Powstanie kościuszkowskie - próby reform państwa polskiego i jego upadek.
Oś czasu:
Przeczytaj tekst i wskaż poprawne informacje.
Jedną z przyczyn wybuchu powstania {#kościuszkowskiego} {listopadowego} była utrata suwerenności po drugim rozbiorze Rzeczypospolitej. Na dowódcę powstania wybrano {#Tadeusza} {Mateusza} Kościuszkę, który zyskał sławę w walce o niepodległość Stanów Zjednoczonych oraz w wojnie z Rosją {#1792} {1791} roku, w obronie Konstytucji 3 maja. W dniu 24 marca 1794 roku w Krakowie Tadeusz Kościuszko złożył przysięgę, w której ślubował walkę o niepodległość, wolność i odzyskanie granic. Z powodu małej liczebności wojsk do powstania, jako oddziały pomocnicze, włączeni zostali kosynierzy. Bitwa pod Racławicami rozegrała się 4 kwietnia 1794 roku, dzięki kosynierom zakończyła się {porażką}{#sukcesem} powstańców i przyspieszyła wybuch insurekcji na terenach Rzeczypospolitej. W bitwie pod {Szczekocinami} {#Racławicami} szczególnie odznaczył się Wojciech Bartos, który został nobilitowany i któremu nadano nazwisko Głowacki. W maju 1794 r. ogłoszono Uniwersał połaniecki, czyli akt prawny, w którym stwierdzono nadanie wolności osobistej {#chłopom} {mieszczanom} i obniżenie ich zobowiązań wobec szlachty. Ostatnia bitwa insurekcji kościuszkowskiej rozegrała się 10 października pod Maciejowicami. Tadeusz Kościuszko został ranny podczas walki. Po przegranej bitwie dowódcę powstania wzięto do niewoli. Ostateczną klęską insurekcji kościuszkowskiej była kapitulacja pod Radoszycami, która nastąpiła 16 listopada {#1794} {1795} roku.
Ułóż puzzle
Przeczytaj tekst.
Roku 1794 (…) miesiąca listopada rano o godzinie 5 moskiewskie wojska stojące naprzeciw naszym puścili jedną rakietę spod Radzymina. (…) O godzinie samej szóstej puszczono rakiet dwanaście razem, to się znaczyło na rozpoczęcie wystrzałów razem ze wszystkich armat i ręcznej broni. Więc za daniem takich znaków zaraz dali ze wszystkich armat razem ognia, aż tu z prawej strony, od koszar gwardiackich Moskale ponad samą Wisłą wdarli się na Pragę i zaczęli strasznym sposobem domy palić i ludzi bez pardonu zabijać. Nasi się niezmiernie bronili, ale kiedy Moskale wyszli od tego miejsca, gdzie ich się najmniej z tej strony spodziewano.
Indeks górny J. Kiliński, Pamiętniki, opracował S. Herbst, Warszawa 1958, s. 169–170, [w] Teksty źródłowe do nauki historii w szkole, z. 22, Powstanie Kościuszkowskie, oprac. W. Bortnowski, Warszawa 1959, s. 33. Indeks górny koniecJ. Kiliński, Pamiętniki, opracował S. Herbst, Warszawa 1958, s. 169–170, [w] Teksty źródłowe do nauki historii w szkole, z. 22, Powstanie Kościuszkowskie, oprac. W. Bortnowski, Warszawa 1959, s. 33.
Przyjrzyj się ilustracji, a następnie wykonaj ćwiczenia.
Opisz, co widzisz na obrazie.
Oceń postępowanie wojsk rosyjskich wobec ludności cywilnej zamieszkującej prawobrzeżną Warszawę (Pragę).
Zaznaczone na mapie miejsca bitew powstania kościuszkowskiego podpisz wyrazem: zwycięstwo lub porażka.
Warszawa po III rozbiorze znalazła się w granicach
- Prus.
- Austrii.
- Rosji.
Gdańsk został odebrany I Rzeczpospolitej przez Prusy w czasie
- I rozbioru.
- II rozbioru.
- III rozbioru.
Uszereguj chronologicznie wydarzenia związane z powstaniem kościuszkowskim, rozpoczynając od tego, które miało miejsce najwcześniej.
- bitwa pod Maciejowicami
- Uniwersał Połaniecki
- rzeź mieszkańców Pragi
- II rozbiór Polski
- III rozbiór Polski