Muzykoterapia - zestaw utworów muzycznych do wykorzystania na lekcjach muzyki
Wprowadzenie
Scenariusz lekcji dla nauczyciela.
I. Indywidualna i zespołowa ekspresja twórcza, doskonalenie umiejętności muzycznych
Uczeń:
4) rozpoznaje i analizuje utwory muzyczne określając ich elementy, nastrój i charakter, formułuje wypowiedzi stosując pojęcia charakterystyczne dla języka muzycznego;
5) przedstawia słuchaną muzykę za pomocą środków pozamuzycznych:
a) odzwierciedla graficznie cechy muzyki i strukturę form muzycznych;
b) rysuje, maluje oraz układa teksty do muzyki;
c) werbalizuje emocje i odczucia;
d) opisuje słowami cechy i charakter słuchanych utworów.
wyjaśniać czym jest muzykoterapiamuzykoterapia;
wyrażać emocje za pomocą różnych środków;
analizować nastrój w prezentowanych utworach;
wskazywać leczniczą formę muzyki.
Muzykoterapia
Chyba niewielu z nas ma świadomość tego jak bardzo sami możemy wpływać na stan swojego zdrowia, jak łatwo możemy sobie pomagać i to bez konieczności łykania tabletek. Jest bowiem uniwersalne lekarstwo, znane od wielu tysięcy lat, które działa na wiele dolegliwości. Nieświadomie, wielu z nas stosuje je prawie codziennie nie zdając sobie nawet sprawy jak skutecznym i jak ogromnym narzędziem się posługuje. Gdybyśmy jednak zdawali sobie z tego sprawę to nasze życie mogłoby stać się ciekawsze, bardziej spokojne i przede wszystkim zdrowsze.
MuzykoterapiaMuzykoterapia to forma terapii bazująca na leczniczym wpływie dźwięku i muzyki na psychikę i organizm człowieka. Leczenie muzyką jest coraz popularniejszą formą terapii. Muzykoterapia wywiera pozytywny wpływ na psychikę, zmniejsza lęk, poprawia samoocenę. Pomaga także osobom cierpiącym na bezsenność.
Muzyczne lekarstwa
Na dzisiejszej lekcji zajrzymy do podręcznej muzycznej apteczki. Choć nie da się ustalić listy utworów - lekarstw na konkretne choroby, ze względu na to, że reakcje na nie zależą od indywidualnych upodobań z pewnością zaproponujemy muzyczne lekarstwa na:
poprawę i ożywienie nastoju;
uspokojenie;
kłopoty z pamięcią i koncentracją;
rozładowanie gniewu, wściekłości;
bezsenność.
Rozładowanie gniewu, wściekłości
Każdemu z nas zdarza się w życiu być rozzłoszczonym, rozgniewanym. Z takimi emocjami można sobie poradzić w różny sposób. Jednym z nich jest właśnie muzyka, do której jeśli dołączymy ruch z pewnością skutecznie zadziała na na nasz nastrój. Czas na pierwszą kurację muzyczną na rozładowanie wściekłości, zalecaną osobom zdenerwowanym, rozzłoszczonym, rozdrażnionym.
Poprawa i ożywienie nastroju
Muzyka świetnie sprawdzi się również jako środek na polepszenie humoru. Zastanówmy się najpierw w jaki sposób się to odbywa.
Muzyka powstała po to, by oddziaływać na nasze uczucia. Emocje które odczuwamy wywoływane są przez konkretne elementy składające się na nią.
W tym przypadku aby muzyka mogła spełnić swoją rolę powinna mieć charakter radosny, wzbudzać w nas szczęście, radość. Służą temu dość szybkie tempa utworów oraz dźwięki wysokie, mające oddziaływanie poprawiające humor.
W tym wypadku śmiało przepisać można kompozycje rosyjskiego mistrza – Piotra Czajkowskiego. Jego muzyka podbiła serca słuchaczy.
Kłopoty z pamięcią i koncentracją
W muzycznej apteczce znajdzie się też lek na kłopoty z pamięcią i koncentracją, który może się przydać - np. przed zajęciami w szkole. Aby móc sprawdzić pamięć i koncentrację należy najpierw zapoznać się z poniższym pojęciem.
OstinatoOstinato to ciągłe powtarzanie struktury melodycznej lub rytmicznej. W tym przypadku będzie to struktura melodyczna. Posłuchajcie jak brzmi.
Wysłuchaj fragmentu Kanonu D-dur Johanna Pachelbela. Wskaż, ile razy w tym fragmencie została zagrana melodia ostinatowa.
- 5
- 16
- 10
- 1
Zadanie posiada plik audio, który można odsłuchać w wersji online podręcznika.
Uspokojenie
Czas na muzyczny środek uspokajający. Jak myślicie? Jaka muzyka sprawdzi się najlepiej? Z pewnością będą to utwory, których tempo jest wolniejsze. Wywołuje ono najczęściej nastroje o charakterze spokoju, odprężenia. Ważne jest również aby rytm nie był zbyt gwałtowny i energiczny, a bardziej statyczny.
Muzykę można interpretować w różny sposób. My będziemy interpretować za pomocą ilustracji.
Bezsenność
Muzyka sprawdzi się również na kłopoty ze snem. Oczywiście należy pamiętać o podstawowych rzeczach takich jak: przewietrzenie sypialni, zakup wygodnej poduszki. Warto też posłuchać czegoś spokojnego, wyciszającego. Ważne aby spośród utworów wybrać taki, w którym śpiewna melodia wprowadzi nas w stan ukojenia.
Przykładem takiego utworu - spokojnego i wyciszającego jest Sonata księżycowa cis‑moll op.27 nr 2, cz. I Ludwiga van Beethovena.
Sprawdź swoją wiedzę
Połącz pojęcie z odpowiednim opisem.
polega na wyzwalaniu emocji i aktywizowaniu uczuć, ciągłe powtarzanie struktury melodycznej lub rytmicznej, łączy taniec z muzyką
| Muzykoterapia | |
| Ostinato | |
| Balet |
Przyporządkuj kompozytora do utworu.
<em>Sonata księżycowa cis-moll</em> op. 27, nr 2, cz. I, <em>Kanon D-dur</em>, <em>Marzenie</em>, <em>Sonata na wiolonczelę i fortepian</em> d-moll op. 40 cz. II
| Ludwig van Beethoven | |
| Johann Pachelbel | |
| Robert Schumann | |
| Dymitr Szostakowicz |
Wysłuchaj poniższego przykładu muzycznego, a następnie uzupełnij o nim informacje.
Nagranie dostępne pod adresem https://zpe.gov.pl/a/DOYbI8shM
Na nagraniu Taniec wieszczki cukrowej z baletu “Dziadek do orzechów” autorstwa Piotra Czajkowskiego. Nagrany utwór jest bardzo lekki i delikatny. Główną melodię gra czelesta dyskretnie towarzyszy jej fagot.
Kompozytor: ................................
Utwór: Taniec .................................... z baletu ........................................
Wskaż autora zaprezentowanego przykładu muzycznego.
- Johann Pachelbel
- Ludwig van Beethoven
- Robert Schumann
Zadanie posiada plik audio, który można odsłuchać w wersji online podręcznika.
Utwór Marzenie w dzisiejszej lekcji został zaprezentowany jako lek na:
- bezsenność
- uspokojenie
- kłopoty z pamięcią i koncentracją
Podaj trzy pozytywne skutki wynikające z korzystania z muzycznych leków.
Słownik pojęć
Widowisko, którego treść wyrażana jest przez taniec artystyczny (solowy i zespołowy), dobrany przez choreografa do specjalnie skomponowanej muzyki.
Muzykoterapia to forma terapii bazująca na leczniczym wpływie dźwięku i muzyki na psychikę i organizm człowieka.
Ciągłe powtarzanie struktury melodycznej lub rytmicznej. Rozkwit tej techniki przypada na okres baroku. Technika ta odżyła w okresie neoklasycyzmu. Ostinato często spotykane jest w muzyce ludowej i jazzie.
Słownik pojęć opracowano na podstawie:
sjp.pwn.pl
encyklopedia.pwn.pl
Biblioteka muzyczna
Bibliografia
Danuta Gwizdalanka, Muzyka. Podręcznik dla szkół średnich, WSiP, Warszawa 1997.
Krzysztof Stachyra (red.), Podstawy muzykoterapii, Wydawnictwo UMCS, Lublin 2012.