Beżowo-żółta plansza na której w różnych płaszczyznach namalowane są pięciolinia, klucze wiolinowe, nuty. Temat lekcji: Muzyka norweska z Edwardem Griegiem w tle.
Beżowo-żółta plansza na której w różnych płaszczyznach namalowane są pięciolinia, klucze wiolinowe, nuty. Temat lekcji: Muzyka norweska z Edwardem Griegiem w tle.
1874‑1876 – praca nad Suitą Peer Gynt do dramatu Henryka Ibsena;
1907 – ostatnie koncerty w Norwegii i Niemczech, śmierć kompozytora w rodzinnym Bergen.
1
Scenariusz lekcji dla nauczyciela:
R191VWvehZfpa
Scenariusz zajęć do pobrania
Scenariusz zajęć do pobrania
I. Indywidualna i zespołowa ekspresja muzyczna.
2. W zakresie gry na instrumentach. Uczeń:
1) gra na instrumentach ze słuchu lub/i przy pomocy nut (w zespole lub/i solo) na jednym lub kilku instrumentach melodycznych (do wyboru np. flet podłużny, flażolet /flecik polski/, pianino, keyboard, gitara, dzwonki, metalofon, ksylofon i inne) oraz perkusyjnych niemelodycznych:
C) proste utwory,
III. Kultura muzyczna, narodowe i światowe dziedzictwo kulturowe. Uczeń:
5. wyszukuje nagrania z literatury muzycznej w celu zilustrowania twórczości kompozytorów, cech epoki, charakterystyki stylów, przygotowując prezentacje lub/i, muzyczne portfolio;
Nauczysz się
tłumaczyć pojęcia: muzyka romantyczna, szkoła narodowa, muzyka ilustracyjna, muzyka programowa;
omawiać wysłuchane utwory muzyczne;
opowiadać o biografii i twórczości Edwarda Griega, ze szczególnym uwzględnieniem fragmentów Suity Peer Gynt oraz Koncertu fortepianowego a - moll;
śpiewać i wykonywać na dzwonkach chromatycznych temat z Pieśni Solwejgi, cz. IV II Suity Peer Gynt.
Muzyka ilustracyjno‑programowa
Muzyki możemy słuchać, odbierając ją i przeżywając w zależności od wyobraźni, wrażliwości i stanu emocji. Muzyka może ilustrować także zjawiska pozamuzyczne: za pomocą charakteru, rytmu, tempa, zmian dynamicznych, barwy instrumentów czy sposobu wykonania, kompozytorzy wyrażali np. treść literacką ballady, odgłosy przyrody (np. śpiew ptaków, szum morza, odgłosy deszczu), wydarzenia historyczne (np. odgłosy bitew). Muzykę, która inspirowana jest takim pozamuzycznym programem, nazywamy muzyką programowąMuzyka programowamuzyką programową. Do jej rodzajów zaliczamy: naśladującą zjawiska przyrody muzykę ilustracyjną, która szczególną rolę pełniła w epoce romantyzmu.
W centrum zainteresowań epoki romantycznej był człowiek – konkretny bohater i jego przeżycia. Muzyka, która uważana była za najbardziej romantyczną dziedzinę ze wszystkich sztuk, najbardziej przemawiała do wyobraźni nowego odbiorcy, oddalając go od realiów życia i wkraczając w świat fantazji i emocji.
Od XIX w. kraje takie jak Francja, Włochy, Niemcy coraz wyraźniej uświadamiały sobie znaczenie sztuki narodowej. Pojawiła się druga, o wiele silniejsza tendencja, gdzie romantyczne ideały zaistniały jako ekspresja własna w krajach, w których sztuka muzyczna dotąd pozostawała na dalszym planie. Rozwinęły się narodowe szkoły: rosyjska, czeska, polska, węgierska, hiszpańska, szwedzka oraz norweska. W muzyce norweskiej największym twórcą narodowym był Edward Grieg, który sięgał w swej twórczości do źródeł skandynawskiej muzyki ludowej – rodzimych pieśni i tańców.
Edward Grieg – biografia
R1mreokozBtBz
Ilustracja interaktywna przedstawia fotografię Edvarda Griega. Mężczyzna ukazany jest z prawego półprofilu, od pasa w górę. Postać ubrana jest w czarny płaszcz oraz jasną koszulę z przeplecioną pod szyją muszką. Na ilustracji umieszczony jest aktywny punkt, po wybraniu którego wyświetli się dodatkowa informacja: 1. Edward Grieg, nazywany Chopinem Północy, to pierwszy muzyk norweski o sławie europejskiej, mistrz liryzmu i nastrojowości romantycznej, którego utwory mają własny koloryt, często osiągnięty dzięki nawiązaniu do muzyki ludowej.
Ilustracja interaktywna przedstawia fotografię Edvarda Griega. Mężczyzna ukazany jest z prawego półprofilu, od pasa w górę. Postać ubrana jest w czarny płaszcz oraz jasną koszulę z przeplecioną pod szyją muszką. Na ilustracji umieszczony jest aktywny punkt, po wybraniu którego wyświetli się dodatkowa informacja: 1. Edward Grieg, nazywany Chopinem Północy, to pierwszy muzyk norweski o sławie europejskiej, mistrz liryzmu i nastrojowości romantycznej, którego utwory mają własny koloryt, często osiągnięty dzięki nawiązaniu do muzyki ludowej.
Anders Beer Wilse, „Fotografia Edwarda Griega”, wrzesień 1907, Biblioteka Nardowa, Bergen, wikimedia.org, domena publiczna
Urodził się w 1843 roku w Bergen (zachodnia Norwegia) jako syn brytyjskiego konsula. Po domowej nauce muzyki pod kierunkiem matki, studia muzyczne odbył w Lipsku. Mając 19 lat prowadził ożywioną działalność jako pianista, kompozytor i dyrygent. Od 1866 roku w czasie ośmioletniego pobytu w Oslo, kompozytor stworzył szereg wysoce wartościowych dzieł, m.in. utwory kameralneKameralna muzykautwory kameralne.
Edward Grieg – Koncert fortepianowy a‑moll
Oryginalność stylu muzycznego Griega zwróciła uwagę wybitnego węgierskiego kompozytora i pianisty – Franiciszka Liszta, który przesłał wtedy 25 – letniemu twórcy list, pełen wyrazów uznania dla jego talentu i tworzenia narodowej muzyki norweskiej. Powstaje wtedy KoncertKoncertKoncert fortepianowy a –moll, który cieszył się od pierwszego wykonania wielkim powodzeniem. Po szeregu potężnych, opadających akordówAkordakordów pojawia się szeroka, liryczna melodia tematu głównego pierwszej jego części, grana przez grupę instrumentów dętych drewnianych orkiestry, by w końcu przejść w perlące się w fortepianie frazy drugiego tematu.
Polecenie 1
Zapoznaj się z opisami alternatywnymi dotyczącymi Koncertu fortepianowego a‑moll Edwarda Griega.
Zapoznaj się z opisami alternatywnymi dotyczącymi Koncertu fortepianowego a‑moll Edwarda Griega.
Zapoznaj się z opisami alternatywnymi dotyczącymi Koncertu fortepianowego a‑moll Edwarda Griega.
Poniżej widoczny jest fragment partytury koncertu fortepianowego a‑moll. Zwróć uwagę na nuty zapisane mniejszym drukiem - to wyciąg fortepianowy partii orkiestrowej. Obserwuj grę solisty, a następnie śledź partię orkiestry.
R1YRplfrpK6kR
Nagranie koncertu fortepianowego a-moll opus szesnaste część pierwsza Edwarta Griega. Utwór rozpoczyna się tremolem wykonanym na kotłach a później następuje salwa, opadających akordów zagrana przez solistę pianistę. Później orkiestra gra niespokojną ale delikatną melodię, którą powtarza pianista.
Nagranie koncertu fortepianowego a-moll opus szesnaste część pierwsza Edwarta Griega. Utwór rozpoczyna się tremolem wykonanym na kotłach a później następuje salwa, opadających akordów zagrana przez solistę pianistę. Później orkiestra gra niespokojną ale delikatną melodię, którą powtarza pianista.
Edward Grieg, „Koncert fortepianowy a-moll” op. 16, Allegro molto moderato, (fragment) wyk. BBC Symphony Orchestra, online-skills, CC BY 3.0
Edward Grieg, „Koncert fortepianowy a-moll” op. 16, Allegro molto moderato, (fragment) wyk. BBC Symphony Orchestra, online-skills, CC BY 3.0
Edward Grieg, „Koncert fortepianowy a-moll” op. 16, Allegro molto moderato, (fragment) wyk. BBC Symphony Orchestra, online-skills, CC BY 3.0
Edward Grieg, „Koncert fortepianowy a-moll” op. 16, Allegro molto moderato, (fragment) wyk. BBC Symphony Orchestra, online-skills, CC BY 3.0
Nagranie koncertu fortepianowego a-moll opus szesnaste część pierwsza Edwarta Griega. Utwór rozpoczyna się tremolem wykonanym na kotłach a później następuje salwa, opadających akordów zagrana przez solistę pianistę. Później orkiestra gra niespokojną ale delikatną melodię, którą powtarza pianista.
R7uUeT93ffCwY
Zapis nutowy początku pierwszej części koncertu fortepianowego a-moll op. 16 Edwarda Griega. Na tych samych pięcioliniach umieszczono partię fortepianu i wyciąg fortepianowy partii orkiestry (mniejszą czcionką). Utwór rozpoczyna się jednym taktem tremola na dwóch dźwiękach oddalonych o oktawę. Później następuje seria zapisanych coraz niżej gęstych akordów, a później pasaże po prawie całej skali fortepianu. W późniejszym fragmencie dominuje (i w partii fortepianu i w partii orkiestry) jedno ugrupowanie rytmiczne: ćwierćnuta, ósemka z kropką szesnastka, dwie ósemki.
M-123-FOTO2
Edward Grieg, „Pierwsza strona nut Koncertu fortepianowego a-moll op. 16”, scribd.com, CC BY 3.0
RVszRIOKfXlrr
Na zdjęciu dom Edvarda Griega. Domek jest niewielki, piętrowy, w elewacji przeważają kolory beżowy i zielony. Na ilustracji umieszczony jest aktywny punkt, po wybraniu którego wyświetli się dodatkowa informacja: 1. W 1874 roku, po przyznaniu dożywotniej pensji, Edward Grieg powrócił do rodzinnego miasta Bergen, poświęcając się całkowicie kompozycji i działalności koncertowej. Odbywał podróże po Niemczech, Danii, Szwecji i Italii. Lata 1889‑1890 przyniosły mu sukcesy artystyczne w Londynie i Paryżu. Grieg koncertował również w Wiedniu i Budapeszcie (1896 r.) oraz w Warszawie (w latach 1902 i 1903). Niezależnie od występów, powstawały również nowe utwory.
Na zdjęciu dom Edvarda Griega. Domek jest niewielki, piętrowy, w elewacji przeważają kolory beżowy i zielony. Na ilustracji umieszczony jest aktywny punkt, po wybraniu którego wyświetli się dodatkowa informacja: 1. W 1874 roku, po przyznaniu dożywotniej pensji, Edward Grieg powrócił do rodzinnego miasta Bergen, poświęcając się całkowicie kompozycji i działalności koncertowej. Odbywał podróże po Niemczech, Danii, Szwecji i Italii. Lata 1889‑1890 przyniosły mu sukcesy artystyczne w Londynie i Paryżu. Grieg koncertował również w Wiedniu i Budapeszcie (1896 r.) oraz w Warszawie (w latach 1902 i 1903). Niezależnie od występów, powstawały również nowe utwory.
Autor nieznany, „Dom Edwarda Griega - obecnie muzeum”, Bergen, visitbergen.com, CC BY 3.0
Edward Grieg – twórca Suity Peer Gynt
Wśród szeregu dzieł kompozytora można wyróżnić powstałą w latach 1874‑1876 muzykę do dramatu norweskiego poety Henryka Ibsena, pt. Peer Gynt – dzieło ugruntowujące sławę Griega jako kompozytora narodowego.
Pięcioaktowy dramat Ibsena przedstawiający fantastyczne przygody Peera Gynta, bohatera norweskich podań ludowych, nicponia i włóczęgi, stał się dla Griega inspiracją podczas tworzenia muzyki o lokalnym, narodowym kolorycie. Spośród 22 numerów orkiestrowych, wchodzących w skład całej partytury, Grieg wybrał osiem, najbardziej charakterystycznych i zestawił je w dwie suitySuita orkiestrowasuity.
Suita Peer Gynt nr 1 obejmuje części zatytułowane:
Poranek
Śmierć Azy
Taniec Anitry
W Grocie Króla Gór
Natomiast w skład Suity nr 2 wchodzą:
Skarga Ingridy
Taniec arabski
Powrót
Pieśń Solwejgi
Suita, będąca utworem instrumentalnym złożonym z kilku samodzielnych tańców, kontrastujących pod względem charakteru i rytmu, w epoce romantycznej zwana orkiestralną, zawierała w swojej budowie również utwory nietaneczne. Jej przykładem jest dzieło muzyczne Peer Gynt.
R3IuFM45ZJw6X1
Na nagraniu Poranek z suity Peer Gynt autorstwa Edwarda Griega. Utwór jest wykonany na flecie i fortepianie. Flet wykonuje liryczną, piękną , delikatną melodię, która powtarza się w różnych rejestrach, raz zagrana jest wyżej raz niżej. To wędrowanie po rejestrach powoduje narastanie napięcia by w pewnym momencie utwór zabrzmiał triumfalnie i donośnie, choć nadal lirycznie i pięknie.
Na nagraniu Poranek z suity Peer Gynt autorstwa Edwarda Griega. Utwór jest wykonany na flecie i fortepianie. Flet wykonuje liryczną, piękną , delikatną melodię, która powtarza się w różnych rejestrach, raz zagrana jest wyżej raz niżej. To wędrowanie po rejestrach powoduje narastanie napięcia by w pewnym momencie utwór zabrzmiał triumfalnie i donośnie, choć nadal lirycznie i pięknie.
Poranek z I Suity Peer Gynt op. 46, AMFN, CC BY 3.0
Poranek z I Suity Peer Gynt op. 46, AMFN, CC BY 3.0
Na nagraniu Poranek z suity Peer Gynt autorstwa Edwarda Griega. Utwór jest wykonany na flecie i fortepianie. Flet wykonuje liryczną, piękną , delikatną melodię, która powtarza się w różnych rejestrach, raz zagrana jest wyżej raz niżej. To wędrowanie po rejestrach powoduje narastanie napięcia by w pewnym momencie utwór zabrzmiał triumfalnie i donośnie, choć nadal lirycznie i pięknie.
Peer Gynt znajduje się w lesie w górach. Myślami jest daleko – w ojczystej Norwegii. Widzi krajobraz górski jego rodzinnych stron i chatkę na skraju lasu, w której mieszka jego narzeczona - Solwejga. Bohater zachwyca się pięknym krajobrazem i odczuwa ogromną tęsknotę za swoją ojczyzną. Muzyka kreśli, barwą fletu poprzecznego, najpiękniejszy wschód słońca – pierwsze promienie słońca migocące w koronach drzew, szemrzący górski potok i śpiew ptaków.
RhGi3gynkAFCe1
Ilustracja przedstawia obraz „Dom w górach”, autorstwa Nikołaja Roericha. Drewniana chata znajduje się na zboczu góry. W dolnej części obrazu widoczny jest potok. Tło stanowi krajobraz górski.
Nikołaj Roerich, „Dom w górach”, 1911, wikiart.org, domena publiczna
Gynt zdołał zostać majętnym człowiekiem, pieniądze pozyskiwał z działalności przestępczej, były to między innymi oszustwa oraz handel ludźmi. Zostaje nawet uznany przez Arabów za proroka; Poznaje piękną Anitrę - córkę arabskiego szejka. Peer został omotany przez kobietę, a następnie okradziony.
Polecenie 2
Zapoznaj się z opisem utworu Taniec Anitry ze suity Peer Gynt. Opisz charakter tego utworu.
Zapoznaj się z opisem utworu Taniec Anitry ze suity Peer Gynt. Opisz charakter tego utworu.
Zapoznaj się z opisem utworu Taniec Anitry ze suity Peer Gynt. Opisz charakter tego utworu.
Wysłuchaj utworu Taniec Anitry ze suity Peer Gynt. Zwróć uwagę na instrumenty występujące w nagraniu, spróbuj je wymienić.
R1HqnHDJEN2hO
Na nagraniu Taniec Anitry z suity Peer Gynt autorstwa Edwarda Griega. Lekki, radosny, żywiołowy utwór wykonany jest przez orkiestrę symfoniczną. Na początku jeden akord , który rozświetla mroki. Lekką, taneczną melodię wykonują skrzypce. W akompaniamencie i w melodii często używana jest artykulacja pizzicato co pogłębia wrażenie lekkości. Utwór jest w metrum trzy czwarte.
Na nagraniu Taniec Anitry z suity Peer Gynt autorstwa Edwarda Griega. Lekki, radosny, żywiołowy utwór wykonany jest przez orkiestrę symfoniczną. Na początku jeden akord , który rozświetla mroki. Lekką, taneczną melodię wykonują skrzypce. W akompaniamencie i w melodii często używana jest artykulacja pizzicato co pogłębia wrażenie lekkości. Utwór jest w metrum trzy czwarte.
Taniec Anitry z I Suity Peer Gynt op. 46 – Perm ballet, Anitra - Elena Kulagina, online-skills, CC BY 3.0
Taniec Anitry z I Suity Peer Gynt op. 46 – Perm ballet, Anitra - Elena Kulagina, online-skills, CC BY 3.0
Taniec Anitry z I Suity Peer Gynt op. 46 – Perm ballet, Anitra - Elena Kulagina, online-skills, CC BY 3.0
Taniec Anitry z I Suity Peer Gynt op. 46 – Perm ballet, Anitra - Elena Kulagina, online-skills, CC BY 3.0
Na nagraniu Taniec Anitry z suity Peer Gynt autorstwa Edwarda Griega. Lekki, radosny, żywiołowy utwór wykonany jest przez orkiestrę symfoniczną. Na początku jeden akord , który rozświetla mroki. Lekką, taneczną melodię wykonują skrzypce. W akompaniamencie i w melodii często używana jest artykulacja pizzicato co pogłębia wrażenie lekkości. Utwór jest w metrum trzy czwarte.
Peer Gynt znajduje się w podziemnej, mrocznej pieczarze, otoczony przez gnomy i trolle – karłowate potwory. Peer Gynt obraził wszystkie trolle, nie chcąc poślubić księżniczki, córki ich króla. Rozpoczynają one taniec, krążąc wokół przerażonego bohatera, chcąc go pojmać, poddać torturom i zabić. Rozwścieczone, ciężko zbliżają się do Peer Gynta coraz głośniej wrzeszcząc i wyjąc. Bohaterowi z trudem udaje się wydostać z opresji.
Polecenie 3
Zapoznaj się z opisem alternatywnym utworu „W grocie króla gór” Odpowiedz na pytanie: Jak zmienia się dynamika i agogika w tym utworze?
Zapoznaj się z opisem alternatywnym utworu „W grocie króla gór” Odpowiedz na pytanie: Jak zmienia się dynamika i agogika w tym utworze?
Zapoznaj się z opisem alternatywnym utworu „W grocie króla gór” Odpowiedz na pytanie: Jak zmienia się dynamika i agogika w tym utworze?
Wysłuchaj teraz utworu W grocie Króla Gór. Zwróć uwagę na dynamikę w utworze. Zauważ, że na samym początku instrumenty grają cicho i powoli, ma to imitować powolne i ostrożne kroki Peera. W późniejszym momencie instrumenty przyspieszają i wydają głośniejsze dźwięki, w tym momencie dochodzi do gonitwy, w której Peer ucieka przez stworami.
RJKEUq8ntMl8g
Obraz „Peer Gynt u Króla Wzgórz”, autorstwa Teodora Severyna Kittelsena. Na czarno-białej ilustracji mnóstwo troli wśród nich troll w koronie. Po lewej stronie stoi jeden ciemnowłosy człowiek, który trzyma ręce w kieszeniach. Po naciśnięciu punktu aktywnego wyświetla się napis: W grocie Króla Gór ze suity Peer Gynt autorstwa Edwarda Griega, wykonawca: Paavo Berglund oraz pojawia się możliwość odtworzenia muzyki. Na nagraniu utwór wykonany przez orkiestrę symfoniczną i chór. Nagranie rozpoczyna się groźną melodią graną w umiarkowanym tempie w niskim rejestrze. Później muzyka przyspiesza, orkiestra gra melodię coraz szybciej, w coraz większym składzie instrumentalnym. Na końcu dołącza się chór. Cały utwór jest zbudowany w ten sposób, że melodia powtarza się coraz szybciej i coraz głośniej by na końcu zabrzmieć bardzo szybko i głośno .
Obraz „Peer Gynt u Króla Wzgórz”, autorstwa Teodora Severyna Kittelsena. Na czarno-białej ilustracji mnóstwo troli wśród nich troll w koronie. Po lewej stronie stoi jeden ciemnowłosy człowiek, który trzyma ręce w kieszeniach. Po naciśnięciu punktu aktywnego wyświetla się napis: W grocie Króla Gór ze suity Peer Gynt autorstwa Edwarda Griega, wykonawca: Paavo Berglund oraz pojawia się możliwość odtworzenia muzyki. Na nagraniu utwór wykonany przez orkiestrę symfoniczną i chór. Nagranie rozpoczyna się groźną melodią graną w umiarkowanym tempie w niskim rejestrze. Później muzyka przyspiesza, orkiestra gra melodię coraz szybciej, w coraz większym składzie instrumentalnym. Na końcu dołącza się chór. Cały utwór jest zbudowany w ten sposób, że melodia powtarza się coraz szybciej i coraz głośniej by na końcu zabrzmieć bardzo szybko i głośno .
Teodor Severyn Kittelsen, „Peer Gynt u Króla Wzgórz”, 1890, wikiart.org, domena publiczna (ilustracja); Edward Grieg, „W grocie Króla Gór”, z „Suity Peer Gynt”, online-skills, CC BY 3.0 (dźwięk)
Peer Gynt trafił do Egiptu, skąd później wyruszył w drogę powrotną do Norwegii. Okręt na którym znajduje się Gynt oraz jego skarb tonie niedaleko brzegu (Gynt stoczył walkę o miejsce w łodzi, wypchał innego nieszczęśnika do wody). Do Norwegii wrócił jako starzec, nie wiedział, że czekała na jego powrót - Solwejga.
R1CusqmIGPNbU1
Na nagraniu Pieśń Solveigi Edwarda Griega. Utwór wykonany jest na fortepianie i skrzypcach. Skrzypce grają smutną, liryczną, tęskną, kantylenową melodię. Fortepian gra akompaniament. W środkowej części utworu muzyka jest trochę bardziej radosna. Trzecia część utworu jest dokładnym powtórzeniem części pierwszej.
Na nagraniu Pieśń Solveigi Edwarda Griega. Utwór wykonany jest na fortepianie i skrzypcach. Skrzypce grają smutną, liryczną, tęskną, kantylenową melodię. Fortepian gra akompaniament. W środkowej części utworu muzyka jest trochę bardziej radosna. Trzecia część utworu jest dokładnym powtórzeniem części pierwszej.
Na nagraniu Pieśń Solveigi Edwarda Griega. Utwór wykonany jest na fortepianie i skrzypcach. Skrzypce grają smutną, liryczną, tęskną, kantylenową melodię. Fortepian gra akompaniament. W środkowej części utworu muzyka jest trochę bardziej radosna. Trzecia część utworu jest dokładnym powtórzeniem części pierwszej.
Inne dzieła Griega to: Suita z czasów Holberga (dla uczczenia wielkiego rodaka – komediopisarza Ludwika Holberga), Tańce symfoniczne (oparte na ludowych tańcach norweskich), miniatury fortepianowe i szereg dzieł wokalnych.
R15jQpq4Zs2WA
Ilustracja interaktywna przedstawia fotografię Edwarda i Niny Grieg. Para ukazana jest od pasa w górę. Postacie są elegancko ubrane. Na ilustracji umieszczony jest aktywny punkt, po wybraniu którego wyświetli się dodatkowa informacja: 1. Wśród dzieł Edwarda Griega pojawiały się pieśni solowe na głos z fortepianem, których główną inspiratorką i wykonawczynią była żona kompozytora, śpiewaczka Nina Hagerup.
Ilustracja interaktywna przedstawia fotografię Edwarda i Niny Grieg. Para ukazana jest od pasa w górę. Postacie są elegancko ubrane. Na ilustracji umieszczony jest aktywny punkt, po wybraniu którego wyświetli się dodatkowa informacja: 1. Wśród dzieł Edwarda Griega pojawiały się pieśni solowe na głos z fortepianem, których główną inspiratorką i wykonawczynią była żona kompozytora, śpiewaczka Nina Hagerup.
Elliott & Fry, „Fotoportret Edwarda i Niny Grieg”, rok nieznany, Publiczna Biblioteka, Bergen, wikimedia.org, CC BY 3.0
RVIYOxcWmg6Oi
Ilustracja interaktywna przedstawia rzeźbę Edwarda Griega w Bergen. Pomnik ukazuje postać starszego, eleganckiego mężczyzny. Na ilustracji umieszczony jest aktywny punkt, po wybraniu którego wyświetli się dodatkowa informacja: 1. Sławnego, koncertującego muzyka norweskiego spotykały liczne zaszczyty – otrzymał tytuły honorowego doktora uniwersytetu w Cambridge i w Oxfordzie. Ostatnie występy odbyły się w Norwegii i Niemczech, wiosną 1907 roku. Grieg zmarł w Bergen w 1907 roku, w wieku 64 lat.
Ilustracja interaktywna przedstawia rzeźbę Edwarda Griega w Bergen. Pomnik ukazuje postać starszego, eleganckiego mężczyzny. Na ilustracji umieszczony jest aktywny punkt, po wybraniu którego wyświetli się dodatkowa informacja: 1. Sławnego, koncertującego muzyka norweskiego spotykały liczne zaszczyty – otrzymał tytuły honorowego doktora uniwersytetu w Cambridge i w Oxfordzie. Ostatnie występy odbyły się w Norwegii i Niemczech, wiosną 1907 roku. Grieg zmarł w Bergen w 1907 roku, w wieku 64 lat.
Ingebrigt Vik, „Rzeźba Edwarda Griega”, wikimedia.org, CC BY 3.0
Zadania
ROnUuru1ausb0
Ćwiczenie 1
Spośród podanych tytułów utworów muzycznych wskaż dzieła Edwarda Griega: Możliwe odpowiedzi: 1. Tańce symfoniczne, 2. Pieśń o poranku, 3. Chopin Północy, 4. Suita Peer Gynt, 5. Miniatury norweskie, 6. Suita z czasów Holberga, 7. Balet Ognisty taniec Anitry, 8. Koncert fortepianowy a – moll op. 16
Spośród podanych tytułów utworów muzycznych wybierz dzieła Edwarda Griega:
Tańce symfoniczne
Pieśń o poranku
Chopin Północy
Suita Peer Gynt
Miniatury norweskie
Suita z czasów Holberga
Balet Ognisty taniec Anitry
Koncert fortepianowy a – moll op. 16
RreJ5FYCA9y97
Ćwiczenie 2
Wskaż zdania prawdziwe. Możliwe odpowiedzi: 1. Muzyka naśladująca zjawiska świata zewnętrznego to muzyka ilustracyjna. 2. Muzyka wyrażająca uczucia, w której treść przeważała nad formą to muzyka klasyczna. 3. Instrumentalna forma muzyczna przeznaczona na instrument solowy (np. fortepian) i orkiestrę to koncert. 4. Edwarda Griega nazywano Chopinem Norwegii.
Zaznacz zdania prawdziwe.
Muzyka naśladująca zjawiska świata zewnętrznego to muzyka ilustracyjna.
Muzyka wyrażająca uczucia, w której treść przeważała nad formą to muzyka klasyczna.
Instrumentalna forma muzyczna przeznaczona na instrument solowy (np. fortepian) i orkiestrę to koncert.
Edwarda Griega nazywano Chopinem Norwegii.
R1ZR7I3V8eKVW
Ćwiczenie 3
Odpowiedz na pytania: 1. Jaki tytuł ma pierwsza część pierwszej Suity Peer Gynt? 2. Jakie polskie miasto odwiedził dwukrotnie Edward Grieg? 3. Jak nazywa się cykl instrumentalny złożony z kilku samodzielnych tańców, kontrastujących ze sobą pod względem charakteru, tempa , rytmu? 4. Jak nazywa się muzyka, która sugeruje poprzez swój tytuł pewne treści, z którymi może się kojarzyć?
Odpowiedz na pytania: 1. Jaki tytuł ma pierwsza część pierwszej Suity Peer Gynt? 2. Jakie polskie miasto odwiedził dwukrotnie Edward Grieg? 3. Jak nazywa się cykl instrumentalny złożony z kilku samodzielnych tańców, kontrastujących ze sobą pod względem charakteru, tempa , rytmu? 4. Jak nazywa się muzyka, która sugeruje poprzez swój tytuł pewne treści, z którymi może się kojarzyć?
Rozwiąż krzyżówkę.
Tytuł pierwszej części I Suity Peer Gynt.
Współbrzmienie co najmniej trzech dźwięków o różnej wysokości i nazwie.
Polskie miasto, które dwukrotnie odwiedził Grieg.
Utwór instrumentalny złożony z kilku samodzielnych tańców, kontrastujących z sobą pod względem charakteru, tempa i rytmu.
Epoka, w której w centrum zainteresowań był człowiek – konkretny bohater i jego przeżycia.
Szkoły …….. - kierunki, które wyodrębniły się w poł. XIX w. muzyce poszczególnych krajów.
Muzyka ………… - muzyka sugerująca poprzez swój tytuł pewne treści, z którymi może się kojarzyć.
……… muzyczna - ogólna nazwa krótkich form muzyki instrumentalnej, popularnych zwłaszcza w romantyzmie.
Imię żony słynnego norweskiego kompozytora XIX w.
Norweskie miasto, w którym urodził się i zmarł Grieg.
Ukochana głównego bohatera dramatu Ibsena Peer Gynt.
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
R1Xv9TvRElAH2
Ćwiczenie 4
Uporządkuj w porządku chronologicznym tytuły poszczególnych części ze suity Peer Gynt. Elementy do uszeregowania: 1. Taniec Anitry, 2. Skarga Ingidy, 3. Taniec arabski, 4. W Grocie Króla Gór, 5. Poranek, 6. Śmierć Azy, 7. Pieśń Solwejgi, 8. Powrót
Uporządkuj w porządku chronologicznym tytuły poszczególnych części ze suity Peer Gynt. Elementy do uszeregowania: 1. Taniec Anitry, 2. Skarga Ingidy, 3. Taniec arabski, 4. W Grocie Króla Gór, 5. Poranek, 6. Śmierć Azy, 7. Pieśń Solwejgi, 8. Powrót
Uporządkuj w porządku chronologicznym tytuły poszczególnych części ze suity Peer Gynt.
W Grocie Króla Gór
Skarga Ingidy
Śmierć Azy
Powrót
Poranek
Taniec arabski
Pieśń Solwejgi
Taniec Anitry
R1ObU7XqvEbmF
Ćwiczenie 5
Połącz tytuły utworów i ich opisy: Koncert fortepianowy a – moll Możliwe odpowiedzi: 1. Żarliwa melodia o charakterze ludowym, 2. Szeroka liryczna melodia poprzedzona szeregiem potężnych, opadających akordów, 3. Rytmiczna i dynamicznie narastająca melodia oraz nastrój grozy, 4. Spokojny, pogodny nastrój melodii rozwijający się coraz szerzej i barwniej, aż do promiennej kulminacji Poranek Możliwe odpowiedzi: 1. Żarliwa melodia o charakterze ludowym, 2. Szeroka liryczna melodia poprzedzona szeregiem potężnych, opadających akordów, 3. Rytmiczna i dynamicznie narastająca melodia oraz nastrój grozy, 4. Spokojny, pogodny nastrój melodii rozwijający się coraz szerzej i barwniej, aż do promiennej kulminacji W grocie Króla Gór Możliwe odpowiedzi: 1. Żarliwa melodia o charakterze ludowym, 2. Szeroka liryczna melodia poprzedzona szeregiem potężnych, opadających akordów, 3. Rytmiczna i dynamicznie narastająca melodia oraz nastrój grozy, 4. Spokojny, pogodny nastrój melodii rozwijający się coraz szerzej i barwniej, aż do promiennej kulminacji Pieśń Solwejgi Możliwe odpowiedzi: 1. Żarliwa melodia o charakterze ludowym, 2. Szeroka liryczna melodia poprzedzona szeregiem potężnych, opadających akordów, 3. Rytmiczna i dynamicznie narastająca melodia oraz nastrój grozy, 4. Spokojny, pogodny nastrój melodii rozwijający się coraz szerzej i barwniej, aż do promiennej kulminacji
Połącz tytuły utworów i ich opisy: Koncert fortepianowy a – moll Możliwe odpowiedzi: 1. Żarliwa melodia o charakterze ludowym, 2. Szeroka liryczna melodia poprzedzona szeregiem potężnych, opadających akordów, 3. Rytmiczna i dynamicznie narastająca melodia oraz nastrój grozy, 4. Spokojny, pogodny nastrój melodii rozwijający się coraz szerzej i barwniej, aż do promiennej kulminacji Poranek Możliwe odpowiedzi: 1. Żarliwa melodia o charakterze ludowym, 2. Szeroka liryczna melodia poprzedzona szeregiem potężnych, opadających akordów, 3. Rytmiczna i dynamicznie narastająca melodia oraz nastrój grozy, 4. Spokojny, pogodny nastrój melodii rozwijający się coraz szerzej i barwniej, aż do promiennej kulminacji W grocie Króla Gór Możliwe odpowiedzi: 1. Żarliwa melodia o charakterze ludowym, 2. Szeroka liryczna melodia poprzedzona szeregiem potężnych, opadających akordów, 3. Rytmiczna i dynamicznie narastająca melodia oraz nastrój grozy, 4. Spokojny, pogodny nastrój melodii rozwijający się coraz szerzej i barwniej, aż do promiennej kulminacji Pieśń Solwejgi Możliwe odpowiedzi: 1. Żarliwa melodia o charakterze ludowym, 2. Szeroka liryczna melodia poprzedzona szeregiem potężnych, opadających akordów, 3. Rytmiczna i dynamicznie narastająca melodia oraz nastrój grozy, 4. Spokojny, pogodny nastrój melodii rozwijający się coraz szerzej i barwniej, aż do promiennej kulminacji
Wysłuchaj utworów i połącz w pary określenia oraz tytuły utworów:
Żarliwa melodia o charakterze ludowym, Szeroka liryczna melodia poprzedzona szeregiem potężnych, opadających akordów, Spokojny, pogodny nastrój melodii rozwijający się coraz szerzej i barwniej, aż do promiennej kulminacji, Rytmiczna i dynamicznie narastająca melodia oraz nastrój grozy
Koncert fortepianowy a – moll
Poranek
W grocie Króla Gór
Pieśń Solwejgi
RZMZt8W0v5XJC
Ćwiczenie 6
Wymienione szkoły narodowe sklasyfikuj jako dominujące, rozwinięte lub jako nowo powstałe.Szkoły narodowe do sklasyfikowania: 1. Rosyjska, 2. Węgierska, 3. Hiszpańska, 4. Polska, 5. Włoska, 6. Norweska, 7. Niemiecka, 8. Francuska, 9. Szwedzka, 10. Czeska
Wymienione szkoły narodowe sklasyfikuj jako dominujące, rozwinięte lub jako nowo powstałe.Szkoły narodowe do sklasyfikowania: 1. Rosyjska, 2. Węgierska, 3. Hiszpańska, 4. Polska, 5. Włoska, 6. Norweska, 7. Niemiecka, 8. Francuska, 9. Szwedzka, 10. Czeska
Podane nazwy Szkół Narodowych w muzyce przenieś do odpowiednich grup.
Odpowiedz na pytania: 1. W którym roku urodził się Edward Grieg? 2. W którym roku koncertował w Polsce?
Odpowiedz na pytania: 1. W którym roku urodził się Edward Grieg? 2. W którym roku koncertował w Polsce?
Dopasuj daty do wydarzeń z życia Edwarda Griega.
Dwa koncerty w Polsce, Skomponowanie Koncertu fortepianowego a-moll, Przyznanie przez rząd norweski dożywotniej pensji, Ostatnie koncerty w Norwegii i Niemczech, Narodziny Griega w Bergen, w Norwegii, Przeprowadzka do Oslo, Praca nad Suitą <i>Peer Gynt</i>
1843
1866
1868
1874
1874-76
1902 i 1903
1907
Polecenie 4
Opowiedz historię Peer Gynta.
Opowiedz historię Peer Gynta.
Opowiedz historię Peer Gynta.
Zagraj melodię z zapisu nutowego na dzwonkach chromatycznych.
RO00evx7qfmVW
Zapis nutowy utworu „Pieśń Solveigi". W nutach zapisano 8 taktów melodii utworu. Tonacja C-dur, metrum cztery czwarte. Na przełomie czterech taktów melodia wznosi się i opada, podobnie dzieje się w kolejnych czterech taktach.
Słownik pojęć
Akord
Akord
współbrzmienie co najmniej trzech dźwięków, o różnej wysokości i nazwie.
Andante
Andante
określenie umiarkowanego tempa.
Kameralna muzyka
Kameralna muzyka
kompozycje pisane, przeznaczone dla niewielkiej liczby wykonawców, do realizowania w małych pomieszczeniach.
Koncert
Koncert
instrumentalna forma muzyczna, przeznaczona do wykonania przez instrument solowy i orkiestrę.
Miniatura muzyczna
Miniatura muzyczna
ogólna nazwa krótkich form muzyki instrumentalnej, popularnych zwłaszcza w romantyzmie.
Muzyka ilustracyjna
Muzyka ilustracyjna
muzyka naśladująca zjawiska świata zewnętrznego.
Muzyka programowa
Muzyka programowa
muzyka, sugerująca poprzez swój tytuł pewne treści, z którymi może się kojarzyć.
Muzyka romantyczna
Muzyka romantyczna
muzyka, wyrażająca uczucia, w której treść przeważa nad formą.
Muzyka wokalna
Muzyka wokalna
muzyka przeznaczona do śpiewu, zaopatrzona w tekst słowny, którego ilustracją jest śpiewana melodia; tekst nadaje muzyce wokalnej właściwości programowe przez co oddziałuje ona bardziej wyraziście niż muzyka instrumentalna; do muzyki wokalnej należą wszystkie pieśni i utwory na głos solo, na głos solo z towarzyszeniem instrumentalnym (muzyka wokalno‑instrumentalna), utwory na chór oraz kameralne zespoły śpiewacze.
Pizzicato
Pizzicato
w grze na instrumentach smyczkowych wskazówka oznaczająca wydobywanie dźwięku z instrumentu nie za pomocą smyczka, lecz szarpiąc strunę palcem.
Spiccato
Spiccato
ostre staccato wykonywane w szybkim tempie na instrumentach smyczkowych przez granie kolejnych dźwięków oddzielnymi, bardzo krótkimi pociągnięciami smyczka o zmiennym kierunku ruchu.
Staccato
Staccato
rodzaj artykulacji dźwiękowej polegający na ostrym oddzielaniu dźwięków od siebie przez znaczne skracanie ich wartości rytmicznych.
Suita orkiestrowa
Suita orkiestrowa
utwór instrumentalny, złożony z kilku samodzielnych tańców, kontrastujących z sobą pod względem charakteru, tempa i rytmu; w romantyzmie pojawiają się w niej również utwory nietaneczne.
Szkoły narodowe w muzyce
Szkoły narodowe w muzyce
kierunki, które wyodrębniły się w poł. XIX w. w muzyce poszczególnych krajów, akcentujące elementy narodowe pod wpływem budzącego się poczucia odrębności narodowej; czynnikiem inspirującym twórczość muzyczną był rodzimy folklor.
Tańce narodowe
Tańce narodowe
tańce charakterystyczne dla kultury danego narodu.
Galeria dzieł sztuki
R1AIPXuC8t5jI1
lustracja przedstawia rysunek „Peer Gynt u Króla Wzgórz" autorstwa Teodora Severyna Kittelsena. Widoczne są zniekształcone postacie z charakterystycznymi długi nosami. Otaczają one człowieka Peer Gynta.
Teodor Severyn Kittelsen, „Peer Gynt u Króla Wzgórz”, 1890, wikiart.org, domena publiczna
RWk1p2eK2BJBH1
Ilustracja interaktywna przedstawia rzeźbę Edwarda Griega w Bergen. Pomnik ukazuje postać starszego, eleganckiego mężczyzny.
Autor nieznany, „Rzeźba Edwarda Griega”, wikimedia.org, CC BY 3.0
m2129b3436556038c_0000000000317
Biblioteka muzyczna
Bibliografia
B. Muchenberg, Pogadanki o muzyce 2, PWM, Kraków 1991.
Jerzy Habela, Słowniczek muzyczny, Wydawnictwo PWM 1988.
