Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
R1UORbgqIqgpM1

Plama i kontur – projektuję plakat okolicznościowy

Źródło: online skills, licencja: CC BY 3.0.

Ważne daty

1798 – wynalezienie techniki litografii (wynalazca: Alois Senefelder)

1840‑1845 – powstanie cyklu litografii reklamowych zapowiadających plakat, jako dzieło tworzone przez artystę; autorzy: wydawca Jean Alexis Rouchon i malarz Paul Baudry

1864‑1901 – lata życia francuskiego malarza i grafika, Henriego de Toulouse‑Lautreca, twórcy pierwszego plakatu

1891 – stworzenie pierwszego plakatu (twórca: Henri de Toulouse‑Lautrec)

1914‑2005 – lata życia Henryka Tomaszewskiego, jednego z najwybitniejszych polskich twórców plakatu

Lata 60. XX wieku – powstanie określenia „polska szkoła plakatu” w odniesieniu do grupy polskich artystów tworzących plakaty

1966 – I Międzynarodowe BiennaleBiennaleBiennale Plakatu w Wilanowie (Polska) – pierwsza cykliczna impreza poświęcona sztuce plakatu

1

Scenariusz dla nauczyciela

Ra4Afa7hNGY9J1
Scenariusz zajęć do pobrania.
Źródło: online skills, licencja: CC BY 3.0.

I. Opanowanie zagadnień z zakresu języka i funkcji plastyki; podejmowanie działań twórczych, w których wykorzystane są wiadomości dotyczące formy i struktury dzieła. Uczeń:

I.6) rozróżnia gatunki i tematykę dzieł w sztukach plastycznych (portret, autoportret, pejzaż, martwa natura, sceny: rodzajowa, religijna, mitologiczna, historyczna i batalistyczna); niektóre z tych gatunków odnajduje w grafice i w rzeźbie; w rysunku rozpoznaje studium z natury, karykaturę, komiks, rozumie, czym jest w sztuce abstrakcja i fantastyka; podejmuje działania z wyobraźni i z natury w zakresie utrwalania i świadomości gatunków i tematów w sztuce, stosuje w tym zakresie różnorodne formy wypowiedzi (szkice rysunkowe, fotografie zaaranżowanych scen i motywów, fotomontaż).

II. Doskonalenie umiejętności plastycznych – ekspresja twórcza przejawiająca się w działaniach indywidualnych i zespołowych. Uczeń:

II.2) wyraża w pracach plastycznych uczucia i emocje wobec rzeczywistości, a także płynące z inspiracji muzycznych czy literackich (impresja i ekspresja); rysuje, maluje, ilustruje zjawiska i wydarzenia realne i wyobrażone (także w korelacji z innymi przedmiotami);

III. Opanowanie podstawowych wiadomości z zakresu kultury plastycznej, jej narodowego i ogólnoludzkiego dziedzictwa kulturowego. Uczeń:

III.4) wymienia, rozpoznaje i charakteryzuje najważniejsze obiekty kultury wizualnej w Polsce, wskazuje ich twórców;

III.5) rozpoznaje wybrane, najbardziej istotne dzieła z dorobku innych narodów;

III.6) rozumie i charakteryzuje na wybranych przykładach z różnych dziedzin pojęcie stylu w sztuce;

Nauczysz się

rozróżniać rodzaje plakatów okolicznościowych;

wskazywać kluczowe daty dotyczące plakatu;

wyjaśniać pojęcia: plakat, grafika użytkowa, biennale, litografia.

Wprowadzenie

Plakat jest artystycznym gatunkiem grafiki użytkowej. Jego podstawowe funkcje to zwrócenie uwagi przypadkowego odbiorcy, zainteresowanie go daną problematyką oraz przekazanie mu konkretnych treści. Plakat powinien być zwięzły, przejrzysty, prosty, czytelny z określonej odległości i zawierać minimalną ilość tekstu.
Podstawowym zestawem środków wyrazu wykorzystywanych w plakacie jest linia – zwłaszcza kontur – płaska plama barwna i litera określonego kształtu i wielkości.

R15mSSthxlOJv1
Ilustracja interaktywna przedstawia plakat festiwalu muzycznego. Po lewej stronie, na białym tle, znajduje się fragment skrzypiec z widocznym otworem rezonansowym. Po lewej umieszczony jest tekst, którego czcionka nawiązuje do kształtu skrzypiec. Tekst brzmi następująco: "Live music. Classical music. Festival Concert hall. Sample text here. 01.01.13, 19.00". Na ilustracji umieszczony jest niebieski kwadrat z literą "i". Po odwróceniu ilustracji pokazuje się informacja:
Przykładowy wzór plakatu festiwalu muzycznego, online-skills, CC BY 3.0
R79SDR0dNt33x1
Ilustracja interaktywna przedstawia plakat promujący festiwal filmowy. Na żółtym tle umieszczone są napisy CINEMA FESTIVAL MOVIE TIME MONTH 25. Po lewej stronie znajduje się kamera stojąca bokiem, z której obiektywu wyłania się białe światło. Na ilustracji umieszczony jest niebieski kwadrat z literą "i". Po odwróceniu ilustracji pokazuje się informacja:
Przykładowy wzór plakatu festiwalu filmowego, online-skills, CC BY 3.0
R7jd2GW4qXQAb1
Ilustracja interaktywna przedstawia plakat promujący kawiarnię. Na niebieskim tle znajduje się kobieta ukazana z półprofilu. Na ustach ma nałożoną czerwoną pomadkę. Również czerwone są paznokcie u jej dłoni, którą kieruje w stronę widza. Powyżej oraz poniżej postaci znajduje się tekst TAKE A BREAK, którego niektóre wyrazy otoczone są niebieskim konturem. W lewym górnym rogu - jako symboliczny kontur - usytuowana jest filiżanka. Na dolnej krawędzi zamieszczony jest tekst: FRESH COFFEE ALWAYS. Na ilustracji znajduje się niebieski kwadrat z literą "i". Po odwróceniu ilustracji pokazuje się informacja:
Przykładowy wzór plakatu kawiarni, online-skills, CC BY 3.0
RPqqdVuQzNiRw1
Ilustracja interaktywna przedstawia plakat, na którym na czarnym tle umieszczone są białe półcienie tańczącej pary. Odwrócony plecami do widza mężczyzna ubrany jest w czarną marynarkę, spod której wystaje biały kołnierz koszuli. Ubranie mężczyzny zlewa się z tłem. Kobieta ukazana jest z profilu. Rękę ma położoną na plecach mężczyzny. Nad postaciami znajduje się tekst: TANGO Black. Na ilustracji umieszczony jest niebieski kwadrat z literą "i". Po odwróceniu ilustracji pokazuje się informacja:
Przykładowy wzór plakatu promującego wieczorek taneczny, online-skills, CC BY 3.0
R6zVs4AGUgqz51
Ilustracja interaktywna przedstawia plakat promujący koncert jazzowy. Ukazuje postać mężczyzny w kapeluszu grającego na saksofonie. Wizerunek jest jednolitą plamą, powtórzoną w trzech przeźroczystych kolorach, nałożonych na siebie w niewielkiej odległości. Po prawej stronie umieszczone są napisy JAZZ CONCERT LIVE MUSIC MUSICAL INSTRUMENTS 23:45. Na ilustracji umieszczony jest niebieski kwadrat z literą "i". Po odwróceniu ilustracji pokazuje się informacja:
Przykładowy wzór plakatu koncertu Jazzowego, online-skills, CC BY 3.0
R2MRaeqokZcSq1
Ilustracja interaktywna przedstawia plakat Henriego de Toulouse-Lautreca "Moulin Rouge - La Goulue". Jest on reklamą Moulin Rouge, słynnej paryskiej sceny kabaretowej. Plakat przedstawia La Goulue w trakcie występu. Kompozycja i kadr są dynamiczne. Na pierwszym planie został ukazany z profilu mężczyzna we fraku i cylindrze na głowie. Zwrócony jest w lewo. W głębi znajduje się La Goulue w trakcie tańca. Góra jej stroju jest czerwona w białe grochy, spódnica widoczna od spodu, podniesiona przez nogę. Po lewej stronie znajdują się żółte reflektory. W dali ukazani zostali widzowie jako czarne cienie. Na górze znajdują się napisy w korach czarnym i czerwonym. Jest to tytuł oraz: BAL TOUS Les SOIRS. Na ilustracji umieszczony jest niebieski kwadrat z literą "i". Po odwróceniu ilustracji pokazuje się informacja:
Henri de Toulouse-Lautrec, „Moulin Rouge - La Goulue”, 1891, Indianapolis Museum of Art, wikimedia.org, domena publiczna
R1RYHdkGus2NF1
Ilustracja interaktywna przedstawia plakat „Ambassadeurs: Aristide Bruant” Henriego de Toulouse-Lautreca. Ukazuje mężczyznę w czarnym kapeluszu, czarnej pelerynie i czerwonym szaliku. Tło po lewej stronie jest pomarańczowe i kontrastuje z czarnym kapeluszem. Natomiast na fioletowym tle po prawej stronie znajduje się cień mężczyzny. Konturowe napisy odcinają się od tła i dopełniają kompozycję w dolnej części plakatu. Zawierają między innymi nazwę kawiarni. Na ilustracji umieszczony jest niebieski kwadrat z literą "i". Po odwróceniu ilustracji pokazuje się informacja:
Henri de Toulouse-Lautrec, „Kawiarnia Les Ambassadeurs: Artiste Bruant”, 1892, kolekcja prywatna, wikimedia.org, domena publiczna
R1d3AXf8DLbZq1
Ilustracja interaktywna przedstawia plakat autorstwa Henryka Tomaszewskiego, „Obywatel Kane”, promujący projekcje filmu. Na żółto-białym tle umieszczone są wizerunki tytułowego bohatera. dodatkowo na czerwonych paskach znajdują się napisy z jego nazwiskiem, nazwiskiem reżysera (Orson Welles), odtwórców głównych ról (Orson Welles, Joseph Cotten) oraz tytuł filmu. Na ilustracji umieszczony jest niebieski kwadrat z literą "i". Po odwróceniu ilustracji pokazuje się informacja:
Henryk Tomaszewski, „Obywatel Kane”, 1948, fot. Filip Pągowski, cinemaposter.com, CC BY 3.0

Zadania

R1OgMMuwqpzgD
Ćwiczenie 1
Dopasuj słowo do odpowiadającej mu definicji. Grafika Możliwe odpowiedzi: 1. Artystyczny gatunek grafiki użytkowej, ogłoszenie, reklama, hasło, informacja ujęte w artystyczną formę drukarską, graficzną lub malarską., 2. Technika graficzna zaliczana do druku płaskiego, polegające na wykonaniu rysunku tłustą kredką, farbą lub tuszem na płycie kamiennej, która jest przygotowana w taki sposób, aby tylko część pokryta rysunkiem przyjmowała farbę, a następnie pokryciu farbą drukarską i odbiciu na papierze., 3. Dziedzina sztuk plastycznych obejmująca techniki, które pozwalają na powielanie odbitek na dowolnym podłożu z wcześniej wykonanej formy. Plakat Możliwe odpowiedzi: 1. Artystyczny gatunek grafiki użytkowej, ogłoszenie, reklama, hasło, informacja ujęte w artystyczną formę drukarską, graficzną lub malarską., 2. Technika graficzna zaliczana do druku płaskiego, polegające na wykonaniu rysunku tłustą kredką, farbą lub tuszem na płycie kamiennej, która jest przygotowana w taki sposób, aby tylko część pokryta rysunkiem przyjmowała farbę, a następnie pokryciu farbą drukarską i odbiciu na papierze., 3. Dziedzina sztuk plastycznych obejmująca techniki, które pozwalają na powielanie odbitek na dowolnym podłożu z wcześniej wykonanej formy. Litografia Możliwe odpowiedzi: 1. Artystyczny gatunek grafiki użytkowej, ogłoszenie, reklama, hasło, informacja ujęte w artystyczną formę drukarską, graficzną lub malarską., 2. Technika graficzna zaliczana do druku płaskiego, polegające na wykonaniu rysunku tłustą kredką, farbą lub tuszem na płycie kamiennej, która jest przygotowana w taki sposób, aby tylko część pokryta rysunkiem przyjmowała farbę, a następnie pokryciu farbą drukarską i odbiciu na papierze., 3. Dziedzina sztuk plastycznych obejmująca techniki, które pozwalają na powielanie odbitek na dowolnym podłożu z wcześniej wykonanej formy.
R1ahpaPvN8R911
Ćwiczenie 2
Wybierz z poniższych tę formę sztuki użytkowej, którą uprawiał Henri de Toulouse-Lautrec. Możliwe odpowiedzi: 1. meblarstwo, 2. złotnictwo, 3. ceramika, 4. projektowanie graficzne, 5. moda.
R1JaKe5bWH7MZ1
Ćwiczenie 3
Odpowiedz na pytanie. Do jakiego rodzaju druku zaliczana jest litografia? Możliwe odpowiedzi: 1. wklęsłego, 2. wypukłego, 3. płaskiego.
RdOgmUysDQkxA
Ćwiczenie 4
Wskaż cechy, jakimi powinien charakteryzować się plakat. Możliwe odpowiedzi: 1. Zwięzłość, 2. Prostota, 3. Chaos kolorystyczny
Źródło: online skills, licencja: CC BY 3.0.

Audiobook, oraz zadania

Audiobook Początki plakatu, zasady i etapy tworzenia plakatu

R1MCMBlvnPgtR1
Audiobook: „Początki plakatu, zasady i etapy tworzenia plakatu”.
„Początki plakatu, zasady i etapy tworzenia plakatu”, online-skills, CC BY 3.0
R1M5Yi8MbIdbE
Ćwiczenie 5
Zaznacz odpowiedzi, które wskazują najważniejsze funkcje plakatu. Możliwe odpowiedzi: 1. Zwrócenie uwagi odbiorcy, 2. Zainteresowanie daną problematyką, 3. Przekazanie konkretnych treści
Źródło: online skills, licencja: CC BY 3.0.
RkBvANU1ercgv
Ćwiczenie 6
Odpowiedz na pytanie. Jak nazywał się francuski malarz i grafik, twórca pierwszego plakatu? Możliwe odpowiedzi: 1. Edgar Degas, 2. Henri de Toulouse-Lautrec, 3. Paul Gauguin
Źródło: online skills, licencja: CC BY 3.0.
RL0g3qkZkqaFJ
Ćwiczenie 7
Odpowiedz na pytanie. Jak nazywał się jeden z twórców tak zwanej „polskiej szkoły plakatu”? Możliwe odpowiedzi: 1. Henryk Cieszkowski, 2. Henryk Malczewski, 3. Henryk Tomaszewski.
Źródło: online skills, licencja: CC BY 3.0.
R38TeJ7JdmGNb1
Ćwiczenie 8
Wymień dwa tytuły plakatów zaprojektowanych przez Henriego de Toulouse'a-Lautreca.
R7VjhLyPKYr6D1
Ćwiczenie 9
Wysłuchaj nagrania abstraktu i zastanów się, czego jeszcze chciałbyś się dowiedzieć w związku z tematem lekcji.

Słownik pojęć

Biennale
Biennale

wł., dwuletni’; nazwa imprezy artystycznej (wystawy, festiwalu), zwykle międzynarodowej, organizowanej co 2 lata.

Czcionka
Czcionka

kształt i wielkość liter w druku.

Grafika
Grafika

dziedzina sztuk plastycznych. Obejmuje techniki, które pozwalają na powielanie odbitek na dowolnym podłożu z wcześniej wykonanej formy. Ze względu na pełnione funkcje wyróżniamy grafikę artystyczną i grafikę użytkową.

Grafika użytkowa
Grafika użytkowa

dziedzina grafiki, związana z rynkiem wydawniczym i reklamą. Służy projektowaniu plakatów, ilustracji książkowych, reklam, znaczków pocztowych, banknotów, zaproszeń i tym podobnych, wykorzystywanych w codziennym użytkowaniu.

Litografia
Litografia

technika graficzna polegająca na wykonaniu rysunku tłustą kredką lub tuszem na płycie kamiennej, pokryciu go farbą drukarską i odbiciu na papierze. Także odbitka wykonana tą techniką.

Plakat
Plakat

gatunek grafiki użytkowej o funkcji informacyjnej, reklamowej, propagandowej itp. Także duży arkusz papieru zawierający informację w formie graficznej.

Źródło:

encyklopedia.pwn.pl

sjp.pwn.pl

Galeria dzieł sztuki

Bibliografia

Nick Souter, Plakat i reklama, Muza, Warszawa 2012.

Henri de Toulouse‑Lautrec, seria Najwięksi Malarze Świata, Amercom, Poznań, Warszawa 2011.