Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
R1IEfLZ5Gg5Vi1

Ośrodki secesji a idea gesamtkunstwerk i korespondecji sztuk

Źródło: online-skills, licencja: CC0.

Ważne daty

1827 r. - opublikowanie w Berlinie traktatu Karla Friedricha Eusebiusa Trahndorffa Aesthetik oder Lehre von der Weltanschauung und Kunst, gdzie po raz pierwszy pojawia się idea Gesamtkunstwerk = dzieła sztuki totalnej = uniwersalnego dzieła sztuki = syntezy sztuk. Do tego dzieła odwołał się R. Wagner propagując ideę Gesamtkunst;

1887 r. - założenie w Londynie The Arts and Crafts Exhibition Society, złożonego z artystów, prekursorów secesji (W. Morris, W. Crane, A. H. Mackurdo i in.);

1891 r. - powstanie w Paryżu La Revue Blanche pierwszego czasopisma głoszącego idee Nowej Sztuki i działającego w duchu realizacji idei syntezy sztuk;

1895 r. - otwarcie w Paryżu przez Salomona Binga salonu sztuki pod nazwą L’art. Nouveau o wnętrzach zaprojektowanych w stylu secesji przez Henry van der Velde;

1896 r. - założenie w Monachium przez Georga Hirtha czasopisma Jugend, od którego nazwy ukuto pojęcie Jugenstill, niemiecki odpowiednik secesji i Art Nouveau (i analogicznych pojęć używanych w innych językach, np. Paling stijl, The New Art, Stile Liberty, Modernismo);

1897 r. - VII Międzynarodowa Wystawa Sztuki w Monachium, zdominowana przez artystów secesyjnych;

1897 r. - powołanie do życia między innymi przez G. Klimta i J. M. Olbricha stowarzyszenia Secesja Wiedeńska;

1898 r. - założenie w Krakowie redagowanego przez S. Wyspiańskiego czasopisma Życie, będącego organem zwolenników Nowej Sztuki w Galicji;

1899 r. - rozpoczęcie działalności w Petersburgu czasopisma artystycznego Mir Iskusstwa, skupiającego zwolenników Nowej Sztuki w Rosji;

1902 r. - Wystawa Architektury i Zdobnictwa w Turynie, sukces secesji we Włoszech;

1905 – 1910 r. - wzniesienie przez A. Gaudiego w Barcelonie Casa Milá, doskonałego przykładu syntetycznego podejścia artysty do sztuk;

1910 r. - umowny moment załamania się secesji. Według ugruntowanej opinii M. Wallisa po tym roku: nie powstało już bodajże żadne wybitniejsze dzieło secesyjne.

1

Scenariusz lekcji dla nauczyciela.

RbBpuOQdsEPRA1
Scenariusz zajęć do pobrania.
Źródło: online-skills, licencja: CC0.

I. Rozwijanie zdolności rozumienia przemian w dziejach sztuki w kontekście ich uwarunkowań kulturowych, środowiskowych, epok, kierunków, stylów i tendencji w sztuce. Uczeń:

10. formułuje samodzielne, logiczne wypowiedzi argumentacyjne na temat epok, kierunków, stylów i tendencji w sztuce oraz środowisk artystycznych.

1. wykazuje się znajomością chronologii dziejów sztuki, z uwzględnieniem:

f) sztuki przełomu XIX i XX wieku (secesja, symbolizm, protoekspresjonizm),

2. wymienia cechy sztuki poszczególnych epok, kierunków i tendencji;

8. porównuje style i kierunki oraz ich wzajemne oddziaływania; uwzględnia źródła inspiracji, wpływ wydarzeń historycznych i kulturalnych oraz estetyki na cechy tych stylów;

9. analizuje teksty pisarzy, filozofów, krytyków sztuki i artystów, interpretuje je i wskazuje wpływ tych wypowiedzi na charakter stylów, epok i tendencji w sztuce oraz na kształt dzieła;

II. Zapoznawanie z najwybitniejszymi dziełami w zakresie architektury i sztuk plastycznych. Uczeń:

1. wymienia i rozpoznaje najbardziej znane dzieła sztuki różnych epok, stylów oraz kierunków sztuk plastycznych;

11. rozpoznaje gatunek artystyczny, który dzieło reprezentuje;

13. dokonuje opisu i analizy, w tym porównawczej, dzieł z uwzględnieniem ich cech formalnych:

b) w rzeźbie: bryły, kompozycji, faktury, relacji z otoczeniem,

c) w malarstwie i grafice: kompozycji, koloru, sposobów ukazania iluzji przestrzeni, kształtowania formy przez światło, w dziełach figuratywnych stopnia oddania rzeczywistości lub jej deformacji;

15. rozpoznaje w dziele sztuki temat i wskazuje jego źródło ikonograficzne;

18. formułuje samodzielne, logiczne wypowiedzi argumentacyjne na temat dzieł sztuki.

2. wskazuje twórców najbardziej reprezentatywnych dzieł;

3. umiejscawia dzieła w czasie (wskazuje stulecie powstania dzieł sztuki dawnej, a w przypadku dzieł sztuki nowoczesnej i współczesnej datuje je z dokładnością do połowy wieku), w nielicznych przypadkach, dotyczących sztuki nowoczesnej i współczesnej, zna daty powstania dzieł lub datuje je z dokładnością jednej dekady;

9. identyfikuje najbardziej reprezentatywne i najsłynniejsze dzieła na podstawie charakterystycznych środków warsztatowych i formalnych oraz przyporządkowuje je właściwym autorom;

III. Zapoznawanie z dorobkiem najwybitniejszych twórców dzieł architektury i sztuk plastycznych. Uczeń:

1. wymienia najistotniejszych twórców dla danego stylu lub kierunku w sztuce;

2. zna najwybitniejsze dzieła z dorobku artystycznego wybitnych przedstawicieli poszczególnych epok, kierunków i tendencji w sztuce od starożytności po czasy współczesne, z uwzględnieniem artystów schyłku XX i początku XXI wieku;

3. sytuuje twórczość artystów powszechnie uznawanych za najwybitniejszych w czasie, w którym tworzyli (z dokładnością do jednego wieku, a w przypadku twórców sztuki nowoczesnej i współczesnej – z dokładnością do połowy wieku) oraz we właściwym środowisku artystycznym;

4. łączy wybrane dzieła z ich autorami na podstawie charakterystycznych środków formalnych;

5. na podstawie przedłożonych do analizy przykładów dzieł formułuje ogólne cechy twórczości następujących twórców: Fidiasz, Poliklet, Praksyteles, Giotto, Jan van Eyck, Hieronim Bosch, Masaccio, Sandro Botticelli, Leonardo da Vinci, Michał Anioł, Andrea Mantegna, Piero della Francesca, Rafael Santi, Giorgione, Tycjan, Jacopo Tintoretto, Pieter Bruegel Starszy, Albrecht Dürer, Hans Holbein Młodszy, Donatello, Filippo Brunelleschi, Andrea Palladio, El Greco, Caravaggio, Gianlorenzo Bernini, Francesco Borromini, Diego Velázquez, Bartolomé Esteban Murillo, Georges de la Tour, Nicolas Poussin, Claude Lorrain, Peter Rubens, Anton van Dyck, Frans Hals, Rembrandt van Rijn, Jan Vermeer van Delft, Antoine Watteau, Jacques Louis David, Jean Auguste Dominique Ingres, Antonio Canova, Berthel Thorvaldsen, Francisco Goya, Eugène Delacroix, Caspar David Friedrich, William Turner, John Constable, Gustave Courbet, Jean François Millet, Eduard Manet, Claude Monet, Edgar Degas, August Renoir, Georges Seurat, Vincent van Gogh, Paul Gauguin, Paul Cézanne, Henri de Toulouse‑Lautrec, August Rodin, Gustaw Klimt, Alfons Mucha, Antonio Gaudí, Edward Munch, Henri Matisse, Pablo Picasso, Umberto Boccioni, Wasyl Kandinsky, Piet Mondrian, Kazimierz Malewicz, Marcel Duchamp, Giorgio de Chirico, Salvador Dalí, René Magritte, Marc Chagall, Amadeo Modigliani, Jackson Pollock, Andy Warhol, Roy Lichtenstein, Claes Oldenburg, Francis Bacon, Yves Klein, Niki de Saint Phalle, Christo, Duane Hanson, Victor Vasarelly, Alberto Giacometti, Constantin Brançusi, Henry Moore, Le Corbusier, Frank Lloyd Wright, oraz artystów polskich i działających w Polsce (m.in. takich jak: Wit Stwosz, Bartłomiej Berrecci, Tylman z Gameren, Dominik Merlini, Bernardo Belotto, Marceli Bacciarelli, Piotr Aigner, Piotr Michałowski, Artur Grottger, Henryk Rodakowski, Jan Matejko, Józef Chełmoński, Maksymilian i Aleksander Gierymscy, Józef Brandt, Olga Boznańska, Józef Pankiewicz, Władysław Podkowiński, Jan Stanisławski, Leon Wyczółkowski, Henryk Siemiradzki, Xawery Dunikowski, Stanisław Wyspiański, Józef Mehoffer, Jacek Malczewski, Witold Wojtkiewicz, Witkacy, Leon Chwistek i inni przedstawiciele grupy formistów, przedstawiciele grupy Rytm, kapistów i grupy „a.r.”, Tadeusz Makowski, Andrzej Wróblewski, Tadeusz Kantor, Jerzy Nowosielski, Alina Szapocznikow, Władysław Hasior, Roman Opałka, Magdalena Abakanowicz);

6. porównuje dzieła różnych artystów tworzących w podobnym czasie;

8. formułuje samodzielne, logiczne wypowiedzi argumentacyjne na temat twórczości wybitnych artystów.

IV. Kształcenie w zakresie rozumienia i stosowania terminów i pojęć związanych z dziełami sztuki, ich strukturą i formą, tematyką oraz techniką wykonania. Uczeń:

1. definiuje terminy związane z opisem formy i struktury dzieła architektonicznego, w tym określenia dotyczące typów i elementów planów budowli, elementów konstrukcyjnych i dekoracyjnych (dekoracji fasady i wnętrza) oraz układu przestrzennego;

2. zna terminologię związaną z opisem formy i treści dzieła malarskiego, rzeźbiarskiego i graficznego, w tym m.in. nazwy formuł ikonograficznych, słownictwo niezbędne do opisu kompozycji, kolorystyki, relacji przestrzennych i faktury dzieła;

4. rozróżnia techniki sztuk plastycznych, jak:

b) w grafice: techniki druku wypukłego (drzeworyt, linoryt), techniki druku wklęsłego (miedzioryt, akwaforta, akwatinta), techniki druku płaskiego (litografia, sitodruk‑serigrafia),

5. analizując i opisując dzieła architektoniczne, właściwie stosuje terminy i pojęcia dotyczące struktury architektury;

6. właściwie stosuje terminy dotyczące opisu treści i formy dzieł sztuk plastycznych;

V. Zapoznanie ze zbiorami najważniejszych muzeów i kolekcji dzieł sztuki na świecie i w Polsce, a także z funkcją mecenatu artystycznego oraz jego wpływem na kształt dzieła sztuki. Uczeń:

3. łączy dzieło z muzeum lub miejscem (kościoły, pałace, galerie), w którym się ono znajduje.

Nauczysz się

rozumieć wyjaśniać pojęcie Gesamtkunst/Gesamkunstwerk;

wyjaśniać pojęcia z zakresu historii sztuki potrzebne do analizy twórczości artystów i obiektów secesyjnych;

analizować cechy charakterystyczne secesji, główne ośrodki rozwoju secesji, najbardziej reprezentatywne dzieła (architektura, rzeźba, malarstwo, rzemiosło artystyczne).

m8c0d6a5b286227fd_0000000000038

Pokolenia artystów z różnych krajów przygotowały grunt dla pojawienia się secesjiSecesjasecesji. Szczególną rolę odegrali w tym procesie Anglicy, poczynając od Wiliama Blake’a, poprzez prerafaelitów, kończąc na twórcach skupionych w The Arts and Crafts Exhibition Society. Z drugiej strony, solidne podłoże teoretyczne secesji dali Niemcy, Karl Trahndorff i wybitny kompozytor, Richard Wagner, którzy sformułowali w pewnym odstępie czasu (1827 i połowa XIX w.) ideę GesamtkunstwerkGesamtkunstGesamtkunstwerk czyli dzieła sztuki totalnej, uniwersalnego dzieła sztuki czy też syntezy sztuk.

Mimo drastycznej czasami krytyki środowisk konserwatywnych idee sztuki secesyjnej błyskawicznie rozeszły się po Europie. Szybko uformowało się kilka głównych ośrodków tego prądu artystycznego, przyjmującego różne nazwy, jak na przykład Art Nouveau we Francji, The New Art w świecie anglojęzycznym, Jugendstil w Niemczech, Sezessionsstil w Austrii, Paling stijl w Belgii czy Modernismo w Hiszpanii.

Secesja w Anglii i Stanach Zjednoczonych Ameryki

Przy bogactwie sztuki secesyjnej, zwróćmy uwagę na anglika, rysownika I ilustratora, Aubreya Beardsleya (1872- 1898).

R1dCruLiWakoD1
Ilustracja interaktywna przedstawia rysunek do AA Poe, „Maska Szkarłatnej Śmierci” autorstwa Aubrey Beardsley. Rysunek ukazuje postacie w strojach scenicznych. W Centrum znajduje się kobieta z nagim biustem oraz przyprawionymi rogami. Na ilustracji znajduje się aktywny punkt zawierający dodatkowe informacje: 1. Aubrey Beardsley w praktykach graficznych, z upodobaniem stosuje giętkie linie I wielkie plamy. Oddziaływanie jego było rozległe, Inspirował artystów m. in. ze Stanów, Niemiec, Holandii, Polski I Rosji. Punkt 1: Aubrey Beardsley w swych pracach graficznych, z upodobaniem stosował on giętkie linie I wielkie, płaskie plamy. Oddziaływanie jego było rozległe, Inspirował artystów m. in. ze Stanów, Niemiec, Holandii, Polski I Rosji.
Aubrey Beardsley , ilustracja do noweli A. A. Poe, „Maska Szkarłatnej Śmierci”, 1894 - 1895, online-skills, CC BY 3.0

W Stanach Zjednoczonych wybitnym reprezentantem secesji był specjalizujący się w wytwarzaniu szklanych naczyń Louis Comfort Tiffany (1848 - 1933).

R1QGQlcjTElv31
Ilustracja interaktywna przedstawia fotografię wazy „Wazon Peacoc” autorstwa Louisa Comforta Tiffany'ego. Fotografia ukazuje wazę w kształcie rozciągniętej muszli. Na powierzchni naczyń dominują pasy w żółtych i niebieskich kolorach. Na ilustracji znajduje się aktywny punkt zawierający dodatkowe informacje: Punkt 1: Pisano o dziełach Louis'a Comfort'a Tiffany'ego, że stanowią one: Pełne wdzięku obrazy egzotycznych kwiatów na wiotkich łodygach, skręcone formy owoców lub bryły dziwnie ukształtowanego szkła z przygodnymi otworami. Miały też w opinii miłośników tworzyć: świat z marzenia sennego o osobliwie przeinaczonych proporcjach i detalach.
Louis Comfort Tiffany, „Peacoc vase”, ok. 1901 r., Stanley Siegel Collection, online-skills, CC BY 3.0

Francuska secesja

Jeśli chodzi o secesję francuską, należy zwrócić uwagę na działalność architekta Hectora Guimarda (1867 - 1942). Zbudował on w Paryżu w latach 1898 - 1901, zburzoną już w 1904 r., La salle Humbert de Romans. W obiekcie tym śmiało odsłonił elementy stalowej konstrukcji, budując efekt tajemniczego, magicznego lasu. Był on również autorem ikonicznych dla Art Nouveau, mocno nasyconych motywami floralnymi stacji paryskiego metra. Jest to doskonały przykład, jak architektura secesyjna odwoływała się do Natury. Równocześnie Guimard projektował meble, co z kolei jest świadectwem działania zasady Gesamtkunst – syntezy dzieł sztuki.

Kolejnym wybitnym reprezentantem Art Nouveau był jubiler Rene Laliqua (1860 - 1945).

R1QXcUKS3USNS1
Ilustracja interaktywna przedstawia broszkę „Kobieta ważka” autorstwa Hectora Guimarda. Broszka nawiązuje do motywów natury. Jej kształt przypomina ważkę połączoną z sylwetką kobiety. Na ilustracji przedstawiono aktywny punkt zawierający dodatkowe informacje: Punkt 1: René Lalique ukazuje – z jednej strony – fascynację motywami zaczerpniętymi z Natury, z drugiej zaś, charakterystyczne dla okresu nastawienie na innowacyjność. Artysta ten dokonał przełomu w dziejach biżuterii. Przesunął bowiem akcent z kosztowności materiału na piękno kształtu, koloru, struktury powierzchni i kompozycji.
René Lalique, „Kobieta ważka”, Muzeum Galusta Gulbenkiana, Lizbona, online-skills, CC BY 3.0

Reprezentantami francuskiego rzemiosła artystycznego epoki byli również Émil Gallé (1846 – 1904) oraz Lucien Gaillard (1861 – 1942).

Dla wielu osób kwintesencją estetyki secesyjnej jest działalność czeskiego artysty, który sławę zdobył jednak w Paryżu, Alfonsa Muchy (1860 - 1939). Jego plakaty i dzieła malarskie, krążące wokół motywów pięknych, subtelnie przedstawianych postaci kobiecych, otaczanych bujną floralną dekoracją, budziły uznanie współczesnych i są znane do dziś.

R1cxJFK7hkQvy1
Alphonse Mucha, „Lato” z cyklu „Cztery pory roku”, olej na desce, 1896 r., kolekcja prywatna, wikimedia.org, domena publiczna

Bruksela i Holandia

m8c0d6a5b286227fd_0000000000096
Ra0BBeeWMuA3J1
V. Horta, Sala teatralna w „Maison du Peuple” (Volkshuis) w Brukseli, 1896 – 1899, zburzony w 1965 r., wikimedia.org, domena publiczna

W Belgii, w Brukseli tworzył wybitny architekt, Victor Horta (1861 - 1947). Jego dziełem jest niezachowany, a powstały w latach 1896 – 1899 Maison du Peuple (Volkshuis). Horta jest też autorem Maison (Hotel) Tassel. Jest to doskonały przykład działania idei Gesamtkunst. Secesyjnej architekturze towarzyszy zastosowanie secesyjnych form malarskich i rzemiosła artystycznego. Te same idee przyświecały twórczości Henryka van der Velde (1863 – 1957), architekta, dekoratora wnętrz, projektanta tkanin i strojów. Jego dziełem jest wzniesiony w latach 1905‑1911 w Brukseli Palais Stoclet. Malarski aspekt twórczości prezentuje zaś Straż anielska z 1893 r.

W pobliskiej Holandii działał specjalizujący się w malarstwie, grafice i rysunku Jan Toorop (1858 – 1928).

Niemcy

W Niemczech, szczególną rolę w rozwoju secesji odegrały dwa ośrodki, Monachium i Berlin. Łączyła je postać Augusta Endella (1871 – 1925), berlińczyka, aktywnego w latach 1897‑1897 w Monachium. Był on teoretykiem sztuki, który w 1898 r. sformułował program sztuki bezprzedmiotowej, głosił poglądy udostępniania sztuki jak najszerszym kręgom społeczeństwa. Endell projektował meble, tkaniny, biżuterię i wyroby z metalu. Jego najsławniejszym dziełem jest jednak zniszczona w czasach nazizmu fasada monachijskiej pracowni fotograficznej Elvira z 1897/1898 r. Na gładkim, nie rozczłonkowanym, płasko zakończonym murze o pięciu asymetrycznieAsymetriaasymetrycznie rozmieszczonych oknach, z których każde ma inny wykrój i format, artysta rozpostarł olbrzymi płaski relief ze stiuku o barwach lilafioletowych i turkusowozielonych. Elementy zaczerpnięte ze świata przyrody przechodzą lub łączą się z ornamentami bezprzedmiotowymi w niezwykłą fantastyczną całość. (Mieczysław Wallis )

R1NlBh6rlxRNd1
Ilustracja przedstawia budynek „Atelier Elvira” autorstwa August Endell. Stary budynek odznacza się nieregularnym kształtem drzwi oraz okien. Na elewacji budynku widnieje oryginalne zdobienie. Na ilustracjach są dostępne dwa aktywne punkty zawierające dodatkowe informacje: Punkt 1: Wnętrze, klatka schodowa. Punkt 2: Wnętrze, schody.
August Endell, „Atelier Elvira”, 1897 - 1898 r., Monachium, online-skills, CC BY 3.0

Secesja wiedeńska

R1aOlUgH5hYb51
Widok ogólny „Pawilonu Secesji” od strony fasady, wikimedia.org, CC BY-SA 4.0

Trudno sobie wyobrazić obraz Nowej Sztuki bez wspomnienia o artystach wiedeńskich. Ich grupa, w 1897 r., założyła stowarzyszenie Secesja Wiedeńska. Za najbardziej klasycznie ucieleśniające idee Nowej Sztuki spośród licznych dzieł tego środowiska należy uznać Pawilon Secesji wybudowany według projektu Josepha Olbricha (1867 – 1908) w latach 1897 -1898, a ozdobiony przez grupę artystów należących do stowarzyszenia. Warto wspomnieć, że w 1902 r. z okazji XIV Wystawy Secesji poświęconej Beethovenowi, oparty na wątkach muzycznych fryz wykonał we wnętrzu obiektu, jeden z najsławniejszych secesyjnych malarzy, Gustav Klimt (1862 - 1918), zaś autorem ustawionej tam rzeźby kompozytora był Max Klinger (1857 – 1920). Tak oto w Pawilonie architektura łączyła się z rzeźbą, malarstwem i muzyką wypełniając założenia Gesamtkunst.

Antonio Gaudi

Antonio Gaudi (1852 – 1925) był najważniejszym przedstawicielem secesji w Katalonii. Jednym z najwybitniejszych dzieł reprezentowanej przez niego sztuki totalnej jest Casa Milà, wielka kamienica wybudowana w centrum Barcelony w latach 1906 – 1910.

RIeFufPb69z1o1
Ilustracja interaktywna przedstawia budynek Casa Milà autorstwa Antonio Gaudi'ego. Fasada budynku przypomina wzburzone morze. Wygląda ciężko i monumentalnie choć wzniesiona jest z cienkich wapiennych płyt. Balkony zdobią kute z żelaza balustrady przybierające kształt dzikich chaszczy. Na elewacji budynku widnieje oryginalne zdobienie. Na ilustracji są dostępne trzy aktywne punkty zawierające dodatkowe informacje: Punkt 1: Dziedziniec. Punkt 2: Wnętrze, brama. Punkt 3: Wnętrze.
Antonio Gaudi, „Casa Milà”, 1906 - 1910 r., Barcelona, online-skills, CC BY 3.0

Zadania

classicmobile
Ćwiczenie 1
RbSAO2157wmpT1
Rozpoznaj niżej zaprezentowane obiekty. Podaj ich nazwę, autora, miejsce oraz datę powstania.
Źródło: online-skills, licencja: CC0.
static
classicmobile
Ćwiczenie 2
Rcdp9eCk5NZyS1
Odpowiedz na pytanie Kto po raz pierwszy użył pojęcia Gesamtkunstwerk?
Źródło: online-skills.
static
Zobacz także

Inna wersja zadania

R6KAB4ATKacpAm8c0d6a5b286227fd_00000000000071
Ćwiczenie 3
Zaproponuj pytanie do materiału.
Źródło: online skills.
classicmobile
Ćwiczenie 4
R1aoT4qclLDzB1
Opisz jeden z wazonów prezentowanych w materiale.
Źródło: online-skills.
static
classicmobile
Ćwiczenie 5
R1WSMkKi7K2wr1
Źródło: online-skills.
static
classicmobile
Ćwiczenie 6
R1asGjNadmTiS1
Odpowiedz na pytanie. Kto jest autorem broszki przedstawiającej połączenie ważki i kobiety?
Źródło: online-skills.
static
classicmobile
Ćwiczenie 7
RoQgdObdNjJ4r1
Wskaż zdanie/zdania prawdziwe, stanowiące odpowiedź na pytanie: Jakie cechy sztuki secesji wyodrębnione przez Wilfrieda Kocha można zastosować w przedstawionych w materiale dziełach Hectora Guimarda? Możliwe odpowiedzi: 1. Zastosowanie dużych płaskich plam barwnych. 2. Zastosowanie fali płynnych linii i organicznych form roślinnych, pozbawione światłowodów w dekoracji malarskiej, plastyczne w dekoracji fasad. 3. Mebel dopasowany do funkcji ruchowych ciała połączeń, zastosowania linii faliste i formach plastycznych. Pokaż rozwiązanie
Źródło: online-skills.
static
classicmobile
Ćwiczenie 8
Rcgv8YqPUP7gi1
Źródło: online-skills.
static
Polecenie 1

Na podstawie informacji uzyskanych podczas lekcji, a także znalezionych we własnym zakresie, stwórz katalog/portfolio dzieł powstałych w jednym z wybranych centrów rozwoju secesji (Niemcy, Belgia). Opatrz zebrane dzieła fachowymi metryczkami zawierającymi imię i nazwisko autora, tytuł pracy, czas jej powstania, technikę wykonania, rozmiary oraz miejsce przechowywania (w wypadku architektury: autor, nazwa i przeznaczenie, czas powstania, lokalizacja).

m8c0d6a5b286227fd_0000000000007
m8c0d6a5b286227fd_0000000000254

Słownik pojęć

Amor vacui
Amor vacui

skłonność stylistyczna secesji polegająca na umiłowaniu wielkich pustych przestrzeni.

Asymetria
Asymetria

(jako zasada kompozycyjna) odchodzenie od kompozycji symetrycznych czyli opierających się na zasadzie odpowiedniości po obu stronach pionowej osi środkowej (występujące w rozpiętości od symetrii idealnej (lustrzanej), poprzez symetrię daleko idącą, aż do symetrii jedynie przybliżonej (swobodnej).

Biomorfizacja
Biomorfizacja

stosowane w secesji z upodobaniem, co wiązało się z ideą związku sztuki z naturą, upodabnianie dzieł zdobnictwa lub architektury albo ich części do istot żywych lub ich organów

Gesamtkunst
Gesamtkunst

„Wszechsztuka”. Użyty przez Richarda Wagnera w rozprawie „Das Kunst der Zukunft (Sztuka przyszłości)” w 1850 (1849‑1852) r. postulat najściślejszego zespolenia różnych dziedzin sztuki, w tym architektury, malarstwa, rzemiosła artystycznego, poezji i muzyki. Hasło to przyświecało artystom secesyjnym. Nawiązywał on do idei K. F. E. Trahndorffa z 1827 r.

Kształt negatywny
Kształt negatywny

nawiązujące do stylistyki Dalekiego Wschodu dostrzeganie walorów i stosowanie w kompozycji kształtów pustej przestrzeni, zawartych między kształtami pełnymi, dwuwymiarowymi – sylwetami lub trójwymiarowymi – bryłami

Secesja
Secesja

1. z łacińskiego „seccesio „ = „odejście” – styl w sztuce europejskiej ostatniego dziesięciolecia XIX i pierwszego XX wieku, zaliczany w ramy modernizmu. Istotą secesji było dążenie do stylowej jedności sztuki dzięki łączeniu działań w różnych jej dziedzinach, a w szczególności rzemiosła artystycznego, architektury wnętrz, rzeźby i grafiki.2. Cechy charakterystyczne według W. Kocha (Style w architekturze, Warszawa 2017) Stosowanie faliście płynnych linii i organicznych form roślinnych (rośliny wodne, magnolie, lilie), a także łabędź, żuraw, flaming, rozwiane włosy itp., pozbawione światłocienia w grafice książkowej, na tapetach i tkaninach, plastyczne w dekoracji fasad, wnętrz i mebli; formy wcześniejszych stylów stosowane w pierwotnych, „dojrzałych” kształtach; meble (zwłaszcza służące do siedzenia) dopasowane do funkcji ruchowych ciała ludzkiego.3. Programowy antyhistoryzm, nastawienie na innowacyjność i uniwersalność aspiracji, nobilitacja i egzaltacja zdobnictwa, dekoracyjność i dekoratywność, zacieranie granic między sztukami, dążenie do syntezy sztuk, dążenie do całości stylowo jednolitych, używanie giętkich, dynamicznych linii, stosowanie płaskiej plamy, skłonność do asymetrii, stosowanie jasnej palety barw, stosowanie z umiarem ornamentu, amor vacui i wykorzystywanie w kompozycjach kształtów negatywnych, uwielbienie świata organicznego wyrażające się zwrotem do natury i stosowaniem biomorfizacjiBiomorfizacjabiomorfizacji, stosowanie symbolizmu, postawa herakliteizmu („wszystko płynie”), wykorzystywanie pierwiastków onirycznych, inspiracje sztuką Dalekiego Wschodu.

Źródło:

M. Wallisa, Secesja, Warszawa 1984.

W. Koch, Style w architekturze, Warszawa 2017.

encyklopedia.pwn.pl

m8c0d6a5b286227fd_0000000000317

Galeria dzieł sztuki

m8c0d6a5b286227fd_0000000000322

Bibliografia

  1. M. Wallisa, Secesja, Warszawa 1984.

  2. W. Koch, Style w architekturze, Warszawa 2017.