Ważne daty

Bellerophon

Bellerofont - niechciany gość

Bellerofont był wnukiem nieszczęśliwego Syzyfa, jest więc związany z Koryntem. Od początków jego losów widzimy jednak, że postępowanie bohatera było bardziej honorowe niż dziadka. Już na starcie spotkało go wielkie nieszczęście - nieumyślnie przyczynił się do śmierci brata, co spowodowało wygnanie Bellerofonta z kraju. Przyjął go w gościnę Projtos, władca Tirynsu. Wkrótce okazało się, że żona króla Projtosa, Stenoboja obdarzyła gościa afektem większym, niż przystoi królowej i zakochana zaczęła uwodzić Bellerofonta. Ten jednak postąpił honorowo, nie dając królowej żadnej nadziei na realizację jej pragnień. Nie od dziś wiadomo, że odrzucona kobieta może być bardzo niebezpieczna. Tak stało się i tym razem - Stenoboja, by zemścić się na Bellerofoncie okłamała męża, że gość z Koryntu próbował ją zgwałcić. Rozgniewany władca nie mógł złamać prawa gościnności, wysłał więc Bellerofonta do swojego teścia Jobatesa z listem, w którym prosił władcę Lykii o pozbawienie życia zuchwałego Koryntyjczyka. Jobates zaś najpierw ugościł Bellerofonta, dopiero później przeczytał list, co spowodowało, że miał związane ręce zupełnie jak Projtos.

R1DylXXpHOTgj1

Ilustracja przedstawia mozaikę pod tytułem Bellerofont i Steneboja. Kobieta wskazuję ręką w kierunku bohatera. Za nimi znajduję się budynek z dwoma kolumnami oraz drzewo. Część mozaiki jest niewidoczna przez uszkodzenia.

R1NsdWtIGQpjH

Ćwiczenie 3

Co było powodem odrzucenia zalotów Steneboi przez Bellerofonta?

Co było powodem odrzucenia zalotów Steneboi przez Bellerofonta?

Wskaż powód odrzucenia zalotów Steneboi przez Bellerofonta.

• ponieważ kobieta była starsza od niego
• ponieważ była żoną króla Projtosa
• ponieważ miał już narzeczoną w Koryncie

Bellerofont i Pegaz

RvbBjjtpYtCkP1

Ilustracja przedstawia mozaikę pod tytułem „Pegaz”. Pokazany jest na niej biały koń ze skrzydłami. Ma on otwarty pysk. Rozstawione skrzydła wydają się szykować do lotu. Zwierzę zostało przedstawione na ciemnym tle.

Skoro Jobates nie mógł osobiście ukarać Bellerofonta postanowił użyć podstępu, by uśmiercić bohatera. Zdecydował się wysłać swojego gościa na misję pozornie niemożliwą do wykonania - mianowicie by pozbył się ChimerychimeraChimery, dwugłowego potwora ziejącego ogniem. Bellerofont przyjął wyzwanie, choć nie miał jeszcze pomysłu, jak zabić okropne monstrum, ani nawet gdzie go szukać. Z pomocą przyszła mu bogini Atena. Gdy Koryntyjczyk spał w cieniu świątyni ukazała mu się bogini, która wręczyła mu złotą uprząż i poleciła poszukać skrzydlatego konia - Pegaza. Gdy Bellerofont się obudził, znalazł złotą uprząż leżącą przy jego posłaniu. Zgodnie z instrukcją bogini przyczaił się na Pegaza przy źródełku z wodą, a gdy ten w końcu nadleciał, Bellerofont wyskoczył z zarośli i ujarzmił skrzydlatego rumaka nakładając mu złotą uprząż.

Rvphvv5p6p6cs1

Ilustracja przedstawia fresk pod tytułem „Bellerofont ujeżdżający Pegaza”. Na malowidle widoczny jest koń ze skrzydłami, nagi mężczyzna odziany w pelerynę zakrywającą plecy, kobietę ubraną w zbroję i przyglądającą się zmaganiom mężczyzny w dosiadaniu konia. Mężczyzna chwyta za lejce i jedną nogą przyciska nogę konia, aby móc wejść na niego. Koń ma otwarty pysk i sprawia wrażenie cierpiącego.

Bellerofont i Chimera

RSt9ym23v20QT1

Ilustracja przedstawia malowidło pod tytułem „Bellerofont na Pegazie walczący z Chimerą”. Malowidło jest okrągłe i zawiera w sobie scenę walki mężczyzny z Chimerą. Mężczyzna siedzi na białym koniu – pegazie, który staje dęba. Mężczyzna wbija włócznię w potwora. Chimera sprawia wrażenie poddającej się. Mężczyzna ubrany jest w złotą pelerynę.

Tylko na grzbiecie Pegaza miał Bellerofont szanse w nierównej walce z potworem. Skrzydlaty wierzchowiec zabrał swojego nowego pana w przestworza aż do siedziby Chimery. Trudność w pokonaniu bestii polegała na tym, że Chimera ziała ogniem dookoła, nie dopuszczając atakującego na tyle blisko, by mógł ugodzić ją mieczem. W związku z tym Bellerofont zaatakował monstrum swoją włócznią, której ostrze zrobione było z ołowiu. Młodzieniec umieścił ostrze włóczni w paszczy Chimery, i gdy ta zionęła ogniem wysoka temperatura stopiła ołówołówołów, który wlał się do gardła kreatury. W ten oto sposób Bellerofont pokonał bestię, która udusiła się płynnym metalem.

R33Etpyn72PVp1

Ilustracja przedstawia malowidło pod tytułem „Bellerofont na Pegazie walczący z Chimerą”. Malowidło jest prostokątne i zawiera scenę walki mężczyzny z Chimerą. Mężczyzna siedzi na białym koniu – pegazie, który staje dęba. Mężczyzna szykuje się do zadania ciosu potworowi. Walczące postacie są przedstawione na biało, zaś tło jest brązowe.

R1aMnrG2NO74A

Ćwiczenie 5

Jaką bestię pokonał Bellerofont przy pomocy Pegaza?

Jaką bestię pokonał Bellerofont przy pomocy Pegaza?

Wybierz fotografię, która przedstawia sytuację, gdy Bellerofont pokonał Chimerę:

• 1
• 2
• 3

Pycha ukarana

RKyaSq11QIang1

Ilustracja przedstawia pracę Mary Hamilton Frye pod tytułem „Bellerofont na Pegazie”. Pokazany jest na niej Bellerofont wzbijający się ku niebu na swoim skrzydlatym koniu – Pegazie. Na dole ilustracji widoczne są wzgórza.

Po powrocie Bellerofonta do Lykii dwukrotnie jeszcze próbował Jobates podstępnie pozbyć się bohatera. Wysłał go na wojnę z dzikimi Solymami i walecznymi Amazonkami i za każdym razem Koryntyjczyk powracał zwycięski. W końcu więc uznał Jobates, że ma do czynienia z nietuzinkowym mężem o wielkiej waleczności. Postanowił więc oddać mu za żonę swoją córkę i podzielić się z Bellerofontem władzą. Wydawało się, że młodzieniec osiągnął już wszystko, czego tylko można pragnąć. Miał sławę, bogactwo, władzę i miłość. Wkrótce jednak okazało się, że oprócz tych wszystkich wartości dojrzała w bohaterze jeszcze jedna cecha - pycha, i to ona właśnie doprowadziła go do upadku. Pewnego dnia Bellerofont stwierdził, że człowiek jego pokroju powinien mieszkać na Olimpie, razem z bogami nieśmiertelnymi. Dosiadł więc Pegaza i ruszył na świętą górę. Gdy ujrzał to Zeus, nie wahał się ani chwili - strącił śmiertelnika z konia. Bellerofont spadł z dużej wysokości, nie zginął jednak - jego kara była gorsza niż śmierć. Dzieci, których doczekał się ze swoją małżonką umarły młodo, a sam bohater kulawy i niewidomy pędził nieszczęśliwy żywot aż do kresu swoich dni.

RZtli3eyhH4fP1

Ilustracja przedstawia „Bellerofont lecący na skrzydlatym Pegazie”, emblemat I Dywizji Lotniczej Brytyjskich Sił Zbrojnych podczas II wojny światowej. Bellerofont siedzi na Pegazie. Jedną ręką trzyma się lancy, zaś w drugiej dzierży włócznię. Ilustracja ma fioletowe tło.

Słowniki

Galeria dzieł sztuki

R1COARnpbx1GU

Ilustracja przedstawia obraz Alexandra Andreyevicha Ivanova „Bellerofont wysłany do walki z Chimerą”. Obraz przedstawi scenę, w której to nagi mężczyzna podaje dłoń starszemu mężczyźnie, siedzącemu na krześle. Starszy mężczyzna ubrany jest w czerwono-białe szaty i ma siwe włosy. Sprawia wrażenie bardzo szanowanej osoby. Obok nagiego mężczyzny widoczny jest Pegaz – biały koń ze skrzydłami. Po prawej stronie znajduje się kobieta, która ma na głowie hełm oraz zbroję osłaniającą piersi. Kobieta ma niebieską suknię. Akcja dzieje się nieopodal miasta.

R3wtwVd4RCFBP1

Ilustracja przedstawia detal z sarkofagu Veroli, na którym widoczny jest Bellerofont z Pegazem. Mężczyzna ma krótkie kręcone włosy i stoi obok Pegaza, który pije wodę. Fragment rzeźby jest wykonany z białego materiału.

RNDjrUieejHXT1

Ilustracja przedstawia malarstwo naczyniowe, które pokazuje zabicie Chimery przez Bellerofonta. Bellerofont siedzi na koniu i włócznią przebija stwora. Postacie są koloru jasnego, zaś tło koloru ciemnego. Malowidło znajduje się na spodzie naczynia.

R1Kf6MvshgODo1

Ilustracja przedstawia fresk autorstwa Giovanniego Battisty Tiepoli pod tytułem „Bellerofont na Pegazie”. Malowidło przedstawia półnagiego mężczyznę pędzącego przez przestworza na białym koniu ze skrzydłami – Pegazie. Obok pędzącego mężczyzny widoczni są inni ludzie, którzy się przyglądają tej scenie. W tle widoczne są chmury, oraz niebieskie niebo, a także kobieta siedząca na chmurze.

R1DylXXpHOTgj1

Ilustracja przedstawia mozaikę pod tytułem Bellerofont i Steneboja. Kobieta wskazuję ręką w kierunku bohatera. Za nimi znajduję się budynek z dwoma kolumnami oraz drzewo. Część mozaiki jest niewidoczna przez uszkodzenia.

RvbBjjtpYtCkP1

Ilustracja przedstawia mozaikę pod tytułem „Pegaz”. Pokazany jest na niej biały koń ze skrzydłami. Ma on otwarty pysk. Rozstawione skrzydła wydają się szykować do lotu. Zwierzę zostało przedstawione na ciemnym tle.

Rvphvv5p6p6cs1

Ilustracja przedstawia fresk pod tytułem „Bellerofont ujeżdżający Pegaza”. Na malowidle widoczny jest koń ze skrzydłami, nagi mężczyzna odziany w pelerynę zakrywającą plecy, kobietę ubraną w zbroję i przyglądającą się zmaganiom mężczyzny w dosiadaniu konia. Mężczyzna chwyta za lejce i jedną nogą przyciska nogę konia, aby móc wejść na niego. Koń ma otwarty pysk i sprawia wrażenie cierpiącego.

RSt9ym23v20QT1

Ilustracja przedstawia malowidło pod tytułem „Bellerofont na Pegazie walczący z Chimerą”. Malowidło jest okrągłe i zawiera w sobie scenę walki mężczyzny z Chimerą. Mężczyzna siedzi na białym koniu – pegazie, który staje dęba. Mężczyzna wbija włócznię w potwora. Chimera sprawia wrażenie poddającej się. Mężczyzna ubrany jest w złotą pelerynę.

R33Etpyn72PVp1

Ilustracja przedstawia malowidło pod tytułem „Bellerofont na Pegazie walczący z Chimerą”. Malowidło jest prostokątne i zawiera scenę walki mężczyzny z Chimerą. Mężczyzna siedzi na białym koniu – pegazie, który staje dęba. Mężczyzna szykuje się do zadania ciosu potworowi. Walczące postacie są przedstawione na biało, zaś tło jest brązowe.

RKyaSq11QIang1

Ilustracja przedstawia pracę Mary Hamilton Frye pod tytułem „Bellerofont na Pegazie”. Pokazany jest na niej Bellerofont wzbijający się ku niebu na swoim skrzydlatym koniu – Pegazie. Na dole ilustracji widoczne są wzgórza.

Bibliografia

Oryginalna azetka; Encyklopedia PWN,Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 2016r.

Słownik mitów i tradycji kultury, Oficyna Wydawnicza Rytm, Warszawa 2003 r.

Jan Parandowski, Mitologia. Wierzenia i podania Greków i Rzymian, Wydawnictwo Puls, Warszawa 1992 r.

Katarzyna Marciniak, Mitologia grecka i rzymska. Spotkania ponad czasem., Wydawnictwo Naukowe PWN SA, Warszawa 2018.

Zygmunt Kubiak, Mitologia Greków i Rzymian, Świat Książki, Warszawa 1997.

Luigi Miraglia Fabulae Syrae – Graecorum Romanorumque fabulae ad usum discipulorum Latine narratae. Rzym: Vivarium Novum, 2010.