Polska, Europa, świat po I wojnie światowej (lekcja powtórzeniowa)
Na podstawie zdjęcia wymień przynajmniej jednego delegata na konferencję w Paryżu. Wyobraź sobie, że jesteś świadkiem rozmowy delegatów. Wymień główne wątki, które mogły się w niej pojawić.
Napisz komentarz do zdjęcia. Uwzględnij powody niezadowolenia Niemców z postanowień traktatu wersalskiego i niechęć do jego ratyfikacji.
Dzienne wydatki wojenne państw biorących udział w I wojnie światowejOprócz niespotykanych dotychczas strat ludzkich Wielka Wojna przyniosła także poważne konsekwencje ekonomiczne. Obciążenie budżetów poszczególnych państw biorących udział w konflikcie przerosło najśmielsze oczekiwania. Całkowity koszt I wojny światowej (1914–1918) szacuje się na około 80 mld dolarów, co odpowiada mniej więcej łącznej wartości majątku narodowego Francji i Włoch. [...] Przeciętne roczne wydatki w stosunku do dochodu narodowego wynosiły 37% dla Anglii, 26% dla Francji, 19% dla Włoch, 16% dla USA, 32% dla Niemiec, 27% dla Rosji (w latach 1916–1917 wydatki te stanowiły aż 49% budżetu).
Dzienne wydatki wojenne państw biorących udział w I wojnie światowej, [w:] Jerzy Ciepielewski, Irena Kostrowicka, Zbigniew Landau, Jerzy Tomaszewski, Dzieje gospodarcze świata do roku 1980, Warszawa 1985, s. 293.
Wyjaśnij, jakie konsekwencje dla społeczeństw państw europejskich miały duże wydatki na prowadzenie działań wojennych. Który kraj poniósł największe koszty i co miało na to wpływ?
Początki dwudziestolecia międzywojennego – lekcja powtórzeniowa
Porównaj terytorium II RP z obszarem dawnej Rzeczypospolitej (przedrozbiorowej). Wymień tereny, które nie weszły w skład odbudowanego państwa. Wskaż je na mapie.
Sprawdź w dowolnym źródle, jaka była długość granic II RP z poszczególnymi państwami. Która granica była najtrudniejsza do obrony? Wyjaśnij dlaczego.
Dopasuj imiona i nazwiska polityków do notek biograficznych.
Gabriel Narutowicz, Stanisław Wojciechowski, Lucjan Żeligowski, Władysław Grabski, Józef Piłsudski, Roman Dmowski, Ignacy Paderewski
| Polski generał, twórca dywizji litewsko-białoruskiej. W latach 1925–1926 był ministrem spraw wojskowych, pomógł przygotować przewrót majowy. | |
| Polityk socjalistyczny i ludowy. 20 grudnia 1922 roku został prezydentem Rzeczypospolitej. | |
| Naczelnik państwa, marszałek, jeden z działczy PPS. Dowódca I Brygady Legionów w latach 1914–1916. Zwolennik federacji Polski z Ukrainą, Litwą i Białorusią. | |
| Inżynier, polityk, prezydent RP. Profesor Politechniki w Zurychu. Zastrzelony przez Eligiusza Niewiadomskiego. | |
| Czołowy polski ideolog i przywódca narodowy. Zwolennik koncepcji inkorporacyjnej. Uczestnik konferencji paryskiej. | |
| Ekonomista, prawicowy polityk. Premier i minister skarbu II RP, pomysłodawca reformy walutowej. | |
| Premier rządu II RP. Uczestnik konferencji w Wersalu. Pianista, kompozytor. |
Wyjaśnij, jakiego zjawiska dotyczył komentarz pod satyrycznym rysunkiem zatytułowanym Kłopoty urzędnika państwowego:
„Otrzymałem pensję miesięczną i nie wiem, co robić. Posiadam pieniędzy zbyt wiele, żeby samemu udźwignąć, i zbyt mało, ażeby zapłacić dorożkarzowi za odwiezienie do domu”.
Czyich kompetencji dotyczą wymienione artykuły pochodzących z trzech aktów prawnych : Dekretu a najwyższej władzy reprezentacyjnej Republiki Polskiej z 22 XI 1918, „Małej konstytucji” z 20 II 1919 roku i Konstytucji marcowej z 17 marca 1921 roku.
Naczelnik Państwa, Prezydent, Tymczasowy Naczelnik Państwa, Prezydent, Tymczasowy Naczelnik Państwa, Naczelnik Państwa
| Rząd Republiki Polskiej stanowią mianowani przeze mnie i odpowiedzialni przede mną aż do zebrania się sejmu Prezydent Ministrów i ministrowie | |
| [...]jest przedstawicielem Państwa i najwyższym wykonawcą uchwał Sejmu w sprawach cywilnych i wojskowych | |
| Budżet Republiki Polskiej na pierwszy okres budżetowy uchwali rząd i przedłoży mi do zatwierdzenia | |
| [...] sprawuje władzę wykonawczą przez odpowiedzialnych przed Sejmem ministrów i podległych im urzędników | |
| [...]jest zarazem najwyższym zwierzchnikiem sił zbrojnych Państwa, nie może jednak sprawować naczelnego dowództwa w czasie wojny. Naczelnego Wodza sił zbrojnych Państwa na wypadek wojny mianuje Prezydent Rzeczypospolitej na wniosek Rady Ministrów, przedstawiony przez Ministra Spraw Wojskowych, który za akty, związane z dowództwem w czasie wojny, jak i za wszelkie sprawy kierownictwa wojskowego-odpowiada przed Sejmem. | |
| Każdy akt państwowy [...] wymaga podpisu odnośnego Ministra. |
Zaznacz fałszywe dokończenie zdania.
- która pozostała tylko „papierową fikcją”.
- do której należała Polska.
- która miała zapewnić światu pokój.
- która miała zapobiegać konfliktom zbrojnym.
Ułóż chronologicznie wydarzenia związane z walką o granice II RP.
- III powstanie śląskie
- wybuch powstania wielkopolskiego
- plebiscyt na Warmii, Mazurach i Powiślu
- traktat ryski
- przyłączenie Litwy Środkowej do Polski
- Cud nad Wisłą