Nie dotykać!
SCENARIUSZ ZAJĘĆ „NIE DOTYKAĆ”
Przyroda, II etap edukacyjny
Temat: Nie dotykać.
Treści kształcenia
Podstawa programowa: Punkt (1.9) [uczeń] rozpoznaje i nazywa niektóre rośliny (w tym doniczkowe) zawierające substancje trujące lub szkodliwe dla człowieka i podaje zasady postępowania z nimi.
Cele zoperacjonalizowane
UCZEŃ | definiuje pojęcia: kwiatostan, owoce, liście, łodyga; |
podaje przykłady roślin zawierających substancje trujące dla człowieka; | |
rozpoznaje rośliny trujące lub szkodliwe dla człowieka; | |
podaje przykłady szkodliwego wpływu roślin na organizm człowieka; | |
tłumaczy, jak rośliny mogą „ostrzegać” o tym, że są niebezpieczne. |
Nabywane umiejętności
UCZEŃ | potrafi w bezpieczny sposób postępować z roślinami trującymi bądź szkodliwymi dla człowieka; |
poznaje znaczenie toksyn dla życia roślin; | |
rozumie zagrożenia wynikające z niewłaściwego postępowania z nieznanymi gatunkami roślin; | |
rozwija zainteresowania przyrodnicze. |
Kompetencje kluczowe
Porozumiewanie się w języku ojczystym.
Kompetencje informatyczne.
Umiejętność uczenia się.
Etapy lekcji
Wstęp:
Kilkuminutowa pogadanka omawiająca znaczenie roślin w życiu człowieka (funkcje estetyczne, pożywienie dla człowieka, pasza dla zwierząt, surowiec w przemyśle i inne).
Przebieg zajęć:
Zwrócenie uwagi przez nauczyciela, że wiele roślin, w tym nawet ozdobne rośliny doniczkowe, mogą zawierać substancje trujące bądź szkodliwe dla człowieka.
Nauczyciel dzieli uczniów na zespoły kilkuosobowe. Każdy z zespołów dostaje zestaw zdjęć „Rośliny trujące”. W oparciu o encyklopedię roślin uczniowe starają się przyporządkować do zdjęć nazwy gatunków (w razie znacznych trudności, nauczyciel udziela wskazówek i pomaga uczniom). Przedstawiciele prezentują wyniki pracy każdej z grup. Wspólnie sprawdzają prawidłowe wyniki.
Nauczyciel podkreśla, że nie wszystkie części danej rośliny muszą być trujące (np. tylko kwiaty, tylko liście).
W dyskusji kierowanej uczniowie określają sposoby postępowania z roślinami trującymi, np:
- zakaz spożywania nieznanych owoców i innych części roślin
- zakaz zrywania i niepotrzebnego dotykania
- używanie rękawiczek podczas pielęgnacji
- unikanie hodowli roślin trujących w domu, w którym są małe dzieci
- unikanie hodowli roślin trujących w domu, w którym są zwierzęta
- unikanie kontaktu z oczami, z ustami
Nauczyciel objaśnia, że trucizny chronią rośliny przed zjadaniem przez zwierzęta roślinożerne, czasami przed niektórymi pasożytami i chorobami. Rośliny trujące mogą jednak kusić swoim zapachem, barwą lub atrakcyjnym wyglądem.
W dyskusji kierowanej uczniowie omawiają szkodliwy wpływ roślin na zdrowie człowieka. Sugerowane odpowiedzi:
- zatrucia pokarmowe,
- biegunki,
- wymioty,
- oparzenia, pęcherze, zaczerwienienie skóry,
- świąd skóry,
- podrażnienia śluzówek,
- zaburzenia pracy serca,
- śmierć.
Prezentacja filmu „Barszcz Sosnowskiego”.
Podsumowanie:
Uczniowie określają, że wiele roślin, nawet ozdobnych roślin doniczkowych, może mieć szkodliwy wpływ na zdrowie człowieka. Argumentują, że pielęgnacja takich roślin wymaga zachowania szczególnej ostrożności.
Zadanie domowe
Wymień 5 gatunków roślin trujących.
Podaj przykłady szkodliwego wpływu roślin na zdrowie człowieka.
Środki dydaktyczne
Zestaw zdjęć „Rośliny trujące”.
Film „Barszcz Sosnowskiego”.
Encyklopedia roślin.
Metody nauczania
Pogadanka.
Dyskusja kierowana.
Obserwacja.
Formy pracy
System klasowo‑lekcyjny.
Praca z książką.
Praca grupowa.
Praca zbiorowa.
