1888 – powstanie obrazu Widzenie po kazaniu Paula Gauguina, które dało początek nowemu nurtowi w malarstwie – syntetyzmowi
1897‑1898 – malowanie dzieła Skąd przyszliśmy? Kim jesteśmy? Dokąd idziemy?, które Paul Gauguin uważał za swój najlepszy obraz artystyczny, testament i manifest
1
Scenariusz lekcji dla nauczyciela
RTcUC0a1Shw1m1
1
I. Opanowanie zagadnień z zakresu języka i funkcji plastyki; podejmowanie działań twórczych, w których wykorzystane są wiadomości dotyczące formy i struktury dzieła. Uczeń:
1) wykazuje się znajomością dziedzin sztuk plastycznych: malarstwa, rzeźby, grafiki, architektury (łącznie z architekturą wnętrz), rysunku, scenografii, sztuki użytkowej dawnej i współczesnej (w tym rzemiosła artystycznego); rozumie funkcje tych dziedzin i charakteryzuje ich język; rozróżnia sposoby i style wypowiedzi w obrębie dyscyplin; zna współczesne formy wypowiedzi artystycznej, wymykające się tradycyjnym klasyfikacjom, jak: happening, performance, asamblaż; sztuka nowych mediów;
2) rozróżnia cechy i rodzaje kompozycji w naturze oraz w sztukach plastycznych (odnajduje je w dziełach mistrzów, a także w tworach i zjawiskach przyrody); tworzy różnorodne układy kompozycyjne na płaszczyźnie i w przestrzeni (kompozycje otwarte i zamknięte, rytmiczne, symetryczne, statyczne i dynamiczne); ustala właściwe proporcje poszczególnych elementów kompozycyjnych, umiejętnie równoważy kompozycję, wykorzystując kształt i kontrast form;
3) klasyfikuje barwy w sztukach plastycznych; wykazuje się znajomością pojęć: gama barwna, koło barw, barwy podstawowe i pochodne, temperatura barwy, walor barwy; rozróżnia i identyfikuje w dziełach mistrzów i własnych kontrasty barwne: temperaturowe, dopełnieniowe i walorowe; podejmuje działania twórcze z wyobraźni i z zakresu interpretacji natury, uwzględniające problematykę barwy;
II. Doskonalenie umiejętności plastycznych – ekspresja twórcza przejawiająca się w działaniach indywidualnych i zespołowych. Uczeń:
1) w zadaniach plastycznych interpretuje obserwowane przedmioty, motywy i zjawiska, stosując środki wyrazu zgodnie z własnym odczuciem; w wyższych klasach podejmuje również próby rysunkowego studium z natury;
2) wyraża w pracach plastycznych uczucia i emocje wobec rzeczywistości, a także płynące z inspiracji muzycznych czy literackich (impresja i ekspresja); rysuje, maluje, ilustruje zjawiska i wydarzenia realne i wyobrażone (także w korelacji z innymi przedmiotami);
III. Opanowanie podstawowych wiadomości z zakresu kultury plastycznej, jej narodowego i ogólnoludzkiego dziedzictwa kulturowego. Uczeń:
5) rozpoznaje wybrane, najbardziej istotne dzieła z dorobku innych narodów.
Nauczysz się
korzystać z przekazów medialnych;
wykazywać się znajomością malarstwa jako dziedziny sztuk plastycznych; zrozumiesz jego funkcje i scharakteryzujesz jego język;
rozróżniać cechy i rodzaje kompozycji, odnajdować je w naturze i w dziełach mistrzów;
wykazywać się znajomością pojęć: gama barwna, koło baw, barwy podstawowe i pochodne, temperatura barw;
charakteryzować linię i plamę jako jedne ze środków wyrazu artystycznego;
rozróżniać tematykę dzieł w sztukach plastycznych, w tym portret, autoportret, pejzaż, scena rodzajowa i scena religijna;
rozpoznawać wybrane, najbardziej istotne dzieła z dorobku innych narodów.
Barwne kompozycje wokół nas
Każdego dnia rzeczywistość tworzy przed nami niezwykłe obrazy. Patrząc na nią okiem artysty można zobaczyć różnorodne kompozycje linii i barwnych płaszczyzn.
R1B5xEv1YZA7g1
R1TJQoOJvqPD11
R158RZHA0AMz51
R1Razodg8yDfv1
R1JrOy86kDgC41
Paul Gauguin - sposób tworzenia
Francuski malarz Paul Gauguin malował obrazy o różnej tematyce, między innymi sceny religijne, autoportrety i sceny rodzajowe.
R5VeDSCZzREqS1
RIrMtqI8H3GXM1
RVujWuavCSIBC1
Posługiwał się paletą czystych barw, czyli kolorów podstawowych i pochodnych. W jego twórczości linia i plama barwna stanowiły podstawowe środki wyrazu artystycznego. Upraszczał malowane formy tworząc kompozycje z dużych płaskich plam jednolitego, intensywnego koloru, które oddzielał od siebie wyraźnym, płynnym konturem. Metoda ta nosi nazwę cloisonizmCloisonizm (czyt. „kluazonizm”)cloisonizm (czyt. „kluazonizm”). Artysta zrezygnował z tradycyjnej perspektywy linearnej na rzecz budowania przestrzeni kolorem, zestawiając ze sobą kontrastujące barwy ciepłe i zimne. Kolor był dla Paula Gauguina symbolem duchowych przeżyć i emocji. Realizując własną wizję artystyczną łączył w obrazach świat realny ze światem wyobraźni.
Zbiór obrazów Paula Gauguina - animacja
Rv6PHB7bXW2WO1
Zadania
R1XQ1EvzRhdkl
Ćwiczenie 1
RURDtvy1Tzpvd
Ćwiczenie 2
ReMgoKuug1tFL
Ćwiczenie 3
Ćwiczenie 4
Przeciągając podane elementy dopasuj do siebie barwy, tworzące kontrasty dopełnieniowe.
R1D0nINKza5Bh
Rx1vR2ly0do3H
Przeciągając podane elementy dopasuj do siebie barwy, tworzące kontrasty dopełnieniowe. 1 Możliwe odpowiedzi: 1. B, 2. A, 3. C 2 Możliwe odpowiedzi: 1. B, 2. A, 3. C 3 Możliwe odpowiedzi: 1. B, 2. A, 3. C
Przeciągając podane elementy dopasuj do siebie barwy, tworzące kontrasty dopełnieniowe. 1 Możliwe odpowiedzi: 1. B, 2. A, 3. C 2 Możliwe odpowiedzi: 1. B, 2. A, 3. C 3 Możliwe odpowiedzi: 1. B, 2. A, 3. C
A, B, C
1
2
3
RynxeTyy89Vo6
Ćwiczenie 5
Połącz w pary rodzaj przedstawienia z odpowiadającą mu definicją. Pejzaż Możliwe odpowiedzi: 1. Przedstawienie osoby np. w dziele malarskim: indywidulany, zbiorowy., 2. Tematyka związana z życiem codziennym, obyczajami, obrzędami, pracą, zabawą i wypoczynkiem., 3. Kompozycja składająca się z nieożywionych przedmiotów., 4. Przedstawienia postaci i epizodów ze Starego i Nowego Testamentu oraz z historii i życia Kościoła., 5. Widok krajobrazu., 6. Wizerunek własny artysty. Martwa natura Możliwe odpowiedzi: 1. Przedstawienie osoby np. w dziele malarskim: indywidulany, zbiorowy., 2. Tematyka związana z życiem codziennym, obyczajami, obrzędami, pracą, zabawą i wypoczynkiem., 3. Kompozycja składająca się z nieożywionych przedmiotów., 4. Przedstawienia postaci i epizodów ze Starego i Nowego Testamentu oraz z historii i życia Kościoła., 5. Widok krajobrazu., 6. Wizerunek własny artysty. Scena rodzajowa Możliwe odpowiedzi: 1. Przedstawienie osoby np. w dziele malarskim: indywidulany, zbiorowy., 2. Tematyka związana z życiem codziennym, obyczajami, obrzędami, pracą, zabawą i wypoczynkiem., 3. Kompozycja składająca się z nieożywionych przedmiotów., 4. Przedstawienia postaci i epizodów ze Starego i Nowego Testamentu oraz z historii i życia Kościoła., 5. Widok krajobrazu., 6. Wizerunek własny artysty. Portret Możliwe odpowiedzi: 1. Przedstawienie osoby np. w dziele malarskim: indywidulany, zbiorowy., 2. Tematyka związana z życiem codziennym, obyczajami, obrzędami, pracą, zabawą i wypoczynkiem., 3. Kompozycja składająca się z nieożywionych przedmiotów., 4. Przedstawienia postaci i epizodów ze Starego i Nowego Testamentu oraz z historii i życia Kościoła., 5. Widok krajobrazu., 6. Wizerunek własny artysty. Autoportret Możliwe odpowiedzi: 1. Przedstawienie osoby np. w dziele malarskim: indywidulany, zbiorowy., 2. Tematyka związana z życiem codziennym, obyczajami, obrzędami, pracą, zabawą i wypoczynkiem., 3. Kompozycja składająca się z nieożywionych przedmiotów., 4. Przedstawienia postaci i epizodów ze Starego i Nowego Testamentu oraz z historii i życia Kościoła., 5. Widok krajobrazu., 6. Wizerunek własny artysty. Scena religijna Możliwe odpowiedzi: 1. Przedstawienie osoby np. w dziele malarskim: indywidulany, zbiorowy., 2. Tematyka związana z życiem codziennym, obyczajami, obrzędami, pracą, zabawą i wypoczynkiem., 3. Kompozycja składająca się z nieożywionych przedmiotów., 4. Przedstawienia postaci i epizodów ze Starego i Nowego Testamentu oraz z historii i życia Kościoła., 5. Widok krajobrazu., 6. Wizerunek własny artysty.
Połącz w pary rodzaj przedstawienia z odpowiadającą mu definicją. Pejzaż Możliwe odpowiedzi: 1. Przedstawienie osoby np. w dziele malarskim: indywidulany, zbiorowy., 2. Tematyka związana z życiem codziennym, obyczajami, obrzędami, pracą, zabawą i wypoczynkiem., 3. Kompozycja składająca się z nieożywionych przedmiotów., 4. Przedstawienia postaci i epizodów ze Starego i Nowego Testamentu oraz z historii i życia Kościoła., 5. Widok krajobrazu., 6. Wizerunek własny artysty. Martwa natura Możliwe odpowiedzi: 1. Przedstawienie osoby np. w dziele malarskim: indywidulany, zbiorowy., 2. Tematyka związana z życiem codziennym, obyczajami, obrzędami, pracą, zabawą i wypoczynkiem., 3. Kompozycja składająca się z nieożywionych przedmiotów., 4. Przedstawienia postaci i epizodów ze Starego i Nowego Testamentu oraz z historii i życia Kościoła., 5. Widok krajobrazu., 6. Wizerunek własny artysty. Scena rodzajowa Możliwe odpowiedzi: 1. Przedstawienie osoby np. w dziele malarskim: indywidulany, zbiorowy., 2. Tematyka związana z życiem codziennym, obyczajami, obrzędami, pracą, zabawą i wypoczynkiem., 3. Kompozycja składająca się z nieożywionych przedmiotów., 4. Przedstawienia postaci i epizodów ze Starego i Nowego Testamentu oraz z historii i życia Kościoła., 5. Widok krajobrazu., 6. Wizerunek własny artysty. Portret Możliwe odpowiedzi: 1. Przedstawienie osoby np. w dziele malarskim: indywidulany, zbiorowy., 2. Tematyka związana z życiem codziennym, obyczajami, obrzędami, pracą, zabawą i wypoczynkiem., 3. Kompozycja składająca się z nieożywionych przedmiotów., 4. Przedstawienia postaci i epizodów ze Starego i Nowego Testamentu oraz z historii i życia Kościoła., 5. Widok krajobrazu., 6. Wizerunek własny artysty. Autoportret Możliwe odpowiedzi: 1. Przedstawienie osoby np. w dziele malarskim: indywidulany, zbiorowy., 2. Tematyka związana z życiem codziennym, obyczajami, obrzędami, pracą, zabawą i wypoczynkiem., 3. Kompozycja składająca się z nieożywionych przedmiotów., 4. Przedstawienia postaci i epizodów ze Starego i Nowego Testamentu oraz z historii i życia Kościoła., 5. Widok krajobrazu., 6. Wizerunek własny artysty. Scena religijna Możliwe odpowiedzi: 1. Przedstawienie osoby np. w dziele malarskim: indywidulany, zbiorowy., 2. Tematyka związana z życiem codziennym, obyczajami, obrzędami, pracą, zabawą i wypoczynkiem., 3. Kompozycja składająca się z nieożywionych przedmiotów., 4. Przedstawienia postaci i epizodów ze Starego i Nowego Testamentu oraz z historii i życia Kościoła., 5. Widok krajobrazu., 6. Wizerunek własny artysty.
Połącz w pary rodzaj przedstawienia z odpowiadającą mu definicją.
Kompozycja składająca się z nieożywionych przedmiotów., Przedstawienie osoby np. w dziele malarskim: indywidulany, zbiorowy., Wizerunek własny artysty., Tematyka związana z życiem codziennym, obyczajami, obrzędami, pracą, zabawą i wypoczynkiem., Widok krajobrazu., Przedstawienia postaci i epizodów ze Starego i Nowego Testamentu oraz z historii i życia Kościoła.
Pejzaż
Martwa natura
Scena rodzajowa
Portret
Autoportret
Scena religijna
RZLWgYzJgmLbO
Ćwiczenie 6
Syntetyzm Paula Gauguina
Paul Gauguin urodził się w 1848 roku w Paryżu. W wieku 17 lat wstąpił do marynarki handlowej, którą opuścił po śmierci matki. Rozpoczął pracę u maklera giełdowego, która pozwoliła mu wzbogacić się. 26‑letni Gauguin zaczął uczęszczać na lekcje rysunku i malarstwa. W tym samym roku odbyła się pierwsza wystawa impresjonistów. Nowicjusz zafascynowany ich malarstwem stał się właścicielem i kolekcjonerem wielu impresjonistycznych dzieł. W 1876 roku wystawił obraz na paryskim Salonie – jednej z najbardziej znaczących wystaw w Europie. W prezentowanym obrazie Gauguina widać było wpływy impresjonistów, z którymi później prezentował swoje obrazy w latach 1880‑1882 oraz 1886. Poprzez studiowanie twórczości wielu malarzy i sięganie po różne techniki, także modelowanie, rzeźbę czy ceramikę, Gauguin świadomie zgłębiał wiedzę i zdobywał doświadczenie artystyczne.
R1354sekmAPNp1
Na twórczość artysty silnie wpłynęły spotkania z innymi malarzami, np. Camillem Pissarro i Paulem Cézanne, którego twórczość stanowiła znaczącą inspirację. Pissarro zachęcił do rozwijania umiejętności malarskich w bliskim kontakcie z naturą i poszukiwania własnego stylu. Dzięki Paulowi Cézanne, Gauguin obudził w sobie zamiłowanie do prostoty form, solidnych, geometrycznych i zrównoważonych kompozycji, a także wprowadził do obrazów jednolite barwy obejmujące duże powierzchnie.
Szczególną rolę w jego twórczych poszukiwaniach odgrywały podróże. W 1886 roku Gauguin wyjechał do Bretanii, gdzie poznał młodego malarza Émile'a Bernarda, którego obrazy bardzo mocno wpłynęły na jego malarstwo. W poszukiwaniu otoczenia pełnego prostoty, naturalności i niezależności podróżował do Panamy i na Martynikę. W tym okresie gama barw używana przez Gauguina znacznie się rozjaśniła, przez co stała się lżejsza. Uderzenia pędzla były delikatniejsze, kolory złamane, co dawało efekt dekoracyjności. Coraz rzadziej starał się odzwierciedlać rzeczywistość zewnętrzną, za to skupił się na ukazaniu własnej interpretacji tej rzeczywistości.
Kolejny pobyt w Bretanii z Émilem Bernard w 1888 roku okazał się dla twórczości Gauguina przełomowym. Wspólnie opracowali zasady syntetyzmuSyntetyzmsyntetyzmu – nowego nurtu w malarstwie. Syntetyzm miał polegać na ogólnym uproszczeniu (także kompozycji), geometryzacji form, wyzwoleniu się od wzorów natury, poszukiwaniu prostego symbolu rzeczywistości. Natomiast technikacloisonizmuCloisonizm (czyt. „kluazonizm”)cloisonizmu miała służyć wzmocnieniu dekoracyjnej roli obrazu. Pierwszym dziełem syntetycznym było namalowane przez Gauguina w 1888 roku Wizja po kazaniu (Walka Jakuba z aniołem)|. Na obrazie tym wystąpiły charakterystyczne dla artysty duże, płaskie, dekoracyjne powierzchnie jednolitego koloru otoczone konturem, oraz znacznie uproszczone formy.
R5VeDSCZzREqS1
Paul Gauguin poszukiwał inspiracji między innymi w rycinach japońskich, peruwiańskiej ceramice, średniowiecznej rzeźbie i malarstwie oraz w sztuce ludowej. W 1891 roku artysta po raz pierwszy przybył na Tahiti gdzie powstała wówczas najbardziej znana seria jego obrazów przedstawiających tamtejsze kobiety.
W latach 1897‑1898 stworzył arcydzieło, w którym zawarł cały swój artystyczny manifest, wyraz swoich uczuć i poglądów na temat malarstwa: Skąd przyszliśmy? Kim jesteśmy? Dokąd zmierzamy? W 1903 roku Paul Gauguin zmarł na atak serca. Jego twórczość była inspiracją dla wielu artystów XX wieku.
Rj7342LicBIUJ1
Ćwiczenie 7
Polecenie 1
Wykonaj trzy fotografie przyrody i/lub architektury, na których zaprezentujesz trzy rodzaje plamy barwnej: miękką, ostrą i otoczoną konturem. Napisz, jakie rodzaje linii występują na fotografiach (np. falista, łamana, itp.).
RXVy9w4RGlvDi
Słownik pojęć
Cloisonizm (czyt. „kluazonizm”)
Cloisonizm (czyt. „kluazonizm”)
sposób malowania, polegający na stosowaniu plam o jednolitej barwie otoczonych konturem, czyli linią wyznaczającą kształt przedmiotu na płaszczyźnie.
Gama barwna
Gama barwna
zestawienie według określonego porządku plam barwnych w wielu odcieniach jednego lub kilku kolorów. Gama barwna może być ciepła (zestawienie barw ciepłych) lub zimna (zestawienie barw zimnych). Może też być wąska, gdy obraz tworzą barwy zbliżone do siebie lub szeroka, gdy barwy znacznie się różnią, czyli np.: występują barwy i ciepłe, i zimne.
Kontrast barwny
Kontrast barwny
środek wyrazu artystycznego. Zestawienie ze sobą w kompozycji malarskiej barw wyraźnie różniących się od siebie. Wyróżniamy kontrast barwny temperaturowy (barwy ciepłe z barwami zimnymi), dopełnieniowy (zestawienie barw leżących po przeciwnej stronie koła barw) i walorowy (zestawienie jasnych i ciemnych odcieni tej samej barwy).
Syntetyzm
Syntetyzm
nurt w malarstwie francuskim końca XIX w., polegający na radykalnym uproszczeniu form, stosowaniu płaskiej plamy barwnej oraz na odrzuceniu zasad perspektywy.