Ważne daty

Wprowadzenie do realizmu

RealizmRealizmRealizm ogólnie jest tendencją w sztuce, która polega na obiektywnym przedstawianiu rzeczywistości, bez upiększania jej, ani oszpecania. Należy zapamiętać, że realizm rozumiemy głównie jako kierunek w sztuce, który został zapoczątkowany we Francji w połowie XIX wieku. Przedstawiciele realizmu sprzeciwiali się zasadom charakterystycznym dla akademizmu i romantyzmu, zrywając z akademicką hierarchią tematów malarskich – woleli malować to, co dotyczy zwykłego człowieka, jego problemy, niż sceny mitologiczne czy religijne. Najczęściej przedstawiali sceny rodzajowe, pejzaże i portrety. Najważniejszym tematem dla realistów było wspomniane życie codzienne, zwłaszcza chłopów i niższych warstw społecznych, ukazane w sposób obiektywny i realistyczny. W swoich obrazach otwarcie poddawali krytyce sytuację społeczną. Kierunek ten dominował do lat 90 wieku XIX. Realizm w malarstwie możemy utożsamiać z pozytywizmem w literaturze.

Najważniejszym i przełomowym wydarzeniem dla realizmu jako kierunku w sztuce był rok 1855. Wtedy to Gustave Courbet, podczas Wystawy Światowej w Paryżu, zorganizował na swoje potrzeby indywidualny pawilon, w którym wyeksponował swoje prace. Pawilon nazwał „La Réalisme”. Co ciekawe, realizm szybko został skrytykowany przez publiczność za powtarzalność i nijakość – nie wystarczała wysokiej klasy wartość malarka dzieł. Popularności nie przyniosła również kontrowersyjna postać Gustave'a Courbeta, który słynął ze skandali. Niedługo potem prym w świecie sztuki przejęli Impresjoniści, a po nich kolejni rewolucjoniści w sztuce. Malarstwo realistyczne nie rozwinęło swoich skrzydeł poza granicami Francji.

Najważniejsi przedstawiciele realizmu to: Gustave Courbet, Jean‑Francois Millet, Jules Breton. Ze względu na niezwykle ważną część twórczości do realistów zaliczamy również Eduarda Maneta, Honoré Victora Daumiera oraz Jean‑Baptiste‑Camilla Corota. Sylwetki dwóch ostatnich postaci zostaną omówione w dalszej części lekcji.

Obraz Gustave Courbeta Dzień dobry, Panie Courbet uchodzi za jedno z najwspanialszych odtworzeń rzeczywistości – według znawców sztuki jest obiektywny i niemal fotograficzny. Budził podziw już u współczesnych. Obraz przedstawia samego malarza – ubranego w zwyczajny strój do wędrówki, którego wita mecenas artysty – Séte w towarzystwie służącego i psa.

RdJymFI3NaG1o1

Ilustracja o kształcie kwadratu przedstawia obraz Gustava Courbeta „Dzień dobry, Panie Courbet”. Ukazuje spotkanie trzech mężczyzn na drodze. Człowiek po lewej stronie to sam artysta, ubrany w codzienny strój. W lewej dłoni trzyma kapelusz, w prawej kij. Naprzeciw niego stoją dwaj panowie – witają malarza, o czym świadczy gest dłoni pierwszego oraz ukłon drugiego. Dalej stoi łaciaty pies. W tle rozciąga się daleki pejzaż.

Warto wspomnieć również o Pierre Puvisie de Chavannes'ie, który choć był znakomitym symbolistą, namalował również kilka realistycznych płócien – najsłynniejszym z nich jest Biedny rybak, o którym wspomina nawet Stefan Żeromski w Ludziach bezdomnych . Namalowany przez de Chavannesa rybak jest symbolem nędzy, krzywd i cierpienia.

R1Dojnpu7uY0k1

Ilustracja o kształcie poziomego prostokąta przedstawia obraz Pierre’a Puvisa de Chavannes’a „Biedny rybak”. Ukazuje rybaka stojącego w łodzi. Jego sieć zanurzona jest w wodzie. W wodzie odbija się łódź i wiosła. Za nim na trawie leży dziecko zawinięte w czerwony kocyk, dalej kobieta zrywa kwiaty. Tłem jest szeroka woda z lądem widocznym na linii horyzontu. W obrazie dominuje zieleń, nawet niebo ma zielonkawy odcień.

Realizm - pejzaż liryczny

Niemal każdemu kierunkowi w sztuce przyświecały jakieś idee i cele. Dla realizmu niezwykle ważne było to, co rzeczywiste i pomijane – ważny był zwykły człowiek, jego problemy i to, co go otacza. Realistów nie interesowało ślepe podążanie z nurtem i szukanie poklasku u władzy. Wewnątrz realizmu możemy wyróżnić dwa niezwykle istotne tematy, których mistrzami stali się artyści nie będący najważniejszymi przedstawicielami tego kierunku.

Pierwszy temat, który należy omówić to pejzaż liryczny, który ma większą wymowę emocjonalną, utrzymany jest w konwencji nastrojowości i liryki. Pejzaż ten sprawia, że widz może się rozmarzyć, przywołać w pamięci zasłyszany wcześniej utwór muzyczny lub poetycki. Za najznakomitszego malarza pejzaży lirycznych uznawany jest Jean‑Baptiste‑Camille Corot, który jak nikt inny zostawia swoje serce i emocje na płótnie. W tym wypadku nie możemy mówić o obiektywizmie realizmu, ale o subiektywnym odczuwaniu rzeczywistości, który nie będzie sztywno i niewolniczo kopiował natury, ale swoim pędzlem sprawi, że widz zobaczy wibrowanie liści, strugi srebrzystego światła – w swoim realizmie Corot ożywia naturę.

W obrazie Corota Wspomnienie z Mortefontaine można zauważyć kompozycję z rozłożystym drzewem na pierwszym planie, które przesłania widzowi niebo. Po lewej stronie widać wdzięczne postaci kobiece. Sam malarz w 1872 roku pisał Naturę należy interpretować naiwnie, opierając się na osobistym uczuciu, odsuwając od siebie całkowicie to, co zna się z twórczości mistrzów starych i współczesnych. Podejście to było nowatorskie i przetarło szlaki późniejszym rewolucjonistom, czyli Impresjonistom.

RO8fP0Qtfha3P1

Ilustracja o kształcie poziomego prostokąta przedstawia obraz Jeana-Baptisty-Camille’a Corota „Wspomnienie z Mortefontaine”. Ukazuje pejzaż ze sztafażem nad brzegiem jeziora. Prawą stronę zajmuje duże, stare drzewo, mocno ulistnione i pochylające się ku lewej stronie. Po lewej stronie znajduje się brzoza pochylona w lewo. Przy niej stoi kobieta i zrywa gałązki. Po drugiej stronie brzozy znajduje się dwoje dzieci. Obok, na lewo rosną krzewy. W tle w tafli jeziora odbijają się rosnące na drugim brzegu drzewa po prawej oraz niższa roślinność po lewej stronie. Niebo jest pogodne.

Realizm - krytyka społeczna

Obok pejzażu lirycznego realiści chętnie podejmowali się również krytyki społecznej na swoich obrazach. Krytyką społeczną jest przedstawianie problemów trudnych i kłopotliwych, które dotyczą życia codziennego oraz sytuacji społecznej zwykłych ludzi. Często też odnoszących się w krytyczny sposób do sytuacji politycznej. Krytyka społeczna ukazywana jest w sposób dosadny, realistyczny i pouczający, niekiedy też karykaturalny. Malarze podejmują więc tematy niechciane i uchodzące za niegodne według akademików. Często są to przedstawienia biedy, wyzysku i morderczej pracy klasy robotniczej, wszelkich kryzysów, buntów, głodu, chorób, ludzi pracujących na wsi. Mistrzem w tej dziedzinie był Honoré Victor Daumier.

Obraz Daumiera Żebracy jest dobitnym przykładem krytyki społecznej. Niezwykle realistyczne i mroczne przedstawienie ludzi ubogich, pogrążonych w smutku. Dwie postaci są niemal nagie. Nie do takich scen przywykli widzowie. Jednak tego typu obrazy nie mają służyć do bezmyślnego podziwiania, ale zwracać uwagę na konkretny problem społeczny – w tym wypadku na problem ubóstwa, które zalewało ulice Paryża w XIX wieku.

R1Di1fg5Mncj41

Ilustracja o kształcie poziomego prostokąta przedstawia obraz Honoré’a Victora Daumiera „Żebracy”. Ukazuje sześć osób skierowanych w lewą stronę. Czekają przed drzwiami. Osoby są wychudzone, niektóre skąpo ubrane, inne mają ubogie stroje. Mężczyzna z tyłu ma pochyloną głowę. Obraz utrzymany jest w ciemnych brązach oraz pomarańczach i żółcieniach. Postacie są mocno oświetlone. Tłem jest ciemna ściana.

Jean‑Baptiste‑Camille Corot

Jean‑Baptiste‑Camille Corot urodził się 16.07.1796 roku w Paryżu, zmarł 22.02.1875 w Ville‑d’Avray. Francuski malarz, przedstawiciel realizmu. Malował pejzaże, portrety, sceny rodzajowe i historyczne. Rodzice malarza zajmowali się handlem w branży tekstylnej, byli bardzo zamożni, dlatego ich synowi nigdy nie brakowało pieniędzy i nie zaznał trudów życia artysty pogrążonego w nędzy. Uznany za życia. Chętnie i hojnie wspierał początkujących artystów. Przyjaźnił się z Honoré Victorem Daumierem, którego wspierał w ciężkich chwilach, a gdy brakowało mu pieniędzy – podarował mu dom.

Corot nazywany był księciem pejzażystów. Należy zaznaczyć, że dopiero w XIX wieku malarze francuscy zaczęli przywracać znaczenie pejzażu jako gatunku, który do tej pory uważany za wtórny i mało ambitny. Artysta nie zrywa jednak całkowicie z klasycznymi wzorcami – niekiedy sięga po klasyczne odniesienia, mitologiczne tematy, te zabiegi odróżniają Corota od tradycyjnie rozumianych realistów, a zwłaszcza od młodszych malarzy, z którymi zdarzało mu się współpracować i którzy podziwiali jego lekkość jego twórczość. Mowa tu o impresjonistachImpresjonizmimpresjonistach, na których malarstwo Corota wywarło duży wpływ. Emil Zola w 1866 roku tak podsumował różnicę między „księciem pejzażu” a impresjonistami: Jeśli Pan Corot zdobyłby się, raz na zawsze, na zabicie zaludniających jego lasy nimf i zastąpienie ich przez wieśniaczki, podobałby mi się ponad wszystko.

Pejzaże Corota cechuje specyficzna malarska poetyczność, której tak brakowało przedstawicielom szkoły w Barbizon. W przeciwieństwie do barbizończyków, chętnie wprowadzał w krajobraz figury i architekturę, zwłaszcza we wcześniejszym okresie twórczości.

Twórczość Corota można podzielić na trzy okresy:

• W pierwszym okresie przeważają widoki Francji i Włoch. Pejzaże malowane były z natury, klasycznie zakomponowane, spiętrzone. Często pojawiały się ciemne cyprysy, złotawe ściany budynków, starożytne mosty i akwedukty, dzwonnice, architektura rzucająca długie cienie. Pierwszy okres trwał do około 1855 roku i ściśle związany był z jego trzema podróżami do Włoch, które darzył szczególnym sentymentem.

• Drugi okres twórczości Corota trwał od około 1855 roku do późnego wieku. Związany był z tęsknotą, wspomnieniami i marzeniami artysty do miejsc, które kiedyś odwiedził i chwil, których był świadkiem, często przewijają się postaci kobiece – nagie lub ubrane. W tym okresie obrazy były malowane bardziej miękko – korony drzew już nie przesłaniają nieba, możemy zauważyć jego prześwitujący błękit. Bardzo mocno wyczuwalna jest wrażeniowość i ulotność chwili, która skłania widza do refleksji nad tym czy ten pejzaż jest rzeczywisty? Czy raczej jest marzeniem sennym, wspomnieniem samego artysty. W tym okrasie twórczości Corota widać wyraźne wpływy rokoka francuskiego, ale bez tej sztuczności i przesadzonej słodkości. Co więcej, sztuka rokoka była skierowana do arystokracji, miała bawić, była rozrywką sama w sobie. Corot nie ograniczał się jednak jedynie do dworskiego widza, chciał, by jego w jego obrazach piękno, prostotę, a zarazem odbicie rzeczywistości mógł znaleźć każdy.

• W późnym okresie twórczości artysta skupiał się na malowaniu portretów, zwłaszcza postaci kobiecych. Kompozycje są stateczne. Kolory w tym okresie są ściszone, srebrzyste i błękitnawe, matowe, wpadające w zielenie.

RHaQka37XoWp31

Ilustracja o kształcie poziomego prostokąta przedstawia obraz Jeana-Baptisty-Camille’a Corota „Orfeusz i Eurydyka”. Ukazuje scenę mitologii, w której Orfeusz wyprowadza Eurydykę z Hadesu. Mężczyzna prowadzi kobietę między dwoma wysokimi drzewami. W lewej ręce trzyma lirę. Kobieta ubrana w długą suknie trzyma go za rękę. Na drugim planie, za bagnem znajdują się postacie zmarłych, snujące się po krainie podziemi. W dali stoi kilka drzew. Drugi plan jest niewyraźny, rozmyty. Między drzewami przebija się jasne niebo.

R16UZ1EpV2A881

Ilustracja o kształcie pionowego prostokąta przedstawia obraz Jeana-Baptisty-Camille’a Corota „Kobieta w błękicie”. Ukazuje przyjaciółkę malarza, Emmy Daubigny, Kobieta stoi w pracowni malarskiej przy okrągłym stole, oparta o leżące na nim tkaniny. Ma długą, niebieską suknię, przewiązaną w pasie, z trenem z tyłu. Na ścianie wiszą dwa obrazy. Po lewej stronie znajduje się fragment sztalug.

Polecenie 1

Odpowiedz, jakie cechy powinny posiadać dzieła, aby można zaliczyć je do nurtu realizmu.

Odpowiedz, jakie cechy powinny posiadać dzieła, aby można zaliczyć je do nurtu realizmu.

Odpowiedz, jakie cechy powinny posiadać dzieła, aby można zaliczyć je do nurtu realizmu.

Przyjrzyj się uważnie obrazowi Jean‑Baptiste‑Camilla Corota i opisz go. Pamiętaj, by wykorzystać usłyszane na lekcji informacje oraz w miarę swoich możliwości udzielić odpowiedzi na pytania: kim był artysta? Jaką technikę zastosował? Czy obraz da się podzielić na plany? Czy zostały ukazane jakieś postaci? Jak wyglądają? Jaka jest kolorystyka obrazu? Jaki ma nastrój? Czy obraz ci się podoba?

RHaQka37XoWp31

Ilustracja o kształcie poziomego prostokąta przedstawia obraz Jeana-Baptisty-Camille’a Corota „Orfeusz i Eurydyka”. Ukazuje scenę mitologii, w której Orfeusz wyprowadza Eurydykę z Hadesu. Mężczyzna prowadzi kobietę między dwoma wysokimi drzewami. W lewej ręce trzyma lirę. Kobieta ubrana w długą suknie trzyma go za rękę. Na drugim planie, za bagnem znajdują się postacie zmarłych, snujące się po krainie podziemi. W dali stoi kilka drzew. Drugi plan jest niewyraźny, rozmyty. Między drzewami przebija się jasne niebo.

RnddPhERPviaa

Wykonaj zadanie zgodnie z poleceniem.

---

Honoré Victor Daumier

Honoré Victor Daumier urodził się 26.02.1808 roku w Marsylii, zmarł 10.02.1879 w Valmondois. Francuski artysta: malarz, grafik, rzeźbiarz, karykaturzysta. Jeden z głównych przedstawicieli realizmu. Tworzył cykle satyryczne o charakterze obyczajowym. Największy rozgłos przyniosły mu litografieLitografialitografie o tematyce satyrycznej oraz rzeźby będące karykaturami współczesnych postaci. Najchętniej podejmował się przedstawiania rewolucji, rządu i biedy – w realistyczny, satyryczny i karykaturalny sposób. Przyjaźnił się z Jean‑Baptiste‑Camillem Corotem, który pomagał mu w trudnych chwilach, zwłaszcza gdy tracił wzrok. Podziwiany przez wielu artystów, m.in. Camile Pissarra, Vincenta van Gogha, Pablo Picassa, Alberto Giacomettiego. Daumier był jednym z pionierów realistycznego rzeźbiarstwa, nazywano go Michałem Aniołem karykatury. Jako malarz nie miał tyle szczęścia, został doceniony dopiero na rok przed śmiercią, w 1878 roku.

Artysta niezwykle płodny, namalował niemal 500 obrazów, wykonał około 4000 litografii, 1000 drzeworytów, 1000 rysunków i 100 rzeźb, w tym 36 popiersi francuskich posłów do parlamentu.

Rzeźbił w niewypalonej glinie, czasem w wosku i gipsie, Żadna jego rzeźba nie została odlana w brązie za życia artysty. Daumier w rzeźbach pozwalał sobie na bardzo subiektywny punkt widzenia, co zostało docenione przez krytyków. Tak przychylne opinie związane były ze świeżością, którą wniósł artysta do rzeźby, realizm w jego wydaniu osiągał zupełnie inny wymiar.

Najważniejszymi realizacjami Daumiera były prace zatytułowane Ratapoil i Emigranci. Co ciekawe, co do większości brązowych odlewów rzeźb artysty są wątpliwości, czy praca jest autentyczna czy nie. Jedynie do czterech rzeźb: dwóch wspomnianych, jednego autoportretu i popiersia Ludwika XIV krytycy nie mają wątpliwości co do ich oryginalności.

Rzeźba Ratapoil jest satyrycznym przedstawieniem „pozbawionych skrupułów” agentów politycznych, którzy starali się pomóc Napoleonowi Bonaparte zdobyć władzę i stać się cesarzem Francuzów. W ten prześmiewczy sposób Daumier zakpił z nich, ukazując jednego z agentów niczym szczurzą postać odzianą w strój gentelmana. Postać wydaje się pełna śmierci, jest to zarazem ostra i pesymistyczna opinia artysty na temat podejrzanych o spiskowanie. Warto zwrócić uwagę uczniów na nienaturalne wygięcie postaci, które również ma potęgować wrażenie niepokoju i negatywnego odbioru przedstawionej postaci.
W sposobie rzeźbienia wyraźne są bruzdy i ekspresja, tak charakterystyczne dla Romantyzmu. Należy zaznaczyć, że choć rzeźba zaliczana jest do realizmu, to już zmierzała ku ekspresjonizmowiEkspresjonizmekspresjonizmowi. Ratpoil w swoich czasach był rzeźbą, która całkowicie oderwała się od wszelkich znanych kanonów rzeźby.

RqIWW3EiNvXtS1

Ilustracja o kształcie pionowego prostokąta przedstawia rzeźbę Honoré’a Victora Daumiera. „Ratpoil”. Ukazuje mężczyznę w długim fraku i kapeluszu. Lewą dłonią podtrzymuje frak. Głowę zwróconą ma w lewą stronę. Prawą nogę wysunął. Prawą dłoń ma schowaną pod frak. Jego postawa wskazuje na dumę i pewność siebie. Podstawą rzeźby jest czarna płyta nieopracowanego, surowego odlewu. Tło jest jasno-fioletowe.

Rzeźba Daumiera Emigranci porusza niezwykle ważny problem społeczny z 1848 roku we Francji, gdy to deportowano tysiące uczestników rewolucji lutowej. Dzieło Daumiera uchodzi za ponadczasowy symbol cierpienia.
Praca znów wyprzedza współczesnych – z pozoru wciąż jeszcze utrzymana w duchu Romantyzmu, zaliczana jest do realizmu, ale tak jak Rattapoil zmierza ku ekspresjonizmowi. Rozdarcie, cierpienie, ciężka sytuacja – wszystkie te napięcia i skrajne emocje zostały podkreślone przez zróżnicowaną fakturę: chropowatą z wyraźnie zaznaczonymi licznymi bruzdami. Takie rozwiązania pojawiały się u Romantyków, później to podkreślanie ciężaru emocji było stosowane właśnie przez ekspresjonistów.

R1VcRAcsYWdlx1

Ilustracja o kształcie poziomego prostokąta przedstawia płaskorzeźbę Honoré’a Victora Daumiera „Emigranci”. Ukazuje kroczące postaci w akcie. Postacie są umięśnione, chociaż surowa faktura rzeźby nie odzwierciedla wiernie ludzkiej anatomii. Pozy postaci są skomplikowane, przenikające się, tworzące jedną zwartą bryłę.

R19vjN2zyJXG6

Animacja przedstawia wybór dzieł realistycznych. Zaprezentowana jest w formie książki z przewracanymi kartami, na których znajduje się ilustracja i tekst, będący komentarzem do dzieła, czytanym przez narratora. W tle pojawia się podkład muzyczny.

Animacja przedstawia wybór dzieł realistycznych. Zaprezentowana jest w formie książki z przewracanymi kartami, na których znajduje się ilustracja i tekst, będący komentarzem do dzieła, czytanym przez narratora. W tle pojawia się podkład muzyczny.

Film dostępny pod adresem /preview/resource/R19vjN2zyJXG6

Animacja przedstawia wybór dzieł realistycznych. Zaprezentowana jest w formie książki z przewracanymi kartami, na których znajduje się ilustracja i tekst, będący komentarzem do dzieła, czytanym przez narratora. W tle pojawia się podkład muzyczny.

R16FT33R3U1nB

Ćwiczenie 2

Podaj autora dzieła, przedstawiającego żebraków.

Podaj autora dzieła, przedstawiającego żebraków.

Poniżej widoczny jest obraz autorstwa Honoré Victora Daumiera. Zaznacz odpowiedź, w której zawarty jest tytuł tego dzieła. Dla ułatwienia: Obraz powstał w 1843 roku.

• Żebracy
• Ratpoil
• Emigranci

RR4LJutjQjN0F

Ćwiczenie 3

Wymień dwie rzeźby autorstwa Honoré Victora Daumiera.

Wymień dwie rzeźby autorstwa Honoré Victora Daumiera.

Spośród przedstawionych reprodukcji, rozpoznaj i wybierz rzeźby autorstwa Honoré Victora Daumiera.

• z6
• z2
• z3
• z4
• z5

R1TJXSuiQXX7H

Ćwiczenie 7

Wymień postacie mitologiczne, ukazane na jednym z dzieł Corota.

Wymień postacie mitologiczne, ukazane na jednym z dzieł Corota.

Rozpoznaj postacie na obrazie.

.................

.................

Słownik pojęć

Źródło

• Słownik terminologiczny sztuk pięknych, pod red. Krystyny Kubalksiej i in., Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2005

Galeria dzieł sztuki

RdJymFI3NaG1o1

Ilustracja o kształcie kwadratu przedstawia obraz Gustava Courbeta „Dzień dobry, Panie Courbet”. Ukazuje spotkanie trzech mężczyzn na drodze. Człowiek po lewej stronie to sam artysta, ubrany w codzienny strój. W lewej dłoni trzyma kapelusz, w prawej kij. Naprzeciw niego stoją dwaj panowie – witają malarza, o czym świadczy gest dłoni pierwszego oraz ukłon drugiego. Dalej stoi łaciaty pies. W tle rozciąga się daleki pejzaż.

R1Dojnpu7uY0k1

Ilustracja o kształcie poziomego prostokąta przedstawia obraz Pierre’a Puvisa de Chavannes’a „Biedny rybak”. Ukazuje rybaka stojącego w łodzi. Jego sieć zanurzona jest w wodzie. W wodzie odbija się łódź i wiosła. Za nim na trawie leży dziecko zawinięte w czerwony kocyk, dalej kobieta zrywa kwiaty. Tłem jest szeroka woda z lądem widocznym na linii horyzontu. W obrazie dominuje zieleń, nawet niebo ma zielonkawy odcień.

RO8fP0Qtfha3P1

Ilustracja o kształcie poziomego prostokąta przedstawia obraz Jeana-Baptisty-Camille’a Corota „Wspomnienie z Mortefontaine”. Ukazuje pejzaż ze sztafażem nad brzegiem jeziora. Prawą stronę zajmuje duże, stare drzewo, mocno ulistnione i pochylające się ku lewej stronie. Po lewej stronie znajduje się brzoza pochylona w lewo. Przy niej stoi kobieta i zrywa gałązki. Po drugiej stronie brzozy znajduje się dwoje dzieci. Obok, na lewo rosną krzewy. W tle w tafli jeziora odbijają się rosnące na drugim brzegu drzewa po prawej oraz niższa roślinność po lewej stronie. Niebo jest pogodne.

R1Di1fg5Mncj41

Ilustracja o kształcie poziomego prostokąta przedstawia obraz Honoré’a Victora Daumiera „Żebracy”. Ukazuje sześć osób skierowanych w lewą stronę. Czekają przed drzwiami. Osoby są wychudzone, niektóre skąpo ubrane, inne mają ubogie stroje. Mężczyzna z tyłu ma pochyloną głowę. Obraz utrzymany jest w ciemnych brązach oraz pomarańczach i żółcieniach. Postacie są mocno oświetlone. Tłem jest ciemna ściana.

RHaQka37XoWp31

Ilustracja o kształcie poziomego prostokąta przedstawia obraz Jeana-Baptisty-Camille’a Corota „Orfeusz i Eurydyka”. Ukazuje scenę mitologii, w której Orfeusz wyprowadza Eurydykę z Hadesu. Mężczyzna prowadzi kobietę między dwoma wysokimi drzewami. W lewej ręce trzyma lirę. Kobieta ubrana w długą suknie trzyma go za rękę. Na drugim planie, za bagnem znajdują się postacie zmarłych, snujące się po krainie podziemi. W dali stoi kilka drzew. Drugi plan jest niewyraźny, rozmyty. Między drzewami przebija się jasne niebo.

R16UZ1EpV2A881

Ilustracja o kształcie pionowego prostokąta przedstawia obraz Jeana-Baptisty-Camille’a Corota „Kobieta w błękicie”. Ukazuje przyjaciółkę malarza, Emmy Daubigny, Kobieta stoi w pracowni malarskiej przy okrągłym stole, oparta o leżące na nim tkaniny. Ma długą, niebieską suknię, przewiązaną w pasie, z trenem z tyłu. Na ścianie wiszą dwa obrazy. Po lewej stronie znajduje się fragment sztalug.

RqIWW3EiNvXtS1

Ilustracja o kształcie pionowego prostokąta przedstawia rzeźbę Honoré’a Victora Daumiera. „Ratpoil”. Ukazuje mężczyznę w długim fraku i kapeluszu. Lewą dłonią podtrzymuje frak. Głowę zwróconą ma w lewą stronę. Prawą nogę wysunął. Prawą dłoń ma schowaną pod frak. Jego postawa wskazuje na dumę i pewność siebie. Podstawą rzeźby jest czarna płyta nieopracowanego, surowego odlewu. Tło jest jasno-fioletowe.

R1VcRAcsYWdlx1

Ilustracja o kształcie poziomego prostokąta przedstawia płaskorzeźbę Honoré’a Victora Daumiera „Emigranci”. Ukazuje kroczące postaci w akcie. Postacie są umięśnione, chociaż surowa faktura rzeźby nie odzwierciedla wiernie ludzkiej anatomii. Pozy postaci są skomplikowane, przenikające się, tworzące jedną zwartą bryłę.