby zginął, gdyby nie ocaliła go wdzięczna boska patronka, Afrodyta. Tę właśnie scenę widzimy na obrazie: unosząca się w powietrzu bogini podtrzymuje Parysa, który zamierza się jeszcze na stojącego przed nim Menelaosa. Inaczej niż w większości wizerunków, Parys ukazany jest tu jako wojownik, z tarczą i bronią. Boskość Afrodyty podkreśla jej poza i jasne, rozświetlone kolory, których artysta użył do jej ukazania.

1

1. Ukazana na obrazie Tischleina Starszego scena odwołuje się do III księgi Iliady Homera: zmotywowany przez Hektora Parys wyruszył, by stoczyć z Menelaosem pojedynek o Helenę. Parys pojedynek ten przegrał niemal natychmiast i byłby zginął, gdyby nie ocaliła go wdzięczna boska patronka, Afrodyta. Tę właśnie scenę widzimy na obrazie: unosząca się w powietrzu bogini podtrzymuje Parysa, który zamierza się jeszcze na stojącego przed nim Menelaosa. Inaczej niż w większości wizerunków, Parys ukazany jest tu jako wojownik, z tarczą i bronią. Boskość Afrodyty podkreśla jej poza i jasne, rozświetlone kolory, których artysta użył do jej ukazania.

Antoine Jean Baptiste Thomas (1791–1833) był francuskim malarzem romantycznym, specjalizującym się w malarstwie rodzajowym, religijnym i mitologicznym.

Obraz Thomasa przedstawia scenę, której nie ma już u Homera – dzieje się ona po zakończeniu akcji Iliady i znana jest z późniejszych przekazów. Według nich Parys został śmiertelnie zraniony strzałą przez greckiego herosa Filokteta; ponieważ Filoktet dostał swój łuk i strzały od Heraklesa, ich groty były zatrute śmiertelnym jadem hydryHydrahydry. Parysa mogła uleczyć tylko jego dawna ukochana, nimfa‑uzdrowicielka Ojnone. Umierający książę błagał ją, by go ocaliła, ale dumna Ojnone, którą porzucił dla Heleny, odmówiła. Parys umarł, a Ojnone, nie mogąc sobie wybaczyć, popełniła samobójstwo.

Na obrazie Thomasa w centrum jest Ojnone, gniewnym gestem odwracająca się od leżącego na ziemi i podtrzymywanego przez towarzyszy Parysa. Parys, w czapce frygijskiej, został ukazany jako cierpiący, bezsilnie osuwający się w ramiona towarzyszy. Zarówno on, jak i otaczający go mężczyźni wyciągają błagalnie ręce do Ojnone.

R1FMMNt7JlTTT

Ilustracja interaktywna 1. Na obrazie Thomasa w centrum jest Ojnone, gniewnym gestem odwracająca się od leżącego na ziemi i podtrzymywanego przez towarzyszy Parysa. Parys, w czapce frygijskiej, został ukazany jako cierpiący, bezsilnie osuwający się w ramiona towarzyszy. Zarówno on, jak i otaczający go mężczyźni wyciągają błagalnie ręce do Ojnone.

Ilustracja interaktywna 1. Na obrazie Thomasa w centrum jest Ojnone, gniewnym gestem odwracająca się od leżącego na ziemi i podtrzymywanego przez towarzyszy Parysa. Parys, w czapce frygijskiej, został ukazany jako cierpiący, bezsilnie osuwający się w ramiona towarzyszy. Zarówno on, jak i otaczający go mężczyźni wyciągają błagalnie ręce do Ojnone.

1

1. Na obrazie Thomasa w centrum jest Ojnone, gniewnym gestem odwracająca się od leżącego na ziemi i podtrzymywanego przez towarzyszy Parysa. Parys, w czapce frygijskiej, został ukazany jako cierpiący, bezsilnie osuwający się w ramiona towarzyszy. Zarówno on, jak i otaczający go mężczyźni wyciągają błagalnie ręce do Ojnone.

Zadania

RCDIf9q9V1shI

Ćwiczenie 3

Wymień nazwiska przynajmniej dwu twórców, którzy w swoich dziełach dokonali interpretacji mitu o sądzie Parysa lub mitu o wojnie trojańskiej.

Wymień nazwiska przynajmniej dwu twórców, którzy w swoich dziełach dokonali interpretacji mitu o sądzie Parysa lub mitu o wojnie trojańskiej.

Autorem poniższego dzieła jest:

• Johann Friedrich August Tischbein Starszy
• Johann Friedrich August Tischbein
• Jacques-Louis David

Słowniki pojęć

Galeria dzieł sztuki

Rm7phwh1dSD701

Ilustracja ukazuje przebieg sądu Parysa. Obraz został namalowany na dnie kyliksu – naczynia do picia wina. Na czarnym tle przedstawiono w kolorze czerwonym postaci występujące w tym micie.

RSG4VtRMp6ui91

Ilustracja przedstawia dzieło Jacques-Louis Davida pt. „Miłość Parysa i Heleny”. W centrum obrazu widnieją postaci Parysa i Heleny. Parys ukazany jest w pozycji siedzącej. Jest nagi, na głowie ma czerwoną czapkę frygijską, wokół szyi zrzucony niebieski szal. W ręku trzyma lirę, którą opiera o udo. Odwraca głowę w stronę stojącej obok Heleny. Kobieta ubrana jest w przezroczystą koszulkę, na którą ma zarzucony czerwony płaszcz. Długie blond włosy podtrzymuje opaska. Tło obrazu stanowi niebieska draperia.

RebNcntEE1Jub1

Na ilustracji widnieje dzieło Johanna Friedricha Augusta Tischbeina pt. „Hektor karci Parysa i zachęca go do pójścia na wojnę”. Autor nawiązuje do epizodu z księgi III Iliady Homera, kiedy to Hektor nakłania brata do pojedynku z Menelaosem. W prawym rogu obrazu widoczna jest postać Hektora. Ubrany jest w zbroję i czerwony płaszcz. Patrzy na Parysa i wskazuję ręką na drzwi. Parys, odziany jedynie w lekką szatę, zasiada wśród kobiet. Jedna klęczy u jego stóp, inna, w białej sukni, siedzi blisko niego, kilka stoi za nim.

RaG0z0QfMORkz1

Na ilustracji widnieje dzieło Tischleina Starszego pt. „Pojedynek Menelaosa z Parysem” Scena odwołuje się do III księgi Iliady Homera: zmotywowany przez Hektora Parys wyruszył, by stoczyć z Menelaosem pojedynek o Helenę. Parys pojedynek ten przegrał niemal natychmiast i byłby zginął, gdyby nie ocaliła go wdzięczna boska patronka, Afrodyta. Tę właśnie scenę widzimy na obrazie: unosząca się w powietrzu bogini podtrzymuje Parysa, który zamierza się jeszcze na stojącego przed nim Menelaosa. Inaczej niż w większości wizerunków, Parys ukazany jest tu jako wojownik, z tarczą i bronią. Boskość Afrodyty podkreśla jej poza i jasne, rozświetlone kolory, których artysta użył do jej ukazania.

RGvtTtCkUwm9d1

Na ilustracji widnieje dzieło Antoine’a Jean Baptiste Thomasa pt. „Śmierć Parysa”. W centrum znajduje się postać Ojnone, gniewnym gestem odwracająca się od leżącego na ziemi i podtrzymywanego przez towarzyszy Parysa. Ten, w charakterystycznej czapce frygijskiej, został ukazany jako cierpiący, bezsilnie osuwający się w ramiona towarzyszy. Zarówno on, jak i otaczający go mężczyźni wyciągają błagalnie ręce do Ojnone.

RqwXVT08FKbzI1

Czarnobiała ilustracja przedstawia wizerunek Eris. Malowidło znajduje się na dnie kyliksu - naczynia służącego do picia wina. Bogini przedstawiona jest z profilu. Ma duże czarne skrzydła; ruchy jej nóg i rąk sugerują bieg. Pod stopami bogini widnieje jej imię napisane w języku starogreckim

Bibliografia

Alfred Tennyson, Poezje wybrane, przeł. Zygmunt Kubiak, PIW, Warszawa 1970

Homer, Iliada, IV, przeł. K. Jeżewska, Warszawa 1999

Władysław Kopaliński, Słownik wyrazów obcych i zwrotów obcojęzycznych, Wiedza Powszechna, Warszawa 1978