Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
R9tE3ZUFhIfIR1

Od liberalizmu do totalitaryzmu - idee polityczne

Źródło: Eduexpert Sp. z o.o. / Evaco Sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.

Wstęp

Każde działanie oparte jest na jakimś pomyśle – ten zaś na mniej lub bardziej uświadomionych założeniach lub celach. Nie ma zatem nic bardziej praktycznego niż myślenie o naszych planach. Idąc na wycieczkę, zazwyczaj zabieramy ze sobą mapę lub mamy odpowiednią aplikację w telefonie.

W dziedzinie życia politycznego odpowiednikiem takich map są ideologieIdeologiaideologie. Najogólniej mówiąc są to wizje świata społecznego, jakie dana grupa chciałaby wcielić w życie. Oczywiście wizje te bywają różne – tak, jak różne są wartości wyznawane przez ludzi oraz środki, które wieść mają do zamierzonych celów. Różnice pomiędzy ideologiami wynikają z różnych interesów oraz różnych doświadczeń poszczególnych grup. Jest zatem czymś naturalnym, że takie różnice występują. Cechą społeczeństwa, w którym żyjemy, jest bowiem pluralizmPluralizmpluralizm.

Ideologie mają swoje konsekwencje, gdyż określają to, w jaki sposób ludzie reagują na bieżące wydarzenia. Przykładowo zwolennika liberalizmuLiberalizmliberalizmu zasmuci pomysł ograniczenia handlu w niedzielę, konserwatystaKonserwatyzmkonserwatysta zaś może uznać taki projekt za godny uwagi. Partie polityczne tworzą swoje programy odwołując się do określonych wartości i ideologii, a ich celem jest wdrożenie tych wizji w życie.

Znajomość współczesnych ideologii politycznych pozwoli lepiej zorientować się we współczesnej polityce, decyzjach i sporach, które są nieodłącznymi elementami demokracji.

R13PIspmJVUHx1
Źródło: Eduexpert Sp. z o.o. / Evaco Sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Nauczysz się

zdefiniujesz, czym jest ideologia;

rozróżnisz główne demokratyczne i niedemokratyczne ideologie polityczne;

rozpoznasz ideologie totalitarneTotalitaryzmtotalitarne;

scharakteryzujesz różnice pomiędzy programami politycznymi partii politycznych;

uzasadnisz, dlaczego debaty są potrzebne.

1

Cele edukacyjne zgodne z etapem kształcenia

Po zapoznaniu się z e‑materiałem uczeń:

poznaje pojęcie ideologia;

rozumie istniejący związek między ideologią a programem partii politycznej;

rozróżnia relacje między obywatelem a aparatem państwa w różnych ideologiach politycznych;

uzasadnia znaczenie kontekstu historycznego w kształtowaniu się ideologii politycznych;

rozumie zmiany cywilizacyjne i ich oddziaływanie na postrzeganie relacji między państwem a obywatelem;

wyjaśnia idee wolności jednostki;

porównuje poglądy zwolenników różnych ideologii dotyczące tego samego problemu w relacjach obywatel‑państwo;

analizuje wybrane konflikty wartości i interesów ujawniające się w debacie publicznej;

opisuje przebieg debaty publicznej na wybrany temat, korzystając z różnych źródeł informacji;
ocenia jakość argumentacji, formułuje własne stanowisko.

m788670b0035accba_1502093859156_0

OD LIBERALIZMU DO TOTALITARYZMU – IDEE POLITYCZNE – audiobook

Rozdziały:

  1. Idee mają konsekwencje

  2. Wyzwania dla demokracji

  3. „Inny” nie znaczy „gorszy”

1
Notatka dla prowadzącego

Przed rozpoczęciem pracy z audiobookiem, możesz skorzystać z przygotowanego scenariusza lekcji, który pokazuje, jak włączyć materiały multimedialne w tok lekcji.

R1RTcoDBpJuaK1
W prostokątnym polu znajduje się strzałka skierowana w dół (symbol pobierania pliku) i napis „Pobierz załącznik”. Jest to przycisk pozwalający na wyświetlenie, pobranie i zapisanie pliku zawierającego scenariusz lekcji.
Źródło: Eduexpert Sp. z o.o. / Evaco Sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Wskazówka

Wysłuchasz zaraz fikcyjnego przemówienie pani premier. Jest to exposé, czyli specjalna mowa, którą prezes Rady Ministrów wygłasza na forum parlamentu. Jego celem jest przedstawienie programu rządu, po którym następuje głosowanie nad wotum zaufania – specjalną uchwałą, w której parlament zatwierdza powołanie nowego rządu lub akceptuje jego dotychczasową działalność. W czasie tej przemowy premier stara się w sposób przekonujący zaprezentować program swojego gabinetu i uzyskać wymagane poparcie.

Podczas słuchania exposé zwróć uwagę na to, jakich argumentów używa pani premier, w jaki sposób uzasadnia poszczególne elementy programu, do jakich wartości i ideologii się odwołuje.

RbCPTJXBlOAYQm788670b0035accba_1536817629277_01
Na ekranie pokazany jest panel sterowania z aktywnymi klawiszami do odtwarzania zawartości audiobooka. W części górnej części znajdują się trzy klawisze. Pierwszy od lewej „Widok” umożliwia przełączenie między odtwarzaczem dźwiękowym audiobooka oznaczonym jako „Odtwarzacz” na liście wyboru a podglądem treści audiobooka oznaczonym jako „Tekst”. Odtwarzacz dźwiękowy oznaczony jako „Odtwarzacz” przedstawia żółty pasek, na którym podczas odtwarzania pojawia się tekst. Widok „Tekst” prezentuje pełny tekst pojawiający się w nagraniu. Widok „Dynamiczny” stanowi połączenie widoku „Odtwarzacz” i „Tekst". Klawisz środkowy „Książka” umożliwia nawigację po treści audiobooka. Klawisz trzeci od lewej „Więcej” – zawiera informacje o programie. Poniżej oddzielony linią znajduje się panel sterowania odtwarzacza nagrania. Poniżej panelu sterowania znajduje się żółty pasek, na którym w trakcie odtwarzania pokazywany jest tekst nagrania.
Źródło: Eduexpert Sp. z o.o. / Evaco Sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Wersja tekstowa z wyróżnieniem pojęć

Od liberalizmu do totalitaryzmu – idee polityczne

Rozdział 1 
Idee mają konsekwencje

W pierwszej części exposé pani premier prezentuje ideologię polityczną swojej formacji.

Panie Marszałku, Panie Marszałku Senatu, Posłanki i Posłowie!

Na samym początku pragnęłabym podziękować moim wyborcom za zaufanie, którym obdarzyli moją formację polityczną. Wynik ten odczytuję jako apel o zmianę dotychczasowego sposobu myślenia o państwie i jego roli wobec obywateli. Partia, którą reprezentuję, wygrała wybory, ponieważ ideologie, które kształtowały poprzednie rządy, zawiodły naszych obywateli. Zawiódł liberalizmLiberalizmliberalizm, który oznaczał wolność, ale jedynie dla wybranych. Zawiódł konserwatyzmKonserwatyzmkonserwatyzm, gdyż tradycja, do której się odwoływał, przestała odpowiadać na wyzwania współczesności. Zawiodła również chadecjaChadecjachadecja, która zapomniała, że podstawą nowoczesnego państwa jest jego neutralność światopoglądowa. Dla nas – socjaldemokratówSocjaldemokracjasocjaldemokratów – najważniejszą rolą rządu jest dbanie o obywateli.

Konieczność zmian widoczna jest zresztą na całym świecie. Wyniki ostatnich wyborów parlamentarnych w Europie pokazują, że obywatele mają dość rządów, które zapominają o ludziach. Reformy wymaga Unia Europejska, której zbiurokratyzowane instytucje zapominają o celu, dla którego zostały powołane. Bezideowość w wielu krajach doprowadziła do wzrostu popularności partii populistycznych, które są zagrożeniem dla demokracji.

Każdy z nas wyrósł z innej tradycji i miał odmienne doświadczenia społeczne. Ja pochodzę z małego miasteczka, gdzie główny zakład przemysłowy został zlikwidowany po roku 1989. Moi rodzice stracili pracę, przez lata wskaźnik bezrobocia utrzymywał się na wysokim poziomie. Prawie wszyscy moi przyjaciele ze szkolnych ław emigrowali w poszukiwaniu pracy. Nie stałoby się tak, gdyby dominująca ideologia była inna. Nie stałoby się tak, gdyby zamiast wolnego rynku w centrum polityki państwa stał człowiek. Idee bowiem mają konsekwencje. To one kształtują naszą rzeczywistość.

Myli się zatem ten, kto twierdzi, że czas ideologii już minął, że rolą rządu jest po prostu sprawnie administrować państwem. Nie żyjemy przecież w próżni, każda decyzja oparta jest na założeniach i wartościach. Odpowiedzialny rząd potrafi wyznaczyć i uzasadnić cele swojego działania. Rząd, na czele którego mam zaszczyt stać, nie wstydzi się idei, z których wyrósł.

Rozdział 2 
Wyzwania dla demokracji

W kolejnej części exposé pani premier wymienia zagrożenia dla współczesnej demokracji.

Szanowni Państwo!

Należy stwierdzić jednak, że mamy do czynienia z kryzysem polityki. Zainteresowanie działalnością publiczną jest bardzo niskie. Przyjrzyjmy się frekwencji wyborczej: w poprzednich wyborach wyniosła ona 52%, w obecnych jedynie 45%. Tendencja spadkowa utrzymuje się od wielu lat. Dla porównania, we Francji frekwencja w wyborach rzadko spada poniżej 80%! Moja partia wygrała wybory, lecz nie jestem dumna z tego wyniku. Mamy większość w parlamencie, lecz nie mamy poparcia większości społeczeństwa.

Smutna prawda jest taka, że przeciętny obywatel naszego państwa nie szanuje nas – polityków.
W rankingach zaufania znajdujemy się zazwyczaj na końcu listy, wyprzedzani chociażby przez sportowców i artystów. Określenie ,,robić politykę” kojarzy się przeciętnemu obywatelowi z robieniem rzeczy niejasnych, niemoralnych lub po prostu nieuczciwych. Polityka nie kojarzy się z niczym dobrym i pożytecznym, lecz jedynie z kłótniami w telewizji. Szukając winnych tej sytuacji, nie twórzmy wymówek, tylko sami uderzmy się w pierś. To jakość, a raczej bylejakość naszej pracy, naszego stosunku do wyborców, jest przyczyną tego stanu rzeczy. Szanowni Państwo, jako politycy zawiedliśmy obywateli.

Słabość klasy politycznej powoduje, że wzrastają tendencje antydemokratyczne, a wręcz totalitarne. Coraz częściej słychać w Europie, a także w naszym kraju, głosy, które mówią: demokracja nie sprawdziła się, potrzebne są rządy silnej ręki. Coraz częściej do bram demokracji pukają populiści, którzy mamią wyborców schematyczną wizją świata i prostymi rozwiązaniami. Populiści podsycają strach przed wyolbrzymionymi zagrożeniami. Oferują oni złudne poczucie bezpieczeństwa, którego ceną jest jeszcze większa kontrola nad życiem mieszkańców. Zarządzanie strachem skutkuje ograniczeniem wolności i swobód obywatelskich.

Jedyną receptą na kryzys demokracji jest zatem więcej demokracji. PopulizmPopulizmPopulizm nie wziął się z próżni. Jest on skutkiem rozczarowania bezideowymi politykami, którzy zapomnieli o swoich wyborcach. Oczekuję zatem od państwa, a przede wszystkim od siebie i mojego rządu, że będziemy godnie reprezentowali interesy swoich wyborców. Oczekuję, że dla dobra wspólnego będziemy te sprzeczne interesy przezwyciężać, by wypracowywać możliwie najlepsze rozwiązania. Oczekuję, że będziemy gotowi do merytorycznych rozmów i podejmowania niezbędnych kompromisów.

Rozdział 3 
„Inny” nie znaczy „gorszy”

W podsumowaniu exposé pani premier mówi o pluralizmie politycznym i debacie publicznej jako warunkach istnienia demokracji.

Panie Marszałku, Panie Marszałku Senatu, Posłanki i Posłowie!

Jako premier głęboko wierzę w demokratyczny charakter naszego państwa. Wierzę w pluralizm – w to, że można o Ojczyznę dbać na różne sposoby; w to, że warunkiem istnienia demokratycznego państwa jest różnorodność idei, poglądów, partii politycznych. Mój rząd będzie konsekwentnie realizował zaprezentowany tu program. Nie oznacza to jednak, że ma on monopol na prawdę. Głęboko wierzę, że każdy z obywateli ma prawo wyrażać swoje interesy, mieć swoją wizję kraju. Nasza konstytucja ustanawia bowiem wolność jednostki jako jedną z głównych zasad naszego państwa. Obowiązkiem władz publicznych jest jej poszanowanie i ochrona. Należy pamiętać, że wolność ta nie oznacza jedynie swobody światopoglądowej czy religijnej – wolność ta oznacza również prawo do aktywnego uczestniczenia w życiu publicznym i politycznym.

Bardzo was proszę, szanowne posłanki i posłowie, o merytoryczną krytykę prac mojego rządu. Rozsądna krytyka jest bowiem przejawem współodpowiedzialności. Zapraszam was zatem do publicznej debaty o naszej ojczyźnie. To w dialogu – a nie monologu – powstają najlepsze rozwiązania. To dzięki debacie publicznej, czyli otwartej, szczerej dyskusji o ważnych dla nas sprawach, możliwe jest zaprezentowanie różnych punktów widzenia, lepsze zrozumienie problemów i skorygowanie błędnych decyzji. Nie ma rządów nieomylnych – dlatego debatowanie jest tak ważne dla demokracji. Liczę, że mimo niezaprzeczalnych różnic współpraca między nami będzie możliwa.

Panie Marszałku, Panie Marszałku Senatu, Posłanki i Posłowie! Proszę Was o udzielenie mojemu rządowi wotum zaufania!

Polecenie 1

Jakie są twoje sympatie polityczne? Gdybyś mógł/mogła, na kogo głosowałbyś/głosowałabyś w najbliższych wyborach? Uzasadnij swój wybór.

Polecenie 2

Zastanów się, która wartość – wolność czy bezpieczeństwo – jest dla ciebie ważniejsza i dlaczego? Przykładowo: czy policja powinna mieć możliwość większej kontroli internetu (i np. wglądu w prywatną korespondencję), by móc aresztować przestępców?

Polecenie 3

Zastanów się, czy wśród twoich znajomych jest ktoś, kto ma zupełnie odmienne poglądy na temat ważny dla ciebie? Czy jesteście w stanie razem rozmawiać i współpracować?

m788670b0035accba_1536817629277_0
m788670b0035accba_1502093867461_0

Podsumowanie

Możemy wyróżnić cztery główne demokratyczne ideologie polityczne: liberalizmLiberalizmliberalizm, socjaldemokracjęSocjaldemokracjasocjaldemokrację, chadecjęChadecjachadecję (chrześcijańską demokrację) oraz konserwatyzm. Oprócz tego istnieją również ideologie niedemokratyczne, czyli totalitarne, takie jak: nazizmNazizmnazizm, faszyzmFaszyzmfaszyzm lub komunizmKomunizmkomunizm. Totalitaryzm to taki system rządów, w którym państwo, przy pomocy policji i tajnych służb, w pełni kontroluje wszystkie aspekty życia społecznego i prywatnego. W państwach totalitarnych nie ma miejsca na wolność jednostki, jakąkolwiek prywatność, na odmienne zachowania lub poglądy. Nie istnieje kluczowy dla demokracji pluralizm polityczny. Bardzo dużą rolę pełni także propaganda, czyli celowe manipulowanie społeczeństwem przy pomocy mediów.

W XX wieku państwa totalitarne – takie jak faszystowskie Włochy, nazistowskie Niemcy i komunistyczny Związek Sowiecki – doprowadziły do wielu zbrodni. Współczesne państwa, w tym Polska, zakazują istnienia partii politycznych, które propagują ideologie totalitarne.

Oczywiście podział na cztery główne ideologie jest pewnym schematem. W rzeczywistości pomiędzy tymi stanowiskami istnieje całe spektrum różnych postaw. Ponadto w praktyce życia społecznego poszczególne decyzje podlegają negocjacjom i uzgodnieniom pomiędzy grupami o różnych przekonaniach. Trudno zatem znaleźć decyzje, które są jednorodne pod względem ideologicznym.

Pomocny w ustaleniu, jaki kto ma pogląd polityczny (albo jakie poglądy ma się samemu) będzie poniższy schemat. Oś y (linia pionowa) określa stosunek do spraw społecznych. Na dole skali znajdują się zwolennicy libertarianizmu, którzy uważają, że człowiek może żyć jak mu się podoba i nic ani nikt nie może tej wolności ograniczyć. Na górze skali znajdują się zwolennicy autorytaryzmu, którzy uważają, że człowiek powinien podporządkowywać się władzy lub tradycji, a jego wolność może być przez państwo mocno ograniczona.

x (pozioma) oznacza stosunek do ekonomii. Po prawej stronie sytuują się ci, dla których najważniejsza jest wolność gospodarcza – uważają oni, że państwo powinno jak najmniej regulować gospodarkę, podatki powinny być możliwie najmniejsze. Po lewej stronie sytuują się ci, którzy uważają, że państwo powinno prowadzić aktywną politykę gospodarczą (interwencjonizm), kontrolować przedsiębiorczość oraz wprowadzać wysokie podatki.

Zastanów się, jak znane ci partie polityczne sytuują się na tym schemacie.

ReE83yDUKVhdB1
Źródło: Eduexpert Sp. z o.o. / Evaco Sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.

PRACA DOMOWA

Praca domowa
Polecenie 4.1

Obejrzyj w telewizji lub Internecie program będący zapisem debaty publicznej. Możesz też wysłuchać audycji radiowej. Wynotuj, kto bierze w niej udział, jaką reprezentuje partię i poglądy, a także jakie ma stanowisko w omawianej sprawie. Wynotuj główne argumenty każdej ze stron.

R1DLk4Fk5xMhz1
Źródło: Eduexpert Sp. z o.o. / Evaco Sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Reu3Ti7xABNtw1
W prostokątnym polu znajduje się strzałka skierowana w dół (symbol pobierania pliku) i napis „Pobierz załącznik”. Jest to przycisk pozwalający na wyświetlenie, pobranie i zapisanie pliku zawierającego prace domową
Źródło: Eduexpert Sp. z o.o. / Evaco Sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
m788670b0035accba_1503905579466_0

Ćwiczenia

Wskazówka

W przypadku braku możliwości rozwiązania zadania z klawiatury lub trudności z odczytem przez czytnik ekranu skorzystaj z innej wersji zadania.

classicmobile
Ćwiczenie 1
REa7YsjZuKzQZ1
Na ekranie wyświetla się w ramce Zadanie 1. zatytułowane „Jaka to ideologia?”. Poniżej znajduje się polecenie „Wyobraź sobie, że w parlamencie trwa debata nad wprowadzeniem zakazu handlu w niedzielę. Połącz w pary nazwę ideologii politycznej z tym, co mógłby na ten temat powiedzieć jej zwolennik”. Pod poleceniem znajdują się w dwóch kolumnach po cztery. Należy przyporządkować do siebie pola ideologii z wypowiedzią. Poniżej po prawej stronie znajduje się przycisk „Sprawdź” umożliwiający sprawdzenie poprawności rozwiązania odpowiedzi.
Źródło: Eduexpert Sp. z o.o. / Evaco Sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
static
Inna wersja zadania
RPcJeBTC3n6CV1
Ćwiczenie 2
Na ekranie wyświetla się w ramce inna wersja zadania pierwszego zatytułowanego „Jaka to ideologia?”. Poniżej znajduje się polecenie: „Wyobraź sobie, że w parlamencie trwa debata nad wprowadzeniem zakazu handlu w niedzielę. Dopasuj nazwę ideologii politycznego do tego, co mógłby na ten temat powiedzieć jej zwolennik”. Pod poleceniem znajdują się cztery zdania. Do każdego z nich należy dopasować właściwą nazwą ideologii, używając rozwijanych list. Poniżej po prawej stronie znajduje się przycisk „Sprawdź” umożliwiający sprawdzenie poprawności rozwiązania odpowiedzi.
Źródło: Eduexpert Sp. z o.o. / Evaco Sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
classicmobile
Ćwiczenie 3
R14YFFMQBCvr51
Na ekranie wyświetla się w ramce Zadanie 2. zatytułowane „Kryzys polityki”. Poniżej znajduje się polecenie „Poniżej znajduje się streszczenie drugiej części exposé dotyczące kryzysu współczesnej polityki. Wybierz prawidłową odpowiedź w każdym ze zdań. Pod spodem mieści się sześć zdań zawierających luki, które należy uzupełnić. Przy każdej luce jest zamieszczone rozwijane polu wyboru odpowiedzi. Poniżej po prawej stronie znajduje się przycisk „Sprawdź” umożliwiający sprawdzenie poprawności rozwiązania odpowiedzi.
Źródło: Eduexpert Sp. z o.o. / Evaco Sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
static
classicmobile
Ćwiczenie 4
RM4Q2arMymWq01
Na ekranie wyświetla się w ramce Zadanie 3. zatytułowane „»Inny« nie znaczy »gorszy«”. Pod spodem znajduje się polecenie o treści „Poniżej znajduje się kilka propozycji dokończenia zdania: W społeczeństwie pluralistycznym... Określ, które z nich są prawdziwe, a które fałszywe”. Pod spodem mieści się siedem zdań zawierających luki, które należy uzupełnić, wpisując prawda lub fałsz. Poniżej po prawej stronie znajduje się przycisk „Sprawdź” umożliwiający sprawdzenie poprawności rozwiązania odpowiedzi.
Źródło: Eduexpert Sp. z o.o. / Evaco Sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
static
Inna wersja zadania
RpriNJrY0lPjx1
Ćwiczenie 5
Na ekranie wyświetla się w ramce inna wersja zadania trzeciego zatytułowanego „»Inny« nie znaczy »gorszy«”. Pod spodem mieści się polecenie o treści „Poniżej znajduje się kilka propozycji dokończenia zdania: W społeczeństwie pluralistycznym... Określ, które z nich są prawdziwe, a które fałszywe”. Pod poleceniem jest siedem zdań. Należy określić ich prawdziwość, używając rozwijanych list. Poniżej po prawej stronie znajduje się przycisk „Sprawdź” umożliwiający sprawdzenie poprawności rozwiązania odpowiedzi.
Źródło: Eduexpert Sp. z o.o. / Evaco Sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
m788670b0035accba_1502358147126_0

Słowniczek

Chadecja
Chadecja

inaczej: chrześcijańska demokracja; ideologia, według której demokratyczne państwo powinno opierać się również na wartościach chrześcijańskich, zatem rządzenie musi uwzględniać zasady moralne, dbałość o godność człowieka oraz o dobro wspólne. 

Faszyzm
Faszyzm

(łac. fasces – wiązki, rózgi liktorskie i wł. fascio – wiązka, związek) antydemokratyczna doktryna polityczna, w której nadrzędną wartością jest silne państwo mające kontrolę nad każdym aspektem życia obywatela, a nieograniczona władza jest sprawowana przez silnego przywódcę.

Ideologia
Ideologia

(gr. idea – wyobrażenie, logos – słowo) jest to uporządkowana ogólna wizja świata społecznego, którą dana grupa chciałaby wcielić w życie.

Komunizm
Komunizm

(łac. communis – wspólny, powszechny) ideologia polityczna, której celem jest likwidacja nierówności społecznych poprzez całkowite zniesienie wartości prywatnej; to przykład ideologii totalitarnej, gdyż w państwie komunistycznym nie istnieje pluralizm polityczny.

Nazizm
Nazizm

(skrót od niem. Nationalsozialismus) – rasistowska, antykomunistyczna, antydemokratyczna i antysemicka ideologia Niemieckiej Narodowosocjalistycznej Partii Robotników (NSDAP) sprawującej władzę w Niemczech w latach 1933–1945; przykład radykalnego wariantu faszyzmu i jednej z odmian totalitaryzmu.

Konserwatyzm
Konserwatyzm

(łac. conservare – zachowywać) ideologia polityczna, według której kluczowy dla państwa jest porządek społeczny oparty na tradycyjnych wartościach – takich, jak: rodzina, religia, naród.

Liberalizm
Liberalizm

(łac. liber – wolny) ideologia polityczna, która głosi, że najważniejszą wartością jest wolność (jednostki lub gospodarcza), a rolą państwa jest przede wszystkim stanie na straży tej wolności.

Pluralizm
Pluralizm

(łac. pluralis – wielość, różnorodność) zasada demokratycznego państwa, wedle której każdy obywatel ma prawo wyrażać swoje poglądy i brać udział w sprawowaniu władzy.

Populizm
Populizm

(łac. populus – lud) nurt w polityce, który, odwołując się do rzekomej woli ludu oraz uproszczonej, czarno‑białej wizji świata, proponuje nieskomplikowane rozwiązania problemów publicznych.

Socjaldemokracja
Socjaldemokracja

ideologia lewicowa, która uznaje, że rolą państwa jest korygowanie niekorzystnych zjawisk generowanych przez gospodarkę kapitalistyczną, a kluczową wartością jest sprawiedliwość, rozumiana jako możliwość rozwoju każdego obywatela.

Totalitaryzm
Totalitaryzm

(łac. totalis – cały, całkowity) system rządów, który dąży do kontroli i ingerencji we wszystkie dziedziny życia poprzez wszechobecną propagandę oraz rozbudowane instytucje policji i służb specjalnych.

m788670b0035accba_1522759004116_0

Powrót do e‑podręcznika

E‑podręcznik „Podręcznik obywatela”

http://www.epodreczniki.pl/reader/c/248324/v/latest/t/student‑canon

1.6. Współczesne idee polityczne

http://www.epodreczniki.pl/reader/c/248324/v/latest/t/student‑canon/m/tKrwB1LvL3