Ilustracja jest tłem tematu lekcji. Przedstawia kolaż ze zdjęć portretowych osób różnej płci i w różnym wieku. Na ilustracji znajduje się czarny pasek z tekstem: Portret - czy to takie trudne?
Portret – czy to takie trudne?
1
Scenariusz lekcji dla nauczyciela
RZZi6r5VpXhsu1
Scenariusz zajęć do pobrania.
Scenariusz zajęć do pobrania.
Źródło: online-skills, licencja: CC0.
I. Opanowanie zagadnień z zakresu języka i funkcji plastyki; podejmowanie działań twórczych, w których wykorzystane są wiadomości dotyczące formy i struktury dzieła. Uczeń:
1) wykazuje się znajomością dziedzin sztuk plastycznych: malarstwa, rzeźby, grafiki, architektury (łącznie z architekturą wnętrz), rysunku, scenografii, sztuki użytkowej dawnej i współczesnej (w tym rzemiosła artystycznego); rozumie funkcje tych dziedzin i charakteryzuje ich język; rozróżnia sposoby i style wypowiedzi w obrębie dyscyplin; zna współczesne formy wypowiedzi artystycznej, wymykające się tradycyjnym klasyfikacjom, jak: happening, performance, asamblaż; sztuka nowych mediów;
2) rozróżnia cechy i rodzaje kompozycji w naturze oraz w sztukach plastycznych (odnajduje je w dziełach mistrzów, a także w tworach i zjawiskach przyrody); tworzy różnorodne układy kompozycyjne na płaszczyźnie i w przestrzeni (kompozycje otwarte i zamknięte, rytmiczne, symetryczne, statyczne i dynamiczne); ustala właściwe proporcje poszczególnych elementów kompozycyjnych, umiejętnie równoważy kompozycję, wykorzystując kształt i kontrast form;
5) charakteryzuje pozostałe środki wyrazu artystycznego, takie jak: linia, plama, faktura; wykorzystuje wskazane środki w działaniach plastycznych (kompozycjach z wyobraźni i transpozycji natury);
III. Opanowanie podstawowych wiadomości z zakresu kultury plastycznej, jej narodowego i ogólnoludzkiego dziedzictwa kulturowego. Uczeń:
4) wymienia, rozpoznaje i charakteryzuje najważniejsze obiekty kultury wizualnej w Polsce, wskazuje ich twórców.
Nauczysz się
posługiwać się pojęciem portret;
wymieniać rodzaje portretów;
omawiać rolę portretu dawniej i dziś;
wykonywać samodzielnie portret techniką rysunku.
Definicja portretu
Zapamiętaj!
Portret jest podobiznąPodobiznapodobizną (wizerunkiemWizerunekwizerunkiem) jednej lub więcej osób. Portretem może być ogromna rzeźba, ale też zdjęcie w legitymacji.
R8SnClgsfJp9K1
Ilustracja przedstawia portret zbiorowy, wykonany graficzną techniką komputerową. Na zdjęciu widzimy kilkanaście różnych postaci bez twarzy. Niektóre osoby mają okulary, kilku mężczyzn jest z brodą. Każda z osób ma inną fryzurę oraz ubrania.
Portret zbiorowy, online-skills, CC BY 3.0
Do czasu wynalezienia fotografii (1839 r.), artyści wykuwali wizerunki ważnych osób w kamieniu lub malowali je na desce lub płótnie. Praca nad dziełem trwała miesiącami, a nawet latami i wymagała od modela wielogodzinnego, często nużącego pozowania. Dlatego tylko bogaci władcy mogli sobie pozwolić na zamówienie portretu i opłacenie artysty.
Przez pierwsze pół wieku od upowszechnienia się fotografii, jej głównym zadaniem było utrwalanie wizerunku ludzi. Do dziś jest to najszybszy sposób na wykonanie portretu. Wydaje się, że najłatwiejszy, zwłaszcza, że nie trzeba do tego profesjonalnego sprzętu fotograficznego, a wystarczy telefon komórkowy. Warto jednak wiedzieć, że mistrzowski portret nie tylko odzwierciedla zewnętrzne podobieństwo, ale również wydobywa cechy charakteru portretowanej osoby.
Rodzaje portretów
Podziały portretów mogą zależeć od:
liczby przedstawionych na nim osób – portret indywidualny (pojedynczy) przedstawia jedną osobę, natomiast zbiorowy – więcej ludzi,
strony twarzy, której wykonano ujęcie:
en face (czytaj ąfas) - z przodu
R1GqlEA3DbaYn1
Ilustracja interaktywna przedstawia marmurową rzeźbę głowy cesarza rzymskiego Konstantyna Wielkiego, wykonaną z białego marmuru. Cesarz jest ukazany z przodu czyli w ujęciu en face, z szeroko otwartymi oczami skierowanymi lekko do góry. Ma podzielony podbródek i duży nos. Włosy mężczyzny są krótkie, kręcone, uszy ma odkryte. Na ilustracji umieszczony jest interaktywny punkt z informacją:
Punkt 1: Twarz pokazana z przodu to ujęcie en face (ąfas).
Ilustracja interaktywna przedstawia marmurową rzeźbę głowy cesarza rzymskiego Konstantyna Wielkiego, wykonaną z białego marmuru. Cesarz jest ukazany z przodu czyli w ujęciu en face, z szeroko otwartymi oczami skierowanymi lekko do góry. Ma podzielony podbródek i duży nos. Włosy mężczyzny są krótkie, kręcone, uszy ma odkryte. Na ilustracji umieszczony jest interaktywny punkt z informacją:
Punkt 1: Twarz pokazana z przodu to ujęcie en face (ąfas).
Rzeźba, Cesarz rzymski Konstantyn, IV w., online-skills, CC BY 3.0
profil - z boku
R1TL2hnK5P9Fh1
Ilustracja interaktywna przedstawia „Portret Olgi Boznańskiej” autorstwa Łucji Bałzukiewicz. Ukazuje kobietę z prawego profilu, o ciemnych włosach, poważnej twarzy. Związane w kok włosy odsłaniają ucho. Boznańska ubrana jest skromnie w czarne odzienie i zieloną apaszkę, zakrywającą szyję. Lekko uniesiona głowa zdecydowanie kieruje wzrok przed siebie. Na ilustracji umieszczony jest interaktywny punkt z informacją:
Punkt 1: Olga Boznańska (1865-1940 była wielokrotnie nagradzaną polską portrecistką. Prowadziła też zajęcia w szkole artystycznej w Paryżu, gdzie jej uczennica namalowała ten portret z profilu.
Ilustracja interaktywna przedstawia „Portret Olgi Boznańskiej” autorstwa Łucji Bałzukiewicz. Ukazuje kobietę z prawego profilu, o ciemnych włosach, poważnej twarzy. Związane w kok włosy odsłaniają ucho. Boznańska ubrana jest skromnie w czarne odzienie i zieloną apaszkę, zakrywającą szyję. Lekko uniesiona głowa zdecydowanie kieruje wzrok przed siebie. Na ilustracji umieszczony jest interaktywny punkt z informacją:
Punkt 1: Olga Boznańska (1865-1940 była wielokrotnie nagradzaną polską portrecistką. Prowadziła też zajęcia w szkole artystycznej w Paryżu, gdzie jej uczennica namalowała ten portret z profilu.
Łucja Bałzukiewicz, „Portret Olgi Boznańskiej”, 1909, Muzeum Narodowe w Warszawie, cyfrowe.mnw.art.pl, CC BY 3.0
półprofil – twarz częściowo z boku
R1XIPDz0W7wcS1
Ilustracja interaktywna przedstawia „Autoportret” Marcella Baciarellego. Ukazuje malarza w półprofilu. Jest ubrany w płaszcz obszyty futrem i czapkę konfederatkę także obszytą futrem. Z boku spod czapki wychodzą kręcone, jasne włosy. Pod szyją ma zawiązaną białą apaszkę. Lewa dłoń w geście retorycznym skierowana jest na zewnątrz. Również poza obraz kieruje się wzrok artysty. Tło obrazu jest ciemnozielone. Na ilustracji umieszczony jest interaktywny punkt z informacją:
Punkt 1: Twarz ukazana częściowo z boku to charakterystyczna cecha autoportretów, czyli obrazów ukazujących twarz malarza.
Ilustracja interaktywna przedstawia „Autoportret” Marcella Baciarellego. Ukazuje malarza w półprofilu. Jest ubrany w płaszcz obszyty futrem i czapkę konfederatkę także obszytą futrem. Z boku spod czapki wychodzą kręcone, jasne włosy. Pod szyją ma zawiązaną białą apaszkę. Lewa dłoń w geście retorycznym skierowana jest na zewnątrz. Również poza obraz kieruje się wzrok artysty. Tło obrazu jest ciemnozielone. Na ilustracji umieszczony jest interaktywny punkt z informacją:
Punkt 1: Twarz ukazana częściowo z boku to charakterystyczna cecha autoportretów, czyli obrazów ukazujących twarz malarza.
Marcello Baciarelli, „Autoportret”, 1790, Muzeum Narodowe w Warszawie, cyfrowe.mnw.art.pl, CC BY 3.0
Można także wyróżnić portrety związane z wielkością, przeznaczeniem lub techniką wykonania.
Rola portretów dawniej i dziś
Na terenie dawnej Rzeczypospolitej, od końca XVI do końca XVIII wieku, popularne były portrety trumienne. Są to obrazy malowane na blasze i posiadały kształt dopasowany do wieka trumny. Często zawierały rodowe herby.
R1CwTNK4G7iNx1
Ilustracja interaktywna przedstawia "Portret trumienny z Olkusza” z przełomu siedemnastego i osiemnastego wieku. Jest to portret mężczyzny z wąsami długą, siwą brodą. Ma prosty pociągły nos, szeroko otwarte czarne oczy i siwe brwi. Twarz jest szczupła. Na ramionach ma zarzucony czarny płaszcz. Portret został przedstawiony na jasnofioletowym, metalicznym tle. Na ilustracji umieszczony jest interaktywny punkt z informacją:
Punkt 1: Podobne zadanie miały portrety trumienne, ale wykonywano je po śmierci portretowanego. Rozpowszechniły się w Polsce w okresie baroku. Często wykonywali je nieznani malarze, którzy nie mieli odpowiednich umiejętności. Malowano farbami olejnymi na podłożu z blachy. Dzięki temu portret nie był bardzo kosztowny i ludzie średnio bogaci mogli sobie na niego pozwolić.
Ilustracja interaktywna przedstawia "Portret trumienny z Olkusza” z przełomu siedemnastego i osiemnastego wieku. Jest to portret mężczyzny z wąsami długą, siwą brodą. Ma prosty pociągły nos, szeroko otwarte czarne oczy i siwe brwi. Twarz jest szczupła. Na ramionach ma zarzucony czarny płaszcz. Portret został przedstawiony na jasnofioletowym, metalicznym tle. Na ilustracji umieszczony jest interaktywny punkt z informacją:
Punkt 1: Podobne zadanie miały portrety trumienne, ale wykonywano je po śmierci portretowanego. Rozpowszechniły się w Polsce w okresie baroku. Często wykonywali je nieznani malarze, którzy nie mieli odpowiednich umiejętności. Malowano farbami olejnymi na podłożu z blachy. Dzięki temu portret nie był bardzo kosztowny i ludzie średnio bogaci mogli sobie na niego pozwolić.
Autor nieznany, „Portret trumienny z Olkusza”, XVII-XVIII w., wikimedia.org, domena publiczna
Ciekawą odmianą są portrety miniaturoweMiniaturaportrety miniaturowe, które za czasów króla Stanisława Augusta Poniatowskiego (XVIII wiek) były bardzo modną biżuterią. Noszono je w postaci medalionu jako naszyjnik.
RobDF7EoN8VAb1
Ilustracja interaktywna przedstawia miniaturę z „Portretem Izabeli (Elżbiety) z Czartoryskich ks. Marszałkowej Stanisławowej Lubomirskiej” wykonaną według Marcella Bacciarellego. Posiada złote, owalne obramowanie z zawieszką. Przedstawia młodą kobietę z upiętymi włosami, na których znajduje się wianek z kwiatów. Na szyi ma przewiązaną kokardę z opadającymi na lewe ramię wstęgami. Ubrana jest w jasnoczerwoną suknię oraz niebieski płaszcz z lamówką i zapięciem W tle widać po lewej stronie fragment drzewa, a po prawej kolumnę. Na ilustracji umieszczony jest interaktywny punkt z informacją:
Punkt 1: Od czasów renesansu zamawiano portrety malowane. Pełniły podobną rolę, jak dzisiejsze zdjęcia. Można na nich zobaczyć, jak sportretowana osoba wyglądała. Różnica polega na tym, że zdjęć możemy zrobić tysiące, a malowidło powstawało najczęściej jedno w ciągu całego życia.
Ilustracja interaktywna przedstawia miniaturę z „Portretem Izabeli (Elżbiety) z Czartoryskich ks. Marszałkowej Stanisławowej Lubomirskiej” wykonaną według Marcella Bacciarellego. Posiada złote, owalne obramowanie z zawieszką. Przedstawia młodą kobietę z upiętymi włosami, na których znajduje się wianek z kwiatów. Na szyi ma przewiązaną kokardę z opadającymi na lewe ramię wstęgami. Ubrana jest w jasnoczerwoną suknię oraz niebieski płaszcz z lamówką i zapięciem W tle widać po lewej stronie fragment drzewa, a po prawej kolumnę. Na ilustracji umieszczony jest interaktywny punkt z informacją:
Punkt 1: Od czasów renesansu zamawiano portrety malowane. Pełniły podobną rolę, jak dzisiejsze zdjęcia. Można na nich zobaczyć, jak sportretowana osoba wyglądała. Różnica polega na tym, że zdjęć możemy zrobić tysiące, a malowidło powstawało najczęściej jedno w ciągu całego życia.
Arthur według Marcello Bacciarelli, „Portret Izabeli (Elżbiety) z Czartoryskich ks. Marszałkowej Stanisławowej Lubomirskiej”, 1830, Muzeum Narodowe w Warszawie, cyfrowe.mnw.art.pl, CC BY 3.0
Szczególnym rodzajem portretu są zdjęcia do legitymacji, paszportu i innych dokumentów, a także portrety pamięciowe.
Techniki portretowania
Rysunek, malowidło - wykonane ręcznie ołówkiem, farbami.
GrafikaGrafikaGrafika, fotografiaFotografiafotografia – umożliwiają wykonanie odbitek (niekiedy tylko jednej, inne - dowolnej ilości (grafika komputerowa, fotografia).
R51cP9rNJy3se1
Ilustracja przedstawia czarno-białą fotografię portretową Alberta Einsteina wykonaną przez Orena Jacka Turnera. Mężczyzna ma siwe, rozczochrane włosy i duże wąsy. Twarz pokryta jest zmarszczkami, oczy szeroko otwarte. Mężczyzna ubrany jest w płaszcz, zapięty pod szyją.
Fot. Oren Jack Turner, „Portret Alberta Einsteina”, 1947, Princeton, New Jersey, USA, wikimedia.org, domena publiczna
Rzeźba – w odróżnieniu od poprzednich technik, wyróżnia się formą przestrzenną
R1LNwWsIoTySV1
Ilustracja przedstawia gipsową rzeźbę „Prymulka” autorstwa Ksawerego Dunikowskiego. Na fotografii widzimy popiersie kobiety. Głowa jest lekko skręcona w lewą stronę . Twarz ma głebokie oczodoły. Popiersie nie ma rąk.
Xsawery Dunikowski, „Prymulka”, 1908, Muzeum Rzeźby im. Xawerego Dunikowskiego, oddział MNW, pl.pinterest.com, CC BY 3.0
Portret pamięciowy
Jest wykonywany osobie poszukiwanej (zaginionej, uciekinierowi, który popełnił przestępstwo itp.), jeśli policja nie ma jej zdjęcia. Opracowano kilka programów komputerowych do sporządzania takiego portretu, ale nie zawsze jest możliwość, aby z nich skorzystać. Wtedy potrzebny jest artysta plastyk, który sporządza portret ręcznie na podstawie opisu.
Jak samodzielnie narysować portret?
Każdego człowieka wyróżniamy dzięki temu, że jego twarz nieco różni się od innych, ma rysy charakterystyczne tylko dla niego. Jednak pewne proporcje szerokości do wysokości oraz położenia oczu, nosa i ust, są podobne.
Wskazówka
Oto kilka wskazówek, które pomogą ci wstąpić na szlak portrecisty:
postaraj się używać tylko ołówka i gumki; linijka nie będzie potrzebna,
korzystaj z własnych obserwacji; możesz poprosić kogoś, aby ci pozował,
kieruj się zasadą „od ogółu do szczegółu”,
najpierw naszkicuj kształt twarzy, a następnie zwróć uwagę na położenie oczu, nosa, ust.
Rok95GhlvBZGB1
Ilustracja przedstawia pięć etapów rysowania twarzy mężczyzny. Fotografia jest czarno-biała. Są przedstawione poszczególne etapy. Pierwszy to koło z pionową kreską wychodzącą u dołu poza zarys. Drugi etap koło z dorysowaną dolną częścią kończącą się u dołu pionowej kreski (zarys twarzy). Trzeci etap to dorysowane podstawowe elementy twarzy takie jak nos, usta, oczy i uszy. Czwarty etap to dorysowane włosy oraz zaznaczone rysy twarzy. Ostatni etap to cieniowanie.
Etapy rysowania twarzy, online-skills, CC BY 3.0
Etapy rysowania twarzy
Narysuj koło o szerokości twarzy.
Wyznacz jego środek, rysując linie z góry na dół i od lewej do prawej. Kreska w połowie koła wyznacza linię brwi.
Dodając od dołu połowę wysokości koła (możesz odmierzyć ołówkiem), otrzymasz linię brody.
Połącz górny brzeg koła z linią brody. Podziel tę odległość na dwie równe części. W połowie wysokości twarzy znajdują się oczy.
Koniec nosa znajduje się w połowie dolnej części twarzy.
W połowie odległości od końca nosa do linii brody, umiejscowione są usta.
W połowie górnej połowy twarzy jest linia włosów.
Podsumowanie
Zastanów się
Jaką wiedzę zdobyłeś?
portret służy utrwaleniu czyjegoś wizerunku, a jego przeznaczenie zmieniało się w różnych okresach;
są różne rodzaje portretów – indywidualny, zbiorowy, miniaturowy, trumienny, en face, z profilu, półprofilu. Portret własny artysty to autoportret;
opracowano wiele technik portretowania; należą do nich: rysunek, malarstwo, grafika, fotografia. Formą przestrzenną jest rzeźba;
Marcello Baciarelli i Xawery Dunikowski byli portrecistami.
Uwaga!
Teraz potrafisz:
wskazać portret en face, z profilu, półprofilu,
rozpoznać nazwiska poznanych dziś portrecistów,
określić wzajemne położenie elementów twarzy,
samodzielnie narysować portret ołówkiem, stosując poznane proporcje twarzy.
Zadania
RnJ3VNGWgmq1a1
Ćwiczenie 1
Określ, czym jest portret, wybierając z podanych propozycji:
Podobizną jednej lub więcej osób. Może mieć postać malowidła, rysunku, fotografii, rzeźby.
Fotografią budynków w twojej okolicy.
Obrazem na płótnie, który przedstawia krajobraz.
Źródło: online-skills.
RKiQFEXMpZq5Y
Ćwiczenie 2
Wymień trzy rodzaje portretów.
Wymień trzy rodzaje portretów.
Przyjrzyj się jeszcze raz wybranym ilustracjom i połącz obraz z rodzajem portretu.
Portret, Portret zbiorowy, Autoportret
.................
.................
.................
R1WTxt6gU5zxc1
Ćwiczenie 3
Zaznacz dziedziny twórczości plastycznej zajmujące się portretowaniem.
Malarstwo, rysunek
Fotografia
Grafika, grafika komputerowa
Rzeźba
architektura
wzornictwo użytkowe
Źródło: online-skills.
R6hmDD7bm5EaY
Ćwiczenie 4
Wymień trzy ustawienia twarzy na portrecie.
Wymień trzy ustawienia twarzy na portrecie.
Połącz ilustrację z rodzajem ujęcia twarzy na portrecie.
En face, Profil, Półprofil
.................
.................
.................
RI2HUldSQWGb91
Ćwiczenie 5
Przyporządkuj określenie do odpowiadającej mu definicji. Portret pamięciowy, definicje do wyboru: 1 - Stałe położenie oczu, brwi, uszu, nosa, ust, czoła, brody względem siebie i obrysu twarzy. Są one podobne u większości ludzi. 2 - Portret wykonany na podstawie ustnego opisu innej osoby. 3 - Osoba, która tworzy portret. Wśród znanych portrecistów różnych okresów można wymienić malarzy Marcello Baciarelli i Olgę Boznańską oraz fotografa Yousyfa Karsha. 4 - Rzeźba lub płaskorzeźba przedstawiająca głowę i część ramion postaci. 5 - Pokazuje podobizny kilku osób w jednym ujęciu. 6 - Portret własny artysty.
Proporcje twarzy, definicje do wyboru: 1 - Stałe położenie oczu, brwi, uszu, nosa, ust, czoła, brody względem siebie i obrysu twarzy. Są one podobne u większości ludzi. 2 - Portret wykonany na podstawie ustnego opisu innej osoby. 3 Osoba, która tworzy portret. Wśród znanych portrecistów różnych okresów można wymienić malarzy Marcello Baciarelli i Olgę Boznańską oraz fotografa Yousyfa Karsha. 4 - Rzeźba lub płaskorzeźba przedstawiająca głowę i część ramion postaci. 5 - Pokazuje podobizny kilku osób w jednym ujęciu. 6 - Portret własny artysty.
Portret zbiorowy, definicje do wyboru: 1 - Stałe położenie oczu, brwi, uszu, nosa, ust, czoła, brody względem siebie i obrysu twarzy. Są one podobne u większości ludzi. 2 - Portret wykonany na podstawie ustnego opisu innej osoby. 3 Osoba, która tworzy portret. Wśród znanych portrecistów różnych okresów można wymienić malarzy Marcello Baciarelli i Olgę Boznańską oraz fotografa Yousyfa Karsha. 4 - Rzeźba lub płaskorzeźba przedstawiająca głowę i część ramion postaci. 5 - Pokazuje podobizny kilku osób w jednym ujęciu. 6 - Portret własny artysty.
Autoportret, definicje do wyboru: 1 - Stałe położenie oczu, brwi, uszu, nosa, ust, czoła, brody względem siebie i obrysu twarzy. Są one podobne u większości ludzi. 2 - Portret wykonany na podstawie ustnego opisu innej osoby. 3 Osoba, która tworzy portret. Wśród znanych portrecistów różnych okresów można wymienić malarzy Marcello Baciarelli i Olgę Boznańską oraz fotografa Yousyfa Karsha. 4 - Rzeźba lub płaskorzeźba przedstawiająca głowę i część ramion postaci. 5 - Pokazuje podobizny kilku osób w jednym ujęciu. 6 - Portret własny artysty.
Popiersie, definicje do wyboru: 1 - Stałe położenie oczu, brwi, uszu, nosa, ust, czoła, brody względem siebie i obrysu twarzy. Są one podobne u większości ludzi. 2 - Portret wykonany na podstawie ustnego opisu innej osoby. 3 Osoba, która tworzy portret. Wśród znanych portrecistów różnych okresów można wymienić malarzy Marcello Baciarelli i Olgę Boznańską oraz fotografa Yousyfa Karsha. 4 - Rzeźba lub płaskorzeźba przedstawiająca głowę i część ramion postaci. 5 - Pokazuje podobizny kilku osób w jednym ujęciu. 6 - Portret własny artysty.
Portrecista, definicje do wyboru: 1 - Stałe położenie oczu, brwi, uszu, nosa, ust, czoła, brody względem siebie i obrysu twarzy. Są one podobne u większości ludzi. 2 - Portret wykonany na podstawie ustnego opisu innej osoby. 3 Osoba, która tworzy portret. Wśród znanych portrecistów różnych okresów można wymienić malarzy Marcello Baciarelli i Olgę Boznańską oraz fotografa Yousyfa Karsha. 4 - Rzeźba lub płaskorzeźba przedstawiająca głowę i część ramion postaci. 5 - Pokazuje podobizny kilku osób w jednym ujęciu. 6 - Portret własny artysty.
Przyporządkuj określenie do odpowiadającej mu definicji. Portret pamięciowy, definicje do wyboru: 1 - Stałe położenie oczu, brwi, uszu, nosa, ust, czoła, brody względem siebie i obrysu twarzy. Są one podobne u większości ludzi. 2 - Portret wykonany na podstawie ustnego opisu innej osoby. 3 - Osoba, która tworzy portret. Wśród znanych portrecistów różnych okresów można wymienić malarzy Marcello Baciarelli i Olgę Boznańską oraz fotografa Yousyfa Karsha. 4 - Rzeźba lub płaskorzeźba przedstawiająca głowę i część ramion postaci. 5 - Pokazuje podobizny kilku osób w jednym ujęciu. 6 - Portret własny artysty.
Proporcje twarzy, definicje do wyboru: 1 - Stałe położenie oczu, brwi, uszu, nosa, ust, czoła, brody względem siebie i obrysu twarzy. Są one podobne u większości ludzi. 2 - Portret wykonany na podstawie ustnego opisu innej osoby. 3 Osoba, która tworzy portret. Wśród znanych portrecistów różnych okresów można wymienić malarzy Marcello Baciarelli i Olgę Boznańską oraz fotografa Yousyfa Karsha. 4 - Rzeźba lub płaskorzeźba przedstawiająca głowę i część ramion postaci. 5 - Pokazuje podobizny kilku osób w jednym ujęciu. 6 - Portret własny artysty.
Portret zbiorowy, definicje do wyboru: 1 - Stałe położenie oczu, brwi, uszu, nosa, ust, czoła, brody względem siebie i obrysu twarzy. Są one podobne u większości ludzi. 2 - Portret wykonany na podstawie ustnego opisu innej osoby. 3 Osoba, która tworzy portret. Wśród znanych portrecistów różnych okresów można wymienić malarzy Marcello Baciarelli i Olgę Boznańską oraz fotografa Yousyfa Karsha. 4 - Rzeźba lub płaskorzeźba przedstawiająca głowę i część ramion postaci. 5 - Pokazuje podobizny kilku osób w jednym ujęciu. 6 - Portret własny artysty.
Autoportret, definicje do wyboru: 1 - Stałe położenie oczu, brwi, uszu, nosa, ust, czoła, brody względem siebie i obrysu twarzy. Są one podobne u większości ludzi. 2 - Portret wykonany na podstawie ustnego opisu innej osoby. 3 Osoba, która tworzy portret. Wśród znanych portrecistów różnych okresów można wymienić malarzy Marcello Baciarelli i Olgę Boznańską oraz fotografa Yousyfa Karsha. 4 - Rzeźba lub płaskorzeźba przedstawiająca głowę i część ramion postaci. 5 - Pokazuje podobizny kilku osób w jednym ujęciu. 6 - Portret własny artysty.
Popiersie, definicje do wyboru: 1 - Stałe położenie oczu, brwi, uszu, nosa, ust, czoła, brody względem siebie i obrysu twarzy. Są one podobne u większości ludzi. 2 - Portret wykonany na podstawie ustnego opisu innej osoby. 3 Osoba, która tworzy portret. Wśród znanych portrecistów różnych okresów można wymienić malarzy Marcello Baciarelli i Olgę Boznańską oraz fotografa Yousyfa Karsha. 4 - Rzeźba lub płaskorzeźba przedstawiająca głowę i część ramion postaci. 5 - Pokazuje podobizny kilku osób w jednym ujęciu. 6 - Portret własny artysty.
Portrecista, definicje do wyboru: 1 - Stałe położenie oczu, brwi, uszu, nosa, ust, czoła, brody względem siebie i obrysu twarzy. Są one podobne u większości ludzi. 2 - Portret wykonany na podstawie ustnego opisu innej osoby. 3 Osoba, która tworzy portret. Wśród znanych portrecistów różnych okresów można wymienić malarzy Marcello Baciarelli i Olgę Boznańską oraz fotografa Yousyfa Karsha. 4 - Rzeźba lub płaskorzeźba przedstawiająca głowę i część ramion postaci. 5 - Pokazuje podobizny kilku osób w jednym ujęciu. 6 - Portret własny artysty.
Przeciągając podane elementy, połącz w pary określenie z odpowiadającą mu definicją.
Osoba, która tworzy portret. Wśród znanych portrecistów różnych okresów można wymienić malarzy Marcello Baciarelli i Olgę Boznańską oraz fotografa Yousyfa Karsha., Portret wykonany na podstawie ustnego opisu innej osoby., Rzeźba lub płaskorzeźba przedstawiająca głowę i część ramion postaci., Portret własny artysty., Pokazuje podobizny kilku osób w jednym ujęciu., Stałe położenie oczu, brwi, uszu, nosa, ust, czoła, brody względem siebie i obrysu twarzy. Są one podobne u większości ludzi.
Portret pamięciowy
Portrecista
Popiersie
Autoportret
Portret zbiorowy
Proporcje twarzy
Źródło: online-skills.
R1WYXA1rhpC6T
Ćwiczenie 6
Jak nazywa się rodzaj portretu sporządzany na blasze, rozpowszechniony w okresie baroku?
Jak nazywa się rodzaj portretu sporządzany na blasze, rozpowszechniony w okresie baroku?
Przyjrzyj się jeszcze raz wybranym ilustracjom i połącz ilustrację z rodzajem portretu według jego przeznaczenia.
Fotografia portretowa, Portret miniaturowy, medalionowy, naszyjnik, Popiersie władcy, Portret trumienny
.................
.................
.................
.................
Rjm75SA3pXfkB
Ćwiczenie 7
Do jakiego terminu odnosi się poniższa definicja: "malowidło małego formatu, zwykle portret, często na kości słoniowej, masie perłowej lub porcelanie".
Do jakiego terminu odnosi się poniższa definicja: "malowidło małego formatu, zwykle portret, często na kości słoniowej, masie perłowej lub porcelanie".
Uzupełnij definicje.
.................. to malowidło małego formatu, zwykle portret, często na kości słoniowej, masie perłowej lub porcelanie.
Polecenie 1
Zadanie: Sporządź portret pamięciowy według opisu innej osoby. Poproś o pomoc osobę towarzyszącą – kogoś ze znajomych lub rodziny.
Zdjęcie idola, które podczas pracy będzie mogła widzieć tylko osoba towarzysząca.
Przypomnij sobie etapy rysowania twarzy. Naszkicuj obrys twarzy i wyznacz położenie oczu, nosa i pozostałych części. Poproś osobę towarzyszącą, aby opisała kolejno to, co chcesz wiedzieć. Zadawaj pytania, np. czy osoba na zdjęciu ma szerokie, czy wąskie brwi. Nie zaglądaj do zdjęcia, ale swój rysunek pokazuj na bieżąco i pytaj, co trzeba zmienić. Po skończonej pracy porównaj portret pamięciowy ze zdjęciem. Powodzenia!
Rok95GhlvBZGB1
Ilustracja przedstawia pięć etapów rysowania twarzy mężczyzny. Fotografia jest czarno-biała. Są przedstawione poszczególne etapy. Pierwszy to koło z pionową kreską wychodzącą u dołu poza zarys. Drugi etap koło z dorysowaną dolną częścią kończącą się u dołu pionowej kreski (zarys twarzy). Trzeci etap to dorysowane podstawowe elementy twarzy takie jak nos, usta, oczy i uszy. Czwarty etap to dorysowane włosy oraz zaznaczone rysy twarzy. Ostatni etap to cieniowanie.
Etapy rysowania twarzy, online-skills, CC BY 3.0
R1WeXxTCzczJ71
Uruchom wyobraźnię i zaplanuj ilustrację do mitologicznej przygody Odyseusza, Syzyfa lub Achillesa. Opowiedz, który epizod z życia bohatera został przez Ciebie wybrany i jaką masz wizję plastyczną. Poproś kogoś z klasy o jej zrealizowanie.
Uruchom wyobraźnię i zaplanuj ilustrację do mitologicznej przygody Odyseusza, Syzyfa lub Achillesa. Opowiedz, który epizod z życia bohatera został przez Ciebie wybrany i jaką masz wizję plastyczną. Poproś kogoś z klasy o jej zrealizowanie.
Źródło: ViliusL.
mb295b80aa5f433e2_0000000000009
mb295b80aa5f433e2_0000000000009
Przyjrzyj się jeszcze raz wybranym ilustracjom i połącz obraz z rodzajem portretu.
RMEnB5RJj8aL01
Pierwsze zdjęcie to Albert Einsteina. Mężczyzna ma siwe, rozczochrane włosy i wąsy. Twarz pokryta jest zmarszczkami. Ręce są ze sobą złożone. Jest ubrany w koszulę z mankietami. Drugie zdjęcie to rysunek, na którym widzimy kilkanaście różnych postaci bez twarzy. Niektóre osoby mają okulary. Każda z osób ma inną fryzurę oraz ubrania. Są to kobiety i mężczyźni ustawieni w czterech rzędach tak jak do zdjęcia. Ilustracja jest bardzo kolorowa. Trzecie zdjęcie przedstawia gipsową rzeźbę pt. „Prymulka” autorstwa Ksawerego Dunikowskiego. Na fotografii widzimy kobietę z głową lekko skręcona w lewą stronę. Ma głębokie oczodoły i poważną twarz. Rzeźba nie ma rąk. Czwarte zdjęcie przedstawia obraz Marcello Baciarellego. Jest to postać mężczyzny - samego malarza. Jest ubrany w płaszcz obszyty futrem i kwadratową czapkę konfederatkę także obszytą futrem. Pod szyją ma zawiązaną białą apaszkę. Lewa dłoń w geście retorycznym wydaje się zapraszać patrzącego do dyskusji.
Odpowiedzi: A - Portret B - Portret zbiorowy C - Autoportret D - Popiersie
Rozwiązanie: 1‑A 2‑B 3‑D 4‑C
mb295b80aa5f433e2_0000000000010
mb295b80aa5f433e2_0000000000010
Połącz ilustrację z rodzajem ujęcia twarzy na portrecie.
RZq5SpkwILLHj1
Pierwsze zdjęcie przedstawia marmurową rzeźbę cesarza rzymskiego Konstantyna Wielkiego. Rzeźba prezentuje głowę cesarza. Jest biała. Cesarz jest ukazany z przodu z szeroko otwartymi oczami. Jego podbródek jest przedzielony. Nos jest dość gruby. Włosy są krótkie, a uszy odkryte. Drugie zdjęcie przedstawia „Portret Olgi Boznańskiegj” autorstwa Łucji Bałzukiewicz. Jest to kobieta o ciemnych włosach przedstawiona bokiem. Widać twarz i część tułowia. Twarz jest poważna, widoczne jest ucho. Obraz przedstawia twarz i pół tułowia kobiety. Na szyi jest wysoki czarny kołnierz. Widać część ubioru w kolorze granatowym. Trzecie zdjęcie przedstawia obraz Marcello Baciarellego „Autoportret” z 1790. Jest to postać mężczyzny - samego malarza. Jest ubrany w płaszcz obszyty futrem i kwadratową czapkę konfederatkę także obszytą futrem. Pod szyją ma zawiązaną białą apaszkę. Lewa dłoń w geście retorycznym wydaje się zapraszać patrzącego do dyskusji. Sidzi bokiem do widza z obróconą na wprost twarzą.
Odpowiedzi: A - Portret wykonany na podstawie ustnego opisu innej osoby. B - Rzeźba lub płaskorzeźba przedstawiająca głowę i część ramion postaci. C - Pokazuje podobizny kilku osób w jednym ujęciu. D - Osoba, która tworzy portret. Wśród znanych portrecistów różnych okresów można wymienić malarzy Marcello Baciarelli i Olgę Boznańską oraz fotografa Yousyfa Karsha. E - Portret własny artysty. F - Stałe położenie oczu, brwi, uszu, nosa, ust, czoła, brody względem siebie i obrysu twarzy. Są one podobne u większości ludzi.
Rozwiązanie: 1‑A 2‑D 3‑B 4‑E 5‑C 6‑F
mb295b80aa5f433e2_0000000000012
mb295b80aa5f433e2_0000000000012
Przyjrzyj się jeszcze raz wybranym ilustracjom i połącz ilustrację z rodzajem portretu według jego przeznaczenia.
R9BgowhzsGMDA1
Pierwsze zdjęcie przedstawia "Portret trumienny z Olkusza” z XVII-XVIII wieku. Jest to portret mężczyzny z wąsami długą siwą brodą. Ma prosty pociągły nos, otwarte czarne oczy i siwe brwi. Twarz jest szczupła. Na ramionach zarzucona jest czarna szata. Portret został przedstawiony na szarym, metalicznym tle. Drugie zdjęcie przedstawia obraz „Portret Izabeli (Elżbiety) z Czartoryskich ks. Marszałkowej Stanisławowej Lubomirskiej” z 1830. Obraz jest w owalnej złotej ramce, zdobionej koralikami. Przedstawia młodą kobietę z upiętymi włosami, na których znajduje się wianek z kwiatów. Na szyi przywiązana jest biała apaszka. Widać również fragment pomarańczowo-czerwonej sukni obszytej przy dekolcie białymi falbanami. W tle widać po lewej stronie fragment drzewa, a po prawej kolumnę. Trzecie zdjęcie przedstawia marmurową rzeźbę cesarza rzymskiego Konstantyna Wielkiego. Rzeźba prezentuje głowę cesarza. Jest ukazany z przodu czyli ujęcie en face z szeroko otwartymi oczami. Jego podbródek jest przedzielony. Czwarte zdjęcie to Albert Einstein. Mężczyzna ma siwe, rozczochrane włosy i wąsy. Twarz pokryta jest zmarszczkami. Ręce są ze sobą złożone. Jest ubrany w koszulę z mankietami.
Odpowiedzi: A - Portret trumienny B - Fotografia portretowa C - Popiersie władcy D - Portret miniaturowy, medalionowy, naszyjnik
Rozwiązanie: 1‑A 2‑D 3‑C 4‑B
Słownik pojęć
Autoportret
Autoportret
portret artysty wykonany przez niego samego.
Dziedzina
Dziedzina
zakres czyjegoś działania w obrębie nauki, gospodarki, techniki, kultury itp.
Fotografia
Fotografia
otrzymywanie trwałych obrazów na powierzchniach pokrytych substancją światłoczułą (promienioczułą); również gotowy obraz fot. pozytywowy na podłożu nieprzezroczystym
Grafika
Grafika
dział sztuk plastycznych obejmujący dzieła wykonane techniką powielania na dowolnym podłożu odbitek z uprzednio wykonanej formy; też: dzieło wykonane tą techniką.
Miniatura
Miniatura
malowidło małego formatu, zwykle portret, często na kości słoniowej, masie perłowej lub porcelanie.
Podobizna
Podobizna
fotografia, obraz, rzeźba itp. czyjejś twarzy, postaci.
Popiersie
Popiersie
rzeźba lub płaskorzeźba przedstawiająca głowę i część ramion postaci.
Rzeźba
Rzeźba
trójwymiarowe dzieło sztuki wykonane w kamieniu, drewnie, gipsie itp.
Wizerunek
Wizerunek
czyjaś podobizna na rysunku, obrazie, zdjęciu itp.
Źródło:
sjp.pwn.pl
Galeria dzieł sztuki
RdC2GXlc7cTsG1
Ilustracja przedstawia marmurową rzeźbę głowy cesarza rzymskiego Konstantyna Wielkiego, wykonaną z białego marmuru. Cesarz jest ukazany z przodu czyli w ujęciu en face, z szeroko otwartymi oczami skierowanymi lekko do góry. Ma podzielony podbródek i duży nos. Włosy mężczyzny są krótkie, kręcone, uszy ma odkryte.
Kolos Konstantyna (fragment), IV w., Muzea Kapitolińskie w Rzymie, online-skills, CC BY 3.0
RpDgTLqAuWhq31
Ilustracja przedstawia „Portret Olgi Boznańskiej” autorstwa Łucji Bałzukiewicz. Ukazuje kobietę z prawego profilu, o ciemnych włosach, poważnej twarzy. Związane w kok włosy odsłaniają ucho. Boznańska ubrana jest skromnie w czarne odzienie i zieloną apaszkę, zakrywającą szyję. Lekko uniesiona głowa zdecydowanie kieruje wzrok przed siebie.
Łucja Bałzukiewicz, „Portret Olgi Boznańskiej”, 1909, Muzeum Narodowe w Warszawie, cyfrowe.mnw.art.pl, CC BY 3.0
RZ8rlrSqUtKKD1
Ilustracja przedstawia „Autoportret” Marcella Baciarellego. Ukazuje malarza w półprofilu. Jest ubrany w płaszcz obszyty futrem i czapkę konfederatkę także obszytą futrem. Z boku spod czapki wychodzą kręcone, jasne włosy. Pod szyją ma zawiązaną białą apaszkę. Lewa dłoń w geście retorycznym skierowana jest na zewnątrz. Również poza obraz kieruje się wzrok artysty. Tło obrazu jest ciemnozielone.
Marcello Baciarelli, „Autoportret”, 1790, Muzeum Narodowe w Warszawie, cyfrowe.mnw.art.pl, CC BY 3.0
RrEymJunagzjE1
Ilustracja przedstawia "Portret trumienny z Olkusza” z przełomu siedemnastego i osiemnastego wieku. Jest to portret mężczyzny z wąsami długą, siwą brodą. Ma prosty pociągły nos, szeroko otwarte czarne oczy i siwe brwi. Twarz jest szczupła. Na ramionach ma zarzucony czarny płaszcz. Portret został przedstawiony na jasnofioletowym, metalicznym tle.
Autor nieznany, „Portret trumienny z Olkusza”, XVII-XVIII w., wikimedia.org, domena publiczna
RMfTOgul8imDW1
Ilustracja przedstawia miniaturę z „Portretem Izabeli (Elżbiety) z Czartoryskich ks. Marszałkowej Stanisławowej Lubomirskiej” wykonaną według Marcella Bacciarellego. Posiada złote, owalne obramowanie z zawieszką. Przedstawia młodą kobietę z upiętymi włosami, na których znajduje się wianek z kwiatów. Na szyi ma przewiązaną kokardę z opadającymi na lewe ramię wstęgami. Ubrana jest w jasnoczerwoną suknię oraz niebieski płaszcz z lamówką i zapięciem W tle widać po lewej stronie fragment drzewa, a po prawej kolumnę.
Arthur według Marcello Bacciarelli, „Portret Izabeli (Elżbiety) z Czartoryskich ks. Marszałkowej Stanisławowej Lubomirskiej”, 1830, Muzeum Narodowe w Warszawie, cyfrowe.mnw.art.pl, CC BY 3.0
R51cP9rNJy3se1
Ilustracja przedstawia czarno-białą fotografię portretową Alberta Einsteina wykonaną przez Orena Jacka Turnera. Mężczyzna ma siwe, rozczochrane włosy i duże wąsy. Twarz pokryta jest zmarszczkami, oczy szeroko otwarte. Mężczyzna ubrany jest w płaszcz, zapięty pod szyją.
Fot. Oren Jack Turner, „Portret Alberta Einsteina”, 1947, Princeton, New Jersey, USA, wikimedia.org, domena publiczna
R1LNwWsIoTySV1
Ilustracja przedstawia gipsową rzeźbę „Prymulka” autorstwa Ksawerego Dunikowskiego. Na fotografii widzimy popiersie kobiety. Głowa jest lekko skręcona w lewą stronę . Twarz ma głebokie oczodoły. Popiersie nie ma rąk.
Xsawery Dunikowski, „Prymulka”, 1908, Muzeum Rzeźby im. Xawerego Dunikowskiego, oddział MNW, pl.pinterest.com, CC BY 3.0
