Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
R1Jt21vtwyO1v1

Nowy Orlean i początki jazzu

Źródło: online-skills, licencja: CC0.

Ważne daty

1718 – założenie Nowego Orleanu (La Nouvelle‑Orléans) przez francuskich osadników, którzy nazwali nową osadę na cześć Filipa II Burbon‑Orleańskiego

1803 – Luizjana zostaje sprzedana Stanom Zjednoczonym

1861‑1865 – wojna secesyjna, w wyniku której nastąpiło zniesienie niewolnictwa w Stanach Zjednoczonych

1897 – powstanie dzielnicy Storyville, słynnego dystryktu domów publicznych, w której najprężniej rozwijała się twórczość pionierów jazzu

1895‑1907 – okres działalności zespołu Buddy’ego Boldena

1899 – wydanie drukiem kompozycji Maple Leaf Rag Scotta Joplina, która wkrótce rozejdzie się w milionowym nakładzie

1901 – narodziny Louisa Armstronga

1917 – likwidacja dzielnicy Storyville i emigracja wielu muzyków jazzowych z Nowego Orleanu do innych ośrodków

1923 – nagrania King Oliver’s Creole Jazz Band dla wytwórni Gennett Recordes

1926 – nagrania Red Hot Peppers dla wytwórni Victor

1
1

Scenariusz lekcji dla nauczyciela

Rm4i7ZG9InPVl
Pobierz plik: scenariusz_lekcji.pdf
Plik PDF o rozmiarze 152.53 KB w języku polskim
R1VdFJG9rnhOe1
Scenariusz zajęć do pobrania.
Źródło: online-skills, licencja: CC0.

I. Muzyka w ujęciu historycznym – periodyzacja, język, właściwości i charakterystyka.

8. Muzyka XX i XXI wieku. Uczeń:

1) charakteryzuje muzykę w kontekście estetyki epoki – wymienia i opisuje wybrane style i techniki muzyki XX i XXI w.: impresjonizm, ekspresjonizm, dodekafonia, serializm, punktualizm, neoklasycyzm, nawiązania do jazzu, folkloryzm, witalizm, aleatoryzm, sonoryzm, muzyka elektroakustyczna, improwizowana, multimedialna, performance;

3) wymienia i charakteryzuje twórczość kompozytorów: Claude Debussy, Maurice Ravel, Aleksander Skriabin, Arnold Schönberg, Siergiej Prokofiew, Igor Strawiński, Béla Bartók, Siergiej Rachmaninow, Dymitr Szostakowicz, Manuel de Falla, George Gershwin, John Cage, Olivier Messiaen, Pierre Boulez, Karheinz Stockhausen, Steve Reich, Gerard Grisey, Kaija Saariaho, Thomas Adès i in..

II. Analiza i interpretacja dzieł muzycznych. Uczeń:

1. zna podstawowe terminy i pojęcia właściwe dla opisu i zrozumienia wybranych dzieł muzycznych;

2. nazywa i porządkuje główne nurty, gatunki i style muzyczne, wskazuje formy wypowiedzi artystycznej spoza tradycyjnej klasyfikacji, uzasadniając swoją wypowiedź;

5. rozpoznaje cechy stylistyczne utworu reprezentującego określoną epokę muzyczną.

III. Tworzenie wypowiedzi związanych z historią i kulturą muzyczną. Uczeń:

3. interpretuje i odczytuje w kontekście dokonań epoki wybrane dzieła muzyczne.

Nauczysz się

wykazywać kulturowe źródła muzyki jazzowej;

wymieniać i charakteryzować formy muzyczne, z których wykształcił się jazz;

przedstawiać najważniejsze nazwiska pionierów muzyki jazzowej związanych z Nowym Orleanem;

wymieniać instrumentarium związane z pierwszymi zespołami jazzowymi;

używać słownictwa związanego z muzyką jazzową.

Położenie geograficzne i uwarunkowania polityczne Nowego Orleanu

RnMi841Gb13di1
Zatoka Meksykańska, online-skills, CC BY 3.0

Mówiąc o początkach muzyki jazzowej nie sposób nie odnieść się do sytuacji społeczno‑politycznej Ameryki Północnej właściwie od czasów jej odkrycia, aż do końca XIX w. Zetknięcie się na terenie Ameryki tak licznych i odmiennych kultur, skończyło się powstaniem jednego z najbardziej niezwykłych i różnorodnych gatunków w dziejach muzyki. Tereny, z których wyrósł jazz, czyli wybrzeże Zatoki Meksykańskiej, to początkowo obszar panowania Francuzów. Tutaj w 1718 r. w rozległej delcie rzeki Missisipi francuscy osadnicy zakładają fort nazwany na cześć władcy Francji La Nouvelle‑Orléans (Nowy Orlean), który cztery lata później staje się stolicą francuskiej Luizjany. W 1762 r. miasto przeszło pod panowanie Hiszpanii, by w 1801 r. jeszcze na dwa lata powrócić we władanie Francuzów. W 1803 r. Napoleon Bonaparte sprzedał terytorium Luizjany Stanom Zjednoczonym.

W mieście mieszało się zatem kilka kultur. Kluczową grupą dla rozwoju muzyki jazzowej stali się czarnoskórzy niewolnicy z Afryki Zachodniej. Ta najbardziej haniebna karta w historii Stanów Zjednoczonych miała się jednocześnie okazać najbardziej kulturotwórczą. Bardzo istotną grupą w Nowym Orleanie byli Kreole, początkowo określani tak wyłącznie biali potomkowie osadników hiszpańskich i francuskich, a później także dzieci ze związków mieszanych, jednak mające status osób wolnych. Od 1803 r. do miasta napłynęły rzesze białych Amerykanów z Północy przywożąc ze sobą inny język (angielski), religię (protestancką; wśród Kreoli bardzo popularne były obrzędy voodoo), a przede wszystkim rozwój gospodarczy.

Pierwsze formy muzyczne tworzone przez Afroamerykanów

Niewolnicy z Afryki przywieźli ze sobą do Nowego Świata specyficzną taneczność i rytmikę. Afroamerykanie śpiewają przy pracy – te pierwsze pieśni określane właśnie jako pieśni pracywork‑songsWork‑songswork‑songs są efektem zderzenia afrykańskich tradycji z kulturą europejskich osadników – francuską, hiszpańską i angielską. Zazwyczaj improwizowane mają formę tzw. call‑and‑response. Są zatem inicjowane przez lidera, któremu odpowiada cała grupa. Tekst opowiada najczęściej o problemach dnia codziennego. Innym gatunkiem są tzw. negro spiritualsNegro spiritualsnegro spirituals – zespołowe pieśni o charakterze religijnym, wzorowane na protestanckich hymnach, jednak również wyposażone w synkopowane rytmy charakterystyczne dla śpiewów afrykańskich.

Niewolnictwo zostaje zniesione w 1865 r. po wojnie secesyjnej, jednak los czarnoskórych mieszkańców nie poprawia się znacząco. Ten smutek i melancholię doskonale oddaje kolejny gatunek – tym razem wykonywany już solowo, najczęściej przy bardzo prymitywnym akompaniamencie perkusyjnym lub gitarowym – bluesBluesblues.

RWy7qxJPXpGfB
Ilustracja przedstawia Blind Lemon Jefferson, zdjęcie reklamowe wykonane w latach 1926-1929. Ciemnoskóry mężczyzna z gitarą. Ubrany w białą koszulę i ciemny garnitur. Jefferson nosił okulary, miał przymróżone oczy. Dodatkowo na ilustracji umieszczono następujące informacje: 1. Blues w swoim początkowym stadium, określany jako „wiejski”, stał się domeną niewidomych wykonawców – a zatem niezdolnych do pracy robotników. Jednym z nich był m.in. Blind Lemon Jefferson.
Blind Lemon Jefferson, wikipedia.org, domena publiczna

Z czasem gatunek ten wyewoluował i zaczął ulegać coraz większej profesjonalizacji, a trafiając do większych ośrodków zyskał miano „miejskiego”. Jedną z takich już prawdziwie profesjonalnych bluesowych wokalistek była Bessie Smith.

RMrxl7BmOyVk9
Ilustracja interaktywna przedstawia portret Bessie Smith jest to amerykańska piosenkarka, najbardziej znaną i najpopularniejszą wykonawczynią bluesa lat 20. i 30. XX wieku. Kobieta ciemnoskóra w sukience na ramiączkach, patrzy w prawą stronę. Do ciała przytrzymuje duży, zielony liść. Dodatkowo na ilustracji umieszczono następujące informacje: 1. Utwór: A Good Man is Hard to Find, Wykonawca: Bessie Smith. Kompozycja posiada umiarkowane tempo. Cechuje się spokojnym charakterem.
Carl Van Vechten (fot.), remaster: Adam Cuerden, „Portret Bessie Smith, 1936, wikimedia.org, CC BY 3.0 (ilustracja); Bessie Smith - „A Good Man is Hard to Find”, online skills, CC BY 3.0

Blues w swojej pierwotnej formie posiadał budowę 12‑taktową, w której kolejne 4‑taktowe ogniwa można określić jako aa’b, czyli powtórzone dwukrotnie zapytanie (statement) i odpowiedź (response). Kwintesencją bluesa jest jednak melancholijna melodia uzyskiwana dzięki specyficznej skali […]. W takiej formie zaczął się też pojawiać w czysto instrumentalnych kompozycjach, np. u Jelly Roll Mortona w „New Orleans Blues”.

R1JjwtSM3Pla7
Ilustracja przedtsawia zapis nutowy utworu „New Orlean Blues”Jelly Roll Mortona. Dodatkowo umieszczono następujące informacje: 1. {audio} Utwór: New Orlean Blues, autorstwa Jelly Roll Mortona Wykonawca: Muzycy z Akademii Muzycznej im. Feliksa Nowowiejskiego w Bydgoszczy.
Jelly Roll Morton, „New Orlean Blues”, imslp.org, domena publiczna (ilustracja); Jelly Roll Morton, „New Orlean Blues”, AMFN, CC BY 3.0

Twórczość pianistyczna ragtime

Afroamerykanie zyskują dostęp do europejskich instrumentów – początkowo są to instrumenty dęte – pozostałości po wojskowych orkiestrach z wojny secesyjnej. Muzyczni samoucy posługują się tymi instrumentami intuicyjnie, tworząc zupełnie nowy sposób gry i intonacji. Najbardziej przełomowym zetknięciem z europejskim instrumentarium będzie jednak fortepian.

Stopniowo czarnoskórzy muzycy zdobywają bardziej ugruntowane wykształcenie muzyczne. Z inspiracji europejską muzyką salonową i taneczną wywodzi się kolejny gatunek, początkowo dotyczący wyłącznie twórczości pianistycznej – ragtimeRagtimeragtime. Cechy europejskich tańców, takich jak kadrylKadrylkadryl, walc, ale też elementy marszowe, zostają zestawione z synkopowanym lub punktowanym schematem rytmicznym, tzw. ragged rhythm, co dosłownie można przetłumaczyć jako chwiejny rytm.

RMLvmsm5RAYaU
Ilustracja przedstawia okładkę do Maple Leaf Rag, opublikowana w USA przed 1923 rokiem. Na okładce znajduje się zielony liść z napisem: MAPLE LEAF RAG. Dodatkowo na ilustracji umieszczono następujące informacje: 1. Ragtime szybko rozprzestrzenił się na terenie Stanów Zjednoczonych odnosząc olbrzymi komercyjny sukces. Jeden z pierwszych i najsłynniejszych ragtime’ów Scotta Joplina Maple Leaf Rag napisany w 1897 r., a wydany drukiem dwa lata później, w ciągu zalewie kilku miesięcy rozszedł się w nakładzie 75 tysięcy, a ostatecznie sprzedano milion egzemplarzy utworu.
Nuty Scott Joplin, Okładka „Maple Leaf Rag”, 1899, wikipedia.org, domena publiczna
R14lWEUyD1yrj1
Utwór: Scott Joplin, „Maple Leaf Rag”, wykonanie: AMFN. Kompozycja posiada zróżnicowane tempo zmieniające się w trakcie utworu. Cechuje się żywiołowym charakterem.

Popularność ragtime’u wiąże się jeszcze z jednym fenomenem kulturowym – wynalezieniem i rozwojem pianoli – pianina, które, aby grać ulubione ragtime’y, nie potrzebowało pianisty.

Z czasem fortepianowy ragtime zaczął być wykonywany również przez nieco większe składy instrumentalne, określane zazwyczaj terminem brass band, skład których przypominał małe orkiestry marszowe. Ta nowa instrumentalna muzyka zaczęła rozbrzmiewać na ulicach i przy różnych życiowych wydarzeniach, m. in. towarzyszyła uroczystościom pogrzebowym. Ten instrumentalny ragtime stał się bezpośrednią przyczyną powstania nowego gatunku, czyli jazzu. Na początku XX w. obydwa terminy ragtimejazz stosowano często wymiennie.

Storyville

Tymczasem Nowy Orlean coraz bardziej się rozrastał – byli niewolnicy z plantacji zaczęli przenosić się do miast w poszukiwaniu pracy.

W 1897 r. na wniosek radnego Sydneya Story, zgorszonego powszechną w mieście rozpustą, zostaje wyznaczony dystrykt – przewrotnie nazwany od nazwiska pobożnego radnego Storyville – jedyny, w którym mają prawo funkcjonować domy publiczne. Storyville na kolejne 20 lat okaże się nie tylko jedną z najsłynniejszych dzielnic czerwonych latarni, ale też centrum kulturalnym miasta. Dobrze prosperujące domy publiczne, ale też saloony, sale taneczne i kabarety zatrudniają solowych muzyków i większe zespoły. Nowa muzyka zaczyna rozbrzmiewać na ulicach i przy różnych życiowych wydarzeniach, m. in. towarzyszy uroczystościom pogrzebowym. Zaczynają też odbywać się uliczne pojedynki grup muzycznych.

Za pierwszy legendarny zespół jazzowy uznaje się band kornecisty Buddy’ego Boldena, założony ok. 1895 r., który działał do roku 1907, kiedy to Bolden w wyniku napadu szału został zamknięty w szpitalu psychiatrycznym. Zespół ten przetarł szlak innym formacjom, wyznaczając charakterystyczny skład: dwie trąbki lub kornetyKornetkornety, klarnet, puzon, kontrabas, gitara lub banjo, do których z czasem dołączył fortepian. Przede wszystkim zainicjował jednak charakterystyczny styl gry, nazywany później jazzem nowoorleańskim lub hot jazzemHot jazzhot jazzem, oparty na wspólnej improwizacji.

R1YtTQc6j37vz1
Zespół Buddy’ego Boldena, wikipedia.org, domena publiczna

W Storyville swoją muzyczną karierę, zainicjowaną skądinąd w domu poprawczym, gdzie nauczył się grać na kornecie, rozpoczął też Louis Armstrong. Urodzony w 1901 r. był właściwie rówieśnikiem jazzu. Wśród innych jazzowych gwiazd dzielnicy czerwonych latarni znaleźli się też pianista Jelly Roll Morton, kornecista Joe King Oliver, puzonista Kid Ory, których sława nie dała się na długo zamknąć w obrębie jednej dzielnicy.

RNkzDtUHxeM3Z1
Utwór: Jelly Roll Morton, „The Crave”, wykonanie: AMFN. Kompozycja posiada zróżnicowane tempo zmieniające się w trakcie utworu. Cechuje się żywiołowym charakterem.

Nowy rodzaj muzyki zaczęli też grać biali wykonawcy. Jednym z pierwszych w Nowym Orleanie był perkusista Papa Jack Laine. Chętnie współpracował on z czarnoskórymi muzykami, pragnąc jak najlepiej wczuć się w ich muzykę, jednocześnie kształcąc i kierując wielu białych wykonawców. Styl białego jazzu zaczęto określać później jako dixielandDixielanddixieland, dla odróżnienia od jazzu nowoorleańskiego zapoczątkowanego przez Afroamerykanów. Termin dixie oznaczał południe Stanów Zjednoczonych, wskazując na rodowód tego stylu, choć przenikającego coraz dalej na północ kraju.

Przenikanie muzyki jazzowej do innych ośrodków

Muzyka jazzowa zaczęła trafiać poza Nowy Orlean, m. in. za sprawą statków rzecznych kursujących po Missisipi, na których również rozbrzmiewał wczesny jazz. Na jednym z nich przez dwa lata pracował nastoletni Louis Armstrong.

Dla jazzu nowoorleańskiego przełomowy okazał się rok 1917 – władze miasta zdecydowały o zamknięciu Storyville, co wkrótce wywołało prawdziwy exodus jazzmanów. Głównymi kierunkami emigracji stały się: Nowy Jork i Chicago, a także Kansas City.

RmNBaaShiYjwc
Ilustracja przedstawia Oryginalny Dixieland Jazz Band. Zeskanowany przez Infrogmation z oryginalnej pocztówki promocyjnej z 1918 roku, podczas gdy zespół grał w Reisenweber's Cafe w Nowym Jorku. Pokazano (od lewej do prawej) Tony Sbarbaro (aka Tony Spargo) na perkusji; Edwin "Daddy" Edwards na puzonie; D. James "Nick" LaRocca na kornet; Lawrence "Larry" Tarcze na klarnecie i Henry Ragas na fortepianie. Dodatkowo na ilustracji umieszczono następujące informacje: 1. Rozprzestrzenieniu się jazzu z południa do odległych rejonów, a także za granicę, sprzyjał również rozwój fonografii. Rok 1917 był przełomowy dla jazzu także z innego powodu – pierwszego komercyjnego nagrania muzyki jazzowej dokonał wówczas zespół Original Dixieland Jass Band w pod wodzą trębacza Nicka LaRocca, rejestrując dla wytwórni Columbia najbardziej znane pozycje repertuaru nowoorleańskich zespołów.
Original Dixieland Jass Band, wikipedia.org, domena publiczna

Nowoorleańscy muzycy zaczęli zakładać zespoły na terenie całego kraju i tak – King Oliver zainicjował Creole Jazz Band, do którego na zaproszenie lidera dołączył w 1922 r. Louis Armstrong. Rok później zespół nagrał płyty w studio Gennett Records, które uznawane są dziś za pierwsze dokumenty autentycznego jazzu – w przeciwieństwie do przerysowanych i odbiegających od nowoorleańskiego idiomu nagrań Original DixielandDixielandDixieland Jass Band. Po rozpadzie grupy Armstrong zakladał własne zespoły: Hot Five i Hot Seven. Pianista Jelly Roll Morton wyjechał z Nowego Orleanu jeszcze przed wielką emigracją muzyków, najpierw do Kalifornii, a następnie do Chicago, gdzie ze swoim septetem Red Hot Peppers dokonał nagrań dla wytwórni Victor.

Natomiast latach 20. w Chicago dorastała liczna grupa młodych białych muzyków – m. in. przedwcześnie zmarły Bix Beiderbecke, Jack Teagarden, Gene Krupa, czy w końcu Benny Goodman, zafascynowanych muzyką czarnoskórych jazzmanów przybyłych z Nowego Orleanu. To oni w kolejnej dekadzie całkowicie zmienili oblicze jazzu.

Zadania

RjcnuPfDr6Gay
Ćwiczenie 1
Który z gatunków będących inspiracją dla rozwoju jazzu był formą wyłącznie instrumentalną? Możliwe odpowiedzi: 1. blues, 2. ragtime, 3. negro spirituals
R1Arp4sCDl4R4
Ćwiczenie 2
Wysłuchaj nagrania abstraktu i zastanów się, czego jeszcze chciałbyś się dowiedzieć w związku z tematem lekcji.
Inna wersja zadania

Wymień i scharakteryzuj formy muzyczne, z których wykształcił się jazz.

R1Xpzvxk0a6vq
Ćwiczenie 3
Przyporządkuj nazwiska liderów do nazw ich zespołów. Joe King Oliver Możliwe odpowiedzi: 1. Creole Jazz Band, 2. Original Dixieland Jass Band, 3. Hot Five, 4. Red Hot Peppers Luis Armstrong Możliwe odpowiedzi: 1. Creole Jazz Band, 2. Original Dixieland Jass Band, 3. Hot Five, 4. Red Hot Peppers Jelly Roll Morton Możliwe odpowiedzi: 1. Creole Jazz Band, 2. Original Dixieland Jass Band, 3. Hot Five, 4. Red Hot Peppers Nick LaRocca Możliwe odpowiedzi: 1. Creole Jazz Band, 2. Original Dixieland Jass Band, 3. Hot Five, 4. Red Hot Peppers
R14oTsgfuvMOL
Ćwiczenie 4
Spośród wymienionych nazwisk wskaż śpiewaków bluesowych. Możliwe odpowiedzi: 1. Blind Lemon Jefferson, 2. Bessie Smith, 3. Buddy Bolden
R1ZvQroILAjcd
Ćwiczenie 5
Połącz w pary podane pojęcia z odpowiednią definicją. Work-songs Możliwe odpowiedzi: 1. Pieśni pracy śpiewane przez czarnoskórych niewolników w XIX w., 2. Wokalno-instrumentalny gatunek muzyczny wywodzący się z południa Stanów Zjednoczonych o 12-taktowym schemacie formalnym i rzewnej, melancholijnej melodyce., 3. Gatunek muzyki fortepianowej oparty na powtarzanym synkopowanym schemacie rytmicznym, utrzymany w skocznych, szybkich tempach., 4. Pieśni religijne tworzone przez niewolników z Afryki w Stanach Zjednoczonych, początkowo wykonywane unisono, a cappella, wzorowane na śpiewach protestanckich, z elementami kultury Afryki Zachodniej. Negro spirituals Możliwe odpowiedzi: 1. Pieśni pracy śpiewane przez czarnoskórych niewolników w XIX w., 2. Wokalno-instrumentalny gatunek muzyczny wywodzący się z południa Stanów Zjednoczonych o 12-taktowym schemacie formalnym i rzewnej, melancholijnej melodyce., 3. Gatunek muzyki fortepianowej oparty na powtarzanym synkopowanym schemacie rytmicznym, utrzymany w skocznych, szybkich tempach., 4. Pieśni religijne tworzone przez niewolników z Afryki w Stanach Zjednoczonych, początkowo wykonywane unisono, a cappella, wzorowane na śpiewach protestanckich, z elementami kultury Afryki Zachodniej. Blues Możliwe odpowiedzi: 1. Pieśni pracy śpiewane przez czarnoskórych niewolników w XIX w., 2. Wokalno-instrumentalny gatunek muzyczny wywodzący się z południa Stanów Zjednoczonych o 12-taktowym schemacie formalnym i rzewnej, melancholijnej melodyce., 3. Gatunek muzyki fortepianowej oparty na powtarzanym synkopowanym schemacie rytmicznym, utrzymany w skocznych, szybkich tempach., 4. Pieśni religijne tworzone przez niewolników z Afryki w Stanach Zjednoczonych, początkowo wykonywane unisono, a cappella, wzorowane na śpiewach protestanckich, z elementami kultury Afryki Zachodniej. Ragtime Możliwe odpowiedzi: 1. Pieśni pracy śpiewane przez czarnoskórych niewolników w XIX w., 2. Wokalno-instrumentalny gatunek muzyczny wywodzący się z południa Stanów Zjednoczonych o 12-taktowym schemacie formalnym i rzewnej, melancholijnej melodyce., 3. Gatunek muzyki fortepianowej oparty na powtarzanym synkopowanym schemacie rytmicznym, utrzymany w skocznych, szybkich tempach., 4. Pieśni religijne tworzone przez niewolników z Afryki w Stanach Zjednoczonych, początkowo wykonywane unisono, a cappella, wzorowane na śpiewach protestanckich, z elementami kultury Afryki Zachodniej.
R11VrRhwa88WO
Utwór: A Good Man is Hard to Find Wykonawca: Bessie Smith. Kompozycja posiada umiarkowane tempo. Cechuje się spokojnym charakterem.
RignqamJkAket
Utwór: The Entertainer Wykonawca: Scott Joplin. Kompozycja posiada szybkie tempo. Cechuje się żywiołowym charakterem.
R13XfBa4DIZYE
Utwór: The Pearls Wykonawca: Jelly Roll Morton and his Red Hot Peppers. Kompozycja posiada szybkie tempo. Cechuje się żywiołowym charakterem.
R1RkYjOZauhFd
Ćwiczenie 6
Wysłuchaj wybranych fragmentów utworów i dopasuj do nich nazwy gatunków: blues Możliwe odpowiedzi: 1. Jelly Roll Morton, Red Hot Peppers, The Pearls, 2. Scott Joplin, The Entertainer, 3. Bessie Smith, A good man is hard to find dixieland Możliwe odpowiedzi: 1. Jelly Roll Morton, Red Hot Peppers, The Pearls, 2. Scott Joplin, The Entertainer, 3. Bessie Smith, A good man is hard to find ragtime Możliwe odpowiedzi: 1. Jelly Roll Morton, Red Hot Peppers, The Pearls, 2. Scott Joplin, The Entertainer, 3. Bessie Smith, A good man is hard to find
Inna wersja zadania

Wskaż najważniejsze nazwiska pionierów muzyki jazzowej związanych z Nowym Orleanem.

RbOFzfQMO7yBl
Ćwiczenie 7
Jak nazywała się słynna dzielnica czerwonych latarni w Nowym Orleanie, uznawana za kolebkę jazzu? Możliwe odpowiedzi: 1. Storyville, 2. Harlem, 3. French Quarter
Polecenie 1

Muzyką czarnoskórych mieszkańców Południa Stanów Zjednoczonych zafascynowany był kompozytor George Gershwin, który w 1935 r. napisał operę Porgy and Bess, prezentującą losy mieszkańców Karoliny Północnej. Aby zebrać materiały Gershwin udał się w 1934 r. na kilka tygodni do Charlestonu, gdzie przysłuchiwał się autentycznym negro spiritualsNegro spiritualsnegro spiritualswork‑songsWork‑songswork‑songs. Posłuchaj fragmentu opery (możesz również odnieść się do innych znanych Ci części utworu) i zastanów się, jakie elementy pochodzą z muzyki czarnych mieszkańców Południa, a które przynależą do zachodniej muzyki artystycznej.

RIpMSSwaGBl991
Utwór: George Gershwin, Summertime, wykonanie: AMFN. Kompozycja posiada wolne tempo. Cechuje się spokojnym charakterem.
R10krl0hdrmD5
Wykonaj zgodnie z poleceniem.
Inna wersja zadania

Wymień instrumentarium związane z pierwszymi zespołami jazzowymi.

Polecenie 2

Wysłuchaj wybranych fragmentów nagrań Original DixielandDixielandDixieland Jass Band z 1917 i Creole Jazz Band z 1923 r. Spróbuj wczuć się w rolę krytyka muzycznego i zrecenzować oraz porównać obydwa nagrania. Zwróć uwagę na intonację, zgranie zespołu, elementy improwizacji, rytmikę, poziom wykonawczy muzyków.

R145KGvgFyLAE
Utwór: Livery Stable Blues Wykonawca: Original Dixieland Jass Band. Kompozycja posiada szybkie tempo. Cechuje się żywiołowym charakterem.
RwPkNCGF4PYXz
Wykonawca: King Olivers Creole Jazz Band (Gennett, April 5-6, 1923 Session). Kompozycja posiada zróżnicowane tempo zmieniające się w trakcie utworu. Cechuje się żywiołowym, wesołym charakterem.
Rs3iUeAhgFv5k
Wykonaj zgodnie z poleceniem.
Inna wersja zadania

Wyjaśnij pojęcie negro spirituals.

Polecenie 3

Wybierzcie prostą, krótką melodię, którą wszyscy znają i podzielcie ją na dwie części – pierwsza będzie zawołaniem lidera, a druga odpowiedzią zespołu. Ustalcie tekst odpowiedzi – może się on składać z pojedynczego słowa. Następnie kolejno wybierajcie spośród siebie liderów, którzy będą improwizować zawołania – mogą one dotyczyć autentycznych szkolnych problemów lub przedstawiać zupełnie zmyślone historie.

R10jcoecRddHq
Wykonaj zgodnie z poleceniem.
Inna wersja zadania

W jakim gatunku muzycznym tworzyła Bessie Smith.

Słownik pojęć

Blues
Blues

wokalno‑instrumentalny gatunek muzyczny wywodzący się z Południa Stanów Zjednoczonych. Odznaczał się wolnym tempem i melancholijną, silnie emocjonalną melodią. Oparty na charakterystycznym 12‑taktowym schemacie złożonym z powtórzonego 4- taktowego zapytana (statement) i 4‑taktowej odpowiedzi (response). Obok ragtime’u jeden z najważniejszych czynników rozwoju jazzu.

Dixieland
Dixieland

także: hot jazz lub jazz tradycyjny. Styl muzyki jazzowej powstały w Nowym Orleanie ok. 1900 r., łączący elementy bluesa, ragtime’u i zbiorowej improwizacji. Wykonywany przez zespoły w składzie: kornet (trąbka), puzon, klarnet, banjo, kontrabas lub tuba, fortepian. Niekiedy termin ten stosuje się wyłącznie do jazzu tworzonego przez białych muzyków, jako przeciwieństwo jazzu nowoorleańskiego wykonywanego przez Afroamerykanów.

Hot jazz
Hot jazz

sposób gry w jazzie; polega na nadaniu każdemu dźwiękowi subiektywnego wyrazu przez stosowanie silnej ekspresji, kontrastów dynamicznych i innych.

Kadryl
Kadryl

wytworny figurowy taniec francuski z czasów Napoleona I, wywodzący się z kontredansa.

Kornet
Kornet

instrument dęty blaszany, w kształcie trąbki; piston.

Negro spirituals
Negro spirituals

Pieśni religijne tworzone przez niewolników z Afryki w Stanach Zjednoczonych, początkowo wykonywane unisono, a cappella. Były wzorowane na śpiewach protestanckich, jednak wykorzystywały synkopowane rytmy charakterystyczne dla kultur Afryki Zachodniej.

Ragtime
Ragtime

gatunek muzyczny, którego rozkwit nastąpił między 1895 a 1918 r., uznawany za jedno z najważniejszych źródeł jazzu. Początkowo dotyczył wyłącznie muzyki fortepianowej i inspirowany był europejską muzyką salonową, później został zaaranżowany na większe zespoły. Odznaczał się parzystym metrum oraz synkopowanym i punktowanym rytmem w drobnych wartościach – tzw. ragged rhythm.

Work‑songs
Work‑songs

Pieśni pracy śpiewane przez czarnoskórych niewolników w XIX w. Wykonywane były na zasadzie call‑and‑response, czyli zawołania leadera i odpowiedzi grupy, często improwizowane.

Źródła:

encyklopedia.pwn.pl

sjp.pwn.pl

Galeria dzieł sztuki

Biblioteka muzyczna