Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Ten materiał nie może być udostępniony
R1BNxnGjxm6Xt11
schody Źródło: licencja: CC 0.
licencja: CC 0
1
Ćwiczenie 1
R1At5X6XWncqb1
zadanie interaktywne
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Zapamiętaj!

Zdanie pojedyncze to zdanie, które zawiera jedno orzeczenie, np. Prometeusz stworzył człowieka.

Zdanie złożone zawiera więcej niż jedno orzeczenie, np. Odyseusz myślał*, że za kilka tygodni* wróci do domu.

W zdaniu złożonym można wydzielić zdania składowe, czyli zdania pojedyncze, z których zostało utworzone zdanie złożone, np. (1)Odyseusz myślał*, (2)że za kilka tygodni* wróci do domu.

W zdaniu złożonym jest tyle zdań składowych, ile orzeczeń.

Ćwiczenie 2

Połącz podane pary zdań pojedynczych w jedno zdanie złożone. Wykorzystaj wybrane spójniki spośród podanych: albo, i, więc, ale, lub, dlatego, lecz.

  1. Wygrasz. Przegrasz.

  2. Wziąłem lekarstwa. Szybko wyzdrowieję.

  3. Dostałam gitarę. Nie gram na niej.

  4. Idą ulicą. Oglądają wystawy sklepowe.

  5. Denerwujemy się. Musimy czekać.

Ćwiczenie 3

Tutaj lub w zeszycie ułóż zdania złożone, wykorzystując podane słowa: ponieważ, żeby, który, kiedy, że.

Ćwiczenie 4
R1JshyGRzBr6D1
zadanie interaktywne
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Zapamiętaj!

Zdania składowe mogą być wobec siebie w stosunku współrzędności, gdy nie określają się wzajemnie, np. Świeci słońce i pada deszcz. Takie zdania nazywamy złożonymi współrzędnie.

Zdania składowe są wówczas połączone spójnikami: i, oraz, a, ani, ni; albo, lub, czy, bądź; a, ale, lecz, jednak, zaś; więc, toteż, dlatego, albo bezspójnikowo.

Zdania składowe mogą też być wobec siebie w stosunku nadrzędno‑podrzędnym, kiedy jedno ze zdań określa drugie, np. Śpieszę się, bo zaraz mam pociąg.

Takie zdania nazywamy złożonymi podrzędnie. Zdania składowe są wówczas połączone spójnikami: ponieważ, że, żeby, bo, jeśli, aby itp., lub zaimkami, np.: który, kiedy, ile, gdzie, tym, kto.

1
Ćwiczenie 5
Rkf4OqdafpyQX1
zadanie interaktywne
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Ćwiczenie 6

Uzupełnij zdania, odpowiadając na pytania umieszczone w nawiasach tak, aby powstały wypowiedzenia złożone podrzędnie. Zapisz je tu lub w zeszycie.

  1. Nie odrobiłem lekcji, (dlaczego?).

  2. Marek czekał na kolegę, (jakiego?).

  3. Codziennie opowiadała nam, (o czym?).

  4. Mecz wygra ten, (kto?).

  5. Okazało się, (co?).

  6. Poszliśmy tam, (gdzie?).

  7. (Kiedy?), gram na komputerze.

  8. (Mimo co?), chodził boso.