Ważne daty

Wprowadzenie

Rock and roll jest jednym z najważniejszych nurtów w muzyce popularnej XX wieku. Jego największy rozwój przypadł na lata pięćdziesiąte. Początkowo był rozpowszechniony w Stanach Zjednoczonych, z czasem stał się znany na całym świecie.

Sam termin rock and roll początkowo był używany przez marynarzy i odnosił się do kołysania statku na falach. Na początku dwudziestego wieku zyskał on inne znaczenie - był używany w pieśniach religijnych Afroamerykanów (spirituals) jako określenie na kołysanie się w ramionach Boga lub innej znaczącej postaci (np. Mojżesza). Z czasem zaczął być to termin bardziej powszechny w użyciu, a także posiadający różne znaczenia, zależące od kontekstu lub zawodu danej osoby. W latach dwudziestych określano tak rodzaj tańca na imprezach tanecznych i salach balowych. Ostatecznie rock and roll jako nazwa na gatunek muzyczny zaczęła być stosowana w 1951 roku. Prezenter radiowy z Ohio, Alan Freed, zaczął używać tego słowa jako określenia muzyki używanej w swoich audycjach.

Korzenie rock and rolla

R1SElDRe1WUhd1

Ilustracja przedstawia amerykańskiego piosenkarza i aktora Elvisa Presley'a. Mężczyzna na fotografii wykonuje krok taneczny. Ubrany jest w ciemne spodnie oraz ciemną kurtkę. Zdjęcie jest czarno-białe.

Rock and roll jako osobny nurt w muzyce powstał poprzez połączenie wielu gatunków i stylistyk muzycznych, popularnych w Stanach Zjednoczonych w latach trzydziestych oraz czterdziestych dwudziestego wieku. Połączenie rhythm and bluesaRhythm and bluesrhythm and bluesa, który był tworzony przez twórców Afroamerykańskich z country białych Amerykanów jest uznawane za najważniejszy czynnik pozwalający na wykształcenie się nowego gatunku. Istotny był też wpływ jazzu, bluesa, gospel, swingu oraz spirituals, a także folku. Sam rock and roll jest często określany jako muzyka przełamująca bariery rasowe. W pierwszej połowie dwudziestego wieku czarni i biali mieszkańcy Stanów Zjednoczonych najczęściej czerpali z odrębnych wzorców kulturowych, tworząc odrębne style muzyczne. Jazz, swing oraz rhythm and blues były jednymi z pierwszych nurtów, które umożliwiały zaangażowanie muzyków ze względu na ich umiejętności, a nie kolor skóry. Nie było to jednak zjawisko powszechne. Z czasem poszczególne cechy oraz najważniejsze elementy gatunków zaczęły się mocno przenikać, a muzycy i zespoły zapożyczać pewne rozwiązania od innych grup.

Rozwój przemysłu muzycznego i gitara elektryczna

Innym zjawiskiem, które pozwoliło na popularyzację rock and rolla, był rozwój przemysłu muzycznego. Nie byłby on możliwy bez pojawienia i rozpowszechnienia się wielu rozwiązań technicznych, takich jak płyty gramofonowe czy szafy grające. Także pojawienie się licznych rozgłośni radiowych dodatkowo wpłynęło na popularność rodzącego się nowego gatunku. Pierwsza połowa XX wieku to czas wyjątkowych zmian, które zmieniły proces zdobywania fanów oraz uznania przez zespoły muzyczne i wykonawców. Wcześniej kluczowe były koncerty, teraz najważniejsze stały się nagrania oraz płyty, promowane przez prezenterów radiowych. Stale poprawiające swoją jakość mikrofony oraz pojawienie się gitary elektrycznej zmieniły też oblicze grup muzycznych. Początkowo gitary elektryczne powstawały na zasadzie zamontowania przetwornika na standardowym instrumencie z pudłem rezonansowym. Chociaż było to rewolucyjne rozwiązanie, to miało sporo niedoskonałości i generowało sporą ilość zakłóceń oraz sprzężeń. Nową jakość wprowadziła firma Fender, prezentując model Telecaster z korpusem z litego drewna, który był pozbawiony tych wad. Gitara oferowała także bardzo charakterystyczne brzmienie, mające spory wpływ na utwory i grupy rock and rollowe.

Najważniejsi wykonawcy (lata pięćdziesiąte)

R18faVhWpFkkQ1

Ilustracja przedstawia amerykańskiego muzyka, kompozytora piosenek, wokalistę oraz gitarzystę Chucka Berry'ego. Mężczyzna na zdjęciu ubrany jest w białą koszulę oraz garnitur. W rękach trzyma gitarę. Fotografia jest czarno-biała.

Jednymi z prekursorów rock and rolla w latach pięćdziesiątych byli:

- Elvis Presley,

- Bo Diddley,

- Buddy Holly,

- Chuck Berry,

- Little Richard,

RwkeiUkjxmsHt1

Ilustracja przedstawia amerykańskiego piosenkarza rockandrollowego, pianistę, osobowość sceniczną oraz pastora Little Richarda. Mężczyzna na fotografii jest uśmiechnięty. Ubrany jest w białą koszulę oraz garnitur. Na nadgarstku ma branzoletkę. Zdjęcie jest czarno-białe.

- Ritchie Valens,

- Eddie Cochran,

- Jerry Lee Lewis.

Są to wykonawcy zarówno o białym, jak i czarnym kolorze skóry. Wśród nich należy wyróżnić przede wszystkim Elvisa Presleya, który jest znany jako Król Rock and Rolla.

Instrumentarium i cechy stylu

R1PJfYzOYWsud1

Ilustracja przedstawia gitarę elektryczną. Instrument jest ułożony na brązowym drewnianym stole. Pudło gitary jest pomarańczowo - brązowe.

R1PJ4URPWJX6i1

Ilustracja przedstawia drewnianą gitarę telecastrową. Instrument jest w kolorze jasnego brązu z jedną czarną wstawką.

Początkowo głównym instrumentem harmonicznym rock and rolla był fortepian; często korzystano także z saksofonu jako dodatku do brzmienia zespołu. Działalność takich wykonawców, jak Chuck Berry czy Bo Diddley zmieniła sytuację - podstawą brzmienia stała się gitara elektryczna. Duży wpływ na rozwój popularności gitary elektrycznej miało też pojawienie się nowoczesnych instrumentów - Fendera TelecasteraFender TelecasterFendera Telecastera oraz Gibsona Les Paula. Zrewolucjonizowały one brzmienie poprzez zupełnie nowe rozwiązania, takie jak lity korpus z drewna czy możliwość kształtowania tonu za pomocą potencjometrów.

Skład instrumentalny zespołów rock and rollowych mógł być zróżnicowany; najczęstszy schemat to:

- wokalista,

RQrdZJF19uB841

Ilustracja przedstawia ciemnoskórego mężczyznę, który jest wokalistą, ma w dłoni mikrofon, śpiewa.

- gitara prowadząca,

- gitara rytmiczna,

RMxcRWva5dBiP1

Ilustracja przedstawia gitary – instrument muzyczny z grupy strunowych szarpanych z pudłem rezonansowym, gryfem i progami na podstrunnicy.

- kontrabas lub gitara basowa,

R1e1OorDCRVKX1

Ilustracja przedstawia kontrabas – muzyczny instrument strunowy z grupy smyczkowych; jest największym instrumentem tej grupy. Kontrabas składa się z wielkiego pudła rezonansowego z dwoma otworami w kształcie stylizowanej litery f, gryfu z bezprogową podstrunnicą, zakończonego główką w charakterystycznym kształcie ślimaka. Kontrabas jest w kolorze brązowym.

R1BCfrW5RzlIv1

Ilustracja przedstawia gitarę basową – instrument strunowy szarpany. Tradycyjne gitary basowe mają cztery struny E1, A1, D, G. Gitara jest w kolorze czarnym.

- perkusja.

RJv8bbfF1WT191

Ilustracja przedstawia perkusję – ogólna nazwa zestawu instrumentów perkusyjnych, posiadająca różne znaczenie w zależności od rodzaju muzyki. Zestaw perkusyjny składa się z bębna wielkiego, werbel, floor tom, tom-tom, hi-hat, ride, crash. Bębny perkusji są w kolorze czerwonym. Nóżki bębnów są koloru srebrnego.

Często występowała sytuacja, w której wokalista grał na gitarze. Inne instrumenty wchodzące w skład grup rock and rollowych to fortepian, pianino bądź organy oraz saksofon (czasem nawet większa sekcja dęta).

Wśród cech stylu warto wymienić melodyczną oraz harmoniczną prostotę, która miała na celu tworzenie muzyki łatwej w odbiorze. Spore znaczenie zyskał tekst, który bardzo często odnosił się do życia i emocji oraz uczuć. Z tego względu głównymi odbiorcami rock and rolla byli ludzie młodzi; nowa muzyka miała kolosalny wpływ na kulturę, sposób ubioru czy zachowanie. Dodatkowo z uwagi na współistnienie obok siebie wykonawców o różnych kolorach skóry proces łączenia się różnych grup etnicznych został przyspieszony; czarni oraz biali fani muzyki słuchający tego samego wykonawcy przestali być czymś nietypowym.

Rockabilly i dalszy rozwój rock and rolla

RANnBeoQF9jsD1

Ilustracja przedstawia amerykańskiego piosenkarza, pioniera rock and rolla, gitarzystę oraz kompozytora Buddy'ego Holly'ego. Mężczyzna na zdjęciu jest uśmiechnięty oraz pstryka palcami. Ubrany jest w garnitur. Fotografia jest czarno-biała.

W latach pięćdziesiątych powstał nurt rock and rolla znany jako rockabillyRockabillyrockabilly, którego wykonawcy czerpali przede wszystkim z muzyki country. Sama nazwa jest połączeniem terminów rock and roll (pierwsze słowo) oraz hillbilly, którym określano wtedy muzykę country. W obrębie nurtu tworzyli przede wszystkim Johnny Cash, Elvis Presley, Buddy Holly czy Jerry Lee Lewis; odwoływali się oni głównie do muzyki białych wykonawców, w nieco mniejszym stopniu korzystając z odniesień do sztuki Afroamerykanów. Rockabilly straciło popularność w latach sześćdziesiątych, odzyskując ją w późniejszych latach.

Lata sześćdziesiąte to czas rozwoju rock and rolla poza Stanami Zjednoczonymi. Co ciekawe, początkowy wybuch popularności w Ameryce został mocno zahamowany. Dopiero trasy koncertowe brytyjskich zespołów The Beatles oraz The Rolling Stones odnowiły zainteresowanie tym gatunkiem. Dziś jest to określane mianem brytyjskiej inwazjiBrytyjska inwazjabrytyjskiej inwazji.

R1MG8aWFVvt2L1

Ilustracja przedstawia brytyjski zespół rockowy z Liverpoolu. Formację tworzyli John Lennon, Paul McCartney, George Harrison oraz Ringo Starr. Mężczyźni stoją obok siebie, widoczni są od szyji w górę. Wszyscy spoglądają w prawą stronę. Zdjęcie jest czarno-białe.

Zadania

Słownik pojęć

Źródło:

britannica.com

Biblioteka muzyczna